Sdílení poznámky:
Obsah
Typ obsahu
xxxxx
xxxxxxx
xxxxxxx
xxxxx
xxxxx
xxxxxxxxxxx
xxxxx
xxxxx
xxxxxx
xxxxx
xxxxxx
xxxxx
JUDr.
Vladimír
Král
JUDr.
Miroslav
Růžička
Ph.D.
JUDr.
Alexander
Sotolář
JUDr.
Radek
Šmerda
Ph.D.
JUDr.
František
Vondxxxxx
xxxxx
xxxxxxxx
xxxxx
xxxxx
xxxxx
xxxxx
xxxxxxx
xxxxx
xxxx
xxxxxxxx
xxxxx
xxxxxx
xxxxxxx
xxxxxx xxxx xxxxxxxxx xx xx dni 1.1.2015.
Přehled společných hesel trestního zákoníku
Bezbrannost
O zneužití bezbrannosti půjde v situaci, kdy je oběť bez přičinění pachatxxx x xxxxxxx
xxxxxx xx xxxxxx xxxx xxxxxxxx x xxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxx xxxx xxxxx xxxxx xxx
x xxxxxxxx xxxx x xxxxxxxxxxx xxxxx xx xxxxxx xxxx xxxxxxa projevit či klást dostatečný
odpor jeho jednání. Důvodem může být to, že je hendikepována fyzicky (např. je těžce
zraněná, ochrnutá, spoutaná, vysokxxx xxxxx xxxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxxxx xx
x xxxxx xxxxxxx xxxxxxxx xxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxx xxxx xxx xxx x x xxxxxxxxx
xxxx xxxxxx xxxxxx xxxxxx xxx xxxxxx xxxxx x xxxxxxxxx x xxxbokém spánku). Za bezbrannost
se nepovažuje stav osoby, která je sice nezletilá, ale natolik fyzicky a duševně
vyspělá, že je schopna pochopit jednání xxxxxxxxx x xxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx x xxxxx
xxxxxxxx xxx xxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxx xx xxxxxxxxxxxx
xxx x xxx
xx xxxxxx x xxx xx xxxxxxx xx xxxxxxx
a)
dům,
b)
byt,
c)
jiná prostora sloužící k bydlení, a to včetně příslušenství k nim náležející.
Pojem obydlí je v tomto ohledu nejobexxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxx xxxx xxx xxxx xxxx
xxxxxxxx xxxxxxxx x xxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxxxxx x xxxx xxxxxxx xxxxxxxx
xxxxx xxxxxxxx xxxlývá, že zahrnuje veškeré prostory sloužící k bydlení lidí, tedy
vše co člověku slouží k bydlení. Rozhodující je faktický stav těchto prostor, tj.
že bex xxxxxx xx xxxxxx xxxxx xxxxxx x xxxxxxx xxxxxx x xxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxx
xxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxx x xxxxx xxxxxxxxx xxxxxxx xx xxxxxx xxxxx xokládat nebytové
prostory (např. kanceláře, učebny, tovární dílny, garáže, skladiště), které slouží
k jinému účelu než k bydlení.
Cizinec - Cizí stxxxx xxxxxxxxxx
xxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxx xx xxxxxx xxxxx xxxxxx xxxxx xx xxxxx xxxxx
xxxxxx xxxxxxxxxxx xxx xxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxx republiky. Osobou bez státní příslušnosti
je ten, kdo nemá žádné státní občanství, tj. není ani českým státním občanem, ani
státním občanem jiného stáxxx
xxxxxxx xx xxxxxx xxxxxxxx xxxxxx xxxxx xx xxxxxxx xxxx xxxxxx xxxxxxxxxx xxx xx
xxxx xxxxxxxxxx xxxxx xxxxx xxxxxxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxerénní moci České republiky.
Cizí majetek
Cizím je majetek (souhrn všech věcí, pohledávek a jiných práv a penězi ocenitelných
hodnot určitého práxxxxx xxxxxxxxxx xxxxx xxxxxxx xxxxxxxxx xxxx xx xxxxxxx xxxxxxxx
xxxx xxxx xxxx xxx xxxxxxxxx xxx xxxxxxx xxxx xxxxxxxxxx xxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxx
xblíže srov. § 205). Cizí jiné majetkové hodnoty jsou ty, ze kterých je oprávněná
jiná osoba než pachatel. Cizím majetkem je majetek obchodní společnostx xxxx xxxxxxxx
xx xxxxxx x xxxxxx xxxxxxxxx x xxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxx xx xxxxxxxxxx xxxxxxxxx
xxxxx xxx x xxx xxxxxxx xxxxxxxx x xxxxxxxx xxxxtkem. Společníka, a to i když je
jediným společníkem, nelze ztotožňovat se společností s ručením omezeným jako právnickou
osobou coby poškozeným v trexxxxx xxxxxxx xxxxx xxx x xxx xxxxxxxx xxxxxxxx xx xxxxxxxxx
xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx xx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxxx x xxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx
xxxxxbil trestným činem škodu akciové společnosti, nevznikla tím škoda jemu jako
akcionáři, protože majetek akciové společnosti jako právnické osoby je pxx xxx xxxxxxxx
xxxxxx xxx xxxxxxx xxxxx xxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxx xx xxxxxxxxxxxx
xxxx xxx
xxxx xxxx xx xxxxxx xxxxxxxx xxxx xxxx xxxxxx xxxxx xxxxxxxxxxx xxx xxxxxx xx xxx
xxxx xxxxxx xx xx xx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxé) nebo neoficiální úrovni s Českou republikou
udržoval. Cizí mocí je i nadstátní organizace sdružující více států založená za jakýmkoli
účelem (napřx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxx xxxxx xxxxxxx xxxxxxx xxxxx
xxxxxxxx xxxx xxxxxx xxxxx xxxxxx xxxx xxxx xxxx x xxxxxx xxxx xxxxxxxxx xxganizace
nebo sdružení, která ve své činnosti prosazují moc určitého státu. Pro pojem cizí
moc je charakteristické, že se v činnosti příslušného subjexxxx xxxxx xx xxxxxxxxxxxxx
xxxxx xxxxxxxxx xxxxx xxxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxxxxx xxxxx xxxx xxxxx xxxxxxxxx
xxxxxxxxxxxx
xxxx xxxx
xxxxx xxátem ve smyslu společného ustanovení § 313, podle něhož se poskytuje cizímu
státu ochrana před trestnými činy teroristického útoku (§ 311) a teroru (§ 3xxxx
xxxxx xxxx xxxx xx xxx x xxxx xx xxxxxxxx xxxx xxxx xxxxxxx xx xxxxx xxxxxxxxxx xxx
xxxxxx xx xxx xxxx xxxxxx xxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxlské, ať na oficiální
(diplomatické) nebo neoficiální úrovni s Českou republikou udržuje. Podstatné je,
aby šlo skutečně o stát se všemi atributy charxxxxxxxxxxxxxx xxxxx xxxxxxx xxxx xxxxx
xxx xxxx xxx xxxxx xxxxxxxxxxxxxx xx xxxxxxxxx xxx xxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxx
xxxxxxxxxx xxx xxxxxní obyvatelstvo, disponuje státně mocenským aparátem, a je způsobilým
jednat, zpravidla samostatně, s výjimkou mimořádných situací (tzn. že uplatňxxx xxxx
xxxxxxxxxxxxx x xxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xx xxxxxxx x xxxxxxxxx xxxxxx xx xxxxx xxxxxx
xxxx xxxxxxxxxx xxx xxxxxx xxxxxxx xxxxxxx xxxxx xx xxxinárodně uznáván, podstatné
je, aby jej jako samostatný stát uznávala Česká republika, neboť jinak by mu prostřednictvím
svého trestního práva neposxxxxxxxx xxx xxxxxxxx xxx xxxxxx xxxxx xxxxx xx xxxxx
xxxxx xxxxxx xxxx xxxxxxx xxx xxxxxxx x xxxx xxxxxx xxxx xxxxxx xxxxxxx xxxx xxxxx
xxxx xxxxxxxx xxdaných výše uvedenými atributy států; nemusí jít proto výlučně jen
o jeden izolovaný stát.
Cizí věc
Za věc se považují všechny ovladatelné hmotné pxxxxxxx x xxxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxx
xxxxx xxxxxx xxxxxxxx xxxxx xxxxxx xxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxxx
xxxxxxxxxx xxxxx xxxského těla, peněžních prostředků na účtu a cenných papírů. Cizí
věcí je věc, která nenáleží pachateli buď vůbec, anebo nenáleží jen jemu, protože
je jejxx xxxxxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxx xxxx xxxxxx xxx xxxxxxxx xxxx xxxx xxxxx
xxxxxxxx xx xxxx xxxx xxxxxxxx xxx xxxxx x xxxxxxxxxxx xx xxxx xx xxxxxxých, nad
kterými jejich vlastník nevykonává svou moc.
Jestliže věc náleží pachateli z titulu spoluvlastnictví a pachatel svévolně vyloučí
ostatnx xxxxxxxxxxxxxx x xxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxx xxxx xx xx xxx xxxxxxxxxxxxx xxxxxxx
xxxxxxxx x xxxxxxx x xx xxxxxxx xxxx x xxxxxxxx xxxx xxxxxxxxx xxxxx x výkon vlastnických
práv ostatních spoluvlastníků, může být za své jednání trestně odpovědný (R 4/2002).
Není přitom rozhodující, zda se jedná o menšixxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxx xxxxxxxxxxx
xxxxxxxxxxxxxxx xxxxxxx xx xxx x xxxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxx xxxxx xxx xxxxxxx x xxxxxxx
xx xxxxxxxxxxxxxxxxxxo vlastnického práva. Každý z manželů je vlastníkem xxxx xxxx
xxxxxxxxx xx xxxxxxxxxx xxxxxx xx xxxxx xxxx xxx xxxxxx xxxxxxx xxxxxxxx x xxx x
xx xxx xxxxxx xx xxx xx xxx xx xxxxxx xxxxxxxxxx xxxxx xxxxxxx xxastním přičiněním
jen jeden z manželů (R 32/1969). Vzhledem k rozmanitosti majetkových vztahů mezi
manžely je však vždy potřeba nejprve zkoumat, zda vxx xxxxx xx xxxxxxxxxx xxxxx xxxxxxx
xxxx xxxxxxx xxxxx xxxxx x xxxxxxx xxx xxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxx x xxxxxx
xxxxxxxx xxxxx xxxxx xxxxxxxe, věc se nestává předmětem společného jmění manželů,
protože majetek vcházející do společného jmění manželů musí být nabyt zákonným způsobem.
Zpxxxxxxxxx xxxxx xxxx xxx x xxxxx xxxx xx xxx xxxxxx xxxxx xx xxxxxxxxxx xxxx xxxx
xxxx xxxxx xxxxx xx xx xx xxxxxx xxxxxxx xxxxxx xxxxxx x xxxxxxxxx xx xxxxhodnou,
je vlastníkem věci ten, koho na návrh účastníků určí soud. Pachatel, který je subjektivně
přesvědčen o tom, že se nakládá s vlastní věcí, není v dxxxxxxx xxxxxxxx xxxxx x
xxxxxxxxxxx xxxx xxxxxxx xxxxxxxxx xx xxxxxxx xxxxxxx xxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxx
xxxxx xxxx xx xxxxxxxx xxxxxxxxx
xxx jinak trestný
Čin jinak trestný je čin v daném kontextu beztrestný, ovšem beztrestný pouze relativně,
tzn. vzhledem ke konkrétním okolnostem přípaxxx xxxxxx xxx xx xxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxx
xxx xx xxx xxxxxxxx xxxxx x x xxxxxxxxxx xx xx x xxxxxxxx xxx x xxxxx xxxxx xxxx
xxxxxxxxxx xxx xxxxxxxxxx xxxků jejich pachatele, konkrétně jejich věku nebo příčetnosti
(§ 25 a 26), popř. u mladistvých jejich nízké rozumové a mravní vyspělosti (§ 5 odst.
2 z. s. xxxx xxxxxx xxxx xxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxx xxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx
xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx x xxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxx xx xich osoba
trestně neodpovědná. Dalším případem činu jinak trestného je čin, který není tak
společensky škodlivý, aby ho bylo možné z hlediska materiálxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxx
xx xxxxxxx xxxx
xxxxxxxxx xxxx xxxxx xxxxxxxxx xx xxxx xxxxxxxxxx xxxxxx x xxxxxxx xxxxxxxxxx xx
xxxxxx xxxxxxxx xxxx xxxak trestné spáchané trestně neodpovědnými dětmi mladšími
osmnácti let totiž lze projednat ve specifickém řízení podle hlavy třetí zákona o
soudnictvx xx xxxxxx xxxxxxx x xx xxxxxx x xxxxxxx xxxxx x xxx xxxxxxxx xxxxxxx xxxxx
xxxxxxxx xxxxxxxx x xxxxxxxx xxxxxx xxxxxx x xx xx xx xxxx x xxxxxx xx xxxx xxxxk
trestné jejich dospělých nepříčetných pachatelů je možné reagovat přijetím ochranných
opatření podle § 98 až 104.
Dítě
Dítětem se zásadně rozumx xxxxx xxxxxx xxxxxxxx xxxx xxxxx xxx xxxxxxx xxxxxxxxx
xxxxxx xxx xxxxx x xxxxxxxxx xxxxxxxxx xxx xxxxxxxx xxxxx xxxx xxxxxxxx xxxxxxx xxxxx
xxxxxxu hranici (např. 15 let, 3 roky).
Vymezení osoby jako dítěte ve smyslu § 126 je výrazem zvýšené trestněprávní ochrany
osob mladších osmnácti let, ktxxx xxxx xxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxx x xxxxxxxxx xxxxxxxxx
xxxxx xxxx xxx xxxxx x xxxxxxx xxxxxxx xxxx xxxxx xxxxxx x xxxxxx x xxxxx xx xxxxxxxxxx
xxxxx xxtě (např. ohrožování výchovy dítěte podle § 201, svádění k xxxxxxxxxx xxxxx
xxxxx x xxx xxxxx xx xxxxxx xxxxxxxx xxxxxx xxxxx x xxxxx xxxxx x xxxx xxxx xxxxxxx
xxxxxxxx xxxxxxxx xxxx xxxxxx xxxxxx xxxxxxx xxx xxxhodování s lidmi podle § 168
odst. 1). Spáchání trestného činu vůči dítěti (tj. vůči osobě mladší osmnácti let)
je v takových případech obligatorním zákxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxx xxxxxxxx
xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx xxxxxxx xxxxx xxxxxx xxxxxxxx xxxx xxxx xxx xxxxxxxxx xxxxx
xxxx x xxxxxxx xěkterých kvalifikovaných skutkových podstat, kdy je spáchání trestného
činu vůči němu okolností zvláště přitěžující, která podmiňuje použití vyššx xxxxxxx
xxxxx xx xxxxxx x xx xxxxxx xxxxxxx xxx xxxxxxxxxx xxxxx x xxx xxxxx x xxxxx xxx
xxxxxxxx xxxxxx xxxxx x xxx xxxxx x xxxxx xxx xxxxx xx xxxxxxxxxx podle § 144 odst.
2]. Ke spáchání trestného činu ke škodě dítěte může soud přihlížet jako k přitěžující
okolnosti ve smyslu § 42 písm. h) - samozřejmě při xxxxxxxxxxxx x xx xxxxx x x xxxxxx
xxxxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxxxxxxxx xxxxxxx xxxx xx xxxxxxx xxxxxxxx x xx xxxxx x xxxxx
xx xx xxxx xxxx xxxxxxxx xxxxxxého činu chráněno před uložením trestu vyhoštění.
Tr. zákoník stanoví jinak v případech vyššího zájmu na ochraně věkově mladších dětí
stanovením jxxxxx xxxxx xxxxxx xxxxxxxx xxxxxxx xxxxx xx x xxxx xxxxxxxxx xxxx xxxxxxxxx
xxxx xxxxxxx xxxxxxx xxxx xxxxxx xxxxxxxx xxx x xxxxx x xxxxxxxxx xxxx xxxxdy podle
§ 140 odst. 3 písm. c) či u trestného činu účasti na sebevraždě podle § 144 odst.
3 jde o okolnost podmiňující vyšší trestnost; u trestného činu pxxxxxxxxx xxxxxxxx
xxxxx x xxx xxxxx x xx xxxxxx xxxxxxx xxxxxxxx xxx xxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx
xxxxxxx xxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxx xx xxxxhání trestného činu (resp. činu jinak
trestného) je přitěžující okolností ve smyslu § 42 písm. i).
V ustanovení o trestném činu opuštění dítěte podlx x xxx xxxxx x xx xxxxxxx xxxxxxxx
xxxx xxxxxx xxx xxxx xxxxxx xxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxx xxxx
xx xxx xxxxx xx xx xxxxxxxx xx xxxxxění takového dítěte, které už s ohledem na svůj
věk není schopno se samo o sebe postarat. Půjde o dítě starší tří let, ovšem tak
útlého věku, že s ohledem na sxxx xxxxxxxxxxxxxx xx xxxxx xxxxxxxxx xxxxx xx xxxxxxxx
xx xxxxxx xxxxxx xxxx x xxxxxxxxxxx xxxx x xxxxx x xxxxxxxxx
xxxxxxxxx xxxxx x xxxxxxxxx xxxu vraždy novorozeného dítěte matkou podle § 142 může
být jen novorozené dítě.
Z ustanovení § 139 o počítání času lze dovodit, že zvýšená ochrana posxxxxxxxx xxxxxx
xxxxxxxx xxxx xx xxxxxxx xxx xx xxx xxxxxxxxxxxxxxx xxxx xxxxxxxxxxx xxxx xxxxxxxxxx
xxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxx xxxxxx xxxxxxx xxx xxči takovému dítěti spáchán v den jeho
narozenin, tak již nelze jej pokládat za osobu xxxxxx xxxxxxxx xxxx xxxxxxxx xxx
xxxx
xxxxxxx
xxxxxxxxx xx xxxx xxxx xx xxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx
xxxxx xx xxx1 obč. zák.). Závazek se neomezuje jen na peněžité plnění. Z platného
závazkového vztahu je dlužník povinen něco dát, konat, něčeho se zdržet nebo něco
txxxxx x xxxxxxxxx xxxxxxx xx xxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxx xxx xxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxx
xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxx xxxxxx xxxxxxx xxxx xxx xx xxxxxx k jinému subjektu
dlužníkem i věřitelem současně, zejména v podnikatelských vztazích. V osobě dlužníka
může v průběhu existence závazkového vztahu dxxxx xx xxxxx xxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxxx
xxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxx xx xxxx xxxx xxxxxxx x xxxxxxxxxxx xxxxxxxx
xxxxxxxxx xxxxx xx xxxxzkový vztah řídí. Závazek je splatný, jestliže nastala doba,
kdy je dlužník povinen poskytnout plnění věřiteli. (V případě prohlášení konkursu
se povxxxxx xx xxxxxxx x xxxxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxx x xxx xxxxxxxxxxxxx
xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx xxxxxx xxxxxxx xx xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxkoprávní nebo
pracovní smlouvy, ale může vzniknout i mimosmluvně, kupříkladu způsobením škody,
z bezdůvodného obohacení, porušením smlouvy vadnosxx xxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxxx
xxxxxxx xxxx x xxxxxx x xxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xx x xxxxx xxxx xxxxxxxxxxx
xxxxx xx x xx xxxxeny finanční prostředky, jelikož peníze, které vkladatel do banky
vložil, se stávají majetkem banky a ona s nimi hospodaří a platí za to vkladateli
úrokx xxxxxx xxxx xx xxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxx xxxxx
xxxxx xxxxxxxx xx xxxxxx xxxxxxxxxx xxxx xxxxxxx xxxxx xx xxxx xxxxxxxxxx xxxxx xa
plnění neboli pohledávku. Pohledávkou se rozumí právo věřitele požadovat po dlužníkovi
plnění vyplývající ze závazkového vztahu.
Důležitá povixxxxx
xxxxxxx xxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxx x xxxxxxx x xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxx x xxxx
xxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxxxx xxxx xxxx xu uložených podle zákona znamená,
že došlo k naplnění zákonného znaku "porušení důležité povinnosti", ale musí se jednat
výhradně o porušení tak význaxxx xxxxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxx xx xxxx xxxxxxxxx xxxxxxx
xxxxxxxxx xxxx x xxxxxxxxx xxx xxxxxx xxxxx xxxx xxxxxxx xxx xxxxx x x xxxxxxxx xxxxxxxxxxx
xxtového nebo mravního vývoje dětí a jiných zájmů chráněných dále uvedenými zákonnými
ustanoveními, resp. kdy jejím porušením může snadno dojít k takovxx xxxxxxxxxx xxxxxx
xxxxxxxx xxxxxx xxxxx xx xxxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxxxxxx xxxx xxxxxxx
xxx xxxxx xx xxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxx xšech důležitých povinností pachatele,
které pro něj vyplývají ze zaměstnání, povolání, postavení nebo funkce aj. a mají
základ v právních předpisechx x xxxxxxxx xxxxxxx xxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxx
xxx xxxxxxxx xxxx xxx xxxxx xxxxxx xx xxxxxxxx xxxxxxxxx x xxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxx
xxxx xxxx xx porušil důležitou povinnost, je zjištění příčinné souvislosti mezi porušením
důležité povinnosti a následkem trestného činu.
Porušení důležitx xxxxxxxxxx xx xxxxxxxxx xxxx xxxxxxx xxxx xxxx xxxxxxxxxx x xxxxxxxxxxxxxxx
xxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxx xxxx x xxxxxxxxxx xxx
xx
xxxxxxxx xxxxnnost vyplývá ze zaměstnání, povolání, postavení nebo funkce pachatele
nebo je mu uložena podle zákona,
b)
xxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xxx xxxxxxxxx xxxxxxx x xxxx xxxxxxx x xxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxxx
xx
xxxxxxxx xxxxxxxxx xxx xxxxxxxxxx xxxx xxxxxx xxxxxo majetku byla pachateli uložena
smluvně,
d)
jiná důležitá povinnost než zákaz nebo omezení a jež je stanovena pro dovoz, vývoz,
nebo průvoz zboží,
xx
xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxxxx xxxxxxxxxx
xxxxxxxx xxxx
xx xxxxxxxx xxxx xxxx xxxxxxý čin sabotáže podle § 314) je třeba považovat takový
úkol, jehož splnění je významné, až zásadní, z hlediska fungování dotčené instituce
a dosahování jxxxxx xxxx x xxxxxxxxx xx xxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxx
xxxxx xx xxxx xxxxx xxxxx xxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxx xxx xxxx xxx xxxxxxxxxxx xrganizace,
orgán veřejné moci, ozbrojené síly, bezpečnostní sbor, hospodářská organizace anebo
i jiná instituce. Může jít i o úkol dílčí, avšak vždy mxxx xxx xxxxxxx xxxxxx x xxxx
xxx xxx xxxxxxxxxx xxxx xxxx xxxxxxxxx x xxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxx xxx xxxxxxx
xx xx xxxxxxxxxxxx xx xxxxx xx xxxxxxxxxxá motiv spočívající v úmyslu poškodit ústavní
zřízení nebo obranyschopnost České republiky anebo poškodit mezinárodní organizaci.
To lze považovat xxxxx xx xxxxxxxx xxxxxxxx xxx xxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx
xxxxxxxxxx xxxxx xxxx x xxxxx xxxxxxx xxxxxxxx xxxx xxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxjícím
fungování České republiky jako nezávislého, demokratického a suverénního státu, případně
musí směřovat k rozvrácení činnosti (ohrožení samoxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx
xxx xx xx xxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxx xxx xxx xx xxxxxxxxx x xx xxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxx
xxxxx xxxxx xxxxxxxxsti) z hlediska zabezpečení chodu státu a mezinárodní organizace.
Duševní porucha
Duševní poruchou se rozumí porucha duševního zdraví vyplývajxxx x xxxxxxx xxxxxxx
xxxx xxxxxxx xxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxx
xxxx xxxx xxxxx xxxxxxx xxxx xxxxxxxx xxxxxlka.
V ustanovení § 123 uvedená legální definice duševní poruchy obsahuje demonstrativní
výčet jednotlivých typů duševních poruch. Je tak zřejmxx xx xxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx
xx xxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxx xxxxx xxxxxxx xxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx xxxxxxx
xxxxx xx xxxxx xxxxx x xxxxxxx xxxxxxí poruchy. Duševní porucha představuje zřetelnou
odchylku od běžné normy duševního zdraví u osoby, jež se dopustila trestněprávně
relevantního činux xxxx xxxxxxxx xxxx xxx xxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxx
xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxxxxx xxxx xxx xxx x xxxxxxxxxxx xxx
o dlouhodobý (trvalý) stav. Z hlediska trestního práva hmotného je významný stav
duševní poruchy pachatele v době spáchání činu. Její trestněprávní vxxxxx xx xxxxxxx
xxx x xxxxxx xxxxx xxx x xxxxxx xxxxxxxxxxxxxx x xxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxxx xx
xxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxx x xxxxxxx xxxxxx xxxxxxxle v době jen před spácháním trestného
činu. Pokud jde o stav duševní poruchy na straně pachatele (obviněného) v době trestního
řízení, může mít pak i trexxxx xxxxxxxx xxxxxxx xxxxx xxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxx
xxxxxxxxx xxxxxxx xxxxx x xxx xxxxx x xxxxx xx xxx xxxxx x xxx xxxxx x xxx xxxxx
x xxx xxxxxx xxx xxxxx
xxxxxxx xxxxxxxxxxx
xx xxxxxxxx xxxxxxx xx xxxxxxxx xxxxxxx xxxxx xxxxx xx společný historický původ,
rasový typ, jazyk, materiální a duchovní kulturu, mentalitu, tradice. Obývá společné
území, zpravidla projevuje tendenxx x xxxxxxxxxxxxxxx xxxxx xxxxxxx xxxxxxx xxx xxxxxxxxx
x xxxxx xxxxxxxxx xxxxx xxxxx x xxxxx xxxxxxxxx xx xxxxx xx xxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxx
xxxxx xxxle čl. 24 Listiny příslušnost ke kterékoli národnostní nebo etnické menšině
nesmí být nikomu na újmu.
Film
viz výklad u hesla Veřejně
Hrubá nedbxxxxx
xxx xxxxxx x xxxxx xxxxxxxxx
xxxxxxxxxxx xxxxxx
xxxxxxxxxxxx xxxxxxx xx xxxxxx xxxxxx xxxxx xxxxxxxxxxxxx xxxxxxx xx xx xxxx xxxxxx
xxxxní, jehož předmětem je řešení úpadku nebo hrozícího úpadku dlužníka (§ 2 insolvenčního
zákona). V § 4 insolvenčního zákona jsou upraveny čtyři základxx xxxxxxx xxxxxx xxxxxx
xxxxxxxxxx xxxxxxx x xxxxxxxx xxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxx x xxxxxxxx xxxxxxx xxxxxx xxxxxxx
xxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxx xxxxx xxk může spočívat v prohlášení konkursu na majetek
dlužníka, nebo v povolení reorganizace, nebo v povolení oddlužení. Zahájení insolvenčního
řízení naxxxxx xxxxxxxxx xxxxxx xxxxx xxxxxxxxxxx xxxxx xx xx xxxxxxxxxxxxx xxxxxxx
x xxxxxxxxxxx xxxxxx xxxx xx xx xxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxxx xx xxx x xxxxx xxsolvenčního
zákona).
Insolvenční správce
Zákonné pojmy "insolvenční správce" a "insolvenční řízení" se uplatní zejména v souvislosti
s trestnxxx xxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxx x xxxxxxxxxxxx xxxxxx xxxxx x xxx x xxxxxxxx
x xxxxxxxxxxxx xxxxxx xxxxx x xxxx xxxxxx xxxxxxxx xxxxxx xxxxx xx xxxxxxxx x zákoně
č. 182/2006 Sb., o úpadku a způsobech jeho řešení (insolvenční zákon), dále v zákoně
č. 312/2006 Sb., o insolvenčních správcích, a v tomto ustanoxxxx xxxxxx xxxxxxx xxxxx
xxxxxxxxxx xxxxxxxx x xxxxxxxxxx xxxxxxx xxxx xxxxxxxx xxxxx xxxxxxx xxxxxxx xx xxxxxxxx
xxxx x xxxxxxxx x xxxxxxxxxx xxxxxí úprava insolvenčního řízení vyplývá i z některých
norem práva evropských společenství (např. nařízení Rady ES z 29.5.2000 č. 1346/2000,
o úpadkovém xxxxxxxx
xxxxxxxxxxx xxxxxxx xx xxxxx x x xxxxx xx xxxxxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxx x xxxxxxxxxx
xxxxxxxx x xxxxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxem může být jen taková osoba,
která je oprávněna vykonávat činnost insolvenčního správce (§ 2 zák. č. 312/2006
Sb.). Takovou xxxxxx xxxx xxx xxx xxxxxxx xxxxxx xxx xxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx
xxxxxxxxxx x xxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxxxxx xxxxxxů vede Ministerstvo
spravedlnosti České republiky (§ 21 insolvenčního zákona). Insolvenčního správce
ustanovuje insolvenční soud, který ustanoví xxxxx xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxx
xxxxxx x xx xxxxxxxxxx xx xxxx xxxxxxxxxx x xxxxxx xx xx xxxxxxxxxxxxx xxxxxxxx
xxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxvce (§ 27 insolvenčního zákona) může být jmenován insolvenčním
soudem ještě před vlastním rozhodnutím o úpadku, přičemž insolvenční soud mu vymezí
roxxxx xxxx xxxxxxxxx
xxxxxxxx xxxxxxxxxxxxx xxxxxxx xxxx xxx xxxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxx xxx xxxxxxx
xx xxxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxx xxxx xx xxxxxných důvodů dočasně vykonávat svou činnost
(§ 33 insolvenčního zákona).
Insolvenční zákon také počítá s možností, že insolvenční správce bude v rxxxx xxxxxxxxxxxxx
xxxxxx xxxxxxxx xxx x xxxxxxxxx xxxxx xxxxxx xxx xxxx xxxxx x xxxxxxxxx x xxxxxxxxxxxx
xxxxxxxxxx xxxx xx xxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxti o tom, že by tato skutečnost mohla
ovlivnit celkový výkon jeho činnosti. V takovém případě insolvenční soudu ustanoví
odděleného insolvenčního sprxxxxx x xx x xxxxxxxxx xxx xxxx xxxxx xxxxxxxxxxxxx xxxxxxx
x xxxxx xx xxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxx xx xx xxxxxxxxxxxxx xxxxxxxx
xxxxxxxxxx xxxxxxenčního správce ustanoví insolvenční soud v případech, v nichž je
třeba řešit určité specifické otázky a současně vymezí jeho vztah k vlastnímu insolvxxxxxxx
xxxxxxx xx xx xxxxxxxxxxxxx xxxxxxxx
xxxxx xxx x xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxx x xxxxxxx xxxxxxx xxxxx xxxxxx
x xxxxxxxx x xxxxxxxní) mají v řízení konkursním a vyrovnávacím řízení stejné postavení
jako insolvenční správce. Jejich činnost je upravena dříve platným zákonem č. 328xxxxx
xxxx x xxxxxxxx x xxxxxxxxxx x xxxxxxx xx xxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxxx
xxxxxx xx x x xxxxxxxx xxxx xxxx xxxx xxxxxx xxxxx xxxx xxxxxxxx xrávní úpravy, a
to i za účinnosti insolvenčního zákona a za účinnosti tr. zákoníku, který s tím v
§ 128 výslovně počítá.
Podle § 36 insolvenčního zákxxx xx xxxxxxxxxxx xxxxxxx xxxx xxxx xxxxxxx xxxxxxxxxx
xxxxxxxxxx x xxxxxxxx xxxx x xxxxxxxx xxxxxxx xxxxxx xxxxx xxx xx xxx xxxxxxxxxxx
xxxxxxxxxx k uspokojení věřitelů, v co nejvyšší míře (§ 36 insolvenčního zákona).
Jestliže insolvenční správce např. řádně nevykonává svou činnost nebo závažnýx xxxxxxxx
xxxxxxxx xxx xxxxxxxxxxx xxxx xxx xxxxxxxxxxx xxxx xxxxxxxx xxxxxxx x xx xxx x xxxxxx
xxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxx x xxx xxxxxx xx xx xxsolvenčního zákona).
Jiná majetková hodnota
xxx xxxxxx x xxxxx xxx
xxxx xxxxx xxxx
xxxxxxxx xxxx xxxxx xxxx xxxxxxx x xxxxxxxx xxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxx x xxxxxxxxx
xxxx x xxxxxx xxxxx xxstiženého subjektu, a to v takové míře, že svou závažností
má stejný dopad jako případně použité násilí nebo hrozba násilím. Konkrétně může
jít o hrozbu xxxxxxxxx xxxx xx xxxxxxxx xxxxx xxxx xx xxxx xxxxx xx xxxxxxxx xxxxxxx
x xxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxx xxxxx xxxx xxxx xxx x xxxxxxx xxxxxxxněné
a to ve vztahu k účelu, který pachatel sleduje, nikoliv ve vztahu k přípustnosti
tohoto jednání. Proto pohrůžkou jiné těžké újmy může být i účelově pxxxxxx xxxxxx
xxxxxxx xxxxxx
xxxx xxxxxxx xxxxx xxxxxxxxxx
xxxxx xxxxxxx xxxxx xxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxx xxxxxxx xxxx xxxxxxx xxxxxxx xxx xxxxxík
jako obecnou přitěžující okolnost [§ 42 písm. j)], v podobě jiné události vážně ohrožující
život nebo zdraví lidí, veřejný pořádek nebo majetek dálx xxx xxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxxx
xxxxxxx xxxxx xxxxxxx xxxxx x xxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxx xxx xxxx xxxxxxx
xxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxu škodlivostí) srovnatelná s ostatními okolnostmi podmiňujícími
použití vyšší trestní sazby uvedenými v příslušné přísnější skutkové podstatě danxxx
xxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxxxxx xxxxx xxxx
xxx xxxxxx x xxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxx x xxxxxxxx příčin (bez lidského
přičinění způsobený) anebo vzniklý v důsledku lidského chování (ať už zaviněného
nebo nezaviněného), při němž hrozí zvýšené nebxxxxxx xxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxx
xxxx xxxxxxxx xxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxx xxx xxxxx xxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxx xxxxxxxx
xx xxxxx xxx xxxxxxxxx xxxvu. Zpravidla půjde o závažné události ohrožující více
osob či větší majetkové hodnoty, jako tomu je např. v důsledku šířících se lesních
požárů, náhléxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx xxxx xxxxxx x xxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxx
xxxxxxxxxxxx xxxxx xx xxxx xxxxxxxxxx xxxxxxx xx xxxxx xxxxxxxxxx xxxxx x xxxxedným
vznikem požáru a jeho šíření, nastalým chaosem mezi obyvatelstvem po teroristickém
útoku v místě výskytu většího množství obyvatel (v tržnicícxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxxx
xxxxxx xxx xxxxxxxx xxxxxx xxxxx xxxx xxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxx
x xxxxxxxxxxx
xxxx xxxxx xxxx
xxxx vážná újma zde má na rozdíl od škody nemajetkovou povahu. Jedná se o zásah do
právní sféry poškozeného, který se nedotýká přímo jeho majetkových práv, alx xxxxxx
xx xxx xxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxx xxxxx xxxxxxxx xx xxxx xxxxx xx xxxxxxx xxxxxxxxxx
xxxx xx xxxxxx xxxxxxxxx x xxxxx xx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxho zázemí poškozeného (rodina,
zaměstnání, záliby), ohrožení kariéry (sportovní, pracovní, politické) apod.
Jiný zvlášť závažný následek
Jinxx xxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xx xxxxx xxxxxxx xxxxxxxx xxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx
xxxxxxxxxxx x xxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxx trestní sazby uvedenými
v odst. 2 § 317 o trestném činu ohrožení utajované informace, tj. především se získáním
značného majetkového prospěchu nebo sx xxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxx xxxxx x xxxxxxxx
x xxxxxx xxxxxxxxxxx xxxx xxxxxxxx xxxxxx xxxxxx xxxxxxxx xxxxx xxxx xxxx x xxxxxxxx
xx xxxxxxxx xxxxxxxx xrgánu či instituce, která je původcem utajované informace,
anebo jejíž zájmy xxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxx xx
xxxxxx xxxxxx xxxxxxxxx xxxxxx xxxxx x xxxxxxxxxxx xxxxxxxxx x xxxxxxx xxxxxxxxx
xízení může být takovým následkem např. ohrožení bezpečnosti agenta při prozrazení
informací vedoucích k odhalení jeho totožnosti či v prozrazení totxxxxxxx xxxxxxxxxxx
xxxxxx xx xx xxxxx x xxx xxxxx xxxx xxxxxxxxxx xx xxxxx xxxxxx xxxxxx xxxxxxxx xxxxx
xxxxx xxxxxx xx xxxxxxxx xxxx x xxxxxxxx xxxxxxě svědka a dalších osob v souvislosti
s trestním řízením a o změně zákona č. 99/1963 Sb., občanský soudní řád. Může též
jít o vyvolání vážné nedůvěry a nespxxxxxxxxxx x xxxxxxxx xxxxxx xxxxx x xxxxx xxxxxxx
xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxx x xxx xxxxxxxxx xxxxxxx xxxx x
xxx xxxxxxxxxx xxd tento pojem lze zařadit i ohrožení bojové pohotovosti útvaru (srov.
R 33/1976). Závažnost následku je nutno zkoumat individuálně z hlediska významu xxxxxxxxxxx
xxxxxxxxx x xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxx xxx xxxx xxxxxxxx x xxxxxxxx xxxxx
xx xxxxxxxx xxx
xxxx
xxx xxxxxx x xxxxx xxxxxx x xásilím
Majetek
Majetkem rozumíme souhrn všech aktiv - věcí, pohledávek a jiných práv a penězi ocenitelných
jiných hodnot - určitého právního subjxxxxx xx xxxxxxx xxxxx xxxxxxx xxxxxx x xxxxxxxx
xxxx xxxxxx xxxxxx xxxxxxxxx x xx x xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx x xxxxxxxx xxxxxxxxxxx
xxxx xxxxxxxxxxxx peněžní prostředky v hotovosti i na účtech, cenné papíry, obchodní
podíly, peněžité i nepeněžité pohledávky, další práva a jiné majetkové hodnoty, maxxxxx
xxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxx xxxxx xxxxxx x xxxx xxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxx xx
xxxxxx x xxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxx x xxxxky z majetku. Pohledávky
tvořící součást majetku jsou jednak pohledávky ze zákona (na náhradu škody, na vydání
bezdůvodného obohacení, na vrácení danxx xxxx xx xxxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxx xxx
xxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxx x xxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxx xxxxx
xxxx xxxxxxxxx xxxva autorů, výkonných umělců a také obchodní podíly v obchodních
společnostech, členské vklady v družstvech. Penězi ocenitelné jiné hodnoty jsou předxxxx
xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxx xxxxx xx xxxxxxx xxxxxx
xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xxotože vlastnické a ani jiné
majetkové právo nelze nabýt trestným činem.
Pojem majetku je u podnikatele, který je právnickou osobou, obsahově shodnx x xxxxxx
xxxxxxxxxx xxxxxxxx x xxxxxxxxxxxx xxxxx xx xxxxxxxx xxxxxxx xx xxxx xxxxxxx xxxxxxxxxx
xxxxxxx xx xxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxx podnikatele, který je fyzickou
osobou, se podle § 6 odst. 1 obch. zák. rozumí majetek, který patří podnikateli a
slouží nebo je určen k podnikání. Podnixxxxx xxxxxx xxxxxxx x xxxxxxxx xxxx xxxxxxxxx
xxxxxxx xxxxxx x xxxxxxx xxx xxxxxxxx xxxxxxx xx xxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxx
xxxxxxx xx xxxxx xxxle předpisů o účetnictví. Čistým obchodním majetkem je obchodní
majetek po odečtení závazků vzniklých podnikateli v souvislosti s podnikáním, je-li
xxxxxxxx xxxxxxx xxxx xxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxxx xxxxxx xx x xxxxx x xxxxx
xxxxxx
xxxxxxx xxxx xxx xx xxxxxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxx xxxxxxxx
xxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxxx x xxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxx xxx xxxkození věřitele podle
§ 222 odst. 1 písm. a) nelze spáchat dispozicemi s tou částí majetku, která je vyloučena
z možnosti být postižena výkonem rozhodnxxx xxxx xxxxxxx xx xxx x xxxxxxxxxxx xx
xx xxxx xxx x xxxx x xxxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxx xx xxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx
xxxx xxxxx xxxxx xxxxxxxxxh předpisů nepodléhají výkonu rozhodnutí. Zejména to jsou
věci, které dlužník nezbytně potřebuje pro uspokojování hmotných potřeb svých a své
rodiny xxxx x xxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxx
xxxxxxxxx
xxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx x xxxxxxxx xxxxxxx xxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxxx
xxxx xxxxxných společným jazykem, historií, kulturou, pobytem na konkrétním území
či vztahem k tomuto území v případě pobytu mimo něj. Jde o pojem kulturní, histxxxxxxx
xxxxxxxxxxxx xxxxx xxxxx xxxx xxx xxxxxx x xxxx xxxxxxxx xxxxxxx
xxxxxx x xxxxxxx
xxxxxx xxxx xxx x xxxxxxxx xxx xxxxx x xxxxxx xxxxxx , když je zcela
vyloučena vůle u oběti a ani nejde o její jednání z důvodu fyzického nátlaku ze strany
pachatele, jednak podobu , tj. xxx xxxx x xxxxxx xxxx xxxxxx xxxxx
xx xxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxx xx xxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxx
xxxxxxxxxx
xxx xxsoluta
vis compulsiva
xxx xxxxxx xx xxdy typické vynaložení fyzické síly ze strany pachatele. Přitom násilím
podle § 119 se rozumí použití fyzické síly k překonání nebo zamezení již kladenxxx
xxxx xxxxxxxxxxx xxxxxx xx xxxxxx xxxxxx xxxxxx xx x xxxxx xxxxxx xxxxxxxxxxx x xxxxxxxx
xxxxxxxx xxxxx xxxxxx xxxxxxxxx xxxxxx x xxxxxxxxx xxxx xxupeže podle § 173 je cílem
pachatele zmocnění se cizí věci a prostředkem k jeho naplnění použití násilí), nikoli
charakteristikou následku (účinku) txxxxxxxx xxxxx xxxx xx xxxxx xxxxxxx xxxxxxxx
xxxxxxxx xxxxxx xxxx xxxxxx x xxxxxxxxx xxxx xxxxxx xxxxx xxxxxxx xxxxxxxxx x xxxxxxxxxxx
xxxxx x xxx xxxt. 2).
Násilí může směřovat proti osobě, na jejíž vůli se má působit buď přímo, anebo prostřednictvím
jiné osoby (např. pachatel násilím drží dítě, axx xxxxxxxxx xxxxxxx xx xxxxxxx xxxx
xxxxxx xxxxx x xxxx xx xxxxxxxx xxxxxxx xxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxxx x xx xxx xxxxxx
xxx xxxxxxx xx xxxx xxxxx xxxxxx xoškozuje cizí věci proto, aby dosáhl toho, že mu
osoba vydá peníze).
Jestliže k naplnění pojmu "násilí" se zásadně vyžaduje vynaložení fyzické sílyx xxx
x xxx xxxxxxx xx xxxxxxx xxxxxxx xxx xxxxxxxx xxxx xx xxxxxx xxxxxx xxxxxxxx xxxxxxx
xxxxx xx xxxxx xxxxxxxxxxxx xxxx xxxx xxxxx xxxxxxxx xxxxxxxm. Tento znak je však
naplněn jen tehdy, když samotný pachatel uvede oběť do stavu bezbrannosti a nedopadá
tedy na situaci, kdy pouze zneužije stavu bezbxxxxxxxx xxxxxx xxxx xx xxx xx xxxxxx
xxxxxx xxxxx xxxxxxx xxxxxxx xxxxxx xxxxxx xxxxx xxxxxx xxxxxx xx xxxxxx xxxxx xx
xxxxx xxxxxxxxxx x xxxx xx xxxxxxedl do stavu bezbrannosti; srov. naproti tomu zneužití
bezbrannosti u trestného činu znásilnění podle x xxx xxxxx xxx
xxxxxxxxxxx xx xxxxx xxx x xxxxxxxx xxxxx xxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxxxx xxxxxx xxxxx
xxxxxxx xxxxxxxxxx xxxx xxx x xxxx xxxxx xxxxxxxx, stavy vzniklé aplikací omamných
či psychotropních látek, hluboký spánek.
Lest představuje vyvolání omylu nebo využití omylu u jiné osoby se záměxxx xxxxxx
xxxxxxxxxx xxxxx xx xxxxxxx xx xxxxxx x xxxx xxxxx x xxxxx xxxxxxxx xx xxxx xx xxxxx
xxxxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxx x cílem ji, poté co usne,
vzít její věci). V jiném významu je pojem "lest" použit např. v § 172 odst. 1 o trestném
činu zavlečení. Jiným obdobným způsobem, txx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxx xxxx xxx xxxxx
xxxxxxx xxxxxxxxx x xxxxxxxxxx xxxxx xxxxx x xxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxx xxxxx
x xx xxxxxxxx xxxx xxxxxxnnosti).
xxxxxxxx xxxxx
xxxxxxxxxx xxxxxxx xx xxxxxx xxx xxxxxxxx xxxx x xxxxxxxx xxxxxxx xxxxx xxxxxxxxx
xxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxiku člověka nebo jeho ovládací nebo rozpoznávací schopnosti
nebo sociální chování. Tr. zákoník tedy definuje návykové látky podle těchto jejich
spexxxxxxxxx xxxxxxxxxx x x x xxx xxxxx xxxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxx x xxxxxxxx
xxxxxx xxxxxxx xxx xxx xxxxxxx xxxxx xx xxxxxx xxxxxxxxxx xxxx xx xhování lidí. Řadí
mezi ně alkohol, omamné látky a psychotropní látky. Tímto způsobem definuje pojem
návykové látky mnohem šířeji než zákon č. 167/1998 xxxx x xxxxxxxxxx xxxxxxxx xxx
xxxxx xxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxx xxxxxx x xxxxxxxxxxxx xxxxx xxxxxxx x xxxx
xxxxxxxxx xx x xx xx
xx xx xxxxxx xxxxholem, není v právu vymezeno, avšak zákon č. 379/2005 Sb., o opatřeních
k ochraně před škodami působenými tabákovými výrobky, alkoholem a jinými návykxxxxx
xxxxxxxx xxxxxxxxx xx xxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxx xxxx xxxxx xxxx xxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxx
xxxx x xxxxx xxxxx xxx xxxxx xxxxxxx xxxxx xxxxxxxx xxxx než 0,5 objemového procenta
alkoholu, jakožto chemické sloučeniny (etanolu, ethylalkoholu), která obvykle vzniká
kvašením lihových cukrů. Alkohox xxxx xxxx xxx xxxx x xxxxx xxx xxxxxxx xxxxxxxxxxxxx
xxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxx xxx xxx x xxxxx xxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxx xxx x
xxxxxxx xxxxxxxx, že působil na psychiku osoby, která ho požila, nebo na její ovládací
nebo rozpoznávací schopnosti nebo sociální chování.
Omamnými látkami jsou láxxxx x xxxxxxx xxxxxx xx xxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxx
x xxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxx xxx xxxxxxxxx x xxxxxx xxxx xxxxxxx xxxxxx xxxxx xx xxxxxxx
x xxxxxhách č. 1 až 3 zákona č. 167/1998 Sb., o návykových látkách.
Psychotropními xxxxxxx xxxx xxxxx xxxxxxxx xx xxxxxxxx xxxxxxx x xxxxxxx xx xxxxxxxxxxxx
xxxxxx xxxxxx xxxxx xxxxxxx xx x xx x xxxxxx xx xxxxxxxx xxxx x xxxxxxxxxx xxxxách.
Patří mezi ně například amfetamin.
Ostatní látky způsobilé nepříznivě ovlivnit psychiku člověka nebo jeho ovládací nebo
rozpoznávací schopxxxxx xxxx xxxxxxxx xxxxxxx xxxx xxxxxx xxxxx xxxxxxxxx x xxxxxxxxxx
xxxxxxx x xxxxxxx xxxx x xxxxxxxxxxxx x xxxx xxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxx xxxx xxdidla
- a zpravidla nakládání s nimi není ani nijak specificky regulováno nebo omezováno,
avšak nepříznivě ovlivňují psychiku člověka nebo jeho ovládxxx xxxx xxxxxxxxxxxx
xxxxxxxxxx xxxx xxxxxxxx xxxxxxxx
xxxxxxxxx
xxxxxxxxx xxxxxxxxx xxx xxxxxxx xxxxxxx x xxxxxxxxxx xxx xxxx xxxxx xxxxxxxsti vymezuje
při neexistenci volní složky pomocí složky vědění, tedy složky intelektuální, resp.
rozumové, která je buď dána, anebo dána není.
Rozxxx xxxxxx xxxxxx xx xx xxxxx xxxxxxx xxxxx x xxxxxxxxxx xxxxxx xxxxx x xxxxxxxxx
xxxx xxxx xxxxxxx xxxxxxx xxxx xxx xxxxxxx xxxx xx x x xxxxx xxxxxxx xxxxm vůle pachatele,
která však z hlediska trestního práva směřuje k nezávadnému cíli. Obecně je tedy
možné říci, že v případě nedbalostního zavinění pachxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxx
xxx xxxx xxxxxxx xxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx xx xxxxx
xxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxalost ovšem nelze ztotožňovat s opomenutím, protože
jednání z nedbalosti lze uskutečnit jak jednáním, tak i opomenutím.
xxxxxxxxxx
Trestné činy, u nichž postxxx x xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxx xxx xxxx xxxxxxx xxx
x xxxxxxxxxx xxxxxxxx xxx x xxxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxx xxxxxxx xxxx x xxxxxxxxx xxxxxxxxx
xxxx vyžaduje hrubou nedbalost. Ta nepředstavuje další specifický typ nedbalosti.
Ve své podstatě jde jen o vyšší míru nedbalosti, a to ať už ve formě nedbalxxxx xxxxxx
xx xxxxxxxxx xx xxxxxxxx xxxxx xx xxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx xxxxx xxxx xxxxxxxxx
xxx xxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxxxxxxxx x x xxxxx xda se v konkrétním případě jedná
o nedbalost hrubou, méně závažnou nebo lehkou - je jedním z hledisek - totiž mírou
zavinění - pro stanovení povahy a závažxxxxx xxxxxxxxx xxxx xx xx xxxxx xx xxxxx
xxx xxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxx xx xx xxxxx xxx
x xxxxxxx xxxxxxxxx xxx xxxxxx xxxxxxže pachatel ví, že může způsobem uvedeným v
trestním zákoníku porušit nebo ohrozit jím chráněný zájem, ale bez přiměřených důvodů
spoléhá, že takový nxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxx xx xxx x xxxxxxxxx xxxxxx
xxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxx x xxxxxxxxx xxxxxxxxxx
xteré vytvářejí možné nebezpečí pro zájem chráněný trestním zákoníkem. O nepřiměřené
důvody, které vedly pachatele k tomu, že spoléhal na to, že k náslexxx xxxxxxxx xxx
x xxxxxxxxxx xxx xxxxxxxx xxxxx xxxxxxxx xxxxx xxxxxxx x x xxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxxxx
xxxxxxxx xxxxxxxxx x xxx xxxxxxxx xxxxx xxxx x případy, kdy pachatel jedná pod vlivem
nesprávné znalosti skutečnosti, tedy v omylu.
xxx xxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxx xx xxxx xxxxxxxx xxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxxx
x xxxxxxxx xxxx xxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxsobit, ačkoliv o
tom vzhledem k okolnostem a ke svým osobním poměrům vědět měl a mohl.
Trestný čin je spáchán z hrubé nedbalosti, jestliže přístup pacxxxxxx x xxxxxxxxx
xxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxx x xxxx xxxxxx xxxxxxxxxxxxx x xxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxx
xxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxxx xx xxxxxena v § 16 odst. 2 a hrubá nedbalost
v jejím pojetí představuje vyšší stupeň intenzity nedbalosti, a to buď vědomé nebo
nevědomé. Vyšší stupeň intenzity xxxxxxxxxx xx xxxxxx xxxxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxx
xxxxxxxxx x xxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxx xxx xxxxxxx xxxxxxxxxxxxxx xxxx
xxxxmou bezohlednost.
Nepříčetnost
Příčetností ve smyslu trestního práva se obecně rozumí subjektivní způsobilost být
z hlediska duševních schopnxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx xxx xxxxxxx xxxxx xxxxx
xxxxxxxxxxx xxxxx xxxxx xxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxxsti.
Podle § 26 se nepříčetností rozumí stav, ve kterém někdo pro duševní poruchu, jež
je dána v době spáchání činu, nemůže buď rozpoznat protiprávnost xxxxx xxxxx xxxxx
xxxxxx xxx xxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxx xx xxxxx xxxxx x xxxxxx xxxxxxxxxxx
xxxxxxx xxxxxxx xxxx x xxxxx xxxx xx xxxxxxxx xxxxxxatek schopnosti rozpoznávací
nebo určovací, nemůže být důvodem nepříčetnosti. S ohledem na to je také z trestněprávního
hlediska bezvýznamné případxx xxxxxxx xxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxx x xxxxxxx
xxxxxx xxxxx xxxxxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxx xx xxxx xxxx xx xxxxxxxxxxxx xx
x xxxxxxele trestného činu je dána způsobilost rozpoznávací, to je jeho schopnost
vnímat protiprávnost svého jednání, a způsobilost určovací, tedy schopnosx xxxxx
xxxxx xxxxxxxx xxxxx xxxxxxx x xxxxxxxxx xxx xxxxxxxxx xx xxxxxx xxxxxxx x xxxxxxx
xxxx xxx xxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxx x xxxx xxxxx xxxxxx xxxx xxxříčetný je ten, u koho
jsou uvedené schopnosti - a to buď obě, anebo alespoň jedna z nich - v důsledku duševní
poruchy vymizelé. Duševní poruchou je přitom xxxxx xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxx xx
xxxxxxxxx xxxxxx x xxxxxxxxxx xxx xxxx x xxxxx xxxxx xxx xxxxxxx xxxxx x xxxxxxxxxxx
xxxxx xxxxxxx
xxxxxxxxxx xchopnosti rozpoznávací spočívá v tom, že osoba, která naplnila znaky
činu jinak trestného, není schopna rozpoznat jeho protiprávnost. Nedostatek scxxxxxxxx
xxxxxxxx xxx xxxxxxx x xxxx xx xxxxxx xxxxx xxxxx xxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxxx
xxxxxx x xxxx xxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxx xxx xxxxxxxx
Vedle nepříčetnosti upravuje tr. zákoník v § 27 rovněž pojem zmenšené příčetnosti.
Zmenšenou příčetností se přitom rozumí takový stav, ve kteréx xxxx x xxxxxxxx xxxxxxx
xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxx xxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxx
xxxx xxxx xxxx xxxxxxxxx xxxxxxx xxx jednání, anebo byly sníženy současně obě tyto
schopnosti. Na rozdíl od plné nepříčetnosti nejde o stav zcela vylučující některou
z těchto schopností. xxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxx xxxx xx xxxxxxxx xxxxxxxx
xxxx xxxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxxxxxxx xxxxx xxxx xx xxxx xxxxxxxxxxx
xxxxx xxxxx xxxxxxxxx
xxxxxxxxx xxxxxxxxx x xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxx xxxxxx xxxxxx
xxxx xxxxxxxx xx xxxxx xx xxxxxxx xxxx x xxxxvání a pozbývání státního občanství
České republiky. Především na jeho podkladě lze učinit závěr, zda osoba je občanem
České republiky. Protože však pxx xxxxxxxxxxx xxx xxxxxxxxx xxxxx xx xxxxxx xxxxxxx
xxxxxxxx xx xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx x xxxxx xxx xxxx xxxxx x xxxxxx
xxxx xxxxxxx státního občanství, je nutno zohlednit ustanovení i dalších právních
norem upravujících podmínky nabytí a pozbytí státního občanství. Např. jde o záxx
xx xxxxxxxx xxxx xxxx xx xxxxxxx xxxx xxxxxx x xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxx xxx xxxxxx
xx xxxxxxx xxxxx
xxxxxxxxx xxxxx xx xxxxxx xxxxxxxxx xxx xxxxx republiky, tak vedle toho i jiného
státu - má další státní občanství (dvojí státní občanství), se z hlediska působnosti
trestních zákonů posuzuje jako xxxxx xxxxx xxxxxxxxxx xxxxxx xx xxxxxxxxxxx xxxx
xxxxxxxx xxxxxxxxx x xxxx xxxxxxxx xxxxx
xxxxxx xxx xxxxxx xxxxxxxxxxxx xx xxxx xxx xxxx xxxxx xxátní občanství, tj. ani české
státní občanství, ani státní občanství žádného jiného státu.
Skutečnost, že osoba je státním občanem České republikxx xx xxxxxxxx xxxxxxx x xxxx
xxxxxxxxx xxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxx xxxx xxx xxxx xxxxxxxxx xxxxxxx xx xxxx xxxxx
xxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxxa podle § 309, válečná zrada podle § 320,
služba v cizích ozbrojených silách podle § 321). Dále pak osobě, která je státním
občanem České republiky, nelze xxxxxx xxxxx xxxxxxxxx xx xx xxxxx xxx x xxxxx xxxxxxx
xx xxxxx xxxxxxxx xxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx x xxxx xxxxxxxxxxx xxxxxx
xxxxxxx xxxxxxx xx xxxxxx skutečný pobyt v místě stálého bydliště, tj. zpravidla
v místě, kde občan má rodinu, rodiče, byt nebo zaměstnání. Je to tedy místo, které
si osoba zvolí pxxxx x xxxxxxx xx xxx xx xxx xx xxxxxxx xxxx xxxxxxxxxx xxxxx xxxxx
xxxxx xxxx xxx xxxxx xxxxx xxxxx xxxxxxxx xxxxxxx xxx x xxxxxxx xxxxx xxxxxxxxxx
xx xx xrčitou adresu nelze dovozovat, že takové místo má charakter trvalého pobytu
(srov. R 1/1976).
Tyto závěry vyplývají též z § 10 odst. 1 zák. č. 133/200x xxxx x xxxxxxxx xxxxxxxxx
xxxxx xxxxx xx xxxxxx xxxxxxxx xxxxxx xxxxxx xxxxxx xxxxxx xxxxxx x xxxxx xxxxxxxxxx
xxxxx xx xxxxxx x xxxxxxxx xxxxxxxx xx xormě referenční vazby (kódu adresního místa)
na referenční údaj o adrese v základním registru územní identifikace, adres a nemovitostí,
kterou si občxx xxxxx xxxxxxxxx x xxxxxx xxx xx xxxxxxx xxxxxxx xxx xxxx xxxxxxxxxxx
xxxxx xxxx xxx xxx xxxxx xxxxx xxxxxxxx xxxxxxx x xx x xxxxxxxx xxxxx xx xxxxx xxxxštního
právního předpisu označen číslem popisným nebo evidenčním, popřípadě orientačním
číslem a který je určen pro bydlení, ubytování nebo individxxxxx xxxxxxxxx
xxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxx xx xxxxxxxx xxxxx x xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxx
xxxxxx xxxxxxx xxxxx xxxxx xxxx xxxxxx xx xxxxxx xxxxxxxxx xx xxxxxx xxx xx xxxxxxxx
xxxxxx xxxxx xx xxxx
Povolení trvalého pobytu pachateli (cizinci) na území České republiky vylučuje uložení
trestu vyhoštění - § 80 odst. 3 písm. c). Podmínky pro povolenx xxxxxxxx xxxxxx xxxxxxx
xx xxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxxxxxx xxxxxxx x xxxx xx xxxxxxxx xxxx x xxxxxx xxxxxxx
xx xxxxx xxxxx xxxxxxxxxx x x xxxxxxxx x zák. č. 325/1999 Sb., o azylu.
Obecně prospěšné zařízení
Podle legální definice obsažené v § 132 se obecně prospěšným zařízením rozumí veřejné
ocxxxxxx xxxxxxxx xxxxx xxxxxxx xxxxxxx xxxx xxxx xxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxx xxxx xxxxxxxx
xxxxxxxx xxxxx xxxxxxxx x xxxxx xxxxxxxx xxxxxx xxxx xxxxxx xxsledkům, ochranné zařízení
proti úniku znečišťujících látek, zařízení energetické nebo vodárenské, podmořský
kabel nebo podmořské potrubí, zařízxxx x xxxx xxxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxx x xxxxxxx
xxxxxxxxxxxxxxx x xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx
xxx xxxxxxxx xxxxxvu, včetně součástí dráhy a drážních vozidel ve veřejné drážní
dopravě a svislých zákazových nebo příkazových dopravních značek a dopravních značek
uxxxxxxxxxxx xxxxxxxxx
xxx x xxxxx xxxxxxxxx xxx xxxx xxxxxx xxxxxxxx x xxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxx
xx xx xxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxx xxxládají technicky složitější veřejná zařízení,
která již podle své povahy slouží potřebám velkého okruhu osob. Mohou to však být
i další zařízení, kterx xxxx xxxxxxxx x xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxx x xxxxxx xxxxx xxxxxxxxxx
xxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxx xx xxxxxxxx xxxxxxx x xxxxxxxx
xožného spáchání trestného činu poškození a ohrožení provozu obecně prospěšného zařízení
podle § 276 nebo 277.
xxxxxxxxx
Objekt trestného činu
viz výklad u hxxxx xxxxxxx xxx
xxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxx xxxx
xxx xxxxxx x xxxxx xxxxxxx xxx
xxxxxx
xxx xxxxxx x xxxxx xxx x xxx
xxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxotiprávnost
Trestní odpovědnost lze u pachatele shledat pouze v případě, že jeho jednání (opomenutí)
naplňuje zákonné znaky skutkové podstaty konxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx x xxxxxxxx xx
x xxxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxx xxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx x x xx xxxxx xxx xxxxxxxxxxxxx
xxxxxxxxxxxxxx xxxxání subjektu práva je obecně formálně charakterizována svým rozporem
s konkrétní právní normou v rámci právního řádu. Materiálně ji pak lze definovat
xxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxxxxx
xx xxxxx xxxxxxxxxxxxx xxxxx xxxxxxx x xxxxxxxxxxx xxxx xxxxovaného právní normou.
I takovýto výkon práva se však za určitých okolností může dostat xx xxxxxxx x xxxxx
xxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx xxxxxx xxxxxxx xxx xxxx xxxxxxxx xxx xxxx xxxxxxx
xxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxx xxxxx xxxxkové podstaty některého trestného činu,
ale subjekt k takovému jednání přistoupil ze specifických důvodů, pro které nelze
toto jednání považovat za sxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxx xxxxxx xx xxx xxxxxxx xx xxx
xxxxxxxxxx xxxxxxxxx x xxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxx xxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxx
xxxtiprávnost. Tyto okolnosti dávají činu jinak trestnému charakter jednání dovoleného
tím, že poskytují z jinak nedovoleného jednání výjimku a lze je pxxxx xxxxxxxxx xxxx
xxxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxxxx
xxxxxxxxxxxxx xxxx xxxxxxxx xxxxxxx xxxx xxxdého trestného činu může být v daném
konkrétním případě vyvozena buď přímo z právní normy tr. zákoníku nebo také (a to
relativně často) z právních norem xxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxx xx xxxxx xx xxxxxxxxx
xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxx xxxx xxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxx
x xxxxxtuty další, dovozené trestněprávní naukou a praxí. Výčet těchto okolností
v hlavě III. obecné části tr. zákoníku z těchto důvodů není , ale pxxxx
xxxxxxxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxx xxxxx xxxxxx
xxxxx xx xxxx xxxxxx xxxxxx xx xxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxx (§ 30), přípustné riziko
(§ 31) a oprávněné použití zbraně (§ 32). Ostatní okolnosti vylučující protiprávnost
vytvořené teorií a praxí se opírají zpraxxxxx x xxxxxxxxx xxxxxx xxxxx x xxx xx xxxxxxxxx
xxxxxxxxxx xx xxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxx xxx xxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxx xx
xxxxxxxxxx xxxxx omezují podmínky trestnosti a jedná se tedy o analogii ve prospěch
pachatele. Především se jedná o výkon práv (např. rodičovská práva) a povinností
(naxxx xxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxxxxx xx xxxxxxx xxxxx xxxxxxxx xxxxxx xxxxxx
xxxxxx xxxxxxxxx xxxxxx x xxxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxé s rizikem (např.
sport).
taxativní
Jednání založené na nedůvodně předpokládané existenci okolnosti vylučující protiprávnost
(skutkový omyl pozitivní) xxxxxxxx xxxxx x xxxxxxx xxxxxxxxx xxxx x xx xxxxx xx x
xx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx x xx xxxxx xxx xxxxxxxx xx x xxxxxxxx xxxxxxxxxxx
xxxxxxxxx xxxxxxí trestu odnětí svobody podle § 58 odst. 6, nebo eventuelně i upuštění
od potrestání podle § 46.
Omyl
Omyl v obecném slova smyslu spočívá v rozporu subxxxxxxxx x xxxxxxxxxx xxxxxxxx x
xxxxxxxx xxxxx xx xxx xxxxxx xxxxxx xxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxxxx
x xxxxxxx xxxxxxxxxxxxx xxxxxxnou skutečností. Ze samotné povahy omylu vyplývá, že
jeho podstata se odvíjí od vědomostní a představové složky zavinění pachatele. To,
zda pachatel jxxxxxxxx x xxxxx xx xx xxxx xxxxxxx xxxxxxxxxx xxx xxxxxx xx xxxx x
xxxxx xxxxx xxxxx xxx x xxx xxxxxxxxx xx xxxxxxxxxx xxx xxx x xxxx x xxxxxxxx xxxxxxxxxx
či právních, zda se jedná o omyl stran otázek viny či trestu. Jednotlivé případy
omylů skutkových a právních, pozitivních a negativních a jejich trestnxxxxxxx xxxxxxxx
xxxxxxxx x xx x xxx xxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxxxxxxxx xxxx xxxxxxxxxx
xx xxxxxxx xxxxx xxxxxxx xxxxxx
xxxxxxxxxx x xx xxxxxuje důsledky skutkových omylů, tedy omylů v skutkových okolnostech
významných pro posouzení spáchaných činů vykazujících znaky trestných činů.
xxxxxxxx xxxx xxxxxxxxx x xxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxxxx xxxx x xxxxxxx xxxxxxxxxx
xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx xxxxxx xxxx xxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xřitěžující, vylučuje
úmysl a vědomou nedbalost. Nedotýká se však nedbalosti nevědomé. To znamená, že neznalost
okolností skutkových pachateli neškxxxx xxxxx xx xxxxxxxxx xxxx xxxxx xxxxxxxxxx
xxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxx x xx xxxxx xx xxxxxxxx xxxxxxxxx x xxxxxxxxxx xxxxxxxxx
xxxxx xxxxx xx xxxxxxká okolnost, která podmiňuje trestnost jeho činu, skutečně existuje,
takže požadovaná forma zavinění v daném případě chybí. Totéž obdobně platí o okoxxxxxxxx
xxxxxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxx xxxxxxx xxxxx x x xxxxxxxx xxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxx
xxxxx x xx xxxxx x xxx xxxx xxx xxx xxxxxxxx xxxx xxxxx předpokládá skutkové okolnosti,
které by naplňovaly znaky mírnějšího úmyslného trestného činu, bude potrestán jen
za tento mírnější trestný čin, nexxxxxx x xxxxxxx xxx xxxxxxxx x xxxxxxxxxxx x xxx
xxx xxx xxxxxxxx xxxx xxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxx xx xxxxxxxxxx xxxxx
xxxxxxxxxxx xxyslného trestného činu, bude potrestán za pokus tohoto přísnějšího
trestného činu.
Skutkový omyl pozitivní o okolnostech vylučujících protipráxxxxx xxxx xxxxxxxx xxxxx
x xxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxx xxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxx xxxxx xxxxxxxx xxxxxx
xxxx xxxx xxxx xxxxxxxx x xxxxxxx xxxxxxě mylně předpokládá jako exitující okolnost
vylučující protiprávnost a tím i trestnost svého činu a svou trestní odpovědnost
(§ 18 odst. 4).
Trestnx xxxxxxx xxxxx xxxxxx xxxxxx xxxx xxxxxxxxxx xxxxxxx x xxxxx xx x xxxxxxxx
xxxxxxxxx xxx xxxxxxxx x xxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxx
xxxxxx platí, že právní omyl negativní o trestnosti činu - tedy o obsahu trestních
norem obsažených v trestním zákoníku - pachatele neomlouvá.
Právní omyx xxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxxxxxxx xxxxx xxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxx
x xxxxxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxx xx xxxxxxxx xxxxx xxxxxxx xx xxxxxxxst práva neškodí,
ale pachatele omlouvá, neboť nejedná zaviněně. Uvedené ovšem platí, pokud jde o omyl
omluvitelný, tedy omyl, kterého se nebylo možno xxxxxxxxxx xx xxxxxx xx xxxxxxxxxxx
xxxxx xxxxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxx xx xxxxxxxxx xxxxxx xxxx
xxxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxx, to znamená, že úplně vylučuje obě formy zavinění. Na
druhé straně, půjde-li o omyl neomluvitelný, bude pachatel trestně odpovědný za příslušný
trestxx xxx xxxx xxxxxxx xxx xxxxxxxx x xxxxxxxxxxx xx xx xxxxx xxx
xxxx xxxxxx xxxxxxxxx x x xxxxxxxxxx xx xxx xxx xx xx xxxxxxxx xxxx xxxx xxxxxx xxxxxxxxx
x xxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxvědnost. Význam
má zejména ve vztahu k blanketním skutkovým podstatám, kdy požadavek konkrétní znalosti
zákonné úpravy může být pro určité skupiny paxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxx x xxxxxx xxxxxx
xxxx xxxxxxx xxxx xxx xxxxxx x xxxxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxx xxxx xxxxxxxxx xxxxx xxx
xxx x xxxxxxxxxxx xxxx xxxmluvitelný právní omyl je posouzení toho, zda se pachatel
mohl omylu vyvarovat. Neplatí tedy již bezvýjimečně zásada, že neznalost zákona neomlouvá.
xxxxxxxxxx x xx xxxxx x xxxxxx xxxxxxx x xxxxx xx xxxxx xxxx xxxxx xx xxxxxxxxxx
xxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxx xx x xxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxx xro pachatele ze
zákona nebo jiného právního předpisu, úředního rozhodnutí nebo smlouvy, z jeho zaměstnání,
povolání, postavení nebo funkce, anebo moxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxxxxx xxxx xxxxxxxxx
xxx xxxxxxxx xxxxxxx
xxxxxxxx
xxxxxxx xxx xxxxxx xx xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx xx xxxxxxx xxxx xxxxxx xna rozdíl od
spáchání činu na více osobách podle § 140 odst. 3 písm. a), kterého se pachatel dopustí
skutkem jediným, a to případně i formou tzv. pokračováxxxx x xxxxx xxxxxxxxx x xxxxx
xxxxxxxxxxx xxxxxxxx
xx
xxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxxxxx xxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxx xxx
xxxxxx
b)
pachatel, který již byl v minulosti odsouzen pro trestný čin vraždy, spáchá další
trestný čin vraždy (a to i v případě, že se na něj v důsledku zahlazxxx xxxxxxxxxxx
xxxxxxxxx xxxxxx xxxx xx xxxxxxxx xxxxxx xxxxx xxxxxxx xxxx xx xxxxxxx xxxxxxxxx
xxxxxxxxxxx
xxxx xxxxxxxxxxx xxxx xxxxxxx x x případě, že některý z trestných činů vraždy dosáhl
toliko stadia pokusu nebo přípravy.
Organizovaná skupina
Výklad pojmu organizovaná skupina jx xxx xxxxxxxx xxxxxxxx xx xxxxxx xxxxxxxxxxx
xxxxx xxxxx xx xxxxxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxx xxxx xxxx xxxx xxxxxxx xxx
xxxxxxx xxxxxxxxxxx xxob), v němž je provedena určitá dělba úkolů mezi jeho jednotlivé
členy a jehož činnost se v důsledku toho vyznačuje plánovitostí a koordinovaností,
což xxxxxxx xxxxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx x xxx x xxxx xxxxxxxxxxxx
xxx xxxxxxxxxx xx xxxxxxx xx xxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxě přiléhavěji škodlivost
a nebezpečnost). Skupina nemusí mít trvalejší charakter a tímto způsobem lze spáchat
i jen ojedinělý, jednorázový trestný čxxx xxxxxxxxxx xxxx xxxxxxxx xxxxxxx xx xxxxx
xxxxxxx xxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxxx xx xxxxxxxx xxxxxxxx xx xx xxxxxxxx xx xxxxxxx
xxxxxxxx xxxxxxx x xxxxvně se na její činnosti podílel. Srov. R 53/1976-II.
Organizovaná zločinecká skupina
Oproti pojmu "organizovaná skupina", který je vymezen tolixx xxxxxxxxxxx xxxxxx x
xxxxxxxxxxx x xxxxxxxxx xx x x xxx xxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxx
xxxxxxxx x xxxxxxxxxx xx xxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xx xxx x xxxxxxxxxxxx x xxx x x xxx
xxxxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxx xinu spáchaného ve prospěch organizované zločinecké
skupiny a zpřísněný způsob trestního postihu (sankcionování) takového pachatele.
Vymezení xxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxx x xxxxxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx
x xxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxx
xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxx xe charakterizována celkem pěti pojmovými znaky,
které musí existovat současně:
a)
jde o společenství nejméně tří trestně odpovědných osob (znak "xxxx xxxxxxx
xx
xxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxxxx x xxx xxxxxx xxxxxxxxxxxx x xxxxxxxxxxxxx
x x xxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxy řízení,
c)
rozdělení funkcí - existence vedení společenství, středního článku společenství a
nejnižšího (výkonného) článku,
d)
dělba konxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxxxx xxx xxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxx
xx
xxxxxxxx xxxxxxxxxxxx xx xxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxx x xpravidla sice
půjde o trestnou činnost zištného charakteru, ale může jít také kupř. o teroristickou
trestnou činnost, rasově zaměřené trestné činy; zxxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxx
xxxxxxx xx xxxxxx xxxx xxxxxxx xxxxxxxx xxxx xxxxxxxxxxx xxx xxxxx x xxxxxxxx xxxxxx
xxxxxxxxx xxxxx xxxxx xxxxxxxxovaná zločinecká skupina".
Soustavnost páchání trestné činnosti ze strany organizované zločinecké skupiny se
posuzuje z hlediska celkové trxxxxx xxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxxxxx xxxxx xxxxx xxx
x xxxxxxx xxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxx xxxxxxxx xxxxx xx xxxxx xxxxxxxxx
xxxxxxxxální trestní odpovědnost jejich jednotlivých členů za konkrétní trestné činy.
Pro organizovanou zločineckou skupinu je typická jistá stabilita, trxxxxxxx xxxxxxxxx
xxxx xxxxxxxxx x xxxxxxxxx xxxx xx xxxxxx xxxxxxxx xx xxxxxxxxxxxx xxxxxxxx
xxxxx xxxxxx xxxxxx
xxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxx xxxávy jsou subjekty (většinou právnické osoby) vykonávající
přímou státní správu. Jsou zřizovány na základě ústavy ústavními zákony a zákony.
Tyto přexxxxx xxx xxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxx
x xxxxxx xxxxxxxxxx x xxxxxxxx xxxxx xxxx xx xxxx xxxxx x xxxxxx xxxx xxxxxxé. Mezi
orgány státní správy patří především ministerstva a další ústřední orgány (např.
Národní bezpečnostní úřad, Český báňský úřad, Český statistxxxx xxxxx x xxxx xxxxxxx
xxxxx xx xxx x xxxxxxxxxx xx x xxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxx xxxxx xxxxxxxxxxxxxxx
xxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx xxxd pro ochranu osobních údajů). Pro ústřední
orgány státní správy je typický rozsah působnosti na území celého státu a nadřízenost
ostatním správním úřxxxxx xxxxx xxxxxxx xx xxxxx xxxxxx xxxxxxxxxxx
xxxxx xxxxxxx xxxx
x xxxxxxxxxx x xxx xxxxx x xx xxxxxxx xxxxxxxx xxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xxx x xxxxxxx
xxxxxxxx x xxxx xxx xxxxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxx xx xxx xxxxký stupeň důvěry
ve správnost všech údajů v ní obsažených (jsou tedy nadány tzv. veřejnou vírou).
V tomto ustanovení jsou definovány v podstatě dva txxx xxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxx
xxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx x xx xxxxxxxxxx
xxxxxxx xxxxxxxx
xxxxevším jde o veřejnou listinu vydanou soudem České republiky, jiným orgánem veřejné
moci nebo jiným subjektem k tomu pověřeným či zmocněným jiným právnxx xxxxxxxxx x
xxxxxx xxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxx xx xxx x xxxxxxxx xxxx xxxxxxxxxx xxxxxx xxxx
xxxxxx xxxxxxxxx xxxxx xxxxxxx xxxxxx xxxxx xxxxxxxxící některou právně významnou
skutečnost.
Druhým typem veřejné listiny je listina, kterou výslovně prohlašuje za veřejnou listinu
jiný právní přxxxxx xx xx xxxxx xx xxxxx xxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxx xx xxxxx xxxxxxxx
xxx xxxxx xx xxxxxxxx xxxxx xxxx x x x xxxxxxx xxxxxxxx xxxxx xx xxxxxxxx xxxxxxxx
dále zákon o Rejstříku trestů (zák. č. 269/1994 Sb.), který v § 15 odst. 2 stanoví,
že výpisy a opisy z rejstříku trestů jsou veřejnou listinou; stejně txx xxxxx x xxxxxxxxxx
xxxxxxxxx xxx xxxxxxxx xxxx x x x xxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxx xx xxxxxxxx xxxxxxxx
x xxxxx xx xx xxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxx xokládají např. občanský průkaz, cestovní
doklad, vysokoškolský diplom.
V ustanovení § 131 odst. 2 je rozšířena ochrana i na veřejnou listinu vydaxxx xxxxxxx
xxxxxxx xxxx xxxx xxxxx x xxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxx xxxxx xxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxx
xxxxxxxxxxx xxxxx xx xxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxx xčinky na území České republiky. V
praxi může jít kupř. o cizozemské řidičské průkazy [srov. § 104 odst. 2 písm. c)
zák. č. 361/2000 Sb., o silničním provozxx x xxxxxxxxx xxxxxx x xxxxxxxxxx xxxxxxxx
x xxxxxxxxx x xxxxxxxxxxx x xxxxxxxx xxxxxxx xxxxxx xxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxx
xxxxxxxxxx xxxxxxé listiny také listině vydané příslušným subjektem cizího státu
je, že tak stanoví mezinárodní smlouva.
Osoba blízká
Pojem osoby blízké uvedený v x xxx xxxxxxx x xxxxx x xx xxxx xxxx xx xxxxxxx xxx
xxxxx xxxxxxxxx xxx xxxxxxx xxxx xxxxxxxxx xxx xxxxx xxxxxxx x xxxxx xxxxxxx xxxxx
xxxxxxxxxx x xxx xxed středníkem) je rozhodný jejich objektivní vztah bez ohledu
na subjektivní postoje - jde o příbuzné v řadě přímé (podle § 22 obč. zák. č. 89/2012
Sb. se xxxx xxxxxx xxxxxx x xxxxx xxxxx xxxxxxx xx xxxxx x xxxxx xxx x xxxxx xxxx
x xxxxxxxxx xxxxxxxxx x xxxxxxxxx xxxxxxx xxxxx xx xxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx
x xxxxxxxx xxxxx x xxx xxxx xxxx xx xx/2012 Sb.), sourozenec (tj. příbuzní v řadě
nepřímé - plnorodí, pocházející ze společných rodičů, či polorodí, mající jen jednoho
společného rodiče)x xxxxxx xxxxxxx xxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxx x xxx xxxx xxxx
xx xxxxxxx xxxx x xxxxxxx xxxx xxxxxx xxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxx xxxx xx xxxxxxxx
Sb., o registrovaném partnerství).
Naproti tomu pro druhou skupinu osob blízkých (§ 125 část za středníkem) se vyžaduje
současné splnění dvou podmxxxx x xxxxxx xxxx xxx xxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxx xxxxxx
xxxxx xxxxx xxxxx xxxxxxxx xxx xxxxxx xxxxxxx x xxxxx xxxxxxx xxxxxx xxxxx xxxxxxxxxxx
xxxxxxxxi), nebo vztah rodinnému vztahu obdobný (např. blízký přátelský vztah), jednak
mezi těmito osobami musí být určitý subjektivní vztah spočívající v toxx xx xxxxx
xxxxxx xx xxxxxxx xxxxx x xxxxx xx x xxxxx xxxxxxx xxxxxxxxx xx xxxx xxxxxxxx
xxxxxxxxxxxxx xxxxxx xxxxx xxxxxx xxxxxxx xx xxxxxxx xx xxxxnných znaků některých
skutkových podstat, v nichž je osoba blízká předmětem útoku (např. trestný čin týrání
osoby žijící ve společném obydlí podle § 19xxx xxxx xxx xxxxxxxxxxx xx xx xxxxxx
x xxxxxxxxx xxx x xxxxx xxxxxxxx xxxx xxxx x xxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxx x xxxxxxxxx
xxxxxxxxx xxxx xxxxxx xxxxxxxxxx podle § 366, nepřekažení trestného činu podle §
367, neoznámení trestného činu podle § 368). Naproti tomu srov. spáchání trestného
činu schvalování trxxxxxxx xxxx xxxxx x xxx xxxxx x xxxxx xx xxxxxxxxx xxxxx xxxxxx
xxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxx xxxxx xxxxxx xx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxí
ve smyslu § 42 písm. h).
V rovině trestního práva procesního je např. upraveno oprávnění osoby blízké odepřít
svědeckou výpověď (§ 100 tr. řádu), jexx xxxxx xxx xxxxxxx x xxxxxxxx xxxxxxxx xx
xxx xxx xxxxxx
xxxxxxxxx xxxx
xxxxxxxxx xxxx xxxx xxxxx x x xxxxx x x x xxxxxx xx xxxxxxxx xxxx x xxxxxxxxxch silách
České republiky, tvořeny vojáky v činné službě a vnitřně se člení na:
a)
Armádu České republiky,
b)
Vojenskou kancelář prezidenta repxxxxxxx x
xx
xxxxxx xxxxxx
xxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxx xx xxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxxxxx
x xxxxxxxxxxx xxorů zajišťují bezpečnost České republiky v souladu s čl. x xxxxxxxxx
xxxxxx xx xxxxxxxx xxxx x xxxxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxxx xx xxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxx
xxxxxxxxx xxxx xxxx xxxxxxxxxx xx xxxxxxx xxxxxx xxxinnosti, přičemž rozsah branné
povinnosti, úkoly ozbrojených sil, ozbrojených bezpečnostních sborů, záchranných
sborů a havarijních služeb, jejixx xxxxxxxxxxx xxxxxxxx x xxxxxxxxxx x xxxxxx xxxxxx
xxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxx x xx xxxx xxx xxxx xxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxxx
xxxx Nástrojem zabezpečujícím obranu státu jsou především ozbrojené síly, které tvoří
jak vojáci z povolání, tak ve výjimečných situacích i občané konajíxx xxxxxx xx xxxxxxx
xxxxxx xxxxxxxxxx xxxx xxxxxxx xxx xxxxxx xxxxxx xxxxxx xx xxxxxxxxx xxxx xxxxxx
xx xxxxx xxxxxxxx xxxxx xxxx xx xxxxxxxxx xxxxx xxhopny plnit úkoly, které od nich
stát ke své ochraně vyžaduje.
Padělání a pozměnění
Paděláním ve smyslu § 233 je míněno vyhotovení napodobeniny pexxx x xx xx xxxxxxxx
xx xxxxx x xxx xxxxxxxxxx x xx x xxxxxx xxx xxxxxxxx xxxx xxxxx x xxxx xxxxx xxxxx
xxx xxxx xxxxxx x xxxxxx xxxxxx xxxxxxxx xx xxxx xxxxx xpůsobem došlo k jejich padělání.
Padělanými penězi se v tomto kontextu rozumí nejen české, ale i jiné než tuzemské
peníze, které byly padělány, tzn. vyhxxxxxxx xxx xxxxxxxxx x xxxxxxxx xxxxxxxx x
xxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxx x xxxxxx xxxxx xxxxx xxxxx xxxxxx xxxxxx xxxx xxxxxxx
x xxxxxxx xx xxxxxxxx xxou jimi jakékoli napodobeniny peněz zaměnitelné s pravými
penězi, a to třeba i při udávání jen za určitých okolností, např. za snížené viditelnosti
(srxxx x xxxxxxxx
xxxxxxxxxx xxxxx xx xxxxxx xxxx xxxxxxxxx xxxxxx xxxxx xx xxxxxxx xxxxxxxxx x xx
xxx xxx xxxxx xxxx xxxxx x xxxxx x xxxx xxxxxxxx xxx xxxonným platidlem - nabyly
znovu podobu peněz, které jsou v oběhu - tedy platných peněz - anebo v případě peněz,
které jsou dosud v oběhu jako peníze nižší hoxxxxxx xxxxxx xxxxx xxxxxx xxxxxxx xxx
xxxxxx xxxxxx xxxxx xxxxx xxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxx xxxxx xxx xxx xxxxxx
xxx x xxxx xxxxxxx
xxx xxxxxání i při pozměnění peněz se v principu jedná o to, aby padělané nebo pozměněné
peníze budily zdání peněz pravých a platných. Padělání nebo pozměnění penxx xx x
xxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxxxx x xxx xxxxx x xxxxxx x xxxx xxxxxxxxxx x xxxxxx xxxx xx
xxxx xxxxx xxxx xxxxxx xxxxx xx xxxx xxxx xxxxxx xxxxx xxxxxxxx
Pachatel
Subjektem trestného činu je jeho pachatel. Definice pachatele je obsažena v § 22.
Podle tohoto ustanovení pachatel musí vykonat činnost, xxxxx xx xxxxxxx x xxxxxxxxxx
xxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxx xxx xxxxxxxx x xx xxxxx xxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxx
xxxx x xxxx xx xxxxxxx xxxxxxxxxxx či se o ni pokusit - to platí pro pachatele přípravy
nebo pokusu.
Pachatelem trestného činu může být pouze fyzická osoba. Tr. zákoník to sice výslovně
xxxxxxxxxx xxx xxxxxxx xx xxx x xxxxxx xxxxxxxxxxxx x xxxxxxxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx
x xxxxxxxxx xxxxxxx xxxxx xx xxxxxx xxxxxxxx xx xxxxxx xxxxxxxxální trestní odpovědnosti
fyzické osoby. Fyzická osoba musí být trestně odpovědná, aby ji bylo možné považovat
za pachatele. Pachatelem je tedy fyzicxx xxxxxx xxxxx xxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxx
xxxxxxxxx xxxx x x xxxx xxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxx xxxxxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx
x xxxx xxxxxxxx xx xxx xxx xxxx xxxxxxxx xxxx xx xxxxx xxxx xxx xxxxxxx xxxxxxx xxxxx
xxxxxxxxx xxxxx xxxx xx xxxxxxxx xxx x xxxx xxxxx xxxxxxx zůstalo ve stadiu přípravy
(§ 20) nebo pokusu (§ 21), stejně jako osoba, která je trestním zákoníkem označována
za spolupachatele (§ 23), nebo účastníxx xx xxxxxxxx xxxx xx xxx xxxx xxxxx
xxxxx xxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxx xx xx xxxx xxxxxxx x xxxxx xxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxxx
xxxxxxxx x xxxxxxx xxx. živého nástroje, tedy toho, koho pachatel zneužívá, ke spáchání
své trestné činnosti, neboť taková osoba (živý nástroj) sama nejednala nebo nejednaxx
xxxxxxxx xx xx xxxxx xxx
xxxxxxx xxxxxxx xxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx
xxxx xxxxxxxxxxxx xx xxxxxxxxx xxxhatele, v souvislosti s tím rozlišuje konkrétní
subjekt a speciální subjekt (§ 114). V těchto případech může být pachatelem trestného
činu pouze osobax xxxxx xx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxx xxxxxxxxxx
xxxxxxx xxxxxxx xxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxxx xxxx xxxxxxxxxxvní
postih fyzických osob, jejichž jednání souviselo s činností právnických osob. V případě
spáchání trestného činu souvisejícího s právnickou osobxx xxxxxxx xxxxxxxx xxxx xxx
xx xx xxxx xxxxx xxxxxx x xxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxx xxxx xxxx xxx xx xxxxxxxx xxxx
xxxxxxx xxxxx xxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxcího znaky trestného činu uvedené v trestním
zákoníku.
Platební neschopnost
viz výklad u hesla Úpadek
Podnikání a podnikatel
Podnikáním se rxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxxx
xxxxxx x xx xxxxxxx xxxxxxxxxxx xx xxxxxx xxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxxxx xx xxxx xdo
vykonává samostatně na vlastní účet a odpovědnost výdělečnou činnost živnostenským
nebo obdobným způsobem se záměrem činit tak soustavně za účelex xxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxxx
xxxx x xxxxxxxxxxxxxxx xxxxxx x xxxxx x x xxxxx x xxxxxxxxxx xxxxxxxx xx xxxxx xxxxxxx
xx xxxxxxxxxxx xxxxx x xxx xxxxxxxého zákoníku č. 89/2012 Sb. ve znění účinném od
1.1.2014, podle § 2 a 3 živnostenského zákona a podle § 2 zákona o zemědělství -
čtyři skupiny osob. Přexxx xxxx xx xxxxx xxxxx xxxxxxx x xxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxx
xx xxxx xxxxxxxxx xxx xxx xxxx xxxxxxx xxxxxxx xx xxxxxxxxxxx xxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxx
xxx skutečně podnikaly či byly oprávněny podnikat. Mohou tedy být založeny i za jiným
účelem než je podnikání. Dále mezi podnikatele patří osoby podnikajíxx xx xxxxxxx
xxxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxx xxxx xx xxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxx x xxxxxxxxxxxxx
xxxxxxxxx x xx xxxxxxxxxx xxxxxxxxx xx xxxxxxxxxxx xxxxxxxx x xxxx xxxxxx xx xxxx
xxx xxxxxxxxx xxxxxst ohlašovací nebo koncesovanou. Vedle toho mohou být podnikateli
též osoby, které podnikají na základě jiného než živnostenského oprávnění podle zvxxxxxxxx
xxxxxxxxx xxxx xxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxx xxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxx
xxxxxxxxx x xxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxx xodnikateli jsou rovněž osoby,
které provozují zemědělskou výrobu. Pod ní je řazeno také hospodaření v lesích a
na vodních plochách. Zemědělští podnikxxxxx xx xxxxxxxx xx xxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxx
x xxxxxxxx xxxxx x xxxxxxxxxx xxxxxxxxxx x xxxxx xxx xx xxxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxx
xxxxxxxxxx xxxx xxxxxenění je použitelné i pro trestněprávní sféru.
Pohlavní styk
Za pohlavní styk se považuje jakýkoli způsob ukájení pohlavního pudu na těle jiné
osoxxx xxxxxxxx xx xxxxx xxxxx x xxx xxxxx x xxxxx xxxx xxxxxxx xxxxx xxxxxxxxxx
xxxxx xxx xxxx xxxxxx xxxx xxxx xxxxxxxx xxxx xxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxným se
souloží. V souladu s konstantní judikaturou se tedy může jednat například o osahávání
či tření genitálií, prsou, sání prsních bradavek, vsunováxx xxxxxxxxxx xxx xxxx xxxx
xxxx xxxxx xxxx xxx x xxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxx xxx xxxxxxx xxxxxxx x xxxxxxxxx xxxxxxx
xx xxxx xxxxxx x xxxxxxx xxxxxxxxx xxinutí oběť, aby mu třela pohlavní úd).
Souloží je spojení pohlavních orgánů muže a ženy, tj. vniknutí mužského pohlavního
údu (penisu) do pochvy (vaxxxxx xxxxx xxx xxxxxxxx xxxx xxxxx x xxx xxxxxxxx xxxxxxxxx
xxxxxx xxxxx x xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxx xxx x xxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxx xxxxx
xxxxxu a vagíny při neúspěšné snaze o vniknutí bude posuzován jako pokus trestného
činu (R 6/1984).
Nový pojem jiný pohlavní styk provedený způsobem srovxxxxxxxx xx xxxxxxx xxxxxxxx
xx xxxxx xxxxx xxxxxxx xxxxxxxx xxxxxx xxxxx xxx xx xxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx
xxxx xxxxxxxxxx xxxxxxx x xxxxxxstí od 1.5.2001. Zatímco k souloži může dojít pouze
mezi mužem a ženou, k jinému pohlavnímu styku provedenému způsobem srovnatelným se
souloží i mezi osxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx
xxxxxxxx xxxxxxxx
xxxxxxxx xxxxxxxx xxxx xxx xxxxxxxxx xxx xxxxxxx xxxx xxxxx xxxxxxxxx x xxxxx xxxxxx
xxx x xxx xxxxx xx xa jiný způsob pohlavního zneužití než soulož se považují takové
zásahy do pohlavní sféry dítěte mladšího patnácti let, které vykazují znaky pohlavníhx
xxxxx x xxxxxx xxxxxx xxxx xxxxx x x xx x x xxxxx xxxxx xxxx xxx x xxxxxx xxxxx xxxx
xxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxxxx xx xxxxxxx xxxxxxxx xxxxxx xxxxxx xxx i osahávání
genitálií, prsou atp. U posléze uvedených jednání bude nutno pečlivě vážit jejich
intenzitu a závažnost dopadu na sexuální sféru dítěte. Fxxxxxxx xxxxx xxxxxx xxxxxxx
xxxxxxxxxx xxxxxxxx xxx xxxxxxxx xxxxx xxxxx xx xxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxx xxxx xxxxx
xxxxxxx xxxx x xxxxxxxx xx xxxxxxxxxm je osoba mladistvá a poškozeným dítě blížící
se věku patnácti let, mezi nimiž existuje citový vztah, bude třeba tyto okolnosti
brát v úvahu při hodnocexx xxxxxx x xxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxxxxxxxxx xxxxx x
xx xxxxx xx xx x xxxxxxx xxxxxxx xxxxxx xxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xx xxxxxxx xxxxxxxxx
xxxxxxxx podle § 11 a násl. z. s. m. xxxxxx x xxxxxxxx xx xxx x xxxxx
xxxxxxxxxx
xxx xxxxxx x xxxxx xxxxxxx
xxxxxxxx xxxx xxxxx xxxx
xxxxxxxx xxxx xxxxx xxxx xxxxxxxx xxxxxxx xxxxxředky donucení než násilí nebo pohrůžku
násilí. Může zahrnovat újmu majetkovou i nemajetkovou. Pohrůžka majetkovou újmou
může spočívat např. v pohrůxxx xxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxx xx xxxxxxx xxxxx x xxxxxxxx
xxxxxxx xxxxxx xx xxxxxxx xxxxxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxx xxxx xxxxxxxx xxxxx
x xxxxození postavení oběti v rodině (hrozba zveřejněním skutečností, které by mohly
vést k rozvodu), v zaměstnání (ztráta místa, ztráta vedoucí funkce), vx xxxxxxxxxxx
xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxxx xxxx xxx x x xxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxx xxxx
xxxxx xxxxxxx xxxxxx xx xxxxx xxxxxx xxxxx x xxxxxxilými dětmi (srov. R 55/2007,
R 31/2004, R 56/2005), které by jinak pachatel nepodal. Musí jít přitom o hrozbu
natolik závažnou újmou, která je objektivxx xxxxxxxxx xxxx xxxxxxxx x xxxxxxx x xx
xxxxx x xxxx xxxxxxxxxx x xxxxxxxx xxxx xx xxxxxx xxx xxxxxxxx xxxxxxxxxxxxxxx xxxxxx
xxxxxxxx xxxx x xxxxxxxxmu styku skutečně donutil (na rozdíl od trestného činu vydírání
podle § 175 odst. 1, kde je čin dokonán již pronesením takové pohrůžky, i když k
donucení oxxxx xxxxxxxx
xxxxxxxx xxxxxxx
xxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxx xx xx xxxxxx xx xxxxxxxxx xxxxxx xxxxxx xxxxxxxxx xxxx
x xxx xxxxxx xx xxxxxxxx xxx xebo zločinu loupeže podle § 173 tr. zákoníku nemusí
jednat o pohrůžku bezprostředního násilí, postačuje pohrůžka násilím realizovaným
v budoucnu. Pxxxxxxx xxxxxx xxxx xxxxxxxx x xxxx xxxx xxxxx xxx xxxxx xxxxxx xxxxxxxx
xxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxx xxx x xxxx xxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxx x xxyslu
donutit tak oběť k pohlavnímu styku.
Pokus
Pokus je na rozdíl od přípravy obecnou formou trestného činu. Trestnost pokusu totiž
není omezena txxxxx xx xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx xxx xxxx xx xxxxx xxxxxxxxx
xxxxx xxx xxxxxx xxxxxxxx xxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxx xxxxxxxxxxxxx xxxxxxx xx xpáchání
trestného činu, ale k jeho dokonání nedojde pro nějakou překážku nebo jinou okolnost,
která zabránila v jeho dokonání. Vzhledem k tomu, že pokux xx xxxxx x xxxxxxxx xxxxxxxxx
xxxxx xx xxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxx xxxxxxxxx
xxx xxxxxx xxx xxxxxxxx xxxx xxxxxxxxx xxxxxx xxxxx xxxxxxxx podstaty konkrétního
trestného činu, nikoli však všechny, i přesto je však za něj trestně odpovědný. Na
rozdíl od dokonaného trestného činu je pokus chxxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxx
xxxxxxxxx xxxxx xx xxxxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxx
xxxxxxx xxxxx xx xxxx xxxxxová podstata vyžaduje. Pokus totiž pouze vyvolává nebezpečí,
že v poruše nebo ohrožení zájmů chráněného trestním zákoníkem dojde. Výjimečně může
vexxx xxxxxxxx x xxxxxx xxxxxx xxxx xxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx
xxxxx xxxxx xxxxx xx xxxxxxxxxxxx xx xxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxl podnikl, již ohrožovala
zájmy ohrožené trestním xxxxxxxxx x xxxx xxxxxxxxxxxxx xxx xxxxx xx xxxxxxxxx x xxxxxx
xxxx xxxxxxxx xx xxxxx xxxx xxxxx x xxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx
xxxxx xxxxxxxxx xinu je bezvýjimečně trestným podle trestní sazby stanovené na dokonaný
trestný čin, ovšem s ohledem na nedostatek předpokládaného následku zpravidlx xx
xx xxx xxxxxxx xxxxx xxxxxxxx xxx xx xxxxxxxx xxxxxxx xxxx xx xxxxxxxxxxx xx xxxxxxx
xxx xxxxx xxxxxxxx xxxx xxx xxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxx trestu odnětí svobody
(§ 58 odst. 5).
Politické přesvědčení
Pojem "politické přesvědčení" vyjadřuje politickou orientaci osoby, její názorové
xxxxxxxxxx xx x xxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxx
xxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxx xx xxxxxxxx xxxx xxxxxxxxxxxx a která v demokratické společnosti
tvoří spolu s ostatními politickými subjekty (stranami) základ uspořádání společenských
vztahů, který se tvoří v xxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxx xxx xxxxxxxxxx xxxxxx xx xxxxxx
xxxxxx xxxxxx xxxxxxxxx x xxxxx xxxxxxxx xxxx xxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxx
xxxxxxxxící mocensko-politický základ (v zastupitelské, parlamentní demokracii zpravidla
tedy Parlament), od něhož se odvozuje dalších mocenxxxxx xxxxxxxx x xxxx
xxxxxxxxxxx xxxxxx xxx x xxxxxxx xxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxxxx xx xxxxxxx xx xxxxxxxxx
x xxxxxxxxxxx xxxxxx x xxxxx xxxxxxx xxxxxxckých stran respektujících základní demokratické
principy a odmítajících násilí jako prostředek k prosazování svých zájmů, čl. 6,
podle něhož politxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxx x xxxx xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxx
xxxxxxxxxxx xxxxxxx xxx xxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xx xxxxxxně zdrojem
pro vznik, trvání a realizaci politické vůle prosazované ve společnosti především
(byť zdaleka nikoli výlučně) politických subjektů (strxxx x xx xxxxx xxxxx xxxxxxxx
xxx xxxxxxxx x xxxxxx xx xxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx x xxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxx
xxxxxxxxxx xx xxxxxxxxxxxx xxxxx xx xolitická vůle a svoboda politického přesvědčení
garantována i ústavou, čehož projevem je mj. to, že ochranu činnosti politických
stran poskytuje Ústxxxx xxxx xxxxxx xxx xx xxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxx
xxxxx xxxxx xxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxx xxxxxx xxx x xxxxx x xxxxxxxxx
xxxxxická práva jsou důležitou součástí ústavního pořádku (srov. oddíl druhý Listiny),
včetně výslovného práva zakládat politické strany a politická hnuxx x xxxxxxxxx xx
x xxxx xxxx xx xxxxxxxxx
legitimita
x xxxxxx xxxxxx xxxxxxxx xxxxx xxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxx x xxx xxxxxxxx xxxxxxxxx
x xxxxxx xxxxxxxxx xxdmiňující použití vyšší trestní sazby, pokud je čin spáchán
s motivem poškodit jiného pro jeho politické přesvědčení. Obvykle je tato okolnost
stavěnx xxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxx x xxxxxxx xxxxxxxxxxx
xx xxxxxxxxxxxx xxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxx x xxxxxxx xxxxx xxxxxxxxm, orientací, původem,
národností, etnickou či rasovou příslušnost a individuální vztah k religiozitě.
Zákonné ochrany ovšem požívá jen takové pxxxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxx xxxx x xxxxxxx
xx xxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxx xxxxxx x xxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xx
xxxxxxxx xxxxx xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxx xxx xxxxxxxxx xxxxx xxxxx x x xxxxxxx xxxxxxx
x xxxxxxxx xxxxxxxx, kde musí být zohledňováno např. při případném vyhoštění politicky
určitým způsobem orientované osoby do zemí z tohoto hlediska pro takovou osobu rizxxxxxxx
xxxxxx x xxxx xxxxx xxxxx xxx xx xxxxxxxx x xxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxx
xxx xxxxxxx x xxxx xx xxxxxxxx xxxxxx xxxxx xxxxxxxxx osobě, pokud jí hrozí nebezpečí,
že ve státě, do kterého by měla být vyhoštěna, bude pronásledována mj. i pro své
politické smýšlení.
Pornografické dxxx
xxxxxxxxxxxxx xxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxxxxx xxxxx xxxx xxxxx xxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxx
x xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx x xxxxxxxxx xxxxxxxx xxxx xřekračuje podle převládajících
názorů ve společnosti uznávané hranice sexuální slušnosti, uráží neakceptovatelným
způsobem cit pro sexuální slušxxxxx xxxxxxxx xxxxx xxxxxx
x xxxxx xxxx xxxxx x xxxxxx xxxxxxxxx x xxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxx xx xxxxxxxxxx
xxxxxxx x xxxxxx xxxxxxxxxx xxxuální pud. Definici ovšem problematizuje fakt, že
vnímání toho, co je pornografie, se historicky vyvíjí, postupně se liberalizuje,
liší se místně a taxx x xxxxxxxxxx xx xxxxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxx xxxx
xxxx xxxxxx x xxxxxxxx x xxxx xx xxxx xxxxxxxxxxxxx xx xxxxxxxxxxx xxxxxx xxxxx xxxxxxvat
díla zobrazující lidské tělo či sexuální chování k osvětovým, vědeckým či uměleckým
účelům.
Může se vyskytovat v podobě písemné (povídka), fotxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxx
xxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxx xxxx xxxxxxx xxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxx
xxxxxxxxx
xxxxxxx xxxavy povinné mlčenlivosti je zajistit ochranu osobních údajů či jiných
důvěrných informací, o kterých se osoba dozvěděla v souvislosti s výkonem svého xxxxxxxxx
xxxxxx xxxxx xxx x xxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxx x xxx xx xxxxx x xxxxxxx xxxxxxxxxx
xxxx x xxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxx xx xxxxxxx xxxx xxxxrávněným shromažďováním a zveřejňováním
údajů. V některých případech je také hlediskem povinné mlčenlivosti zajištění bezpečnosti
České republikx xxxxxx xxxx xx xxxxxxxx xxxx x xxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx
xxxxxxxxx xxxxxxxxxxxx xx x xxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxx xxxx xxxxxx xxxxovně
uložená povinnost zachovávat mlčenlivost, jednak jako státem uznávaná povinnost mlčenlivosti.
Povinnost mlčenlivosti uložena právním přxxxxxxx xx xxxxxxxx x xxxx xxxx xxxxxx xxxxxx
x xx xxxxxxxxxxxxx xxxxxx xx xxxxxxxx xxxx x xx xxxx xx xxxxxxxx xxxx x xxxxxxx xxxxx
xxxxxxxxxx x xx xxxx xx x20/2001 Sb., exekuční řád, § 38 zák. č. 253/2008 Sb., o
některých opatřeních proti legalizaci výnosu z trestné činnosti, § 127 odst. 1 tr.
řádu § 21 zákonx x xxxxxxxxx xx xxxxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxx xxxxxxxx
x x xxxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxx xx xx xxxxx xxxxxxxxx xxxxxx x xxxxx xxxxxxxx xxxx
xxxxxxx x xxxxx xxx xx xxxxxxxx xxxxxx x xxxránění mučení a nelidskému či ponižujícímu
zacházení nebo trestání (č. 9/1996 Sb.).
Státem uznávaná povinnost mlčenlivosti je obsažena např. v § x xxxxx x xxxxx xx xxxx
xx xxxxxx xxxx x xxxxxxxx x xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxxx xxx x xxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx
xxxxxxxxx xx x xxxxxxxxxx x xxxxxxxx xxxxxx.
Toto ustanovení rovněž negativně vymezuje rozsah povinné mlčenlivosti tak, že za
státem uznanou povinnou mlčenlivost se nepokládá taková povinxxxx xxxxxxxx x xxxxxxxx
xxxxxx xxx xxxxxxxxx xx xxxxxxx xxxxxx xxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx
xxxxx x xx xxxxx xxxxxx x xxxx xxxxxxxxsti je ovšem nutno připomenout, že porušení
obchodního tajemství může být trestným činem porušení předpisů o pravidlech hospodářské
soutěže podle § 2xx xxxxx x xxxxx xxx
xxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxx xxx xxxxxxxxxxxxx xxxxxxxx x x xxxxxx xxxxxxx
xxx xxxxxxx xxx xxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxx x xxxbními údaji podle § 180 odst. 2. Povinnosti
mlčenlivosti se také nelze dovolávat v případě nepřekažení trestného činu podle §
367, a to na rozdíl od neoznxxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxxx x xxx xxxxxxxxxxx x xxxxxxxxxxxx
x xxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxxx x xxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxx
xxxxxlivosti jsou upraveny v § 99 odst. 2 tr. řádu.
Pozměnění
viz výklad u hesla Padělání
Právnická osoba
Právnická osoba je podle § 118 násl. obč. zákx xxxxxx xxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxx x
xxxxxx xxxxx xxxxxxxx xx xx xxxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxxx xxxxxx xxxxxxxx xxxxx xxx
xxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx
xxávnické osoby jsou veřejné a soukromé. Za právnickou osobu se v oblasti soukromého
práva považuje i stát. Právnické osoby jsou povinny vést spolehlivé xxxxxxx x xxxxx
xxxxxxxxxxx xxxxxxxxx x xxxx xxxxxx xxxxxxx xxxx xxxxxxxxxxx xxx xxxxxxxxx x xxx
xxx xxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxx xxxx x xohyb aktiv a pasiv, své náklady
a výnosy, jakož i výsledky svého hospodaření tak, aby byly tyto skutečnosti v čase
i zpětně ověřitelné. Jde o povinnost soxxxxxxxxxxxxx xxxxx xx xxxxxxxxx xx xxxxxxxxxx
xxxxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxx xxxxx xxxxxx x xxxxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxx xxxxxx
xxxxxx xxxxxxce plně vyhovuje splnění této povinnosti.
Pravomoc
Okruh úředních osob vyjmenovaných v § 127 pod písmeny a) až i) je jen zdánlivě,
nebox xxxxxx xxx xxxxx xx xx xxxxxxxx xx xxx xxx x xxxxxx xxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxx
x xxxxx xxxxxx xxxxxxx xxxxxx xxxxxx xx xxxxx xxxxxx xxxx xxx xxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxxx
xxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxxx x xxx xxxxx x x xxxxx xxxxx xxapř. o osoby zastávající
funkci v podnikající právnické osobě, v níž má rozhodující vliv Česká republika nebo
cizí stát).
taxativní
Pro naplnění pojmu "úřednx xxxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxx x xxxx xxxxx xxxx xxxx xxxxxxxx
xxxx xxx xxxxxx
xx
xxxx xxx x xxxxxxxx x xxxxxxxxx xxxx xxxxxxxxxxxxx x x xxx xxxxxxxxxx xéž v § 334
odst. 2 u trestných činů úplatkářství). Mezi úřední osoby tak patří např. soudce,
státní zástupce, prezident, poslanec, příslušník ozbrojexxxx xxx xxxx xxxxxxxxxxxxxx
xxxxxx xxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxx
xx
xxxx xxxxx xxxx xxxxx xxxxx x xxxxxxxxxxxx x
xx
xxxxxxx xxx xxx xxxxxxxxx xxxxá jí byla svěřena v rámci plnění těchto úkolů.
Pravomocí úřední osoby se rozumí její oprávnění vykonávat veřejnou moc, tj. autoritativním
způsoxxx xxxxxxxxxx x xxxxxxx x xxxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxx
xx xxxxxx xxxxxxxxx xxxxx x xxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxx xxxx se týkat jak přípravy
na jeho vydání, tak zajištění jeho výkonu. Stěžejní význam má znak pravomoci, kterou
se rozumí zejména oprávnění rozhodovat o práxxxx x xxxxxxxxxxxx xxxxxx x xxxxxxxxxxx
x xxxxx xxxxxxxx xx xxxx xxxxxxx xxxxx xxxxxxxxxxxx xxx xx xxxxxxxxx
x xxxxxxxxx x xxxx xxxxxxxxxxxxx x xxxto ustanovení je jejich postavení úřední osoby
omezeno jen na výkon určité činnosti - jde o osoby uvedené pod písm. f), tj. soudní
exekutor, a pod písm. g)x xxx xxxxxx xxxxxx xxxxxxxxx xxxxxx xxxxx xx xxx xxxxxxxx
xxxxxx x xxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx x xxxxxx x xxxxxxxxx x xxxxxxxxx xxxx
xxxxxx xxxxení není, a proto jim náleží postavení úřední osoby v celém rozsahu jejich
činnosti.
S postavením úřední osoby se pojí na jedné straně zvýšená trestnxxxxxxx xxxxxxxx
xx xxxxxx xxxxx xxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxxx
xxx xxxxxx xxxxx xxxx xxxxxxxxx xxxxxxx xx xxxx xxxx xxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxných
činů - např. zneužití pravomoci úřední osoby podle § 329. Spáchání trestného činu
úřední osobou je mnohdy okolností zvláště přitěžující (podmiňuxxxx xxxxxxx xxxxx
xxxxxxx xxxxxx x xxxxx xxxxxxx xxxxxxx xxxxxx xxxxxx xxxxx x xxx xxxxx x xxxxx xxx
xxxxxxx xxxx xxxxxx xxxxx xxxx xxx xxxxxxxxx xxxxx x některých trestných činů - např.
trestný čin násilí proti úřední osobě podle § 325.
Prospěch
viz výklad u hesla Škoda
Přečin
xxxxx xxxxxxxxx xxxx x xxxxxxxx x x xx x xx xxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxx x xx xxxxxxxx
xxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxx x xxxxxxxxx xxxxxx xxávní úprava je tedy
založena na bipartici soudně trestných činů v podobě méně závažných přečinů a závažnějších
zločinů. Zákon pozitivně vymezuje pouzx xxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxx x xx xxxxx x x x
xxxx xxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxx xxxx x xx xxxxxxx xxxxxxx xxxxx xx xxx xxxxxxx
xxxxx xxxxxxx xxxxx odnětí svobody s horní hranicí trestní sazby do pěti let, zatímco
zločiny všechny trestné činy, které nejsou přečiny. Takto konstruovaná bipartice
trxxxxxxx xxxx xxxxxxx x xxxxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxx
xxxx xxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxx x xxxxxxx xxxxxxx
xxxxxxxxxace trestných činů na přečiny a zločiny se promítá do řady trestních hmotněprávních
institutů; zvláště pak je základem pro diferenciaci trestních sanxxx xxxxxx x xx
xxxxx xx x xx xxxxx xx x xxx x xx xxxxx xx x xxx x xxx x xx xxxxx xx x xx xxxxx xx
x xx xxxxx xx x xx xxxxx xx x xxx xxxxx x x xx x xxx xxxxx x x xxxxxxx xxxxasně má
svůj odraz v trestním procesu, zejména ve vymezení výchozích podmínek pro uplatnění
odklonů od standardního řízení ve formě narovnání a podmínxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxx
xxxxxxx xx xxxx xxx xxx xxxxx x xxxxxxx xxxxxx xxxxx xx xx xxx xxxxxx
xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxx xxxxxxx xxxx xxxxxxx xxxí být podle § 120 odst. 3 tr.
řádu přímo uvedeno ve výroku rozsudku, jímž se obžalovaný uznává vinným, a to vedle
jeho zákonného pojmenování a uvedení příxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xx xxxxx xxxxx
xxxxx xxx xxxxxxxx xxxxxxxx x xxxxxxxx xx xxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxx
xxxxxxxxx xxxx na zločiny a přečiny se totiž uplatní pouze ve vztahu k dospělým pachatelům
trestných činů, nikoliv vůči mladistvým. Jiným a zároveň jediným pojmenováxxx xxxxxxxxxx
xxxxx xxxxxxxxxxx xx xxxxx xxxxxxxxx xx x xxxxx x xx xx xxxx
xxxx xxxxxxx xxxxx xxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxx xxxx x xxxxxx xxxxxné trestné
činy, na něž trestní zákon stanoví trest odnětí svobody s horní hranicí trestní sazby
do pěti let, tedy včetně samotné sazby pěti let. Dolní hxxxxxx xxxxxxx xxxxx xxxxxx
xxxxxxx xxxxxx xxxx xx xx xxxxx xxx x xxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx xx xxxxxxxxxxx xxx
xxxxxxxxxxxx xxxxxxx xx xxxxxxx xxxxx xxxnice trestní sazby odnětí svobody, bez ohledu
na to jaký typ zavinění se vztahuje k okolnosti podmiňující použití vyšší trestní
sazby. Stejně tomu je roxxxx x xxxxxxxxxx xxxxxxxx x xxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxx
xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx x xxx x xxxxxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxx xx xxxxxxx xxx xxxx xxx
xxxxxxx xxx xxxxxxxx xxx x x xxxxxxxxxxx x x xxxxxxx xx xx xxx xxxxxxxxxxxx x xxxxxxx
xxxx xxxxxxxxxní trestný čin. V případech takovýchto trestných činů, u nichž je vyjádřeno
zavinění alternativně, závisí jejich posouzení ve vyšších odstavcích, kdx xxxxxxxx
x xxxxx xxxxxxxx x xxxxx xxxxxx xxxxxxxx xx xxxxxxxxx xxxxxxxx xx xxxxxxxxxx xxxxxxxx
x xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx
xxxxxxx xxxx xxxxx xmyslné trestné činy, a to ty, jejichž horní hranice trestní sazby
převyšuje pět let. Patří tedy mezi ně výlučně úmyslné trestné činy, nikoli však všechnxx
xxxxx xxxxx xxx xx xxx xxx xxxxxxx xxxxxxx xxxxx xxxxxx xxxxxxx x xxxxx xxxxxxx xxxxxxx
xxxxx xxxxxxxxxxx xxx xxxx xxxxx xxxxxxx xxxxxxx xxxxx xxxxxí svobody při jejich
rozlišení od méně závažných přečinů nehraje žádnou roli.
V rámci kategorie zločinů vymezuje tr. zákoník ještě speciální subkxxxxxxxx xxxxxx
xxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxx xxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxx
xxxxx xxxxx xx xxxx xxxxx xxxxxxx xxxxxxxch. Také zvlášť závažným zločinem může být
jen úmyslný trestný čin, a to pouze ten, na nějž tr. zákoník stanoví trest odnětí
svobody s horní hranicí tresxxx xxxxx xxxxxxx xxxxxx xxx xx xx xxxxx xxx
xxxx xxxxxxx xxxxx xxxxxxx
xxx xxxxxx x xxxxx xxxxxxx
xxxxxxxxxx
xxx xxxxxx x xxxxx xxxxxx
xxxxxxva
Prvním relevantním trestněprávně postižitelným stadiem trestné činnosti je příprava.
Trestní zákoník v § 20 vymezuje přípravu jako jednání sxxxxxxxxxx x xxxxxxxx xxxxxxxxx
xxxxxxxx xxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxxxxxxxxx xx xxxxxxx x xxxx xxxxxxxxxxxxx
xxxxxxxxxx xxxx xxxxxxxxxxxxxx xxostředků nebo nástrojů k jeho spáchání, ve spolčení,
srocení, návodu či pomoci, a to pro spáchání zvlášť závažného zločinu, ovšem toliko
v případech, žx xx xxx xxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx x xxxxx xxxxxxxx xxxxx xxxxxx xxxxxxxxxx
xxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxxx xxxx xxxxx xxxxxx xxxnání, které
charakterizuje jeho skutkovou podstatu, avšak vytváří úmyslně podmínky pro jeho spáchání.
Tím se liší na jedné straně od pouhého projevu úxxxxx xxxxxxx xxx xxxxxxxx xxxxx
xxxxxxx xxxxxx xxxxx xxxxx x xx xxxxx xxxxxx xx xxxxxx xxxxxxxxx xxxxx xxx xxxx xxxxxxxxxxx
xxxxxxx xxxxxxxxx xxxx x xxž bezprostředně směřuje k jeho dokonání. Pojem bezprostředního
směřování k dokonání trestného činu je třeba chápat tak, že pachatel již bezprostřednx
xxxxxxxx xxxxxxx xxxxx xxxxxx xxxxxxxx x xxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxx xx xxxxxxx xxxxxx
x xxx x xxxx xxxxxxxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xx x xxxxxxxxxxxní úmyslu pachatele
spáchat trestný čin nutno spatřovat jen přípravu (R 20/1969).
V trestním zákoníku není zakotvena obecná trestnost přípravy. xxxxxxxx xx xxxxxxx
xxxxx x xxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxx xx xx xxxxx xx x xxxxx xx xxxxxxxxx xx xx xx xxxxxxxx
xxxxxxxxx x xxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xx xx xxxxx xxx
xxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxx xx xxxxxxxx xxxxxxxxx xxysl při něm musí zahrnovat
všechny skutečnosti, které tvoří znaky toho konkrétního způsobu přípravy, o kterých
se jedná, současně však v něm musí být zaxxxxxx x xxxxxxxx xxxxxxxx x xxxxxxxx xxxxxxxxxxxx
xxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxx
xxxxxxxx x xxxxxxxxx xxxx xx xxxxxxx xxxxx xxxxx xxxxxxxxx za zvlášť závažný zločin,
ke kterému směřovala, pokud tr. zákoník nestanoví něco jiného.
Příslušník bezpečnostního sboru
Příslušníkem bezpečxxxxxxxx xxxxx xx xxxxx xxxxxxxxxx xxxxxx xx xxxxxxxx xxxx x xxxxxxxxx
xxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxstních
sborů:
a)
Policie České republiky,
b)
Hasičského záchranného sboru České republiky,
c)
Celní správy České republiky,
d)
Vězexxxx xxxxxx xxxxx xxxxxxxxxx
xx
xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxx
xx
xxxxx xxx xxxxxxxxxx xxxxx x xxxxxxxxxx
x xxxxx xxxxxxxxxxxxxx xxorů existují silně formalizované vztahy přísné .
Vztah nadřízenosti a podřízenosti jsou zde pojmovým znakem stejně jako v případě
ozbrojxxxxx xxxx x x xxxxx xxxxxxxxxxxxxx xxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxx
xxxxx xxxxxxx x xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxxx xxorů obsahují zvláštní
právní předpisy. Mezi bezpečnostní sbory patří rovněž Vojenské zpravodajství
a Vojenská policie.
subordinace
sui generis
Rasa
Rasu lxx xxxxxxxxx xxxx xxxxxxx xxxx xxxxxxxxxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxxx
xxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxx xxxxxx xxxxxx xxxxxx x xxxxm vlasů, barvou
a tvarem očí, velikostí a tvarem nosu, která vznikla a vydělila se v průběhu historie
lidstva. Rozeznávají se tři základní rasy - europoixxxx xxxxxxxxx x xxxxxxxxxxxx
xxxxx xx xxxx xx xxxxx xxxxxxx xx xxxxx xxxxxxxx x xxxx xxxxxxx xxxxxxx xxxxxxx xxxxxxx
xxxxxxxxx xx xxx x xxxxxxxx xxxxxx pro jeho domnělou rasu, takže dokonaným činem
bude i jednání pachatele jednajícího v omylu (mylně se domnívá se, že vraždí osobu
jiné rasy, než kterou je xx xxxxxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxx xx xxxxxx xxxx xxxxxxxxxx
xxxxxxx xxxxxx x xxx xxxxx x xxxxx xxx x xxx xxxxx x xxxxx xxx x xxx x xxxxxxxxxxx
xxxxxxxxx xxxxx x xx xxxxx xxxx
xxxxxxxxx
xxx xxxxxx x xxxxx xxxxxxx
xxxxxx
xxxxxx xx xxxxxx xxxxxx x xxzení v ozbrojených silách a ozbrojených sborech, kterým
nadřízený konkretizuje práva a povinnosti podřízených v rámci výkonu služby. Oprávnění
nadřxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxx xxxxxxx xx xxxxxxxxxxx x xxxxxxxxxxx
xxxxxxxxxx xxxxxx x xxxxxxx xx xxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxx x xalších interních
předpisů jednotlivých bezpečnostních sborů. Samotné oprávnění vydávat rozkazy vyplývá
z § 3 odst. 4 zák. č. 219/1999 Sb., o ozbrojenxxx xxxxxxx x xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxx
xxxxx xx xx xxxxx x x xxxxx x x x xxxx xx xxxxxxxx xxxx x xxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxxx
xxxxxxxxxxxxxx xxxxxx K povinnosti podřízených plnit rozkazy srov. např. § 24 odst.
1 písm. c) zák. č. 220/1999 Sb., o průběhu základní nebo náhradní služby a vojenských
cvičexx x x xxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxx x xxxxxxx x xx xxxxx x xxxxx xx xxxx
xx xxxxxxxx xxxx x xxxxxxxx x xxxxxxxxx x x xx xxxxx x xxxx xx xxxxxxxx xxxx x xxxžebním
poměru příslušníků bezpečnostních sborů. Vztah nadřízenosti a podřízenosti, jehož
projevem je právo rozkazy udílet a stejně jako povinnost jx xxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx
xxxxxx xxxxxxxxxxx xxx x xxxxxxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxx xxxx xxxxxx xxxxxxxxx xxxxx
xxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxx xxxůže být nadřízeným ani podřízeným příslušníku
Policie České republiky a naopak.
Rozkaz je ve své podstatě projev vůle adresovaný podřízenému jeho xxxxxxxxxxx xxxxxxx
xxxx xxxxxxxx xxxxxxx x xxxxxxxx xxxxxxx xxxx xxxxxx xxxxxxxx x xxxxxx xxxxx xxxxxxxxxxx
xxx xxxx xxxxxxxxxxxxxx xxxxx xxxx x xxxito úkoly jinak souviset v rámci služebního
poměru (viz R 12/1985, s. 126).
Rukojmí
Rukojmí je obecně právně osoba, která se zavázala věřiteli vyroxxxx xxxx xxxxxxx
xxxxxxxxx xxxxx xxxxx xxxx xxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxx xx xxxxxx x xxxxxxxxx xxxxxx
xxxxxxxx xxxxxxx xxx x xxxxx x xxxxxxxxxxx xxxxxx proti braní rukojmí (publikované
pod č. 36/1988 Sb.) jako osobu, které se zmocnila nebo kterou zadržela jiná osoba
a hrozí jejím usmrcením, zraněním nxxx xxxxxx xxxxxxxxxxx x xxxxx xxxxxxx xxxxx xxxxxxx
xx xxx xxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxx xxxxxxxxxx xxxxx xxxx
xxxxxxx xxxb, aby učinili jakýkoliv čin, nebo aby se jakéhokoliv činu zdrželi jako
výslovnou nebo nepřímou podmínku jejího propuštění.
Shromáždění
Právo poxxxxx xx xxxxxxxxxxxx xx xxxxxxxx xxxx xxxxxxxx xxxxxx x xxx xx xxxxxxxx
xxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxx x xx xxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxtupných,
které v souladu s ustanovením § 1 odst. 2 zák. č. 84/1990 Sb., o právu shromažďovacím,
slouží xxxxxxx x xxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxx x xxxxxxx xxxxxxxxx xxxx x xxxxxxx x xxxxxx
xxxxxxxxx x xxxxxx x x xxxxxx xx xxxxxx xxxxxxxxx x xxxxxx xxxxxxxxxx xxxežitostí
vyjádřením postojů a stanovisek. Za shromáždění se ve smyslu tohoto zákona považují
též pouliční průvody a manifestace. Naopak se za shromážxxxx xx xxxxxx xxxxxxxxxx
xxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxx xxxxxxxxxxx x xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxx
xxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxí související s poskytováním služeb a jiná shromáždění
nesloužící ke shora popsaným účelům.
Ke shromáždění není třeba předchozího povolení státnxxx xxxxxxx xxxxx xxxx xxxxxxxx
xx xxxxx x xxxxxx xxx x xx xxxxx xxxxxxxxxxxxx xxxxx xxxx xx xxxxx xxx xxxx xxxxx
xxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxx xxx xxxxxxxx x měsíců a nejpozději 5 dnů před konáním oznámeno
příslušnému úřadu, který je může za podmínek v zákoně stanovených zakázat. Oznamovací
povinnosti nepoxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxx xxx xxxxxx
xxxxxx xxxx xxxxxxxxxxx x xxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxx xírkvemi
nebo náboženskými společnostmi v kostele nebo v jiné modlitebně, procesí, poutě a
jiné průvody a shromáždění sloužící k projevům náboženskéhx xxxxxxxx xxxxxxxxxxx
xxxxxx x xxxxxxxx xxxxxx x xxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx x xxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx
xxxxxx x xxxxxxxxxxx xxxxxx
xxx čl. 4 ústavního zákona č. 110/1998 Sb., o bezpečnosti České republiky, jsou ozbrojené
síly doplňovány na základě branné povinnosti. Podle zákona č. 58xxxxxx xxxx x xxxxxx
xxxxxxxxxx x xxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxx xx xxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxx
xxxxxxxx xxxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxxx xxxly ozbrojených sil České republiky a zahrnuje
v sobě povinnost občana podrobit se odvodnímu řízení, vykonávat vojenskou činnou
službu a plnit další poxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxx
xxxxxxxxxxx xxx xx xxxxx x xxxxxxxx xx xxxxx xxxxxx xxx xxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxx
xxxxxxx xxxxx xx xx x xxxxxxx x xeho svědomím nebo s jeho náboženským vyznáním, je
rozsah branné povinnosti výrazně modifikován.
Branná povinnost vzniká občanovi (bez ohledu na pxxxxxxx xxxx xxxxxxxxxxxx xx xxxx
x xxxx xxxxxxx xxxx xx xxxx x xxxxxx xxxx xxxxxxxx xxxx xx xxxx xxxxx xxxx xxxxxxx
xxxxxxxxx xxxx x xxxxxx xxxxxxx xxxxxdů pouze za stavu ohrožení státu nebo za válečného
stavu, pokud tento zákon nestanoví jinak. Občan se stává vojákem dnem právní moci
rozhodnutí o schopnxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxx xxxxxx xxxxxxx xxx xxxxxxxx xxxxxxx
xxxxx xx xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxx xxxxxx xxxx xxxxxxxxx x xxxxxx xxxxxxxxxx xxxxnskou
činnou službu lze rozlišovat na vojenskou činnou službu mimo mimořádné stavy a v
době mimořádných stavů.
Vojenskou činnou službou mimo stav oxxxxxxx xxxxx xxxx xxxx xxxxxxx xxxx xx xxxxxxx
xx
xxxxxx xxxxxx x xxxxxxxx xx xxxxxxxxx xxxxxxx
xx
xxxxxxxx xxxxxxxx
xx
xxxxxxxxx xxxxxxxé cvičení.
xxxxx xxxxxxx xxxxxxx xxxxx x xxxxxxxx xxxxxx xxxx x xxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxx
xx xxx xxxxx x xxx xxxxx x xxx xxxxxxxx xxxxxx xxxx xxxxxxxxx xxxx xxpočtených v
odst. 4 citovaného ustanovení, tj. příslušníků bezpečnostních sborů, vyjma příslušníků
Vojenské policie a Vojenského zpravodajství.
xxxx
xxxx xxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxx
xxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxx xxxxx xxx xxxxxxx xxxxxxxxx xráva je ale nezbytné přesné
stanovení momentu smrti, a to především pro posouzení trestní odpovědnosti pachatele.
(R 16/1986, s. 70) defixxxx xxxxx xxxxx xxxx xxxxxxxxxxx xxxx xxxxx x
xxxx xxxxxxxxxx xxxxx xxxx xxxxxxxx xxx xxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxxxx xx xxx xxxxxxxxxx
xxxxxxxxxx xxproti tomu tzv. klinická smrt, která představuje zástavu některých vitálních
funkcí, avšak nevylučuje jejich obnovu, není z pohledu znaků uvedené skxxxxxx xxxxxxxx
x xxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxx xx xxxxxxx xxxxxxx xxxxxxx xxxxxxx xxx xxx xxxxxxx
xxxx xxxxx xx xxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxx xxxxxzeno jako tzv. nezpůsobilý pokus trestného
činu vraždy. Ten bude v zásadě trestný podle trestní sazby stanovené na dokonaný
trestný čin (§ 21 odst. 1). Pxxxx xx xxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxx xxxxx x xxxxxxx
xx xxxxxxxx x xxxxxx x xxxxxxxxxx xxxxxx xx xxxxxxx xxxx xxxxxxx xxxxx xxxx xxxxxxxxxxx
xxxxxx, lze uložit trest kratšího trvání, postačí-li to k nápravě pachatele (§ 58
odst. 5). V krajním případě za splnění podmínek uvedených v § 46 odst. 2 by bylx
xxxxx xxxxxxx xx xxxxxxxxxxx
Judikatura
xxxxxxxxxx
xxxxxx xxxxxx xxxxx xxxx xxxxxxxx xxx xxxxxxxx xxxxx xxxxxxxx xxxxxx x xxx xxxxx
xxx xxxxxxxx xxxxx xxxxxx xxx xxxxx x), resp. "z těla mrtvého člověka" (např. § 165).
Soud
viz výklad u hesla Orgán veřejné moci
Spis
Spisem se podle široké definice uvedené v tomto uxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxx xxxxxxx
xxxxxxx x xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxx x xxxx xxxxxxxxxxx xxxxxx xx xxxxxx x xxx
xx xxx xxxxx x xxxxxxxxxx xxxxxxxxánkového textu v jediném exempláři.
Datové záznamy jsou informace v podobě záznamů provedených na počítači (počítačové
záznamy). Zvukové a obrazxxx xxxxxxx xxxx xxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxxxxxxx xxxxxxx
xxxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxx x xxxx xxx xxxxxxxny
na příslušných nosičích (např. CD, DVD).
Vyobrazení je zachycením nějakého jevu, děje, událostí nejrůznější technickou formou
(např. obrazemx xxxxxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxxxx xx xxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxx xx xxxxxxx
x xxxxxxxx xxxxxx xxxxxx xxxxxx xxxxxxx xx xxxxxxx
xxxxxxachatel
Spolupachatelství představuje základní formu trestné součinnosti. Jde o účastenství
v širším slova smyslu a to vedle organizátorství návxxx x xxxxxxx xxxxx xx x xxxxxxxx
xxx xx xx xxxxxxx xxxxxxxx xxxxxx xxxx xxxxxxxxxxxxxxx xxxxx xxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxx
xxxxxxxxxxxxxxx xxxxx xxxxx xsoby.
Pojem spolupachatele je třeba vnímat v návaznosti na pojem pachatele (§ 22), jímž
je ten, kdo svým jednáním naplnil znaky skutkové podstaty trxxxxxxx xxxx xxxx xxxx
xxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxx xx xxxxxxxx xxxxxxxxxxxxxxx xxx xx xxxxxx xxxxxxxxx
xxxxx xxxxxxx xxxxxxx xxx xxxxxxxx xxolečným jednáním s jedním nebo více dalšími
pachateli (spolupachateli). Spolupachatelství za této situace předpokládá jednak
spáchání trestného čxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxx xxxxx x xxxx xxxxxxxxxx xxxxxxx
xxxxxxx xxxxxx xxxxxxxx xx xxxxx xx xxxxxxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxx xxxx xx xxxxxxx
xxx xpáchal samostatně.
Stav ohrožení
K zajištění dostatečné flexibility a operativnosti bezpečnostního aparátu a ke zvýšení
účinnosti ochranných x xxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxx xxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx
xxxxxx xxxxxxx x xxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxx x xxxx xxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxx
ximořádného režimu-stavu je spojeno s přechodným vznikem některých práv a povinností
občanů, případně se zjednodušením některých státních procedurx xx xxx xxxx x xxxxxx
xxxxx xx xxxxxx xxxxxxx xxxxxx xxxxx xxxxxxx xxxxxxx xxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxx
x xxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxx xxxx xxxxxtentní orgán státu (předseda vlády, vláda,
Parlament ČR) vyhlásit buď nouzový stav, stav ohrožení státu nebo válečný stav.
Stav ohrožení státu můžx xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxx xx xxxxx xxxxxx x xx
xx xxxxxxxxxxxx xx xx xxxxxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxx xxxxxx xxxxxxxxxx
xxxxx xxxxo jeho demokratické základy. Rozhodnutí o stavu ohrožení státu se zveřejňují
v hromadných sdělovacích prostředcích a vyhlašují se stejně jako zákon. xxxxxxxxx
xxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxx xx x xxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxx xx
xxxxx xxxxxxxx xxxxx xxxx xxxxxxxx x xxxxxxxx xxxxxx xx xx0/1998 Sb., o bezpečnosti
České republiky, ve znění ústavního zákona č. 300/2000 Sb.
Skutečnost vyhlášení stavu ohrožení státu je znakem všech trexxxxxx xxxx xxxxx xxxxxxxxx
x xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxxxx xxxxxxxxxxxx x xxxxxx
xxxxx x xxx xxxxx x xxx xxxxxxxxx xxxxx xe možné spáchat i v době míru.
Státní příslušník České republiky
Státním příslušníkem České republiky je osoba, která podle platných právních přexxxxx
xx xxxxxxxx xxxx xxx xxxxxxx x xxxx xx xxxxxxx xxxx x xxxxxxxx x xxxxxxxxx xxxxxxxx
xxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxxx xx xxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxala xxxxxx xxxxxxxxx
xxxxx xxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxxx xx xxxxxx xxxxxx xxxxx xx xxxx xxxxx
xxxxxxxxxx xxx xxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx xxxubliky má též státní občanství jiného
státu.
Surový způsob
Spáchání činu zvlášť surovým způsobem - naplnění tohoto znaku vychází z hodnocení
kritxxxx xxxxxxxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx xxx xxxxxxxxx xxxx xxxxxxxxx xxxxxx xxxx
xxxxx xxx xx xxxxxxxx xx xxxxx xxxx xx xxxxxx xxxxx xx xx xxx xxxxxxxx surový. Naplnění
znaku zvlášť surového způsobu spáchání činu bude proto vyžadovat vyšší míru brutality,
než je typická pro běžné trestné činy vraždy. xxxxxx xxxxx xxxx xxxxx xxxxxx xxxxxxxxx
x xxxxx x xxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxx x xxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxxx
xxxxxxxxxxx xxxxxx xxxormace lebky), u útoků déletrvajících, zahrnujících větší počet
střelných, sečných či bodných ran, jakož i u útoků charakterizovaných užitím většíhx
xxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxx xx xxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxxxxxx
xxxx xxxxxx xxxx xx xxxxxxx x xxxxxxx xx xxxxx xx xxxxx x x xxxx xxz R 1/1993.
Pro naplnění tohoto znaku přitom není , do jaké míry oběť surovost útoku
vnímala. Za zvlášť surový způsob spáchání činu naprotx xxxx xxxx xxxxx xxxxxxxxx
xxxxxxxxx xxxx xx xxxxxxxx xxxxx xxxxxx xxxxxxxx xxxx xx xxxxxx xxxx xxxxxxxxxxx
xxxxxxxxxxx xxx xxxxx x xxxxxxx xx xxxxxxxí (spáchání) činu. Bude však namístě k
němu přihlédnout při stanovení druhu a výměry trestu v rámci hodnocení chování pachatele
po spáchání činu podle § xx xxxxx xx
relevantní
xxxxxxxx xxxx xxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxx x xxx xxxxxxxx xxxxxx xxxxx xxxx xxxxxxxx
xxxxxxxxx xxx xxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxm k tomu, že v případech trestných
činů vraždy nebude výpověď poškozeného často k dispozici, bude pak podkladem pro
závěr o naplnění tohoto znaku předevxxx xxxxxxxx xxxxxxx x xxxxx xxxxxxxxxxxxxx xxxxxxx
xxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxx xxxxxx xxxxxxx xx xxxx xxxxxx xxxx xxxxxxx xxxxxxx x xxxxxxxxxx
xxxxxx xvlášť trýznivý způsob spáchání činu může spočívat v působení těžce snesitelné
bolesti po kratší dobu nebo naopak v dlouhodobém působení bolesti méně ixxxxxxxxxx
xxxx xx xxxxxx xxxxxx x xxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxx
xxxxx x xxxxxx xxxxxxxxxx x xxxxx xxxx xxxx xxxxxx xxxxxxxý způsob posouzeno např.
usmrcení kojence poléváním vroucí vodou, svázání oběti způsobem, který vedl k jejímu
pozvolnému udušení, vhození svázané obxxx xx xxxxx xxx xx xxxxxxx xxxxxxx xxxxxx
x xxxxxxxxxxx
xx xxxxxx xx xxxxxx xxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxx xxx xxxx x xxx xxxx xxxx
x xx xxxxxxxí pachatele vnímat, tj. pociťovat působené útrapy. Pokud tedy oběť například
po první ráně ztratila vědomí, takže již neregistrovala další část útoku xxxxxxxxxx
xxxxxx xxxxxxxxx xxxxx xxxxxxx xxxxxxxx xxxxxx xxxxxx xxxxxxxx xx xxxxx x xxxxx xxxxx
xxxxxx xxxxxxxxx xxxxx
xxxxxxxxxx
x xxxxx xx xxxxx xxxxxxxxx případy, kdy pachatel naplní svým jednáním současně oba
uvedené způsoby.
Společenská škodlivost
viz výklad u hesla Trestný čin
Subjekt xxxxxxxxx xxxx
xxx xxxxxx x xxxxx xxxxxxx xxx
xxxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxx xxxx
xxx xxxxxx x xxxxx xxxxxxx xxx
xxxxxx
xxxxxx xx xxxxxxx xxxovědět pravdu a nic nezamlčet o okolnostech, jež osobně vnímal
a které mají podstatný význam pro rozhodnutí nebo zjištění v řízení před soudem,
mezinárxxxxx xxxxxxx xxxxxxxx xxxx xxxxxxx xxxx xxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxx
xxxx xxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxx xxxx xxxxxxxxx xxxxxx xxxxx xxxxxního řádu anebo
před vyšetřovací komisí Poslanecké sněmovny Parlamentu ČR (k tomu viz § 97 až 104
tr. řádu, § 126 o. s. ř., § 64 s. ř. s., § 50 odst. 1 zák. o Ústxxxxx xxxxxxx
xxxxxx xxxxxxxxx xxxxx xxxxxx xxxxx xx xxxxxx xxxxx xxx xx xxxxxxxx xxxx xxxxxxxx
xxxxxxxxx x xxxxxxxx xxxxxxxxxx x xxxxxx xvědectví anebo v důsledku svědectví již
podaného, nýbrž za něj považuje i tzv. svědka v materiálním smyslu. Toho definuje
jako osobu, která vnímala skuxxxxxxxx xxx xxxx xxx x xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxx
xxxxx xxxxxxxxxx x xxxxxxx xxxxxx xx xxxxxxxxx xxxxxxxx xx xxxxxx xxxxxx x xxxxxxx
x xxxxní pravdivého, nezkresleného a úplného znaleckého posudku. Znalcem je osoba
přibraná některým z uvedených orgánů, případně stranou nebo účastníkem xxxxxx xxxx
xxxxxxxx x xxxxxx xxxxxxx xxx xxxx xxxxxx x xxxxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxxx
x xxxxxxx xxxxxxxxx xx xxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx x xx5 až 111 tr. řádu, § 127
o. s. ř.).
xxxxxxxxxx
Tlumočníkem je osoba, která pro účely řízení před orgány uvedenými shora tlumočí
nebo překládá z češtiny nebo cizího xxxxxx xxxxxx xxx x xxx xx xxx xxxxx x xxxx xxx
xxxxx x xx xx xxx xxxxx xx xxxxxxx xxxx x xxxxxxxx x xxxxxxxxxxxxxx xx xxx x xxxxx
xxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxých, neslyšících a hluchoslepých osob.
Svémocné vzdálení
Svémocné vzdálení je stav, v němž se voják vymyká z dosahu svých nadřízených a porušuje
txx xxxxxxxxxx xxxxxxxxx xx xxxxxxx x xxxxxx xxxxxx xxxxx xxxxxxxx xxxx xxxxxxxx
xxxxxxx xxxxx x xxx xxx xxxxxxxx xx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxx xxxx
xx
xenastoupí v určeném čase k výkonu služby,
b)
se vzdálí bez dovolení z výkonu služby,
c)
je odloučen za bojové situace od místa výkonu služby a po pxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxx
xx xxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxx xxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxx x xx x x xxxxxxx
xxxxxxx xx xxxxxx xxxx xx xxxxxxxxxx xe zajetí.
xxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxx xx xxxxx xxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxxx xxx xx xxxxx xxxxxxx
xx xxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxx xxxx xxxxx xxxx xxxxatem do místa služebního
určení nebo přihlášením se u vojenského útvaru, ale také rovněž jeho zadržením orgány
ozbrojených sil, policejní hlídkou nebx xxxxx xxxxxxx xxxxxx xxxxx
xxxxxxxx xxxxxxxx xx xxxxxxxx xxxxxx xxxx xxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxxxx xxxxxxx
xxxx xxx x xxxx xxx x xxx xxx xxkoníku), jejichž objektem je zájem na ochraně plnění
povinnosti vojáka být přítomen ve stanovené době v místě služebního určení, což je
základním předxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxx xxxxxxxx xxxxxxx
xxxxx
xxxxxx xx xxxxxx xxxx x xxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxx xx xxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxx
xxxxxxxxxm ekvivalentem, tj. penězi, a lze ji tak nahradit poskytnutím majetkového,
zejména peněžitého plnění, nedojde-li k naturální restituci (R 55/1971- cxxxxx xxxxx
xxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxx x xxxxxx xxx xxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxx xxxx
xxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxx xxxxxxxxx xxxxx xx xxxxxx xxxdevším u trestných činů majetkové
povahy, u nichž je zákonným znakem jak základních skutkových podstat (např. trestný
čin zpronevěry podle § 206), tak xxxxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxx xxxxxxx
xxx xxxxxxx xxxxx x xxx xxxxx xx xxxxx x xxxxx xxx xxxxx x xxxxx xx xxxx xxxxxxx
xxx xxxxxxx xxxxx x xx3 odst. 2 písm. c), odst. 3]. Koncepce stanovení výše škody
(tj. výše škody na věci a na jiné majetkové hodnotě) v § 137 vychází ze tří kritérií,
které jsou x xxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx
xxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xx xxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxx xxxx xxxxx xxx xx xxxxxxxxx xxxxxxxxx
xxxxx xxxxx xxxxx xxxdí, že při stanovení výše škody se vychází z ceny, za kterou
se věc, která byla předmětem útoku, v době a v místě činu obvykle prodává. Teprve
při nemožnostx xxxxxxxxx xxxx xxxxxxxxx xxx xxxxxxxx xxxxxx xxxxx xxxxxxx xxxx xxxxxxxxx
xxxx xx xxxxx xxxxx xxxxx xxxx xxxxx xxxxxxxx xxxxxxx xx x xxxxxx xxxxxxxxxých nákladů
na obstarání stejné nebo obdobné věci nebo uvedení věci v předešlý stav. Vzájemný
vztah těchto kritérií není takový, že by šlo o alternativyx x xxxxx xx xx xxxxxx
xxxxx x xxxxxxxx xxxxxx xxxxx xxxxx xxxxxxx xxxxxxx xxxxxx xxx xxxxxx xxxxxxxx xxxx
xxxxxxxxx xxxxxxxx xx xxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxá vyjadřuje, že primárním hlediskem
je hledisko ceny, za kterou se věc v době a v místě činu obvykle prodává, a že teprve
v případě, kdy výši škody není možnx xxxxxxx xxxxx xxxxxx xxxxxxxxx xx xxxxxxxxxx
xxxxxxx x xxxxxxx xxxx xxxxxxxxx xx xxxxxxx xxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxx
xx xxxxxxxxx xxxxxx xebo obdobné věci nebo hledisko účelně vynaložených nákladů na
uvedení v předešlý stav (R 39/2002). Není však vyloučeno, aby v případě, že shora
naznačexx xxxxxx xxxxxx xxxxxxxx xx xxxxxxxxxxx xx xxxxxxxxx xxxx xxxxx xx xxxxxxx
xxxxxxxxx x xxxx xxxxxxx xxxxxxxx xxxxxx x xxxxxxxxx xxxxx xxxx xxxxxxxx xx obdobným
způsobem se postupuje při stanovení xxxx xxxxx xx xxxx xxxxxxxxx xxxxxxxx xxx xx
xxxxxxxxxx xxxxx xxxx xxxx xxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxx xxxx xxxx xxxxxx x xxx
xxxxx xxx xxxxx xxxxxx xxci vyplývá z § 1 odst. 2 zákona o cenách (zák. č. 526/1990
Sb.), podle něhož je cenou peněžní částka sjednaná při nákupu a prodeji zboží nebo
zjištěná zvláxxxxx xxxxxxxxx x xxxxx xxxxxx xxx x xxxxxxxx xx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxx
xx xxxxx xxxxxxxxx xxxxx xx xxxxxx xx xxx x xxxxx xxxx x xxxxx xxxxxxxxx x xxxx xxxxi),
kde byl spáchán posuzovaný trestný čin, a v době jeho spáchání běžně prodává (tj.
jakási průměrná cena věci). Nejde tedy např. o cenu ve velkoobchodnxx xxxxxxx xx
x xxxxxxxx xxxxxxxx
x xxxxxxxxxx x xxx xxxxx x xxxx xxxxxxxx xxxxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxx
xxxx xxxx xxx xxxxxxxxx xxxxxxxxvé druhy (kategorie) škod:
a)
škoda nikoli nepatrná - nejméně 5 000 Kč,
b)
škoda nikoli malá - nejméně 25 000 Kč,
c)
škoda větší - nejméně 50 000 xxx
xx
xxxxx xxxxxx x xxxxxxx xxx xxx xxx
xx
xxxxx xxxxxxx xxxxxxx x xxxxxxx x xxx xxx xxx
xxxxx xxxxxxxxxx xxxx x xxxxxx xxxxxxxxxx xxx xxxo výše je znakem skutkových podstat
některých trestných činů, a to jako okolnost podmiňující použití vyšší trestní sazby.
Např. u trestného činu podílxxxxxx xxxxx x xxx xxxxx x xxxxx xx xxx x xxxxxx xxxxxxxxxx
xxxxx xxxxxxxx x xxxxx xx xxx x xxxxxxx xxxxxxxxx x x xxxxxxxx x xxxxx xx xxx x xxxxxxxxx
xxxxxho rozsahu".
Prospěchem se rozumí to, co pachatel získal trestným činem. Prospěch může mít povahu
materiálního zisku pachatele vyčíslitelného v pxxxxxxx x xxx xx xxx xxxxxxxxx xxxx
xxxxxxxxx xxxxx xxxxxx xxxxx xxxxxxxx xxx xxxxxx xxxx xxxxx xxxxxxx x x xxx xxxxx
xx
x xxxxxx xxxxxxxxx xxxx xxx xxxspěch pachatele imateriální podobu - např. u trestného
činu zasahování do nezávislosti soudu podle § 335 odst. 2 písm. a).
Televize
viz výklad u hesxx xxxxxxx
xxxxx xxxx xx xxxxxx
xxx xxxxxx x xxxxx xxxxxxxx xx xxxxxx
xxxxx
xxxxx xx xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxx x xxxxxxxxxě xxxx xxxxxxxxxx
xxxxx xxxxx xxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxx xxxx xxx xxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxx
xxxxxxxx xx xxxx xxx xxxxx xxxx xxxxxxxxx xxxxxxxí, jinou osobou či samotným postiženým.
Může se jednat o stav jak dlouhodobý, tak i pouze přechodný. Stav tísně je vždy vyvolán
změnou vnějších okolnostx x xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxx xx xxxxxxxxxx x xxxxxxxx
xxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxx xxxxxx xxxxx xxxxxxx
xxxxxxxxx xxxxxx
xxx xýklad u hesla Veřejně
Tlumočník
viz výklad u hesla Svědek
Trestný čin
Trestný čin má v systému trestního práva klíčovou roli. Jeho spáchání je txxxx xxxxxxxx
xxxxxxx xxxxxxxxxxxx x xxxxx x xxxxxx xx xxx xxxxx xxx xxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxx
xxxx xxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxx xxxxxx x xx xxxxx x x x xxxxx Pojem trestného činu
je definován v § 13, a to jako protiprávní čin, který trestní zákon označuje za trestný
a který vykazuje znaky uvedené v trestním zákxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxx xx xxx xxx
xx xxxxxx x xx xxxxx x xxxxxxxx xxx x xxxxxxxx xx xx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx
xxxxxxxxxxxxxxxx xxxxxx xxx xxxx xxestný představují jeho protiprávnost, objekt,
objektivní stránka, subjekt a subjektivní stránka. Protiprávností je v tomto kontextu
míněna jednak xxxxxx xxxxxxxxxxxxx xxxxxxx x xxxxxxxx xxxxxxxx xxxx xxxx xxxxxx xxxx
xx xxxxxx xxxxxxx x xxxxxxx xxxxxx xxxxxxxx xxxxxx xxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxxxí protiprávnost
výslovně vyjádřená v některých skutkových podstatách takovými specifickými znaky
jako neoprávněně, v rozporu se zákonem, bez povolxxx xxxxx
xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx xx xxxxxx xxxxxx xxxxxxx xxxxxxxx xxxxxx xxxxx xxxxx xxxxxxxxx
xxxxxxx xxx xxxxxxxx
xxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxtného činu je charakterizována jednáním, jeho následkem a
příčinným vztahem mezi nimi, fakultativně i určitým způsobem jednání, místem činu
nebo pouxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxxx
xxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxx xxx xxx xxxxxxx xxxxxx xxxxx xx xxxxxxx xxxxxxxxxx
xxxx xxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxku (patnácti let) a je příčetná (§ 25 a 26).
Některých trestných činů se může dopustit jen osoba v určitém postavení nebo se zvláštní
způsobilostí, anebx xxxxx x xxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxx xxxxxxxxx xxxx xxxxxxxxx xxxxxxx
xx xxxxx
xxxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxx xxxx xx xxxx xxxxxxxxx xxxxxxxle, protože trestní
odpovědnost je pojata jako odpovědnost za zavinění (§ 13 odst. 2, § 15 a 16), avšak
fakultativně může být určena i pohnutkou, cílem nxxx xxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxxx
xxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxx xx xxxxxxxx xxxxxxxxxxx
xxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxosti, zakotvené v § 12 odst. 1, podle něhož jen xxxxxxx xxxxx
xxxxxxxx xxxxxxx xxxx x xxxxxxx xxxxxxx xxxxxxx xxxxx xxx xx xxxx xxxxxxxx xxxxxxx
xxxxxxxx xxxxxxxx x xxxx xxxx xxxx xxxxxxxx xxxxx trestného činu konkretizovány,
se v tomto kontextu podle § 110 rozumí trestní zákoník, a podle povahy věci - v trestních
věcech mladistvých - i zákon o sxxxxxxxxx xx xxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxx
xxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxxxxxxxxx x xxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxxx xx xxx xxxxxx xxxxx
xx xx xxpustila. V každém jednotlivém případě je totiž třeba zohlednit materiální
korektiv v podobě požadavku určité společenské škodlivosti spáchaného čixx xxxxxxxxxxxx
xxxxxxxxx x x xx xxxxx xx xxx xx xxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxx x
xxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxx x xxxatnitelné jen v případech, kde
jiné právní prostředky selhávají. Trestněprávní kvalifikaci určitého jednání jako
trestného činu je tedy třeba považxxxx xx xxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxx xx xxxxxx xxx
x xxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxx xxxxx xxxxxxx xxxxxxxxx
xxxx xxxxx xxx pouze závažnější případy protispolečenských jednání, a to ve smyslu
zásady, že tam, kde postačí k regulaci prostředky civilního nebo správního právax
xxxx xxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxxxx xxx x xxxxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxx
xx xxxx xxxx xxxxxxx xxx x x xx xxxxx x xxxxxxx xxxx xxx xxxxxxxxxxx a trestný na
podkladě formálních znaků trestného činu, ale zároveň je ve smyslu § 12 odst. 2 chápán
jako souhrn takových znaků a okolností případu, kterx xx xx xxxx xxxxx xxxxxxxxxxxxxxxx
xxxx xxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xx xxxx xx xxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxx
xx xxxx xxxxxxxx xxxxxxx xxxxtný čin od jiného protispolečenského jednání vykazujícího
formální znaky trestného činu, avšak nedosahujícího potřebnou míru společenské škodlivxxxxx
xxxxxx xxxxx
xxxxx xxxxxxxxx xxxx xx xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxx xxxx xxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxxxx
xxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxx xx xxxxx x xx dělí na zločiny a přečiny,
tedy jako pojem jim nadřazený. Toto dělení trestných činů dopadá pouze na trestné
činy spáchané dospělými pachateli. Oproti xxxx x xxxxxxx xxxxxxxxxx xx xxxxxx xxxxxxx
xx xxxxxxxxxx xxxxxxx xxx xxxxxxxx xxxxxxxxxx xx xxxxx xxxxxx xxxxxxxxxx xx x xx
xx xxxx
xxxxxxxx xxxxxxého činu obsaženou v § 13 odst. 1 doplňuje právní úprava obsažená
v § 111. Trestným činem se podle tohoto ustanovení rozumí - nevyplývá-li z jiného
ustanxxxxx xxxx xxxxxx x xxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx xx xxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxx
xx xxx x xxxxxxxxxxx xx xxxxxxxx xxxxx xxxx xxxx xxxxxxxxxxxxxxxx xxxxx x xxmoc (§
24).
Na druhé straně trestnými činy nejsou všechna protispolečenská jednání. Mezi ně patří
vedle trestných činů činy jinak trestné, správní xxxxxxx xxxxxxxxxx x xxxxxxxx xxxxxxxxxxx
xxxxxxxxxxxxxx xxxxxxx x xxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx xx xxxxxxxxxx xxxxxxxxx
xxxxxx xxxxx
xxx xxxxxx x xxxxx xxxxx xxxxx xxxxxxxxx
xxxxxxxx xxxxxx
xxx xxxxxx x xxxxx xxxxxx xxxxxx
xxxxxx
Týráním se rozumí zlé nakládání s jinou osobou, které se vyznačuje především vyšším
stupněm hrubosti a bezcitnosti, jakož i určitou mírou trvalosti a xxxxxxxx xxxxxxxx
xxxxxx xxxxxxxxxx xxx xxxx xxxxxxx xxxxxxx xxxxx xxx xxxxxx xxxxx xx xxxxxxxx xxxxxxx
xxxxxxxxxx xx xxxxxxxx xxxx xxxxx xxxxxxxx x xonkrétním případě přitom není nutné,
aby u týrané osoby vznikly jakékoli následky na zdraví v podobě zranění či jiné obdobné
újmy, neboť týrání nemusí mxx xxxxx xxx xxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxx xxx xxxx xxxxxxxx
x x xxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxx xxxxx xxx x xxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxxx
xxxxxxx xxxolání stavu sociální izolace či být různorodou kombinací některých z těchto
forem.
Použití fyzického násilí může mít v každém konkrétním případě vxxx xx xxxxxxxxx xxxx
xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxx x xxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxx xxx xxxxxxxxx
xxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxx x xxxxxxxxxxvních důsledků s ní spojených, popř. i
na právní závěr o možném souběhu více trestných činů. Vyšší stupeň hrubosti a bezcitnosti
je třeba vázat k jednání xxxxxxxxx xxxx xxxxxx xxxxx xxxxxxxxxx xxxxx xxxx xxxxxxxx
xxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx x xxxxx xxxxxx xxx xxxxx xxxxxx xxxxxxxx
xxxxxatné je, že vyššího stupně hrubosti a bezcitnosti dosahují v kontextu daném
konkrétními okolnostmi, za kterých k nim dochází, svou povahou, návaznostxx xxxxxxxxx
xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxx x xxxxxx xxxxx xxxxx
xxxxxx x xxxxxxxx x xxxxxxxx x xxxxxxxxxx x xxxxx06).
Ublížení na zdraví
Pro vyjádření újmy na lidském zdraví používá trestní zákoník pojmy "ublížení na zdraví"
(§ 122 odst. 1) a "těžká újma na zdrxxxx xx xxx xxxxx xxx
xxxxxxxxx xx xxxxxx xx xxxxxx xxxxxxx xxxxxxxx x xxx xxxxx x xx xxxxxx xxxxxx xxxx
xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxx x xxxxxx xxxxxí (onemocnění či poranění), a jenž porušením
normálních tělesných nebo duševních funkcí znesnadňuje poškozenému, a to nikoli jen
po krátkou a zcela přxxxxxxxx xxxxx xxxxx xxxx xxxxxxx xxxxxxxx xxxx xx xxxx xxxxxxxxxx
xxxx xx xxxxxxx xxxxxx xxxx xxxxxx xxxxxxxxxxxx x xxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxření,
i když nezanechá trvalé následky.
Porucha zdraví znamená, že u poškozeného dochází ke změně jeho zdravotního stavu,
a to ve smyslu zhoršení jexx xxxxxxxxx xxxx xxxxxxxxx xxxxxxx xx xxxxx xxxxxxx xxxxxx
xx xxxx xxx xxxxxxxxx xx xxxxxx xx xxxxxx xxx xxxxxxxxx xxxxxxx xxxxx xxx xxxxxxxxx
xxxxxxx, nevolnost, oděrky, modřiny apod. Nestačí ani jen subjektivní pocity poškozeného
bez jejich objektivizace např. xxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxx
xxxx xxx x xxxxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxxxxxxxxx xx xxxxx xxxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxx
xxspavostí, nechutenstvím, omezením pohyblivosti, upoutáním na lůžko apod. Důležitým
kritériem pro závěr, že jde o ublížení na zdraví, je i pracovní nexxxxxxxxx xxxxxxxxxxxx
xxxxx xxxx x xxxxxx xxxxxxxxxx xxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxx x xxxx xxxxxx xxxx
xxxx xxxxxxx xxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxx x xxxxžnost způsobené poruchy zdraví. Je třeba
vycházet ze zhodnocení všech okolností, zejména povahy poruchy, jakými příznaky se
projevovala, který orgáx xxxx xxxxx xxxxxx xxxx xxxxxxxxx xxxx xxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxx
x xxxx xxxxxxxxxx xxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xx xxxxxxxx xxxxxxxx x xx xxxx xxxx xxxxxxx
xdraví narušila obvyklý způsob života poškozeného, včetně toho, zda a na jakou dobu
jej vyřadila z pracovního procesu (srov. R II/1965, R 16/1986). Dále xx xxxxx xxxxxxxxxx
xx xxx xxxxxx xxxxxxx xxx xxx x xxxxxxxx xx xxxxxx xx xxxxxxxx xxxx xxx xxxxx xxxxxxxxxx
xxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxx x xxxxxxxxxxxxx Takovéto znesnadnění obvyklého způsobu
života poškozeného nesmí trvat jen krátkou dobu, tzn. že ve světle již ustálené judikatury
musí trvat nejméně x xxxxxxxxxxxx xxxx xxx xxxx xxxxxxxxxx xxx x xxxxxxxx xx xxx
x xxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxx xxxx xx xxxx xx xxxxxx xxxxxxxxxx x xxxxxx xxxxxxxx xxxxx
xxxxxxla obvykle požadovanou minimální dobu 7 dnů (R 16/1986).
Změněný zdravotní stav poškozeného objektivně a pravidelně vyžaduje lékařské ošetření.
xxx xxxxxx xx xxx x xxxxxxxx xx xxxxxxx xxxx xxxx xxxxxxxxx xxx xxxxxxxxx xxxxxxxx
xxxxxxxxx xxxxxx x xxxxxxxx xx xxxxxxxxxx xxxxxxxxx
xxxxxxxx xxxx xx xxxxxx xxxxx xxxxxxxx xx xxxxxxxx xx xxxxxx xx xxxxxx x xxx xdst.
1, pak přichází v úvahu odpovědnost za přestupek proti občanskému soužití podle §
49 odst. 1 písm. c) zák. č. 200/1990 Sb., o přestupcích.
V přípaxx xxxxx xxxx xx xxxxxx xx xxx xxxxx xx xx xxxxxxx x xxxxxxxx x xxxx xxxxxxxxx
xxxxx xx xxxxx xxxxxxxxx x xxx xxxxxxxxxx xxxxxxxx xx xxxxxxx xxxxx xxxxx xxxká újma
na zdraví je již spojen s vážnější změnou zdravotního stavu poškozeného. Základní
rozdíl mezi ublížením na zdraví a těžkou újmou na zdraví spočíxx x xxxx xx x xxxxx
xxxx xx xxxxxx xxxx xxxx xxx x xxxxxx xxxxxxx xxxxxx xxxx x xxxx xxxxx xxxxxxxxxxx
xxxxx xxxx xxxxx xxxxxxxxxxxx xxx xxxxxxx x xxxxxxxxě uvedených případů pod písm.
a) až i) v odst. 2 § 122.
K tomu, aby se jednalo o těžkou újmu na zdraví, je nutné současné splnění dvou základních
podmínekx
xx
xxxxxxxxx xxxxx xxxxxxx xxxxxx xxxx xxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxx
xx
xxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxx x xxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxx xxx xxx x xxxxxx xxxx xx
xxxxxx xx xxxxxxxxxx xxxxxxx xxxx xxx xxxxxxxx x xxxx x xxxxxx xxípadů).
Závěr, že jde o těžkou újmu na zdraví, je právním závěrem, jež přísluší orgánům činným
v trestním řízení, které jej činí zpravidla na podkxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxx
xxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxx
xxxxx xxxx xx xxxxxx xxxx xxx xxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx x xxxxx x xxxxxxxxx
xinu těžkého ublížení na zdraví podle § 145 odst. 1, u trestného činu těžkého ublížení
na zdraví z nedbalosti podle § 147 odst. 1. Někdy je znakem kvalifikoxxxx xxxxxxxx
xxxxxxxx xxx xxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxxx x xxxxx x xxxxxxxxx xxxx xxxxxxx xxxxx
x xxx xxxxx x xxxxx xxx x xxxxxxxxx xxxx xxxxxx xxxxx x x58 odst. 2.
Účastník
Účastenství na trestném činu je jednou z forem trestní součinnosti, a to vedle spolupachatelství.
Ve smyslu § 24 se jím rozumí xxxxxxxxxxxxxxxx xxxxx x xxxxxx xxxxxxxx xx xxxxxxxx
xxxx xxx xxxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx xxxxx xxxxxxxxxxxxx
xxxspívá k tomu, aby došlo k jejich naplnění.
Účastenství je úmyslnou formou účasti na trestném činu. To vyplývá z výslovného znění
§ 24 odst. 1, ale i z poxxxx xxxxx xxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xx xxxxxxxxxxx
xxxxx xxxxxxxxxxxx x xxxxxxxxxxxxxxxxxx xxxxx xx xxxxxxxxxxxxxxxx xxxxx x xxxxx xxestním
zákoníkem považováno za obecné formy trestného činu (§ 111), a co do trestnosti jsou
postaveny na roveň pachatelství (§ 111). To platí i přesto, xx xxxx x xxxxxxxxx xxxxxxxxx
xxxx xxxxxxxx
xxxxxx xxxxxx xx xxxxxxxxxxx xxxxx xxx xxxxxxxx xx xxxxx xxxxx xx xxxxxxxxx xxxxxxxx
xxxx xxxx xx xxxx xokusu, nikoli na jeho přípravě. To znamená, že organizátorství,
návod a pomoc jsou posuzovány jako účastenství ve smyslu § 24, jen když se pachatel
hlavxxxx xxxxxxxxx xxxx x xxx xxxxxxx xxxxxxxx xxxxxx xx xxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxx
xxxxxxxxxxxx xxx xx xxxxxx xxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxního pachatele
na odpovědnosti vedlejšího.
Jestliže však hlavní pachatel nedospěl ani do stadia pokusu, přichází u organizátora,
návodce a pomocxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxx xx xxxxxxxx xx xxxxxx x xx xxxxx xx xxxxxxxx
xxx x xxxxxx xxxxxxx xxxxxx x xx xxxxxxxx xxxxxxx xxxxx xxxxxxxxx xx xxx xxxxxxx
xxxoník u příslušného trestního činu ve zvláštní části výslovně stanoví (srov. R
58/1973 a R 1/1973).
Účinná lítost
xxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxx xxx xxxxxx xxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxx xxxxx xxxxxxx
xxxxxxxxxxxxx x xx xxxxxxx xxxxxx x xxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxosti (§ 33 a 34); a
čtyři specifické důvody zániku trestní odpovědnosti, a to zánik trestnosti přípravy,
pokusu a účastenství (§ 20, 21 a 24), smrt pachxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxx
x xxxxxxxx xxxxxxx xxxxxx xxxxxxx xx xxxx xxx x xxxxx xxxxx xxxxxxxxxxx xxxxx xxxxxx
xxxxxxx xxxxxxxxx xxx xxxxx x soudnictví ve věcech mládeže (§ 7 z. s. m.).
Pro okolnosti způsobující zánik trestní odpovědnosti je charakteristické, že nastávají
až po spáchánx xxxxxxxxx xxxxx xxxxx xxxxxx xxx x xxx xxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx
xxxxxx xxxxxxxxx xx xxxxx xxxxxxxx xxxxxx xxxx xx xxxxxxxx xxx x xxxxxxxxxx xxxx
xxchatele. Proto se k nim přihlíží z úřední povinnosti. Samotný fakt, že byl spáchán
trestný čin, však v jejich důsledku nezaniká, což otevírá prostor pro xxx xxx xxxx
xxxx xxxx xxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxx xxxxxxxxx xx xxx
xxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx
xxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxxe důvod zániku trestní odpovědnosti pachatele za spáchaný
trestný čin, jehož smyslem je motivovat pachatele trestného činu k zamezení nebo
nápravě jexx xxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxxx xx xxx xxxxxxxx xx xxxx xxxxxxxxx
xxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxxxxx xxxxx x xxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxx x xxxré pachatel
ohrozil nebo narušil, a jejichž ohrožení nebo narušení je obecně sankcionováno trestním
právem. Zákon tedy dává přednost ochraně těchto zxxxx xxxx xxxxxx xx xxxxxxxxxx xxxxxxxxxx
xxxx xx xxxxxxxxx x xxxxxxxx xxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxxxxxx
xxxxxxxx xxxxxx lítosti jsou vymezeny v § 33, a to tak, že jako předpoklad zániku
trestní odpovědnosti za taxativně vymezené trestné činy stanoví to, že pachatel dobrovxxxx
xxx xxxxxx xxxx xxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx xxxxx xxxxx x xxxxxxxx
xxxx xxxxxxxx x xxxxx xxx xxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxlo být ještě zabráněno.
Oznámení je nutno učinit státnímu zástupci nebo policejnímu orgánu, voják může místo
toho učinit oznámení nadřízenému.
Úmysl
Trestní zákoník vychází v otázce trestní odpovědnosxx xxxxxxxx xx xxxxxx xxxxxxxxxxxx
xx xxxxxxxxx xx xxxxxxx x x xx xxxxx xx xxxxx xxxxxxxx xx x xxxxxxxxxx xxxx xx xxxxx
xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxx xx xxxxxxx xxxxxxxx x xxxxxxxxxxx
xxx xxx xxx xxxxxxxx xxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xx xxxxxxxx xxxx xxxx xxxxxxxx xxx xxxxxxxl
zákonem předpokládaný následek, ale je také nutné, aby ho zavinil.
Zavinění je obligatorním znakem subjektivní stránky trestného činu. Trestní xxxxxxx
xxxxx xxxxxxxx xxxx xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxx x xxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxx
xxxxx xxxxxxxx xx xxxxxxxxxx xx xxxxxx xxxxxxxxxxxxx (vědění), která zahrnuje vnímání
pachatele, a na složce volní, zahrnující především chtění nebo srozumění, tedy ve
své podstatně schopnost jednat urxxxxx xxxxxxxx xx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxx
xxxxxxxx xxxx xxxxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxxxxxxx x xxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxx xxxx
xxxx xxx xxxx x xxxx xinu. Představy a vůle pachatele před činem i po něm, tedy nikoliv
v průběhu jeho páchání, jsou pro posouzení zavinění nerozhodné.
Zavinění se musí vzxxxxxxx xx xxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxxxxxxx
xxxxxxxxxx xxxx xxxx x xxxxxxxx xx xxxx xxxxxxxxxxxxx xxxxx xxxx xxxxxx xxxxxxxx
xxxxtaty trestného činu - s výjimkou znaku subjektivní stránky, tedy samotného úmyslu,
nedbalosti, pohnutky apod. - přičemž postačí, že pachatel zná reálxx xxxxx xxxxxxxxxxxxxx
xxxxx xx xxx xxxx xxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxx xx xxxx x xxxxxx xxxxxxxxxx x xxxxxxx
xxxxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxx xxxhateli známa fakta, která jím lze podřadit.
Zavinění se nemusí vztahovat ani na právní posouzení spáchaného činu a jeho trestnost,
stejně jako na objekxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxxx
xx xxxxxxxx xx xxx xxxxx xxxxxx x xx xxxxx x xxxxxxxxxx xxxxx xx xxxxx xxxxxx xxxxxxxx
xxx xxxxxxxxxx xxxxx xxxxxxx xx xxx je pachatel lépe obeznámen se všemi rozhodujícími
skutečnostmi naplňujícími znaky trestného činu, tím vyšší je míra jeho zavinění a
naopak. U nedbaloxxx xx xxx xxxxx xxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxx xxx xxxxxxxxx
xxxxx xxxxxxxxxxx xxx xxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxxx xx xxxxx xxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx
xxxnam z hlediska povahy a závažnosti trestného činu a zpravidla má za následek vyšší
trest.
Trestní zákoník rozlišuje zavinění ve formě úmyslu na úmyxx xxxxx x xxxxx xxxxxxxx
xxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxx xxxx xxx xxxxx xxxxxx xxx xx xxxxxxxxxxxxx xxxxxx
xxxxxxxx x xxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxx xkutečnosti alespoň jako možných. U obou
forem úmyslu je dána i složka volní, ovšem v různé míře. Právě v odstupňování volní
složky je totiž rozdíl mezi obxxx xxxxx xxxxxxx xxxxx xxxxxx xx xxxx xxxxxxxxx xx
xxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxx xxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx xxxx xxxxx
xx xxxxxxxx xxbo účinek, ale i na další skutečnosti charakterizující daný čin jako
trestný.
V případě přímého úmyslu pachatel ví, že způsobem uvedeným v trestním xxxxxxxx xxxxxx
xxxx xxxxxx xxx xxxxxxxx xxxxxx xxxx xxxxxxx xxx xx xxxx xxxxxxx xxxxx xxxxxxx xxxx
xxxxxxxx x xxxx xxxxxx xxxxxxxx xxxx xxxxxxxx xxxxobit. Mohou přitom nastat situace,
kdy pachatel bude některé skutečnosti přímo chtít a s některými bude pouze srozuměn.
V takovém případě však bude trexxxx xxx xxxxxxx xxxxxx x xxxxxxxxxxx xxxxxxxx
xxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxxxx xx x xxxxxxxx xxxx xxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxx
xxxxxxxxx xxxxxxxx xxxx xxxxx xxxxxx xxx xxxx x xxxxx xxxxxx xx xx xxx xxxxxxxx x
xxxxx xx xxxxx xxxxxxxx xxxxxxx xxxx xxxxxxek za nutný, zcela určitě ho také chce,
a nejde proto o pouhé srozumění s ním. O přímý úmysl jde i tehdy, když pachatel sleduje
cíl z hlediska trestního právx xxxxxxxxxx xxx x xxxxxxxx xxxxxx xxxx xxxxx xxxx xxxxxxxx
xxxxxxxx xxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxx xxxxx xxxxxxx xxxxx xxxxx xxxxxxxx
x xxípady, když pachatel sice chce způsobit následek předpokládaný trestním zákoníkem,
ale tento následek není přímo cílem jeho jednání.
V případě nexxxxxxx xxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxx xxx xx xxxx xxxxxxxx xxxx xxxxxxxx
xxxxxxxx xxxx xxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxx x xxx xxxxxd, že jej
způsobí, je s tím srozuměn. Srozumění v tomto kontextu vyjadřuje aktivní volní vztah
pachatele k způsobení trestním zákoníkem předpokládanxxx xxxxxxxxx x xxxxxxxxx xxxxxx
xxxx xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx x xxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxx xxxx
xxxxxx xxx xxxxxxxxxxxxx xxxxxředkem, neboť pachatel sleduje svým záměrem cíl jiný,
je však srozuměn s tím, že realizace tohoto cíle předpokládá způsobení následku trestněprávně
vxxxxxxxxxx xxx xxxxx xxxxxxxx xx xxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxxxxxx
xx xxxxxxxxx x xxxx xxxxx xxx xxxxxxxx x xxxxx xx xxxxxxxx xxxxxxxx s žádnou konkrétní
okolností, která by mohla zabránit následku, který si pachatel představoval jako
možný. Navíc ve smyslu § 15 odst. 2 se srozuměním rxxxxx x xxxxxxx xxxxxxxxx x xxxx
xx xxxxxxxx xxxxxxxx x xxxxxxxx xxxxxxxx xxxx xxxxxxx xxxx xxxxxxx xxxxx xxxxxxxx
xxxxxxxx xxxxxxxxxx xx xx xxxxxxx xýznam pro řešení případů, kdy má pachatel lhostejný
vztah k danému následku. Srozuměním je vždy pokryta tzv. nepravá lhostejnost, tedy
případ, kdy lhoxxxxxxxx xxxxxxxxx x xxxxx xxx xxxxxxxx xxxxxxx xxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxx
xxxx xxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxx x xxxxx xxxxxxxxxx
xxxxx xxxxxx xxxxxxx xin
Pachatel usmrtí jiného ve snaze zakrýt jiný trestný čin, pokud poté, co dokoná jeden
trestný čin, usmrtí jiného (poškozeného, svědka jeho činu, spxxxxxxxxxxxxx xx xxxxx
xxxxxxxx xxxxx xxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxx xx xx xxxx xxxxxxxx xx
xxx xxxxxxx xx xxxxxxxx xx x xxxxx xxxx xxxxxxxm stíháním rukama zardousil). Může
se jednat i o usmrcení osoby, která nebyla přímo svědkem předchozího činu, avšak
hrozí, že jej odhalí (pachatel usmrxx xxxxxxxx xxxxx xxxxxxxx xx xxxx xxxx x xxxxx
xxx xxxxxxxxxxxx xxxxxx x xxxxxxxx xxxxxxxx x xxxxx x xxxxxxxx
xxxxxxxx xxxxxx xxxxxx xx xxxxx xxxxxxit jiný trestný čin, pokud se dopustí trestného
činu vraždy jako prostředku ke spáchání jiného trestného činu (např. usmrtí manžela
poškozené, aby ji mxxx xxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxx xxx xxxxxx xxxx xxxxxxx x xxxxxxxxx
xxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxx
xxxx
xxxxxxx xxxxx xxxxx xxxxxxx xxxxxx xxxx xxxxčení skutkové podstaty trestného činu
v § 200, jednak v rámci základní skutkové podstaty trestného činu teroristického
útoku [§ xxx xxxxx x xxxxx xxxx xxxxx xxx x xxxxxx xxxxxx xxxxxx xxxxxx xxxxxx x
x xxx xxxxx x xx xx xx xxxxx xxxxxx xxxxxx xx xxxx xxxx xxxxx xxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxu
(její výklad podává § 123) z opatrování toho, kdo má podle jiného právního předpisu
nebo podle úředního rozhodnutí o takovou osobu pečovat. Naproti toxx x x xxx xxxxx
x xxxxx xx xx xxxxx x xxxxxxxx xxxxxx xxxxxxx xxxxx xxxxxx xxxx xxxxx xxxxxxx xxxxxxx
xxxxxxxxx xxx xxxxxxxxx x xxxxxxxx xxxxx x xxxx xxxxžování proti jeho vůli za použití
násilí, pohrůžky násilím, způsobením jiné vážné újmy, lsti, smyšlené záminky anebo
jakýmkoli jiným způsobem.
V oxxxxx xxxxx xxxxxx x xxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxx xxxx xxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxx
xx xxxx xxxxxxxxx x xxxx xx xxxxxx x xxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxxx xx x některých směrech
širší, v jiných zase užší a neodpovídá plně tradičnímu chápání pojmu "únos" v běžné
řeči. Týká se výlučně odnětí z opatrování osob v § 2xx xxxxx x xxxxxxxxxx
xxxxxx
xxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxx xxxxxxx xxxxx xxxxx
x xxx xxxxx x xx xxxxxxxxx xxxxxx. Vzhledem k tomu, že trestný čin poškozování věřitele
působí újmu věřiteli pachatele, jenž je jeho dlužníkem, dotčenou osobou, o jejíž
úpadek v daném pxxxxxx xxxx xx xxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxx
xxxxxxx xx xxx xxxxx xxxxxx x xxxx xxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxxxxxx xxxxxxx xx xx2/2006
Sb., o úpadku a způsobech jeho řešení (insolvenčního zákona). Samotný trestní zákoník
blíže nedefinuje stav úpadku. Podle insolvenčního zákxxx xxx xx x xxxxxx xxxx xxx
xx xxx x xxxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxx xxxxxxxxxx x xxxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxx xx xxxx
xxx xx xxxx xxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxx xx dobu delší 30 dnů po lhůtě splatnosti a
tyto závazky není schopen plnit (§ 3 odst. 1 insolvenčního zákona). V případech uvedených
v § 3 odst. 2 insolvenčníxx xxxxxx x xxxxxxx xxx x xxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxx x xx
xxx xx xx xxx xx xxxxxxx xxxx xxxxxxx xxxxx xxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxx x xxxxxxxx
xxxxxxxx xxxxxxpnosti dlužníka, která však v trestním řízení není uplatnitelná. Proto
i za okolností předpokládaných v § 3 odst. 2 insolvenčního zákona je třeba zjišxxxxxx
xxx xxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxxxxxxx xxxxxxx xxxx xxxxxxxxxx xxx xxxxxxxxx
xx xxxxxxxx xxxx xxxxxxxxxxxx xxxxx xxxxxxx xxxxxxxx xxxrá je jedním ze zákonných
znaků stavu úpadku. Samotná neschopnost plnit splatné závazky (insolvence) spočívá
v tom, že dlužník nemá dostatek finančníxx xxxxxxxxxx x xxxxx xxx xxxxx xxx xxxxxxx
xxxxxxxx xxx xxxxxx x xxxxxxxxxx xxxxxxxxx xx xxxxxxxxxxx xxxxx xxxxxx xxxxxxxx xxxxxxx
x xxxxxx xx xxxxxxxu je plnit. Předlužen je pak takový dlužník, který má více věřitelů
a souhrn jeho závazků převyšuje hodnotu jeho majetku. Podle § 3 odst. 3 insolvenčního
xxxxxx xx xxx xxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxx xxxx x xxxxx xxxxxx xxxx
xxxxxxxx xxxxxxxx x xxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxx xxxxxxxx xxxxxx xx zřetelem ke všem
okolnostem důvodně předpokládat, že dlužník bude moci pokračovat ve správě majetku
nebo v provozu podniku. xxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxx xx xxxxxx xxxxxxx xxxxxx xxxxx xxxxxxxxxxxxx
xxxxxxx xxx xxxxx xxx x xxxxxxxxxx xxxxx x xxx xxxxxx xx xx xx xxxxxxx xx xxxxxx
x xebo o fyzickou osobu, která je podnikatelem (§ 3 odst. 3 insolvenčního zákona).
Z hlediska subjektivní stránky postačí u způsobení daného těžšího nxxxxxxx x xxxxxx
xxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxx x xxxxxxxxxxx x xx xxxxxxx xxxxxxx xxxxxxx xxx xxxxxxxxxx
xxxxxxxx xxxxxxxx
xxxxxx xxxxx
xxx xxxxxx x hesla Pravomoc
Území České republiky
Územím České republiky se rozumí ta část země, včetně vnitřních vod (vodní nádrže,
řeky, jezera) a prostoru pxx xxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxx xxxxxx x xxx xxxxxxx xxxxxxxx
xxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx xxxxx xxxxxxxxxxxxx xxxxx xxxxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxxx
xxxxxxxxy.
Tzv. exteritoriální místa (zejména velvyslanectví cizích států v České republice,
popřípadě sídla mezinárodních organizací) nejsou vyňata z xxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxx
xxxxxxx xxxxxxxx xx xx xx xxxxxxx xxxxxxxxxxxxxx xxxxx xxxxx xxxxxx xxxxx x xxxxxxxx
xxxxxx xx xxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxí úkony bez souhlasu příslušného orgánu cizího
státu (srov. čl. 22 Vídeňské úmluvy o diplomatických stycích - č. 157/1964 Sb.).
Zde spáchané trestné čxxx xxxx xxxxx xxx xxxxxxxx xxxxxx x xxxxxx xxx xxxxxxxxxx
xxxxxxxxxxxx xxxxxxx xxxx x xxxxx xxxx xxxxxxxx
xxxxxxx
xxxxxxx xxxxxxxxxxxxx xx xxxxxní též na paluby lodí a letadel. Přitom je nutno rozlišovat
lodi a letadla státní neobchodní (tj. vojenské, policejní, celní) a ostatní lodi
a letadla (oxxxxxxxxx xxxxxxx xx xxxxx x xxxx xxx xxxxxx xxxx x xxxxxxxx xx xxxx
xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxx xxx x xxxxxxxxxx xxxx x xxxxxxx xx xxxxxňuje
tzv. princip registrace (princip vlajky) ve smyslu § 5.
Územní samospráva
Územní samospráva je funkční správní celek prostorově vymezený urxxxxx xxxxx xxxxx
xxxxx x xxxxxxxx xxxxxx xxx xxxxxxxxxx x xxxxx xxxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxx
xxxxxxxxxxxxx xxxxx x xxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxx x vyššími územními samosprávnými
celky jsou kraje. Jejich právo na samosprávu je zakotveno v Ústavě a podrobně vymezeno
v zákoně o obcích (zák. č. 128/xxxx xxxx x x xxxxxx x xxxxxxx xxxxx xx xxxxxxxx xxxxx
xxxxxx xxxx xxxx xxxxxx xxxxxxxxxxxxxxx xxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxxxx xxxx x xxxxxx
xxxxxxx xxx xxxtech obdobné orgány plnící obdobné funkce). V krajích je to zastupitelstvo
kraje, rada kraje, krajský hejtman a krajský úřad.
Válečný stav
Válečnx xxxx xx xxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxx x x x xxxxxxxxx xxxxxx xx xxxxxxxx
xxxx x xxxxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxxx xx xxxxx xxxxxxxxx xxxxxx xx xxxxxxxx xb. Podle
čl. 43 Ústavy jej může vyhlásit Parlament ČR, je-li Česká republika napadena nebo
je-li třeba plnit mezinárodní smluvní závazky o společné oxxxxx xxxxx xxxxxxxxx x
xxxxxxx xxxxxxxx xx xxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxx xxxxx xxxx xxxxx xxxxxxxxxx
xxx xxx xxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxx x xxxxxxxů (čl. 39 odst. 3 Ústavy České republiky).
Válečný stav je vždy vyhlašován pro celé území státu (stav ohrožení státu nebo nouzový
stav mohou být vyhlášenx x xxx xxxxxxx xxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxx x xxxxxxxx xxxxx
xx xxxxxxxxxx x xxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxx x xxxxxxxxx xx xxxxxx xxxx xxxxxx
xxxxxxsti nabývá rozhodnutí o válečném stavu okamžikem v něm stanoveným.
Válečný zajatec
viz výklad u hesla Voják
Válka
Válka je ozbrojený konflikt xxxx xxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxx xxxxxxx
xxxxxx x xxxx xxxx xx xxx xxxx xxxx xxxx xxxxxx xxxxxxxxxxx xxxx xxxxxx xxxxxxxx
xxxxxxxxxxi splněny stanovené podmínky, bude vyhlášen válečný stav). V případě České
republiky rozhoduje o vyhlášení válečného stavu Parlament, je-li Česká rexxxxxxx
xxxxxxxx xxxx xxxxx xxxxx xxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxx x xxxxxxxx xxxxxx xxxxx
xxxxxxxx xxxx xx xxxxx x xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxxxxx xomu bude představovat ozbrojený
konflikt menšího významu, zpravidla místně i časově omezený (pohraniční provokace,
ojedinělé ostřelování nebo bomxxxxxxxxxxx xxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxx
xxxxxx xxxxx xx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx xxx
x xxxxx xxxxxré mají i obyčejovou povahu. To vytyčuje některé zásady, které jsou
pak konkretizovány v mezinárodních smlouvách. Jde především o zásadu válečné účelxxxxx
xxxxxxxx xxxxxxxxxx x xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxx xxxxxx xxxxxx xxxxxxxx xxxxx xxxxxxxx
xxxxxx xx xxxxxxx x xxxx xxxxxxx xxxxxxxxxx xxxx xxxxxxx xe způsobu vedení války
a bojových prostředcích, které mohou pro boj užít) a zásadu humanity (bojové akce
by měly směřovat pouze vůči vojenským silám a obxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxx xx xxxxxxxxxx
xxxxxxx xxxxxxxxxxxx x xxxxxxxx xxxxxxxx xx xxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxx x xxxxxxxxxx
xxxxxxxx xxxxxxx x xxody).
xxx xx xxxxx
Základem právní úpravy je Ženevský protokol o zákazu chemických a bakteriologických
zbraní z roku 1925, Ženevské úmluvy z roku 1929 a 1949 uprxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxx
x xxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxx xxxxxxxxx x xxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxx x xxxxxxx
xxxxxxxxx xxxx xx xxxxxx xx xxxxx navazuje řada dodatkových protokolů a dalších úmluv.
Útočná válka je postihována jako mezinárodní zločin agrese (definice agrese viz rezoluce
Vaxxxxx xxxxxxxxxxx xxx xx xxxx xx xxxxxxxxxxxx
xxxxxxx xxxxxxxxx xxxx xx xxxxxxxxxx
xx
x xxxxxxx xxxxxx xxxxx xx xxxxxxxxxxx xxxxxx xxxxx xxxxxxxxxx xxxx xxxxxxxxxxx xxx
xxx xxxxxxxx xxx xxxxxx xxx xxxx xxxx
xx
x xxxxxxx xxxxxx xxxxx xx ozbrojené akci regionální organizace po předchozím zmocnění
Rady bezpečnosti (čl. 52 až 54 Charty),
c)
v rámci výkonu individuální nebo kolektivxx xxxxxxxxxx x xxxxxxx x xxx xx xxxxxxx
xxxxx xxxxxxx x xxxxxxxx
xxxxxx xxxxxxxx x xxxxxxxx xxxxxx xxxxxx xxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxx xxxo jiného
orgánu veřejné moci je situace, která brání předmětné instituci v řádném plnění jejích
základních úkolů, a to po určitou, ne zcela zanedbatelnxx xxxxx xxxxxxx xxxxxxxxx
xxxxxx xxxxxx xxxxxx xxxxxx xxxxx x xxxxxxxxxx x xxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxx xxxx xxxx
xxxxxxxx xxx xxxxxx xxxxxxxxx x xxxxxxxnou vážnou poruchou v činnosti byť i jiné
instituce musí být dána příčinná souvislost, přičemž k trestní odpovědnosti za tento
těžší následek postačí zxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxx x xx xxxxx xxx
xxxxx xxxx xx xxxxxxx
xxxxx xxxx xx xxxxxxx xxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxx xxx xx xxxxxx xxxxx xxxxxxx
xxxxxá porušením nebo ohrožením subjektivních občanských práv. Tímto zásahem do právní
sféry poškozeného, který se nedotýká přímo jeho majetkových práv, xxx xxxxxx xx xxx
xxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxx xxxx xxxxx x xxxxx xxxxxxx x x xxxxxxxxx xxxxx xxxxx xxxxxx
xxx xxxxxxxx xxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxxx xxxx xxxxxdně v důsledku primární újmy (ztráty
v podnikání v důsledku poškození dobré pověsti). Při posuzování vážnosti újmy způsobené
na právech je třeba vždy kxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxx xx xxxxx xxxxxx xxxxxxxxxx
xxxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxx xxxxxx xxx xxxxxxxxxxx x xxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxtního
případu.
Věc
Věcí ve smyslu § 134 se rozumí jednak ovladatelné hmotné předměty, jednak ovladatelné
přírodní síly, které slouží potřebám lixx x xxxxx xxxxx xxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxxx
xxxx xxxxxx xxxxxxxx xxxxxxx xxx xxxxx xxxxx xx xxx xxxxxxxxx xxxxxx xxxx xxxxxxxxxxxxxx
xxxxxx xxxxxxxxxt pro lidi, a v důsledku toho i způsobilost být předmětem právních
vztahů, včetně trestněprávních a trestně procesních. Pod pojem "věc" patří jak věci
mxxxxxx xxx xxxxxxxxx xxxxx xx xxx xxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxx x xxxx xxxxxxxx xxxxxx
xxxxxxxx xxxxx xxx x xxxxxxxx xxxxxxx xxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxx xxxxdatelnou přírodní
sílou mohou být např. elektrická energie, jaderná energie, vodní energie.
Zatímco první věta prvního odstavce § 134 se vztahujx xx xxxxx xxx xx xxxxxxxxxxx
xxxxxx xxxxxxxx x xxxxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxx xxx x xxxxx xxxx xxx x xxxxxxxxx xxxxxx
xxxxx xxxxx xxxx xx xx xxxxxxxxxx x xxxech vztahují i na živá zvířata, zpracované
oddělené části lidského těla, peněžní prostředky na účtu a na cenné papíry. Živé
zvíře i z hlediska občanskopxxxxxxx xx xxxxxxx xx xxxx xx xxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxx
xxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxx x xxxxxxx xxxxxxx xx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxx
xxxxxřednictvím ustanovení o majetkových trestných činech, neboť mohou být předmětem
např. trestného činu krádeže. Ochrana živé zvěři je také xxxxxxxxxxx x xxxxx x xxxxxx
xxxxxxxxx xxxxx xxxxx xxxxxx xxxxxx xx xxxxx xxxxxxxxx xx xxxxx xxxxx xxx x xxxxxxxxxx
xxxxxxxx xxxxx xxxxxxxx xxxxx xxxx xít kupř. o paruku z lidských vlasů, popřípadě
lidské tkáně či orgány ve smyslu transplantačního zákona (zák. č. 285/2002 Sb.).
Mohou být předmětem kupřx xxxxxxxxx xxxx xxxxxxx xx xxxxx xx xxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxx
xxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxx xx xxxx xxxx xxxxxxx xxxxxxxxxx xxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxx
xstavům. Jde o peněžní prostředky uložené na bankovních účtech (např. osobní účty,
vkladové účty), na účtech u družstevních záložen (viz zák. č. 87/199x xxxx x xxxxxxxxxxxx
x xxxxxxxxx xxxxxxxxxxxx x xxxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxx xx xxxxxxx xxxx x xxxxxxxxx
xxxxxxxxx
xxxxx xxxxxx xxxx xxxx xx xxxxxx92 Sb., o cenných papírech) mohou být v listinné
(hmotné) podobě, a pak jsou bez dalšího věcí ve smyslu první věty odstavce prvního
§ 134. Naproti tomu cenxx xxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxx xxx x xxxxxx xxxxxxx xx xxxxxx
xxxxxxxxx x xxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxx xxxx xxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxx xx xx xx xxxxx
xxxa § 134 odst. 1, tj. že se ohledně nich užijí ustanovení o věcech (mohou tak být
kupř. předmětem trestného činu krádeže).
Jinou majetkovou hodnotou se xxxxxx xxxxxxxxx xxxxx xxxx xxxx xxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxx
xxxxx xxxx xxxx x xx xxxxxx xx xxxxxxxxxx xxx xxxxxxxxxx x xxxxxx xxxxx xxxxx xxxx
xxxxxxxx 1 § 134. Majetkovým právem je jakékoli penězi ocenitelné právo (např. pohledávka,
práva k tzv. nehmotným statkům). Jinou penězi ocenitelnou hodnotou xx xxxxxx xxxxxxxx
xxxxxx xxx xxxxxxxx x xxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxx xxxxxx xxxxxxx xxxxxx
xxxxxxxx xxxx xxxx xxxx xxxxxxxxx xxxxxxx xx xxxxxxx xxxxxm i pro možnosti ukládání
sankcí, a to pro uložení trestu propadnutí věci nebo jiné majetkové hodnoty (§ 70
až 72) a pro zabrání věci nebo jiné majetkové hoxxxxx xx xxx x xxxxx
x xxxxxxxx xxxxxx xxxxx xxxxxxxxxx xxxx xxxx xxxx xxxxxxxxx xxxxxxx xx xxxxxxxxxx
x xxxxxxx xxxx xxxx xxxx xxxxxxxxx xxxxxxx xxxe souvisí problematika upravená v §
135, tj. zda jde o věc nebo jinou majetkovou hodnotu náležející pachateli. Věc nebo
jiná majetková hodnota náleží paxxxxxxxx xxxxxxxx xx x xxxx xxxxxxxxxx x xx xxxxxxxx
xx xxxxxxxx xxxx xxxxxxx xxxx x xx xxxxxxxx xxxx xxxxxxxx xxxx xxxxxxx xxxxxxxx xxxx
xx xxxxxxxxx xxastník, majitel nebo držitel takové věci nebo majetkové hodnoty znám.
Pojem "věc a jiná majetková hodnota náležející pachateli" je vymezen tak, že se nxxxxxxxxx
xxx xx xxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxx xxx xx xxxxxx xxxxx x xx xxxx
xxxxxxxx xxxx xxxxxxx xxxxxxxx xxxxx xxxxx xxxxxxxx xxxxxxík, majitel nebo oprávněný
držitel není znám. Tato úprava má význam zejména u trestu propadnutí věci nebo jiné
majetkové hodnoty (§ 70 odst. 2) a ochrannxxx xxxxxxxx xxxxxxx xxxx xxxx xxxx xxxxxxxxx
xxxxxxx xx xxx xxxxx xxx xxxxxxxxx xx xxx xxxxxx xxxxxxxxxx xxxx xxx xxxxxxx x xxxx
xxxxxxxxxxx xxxxxxxx xR xxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxx x xxxx
xxxx x xxxxx xxxxxxxxxx xxxxxx xxxx xx xxxx x xxxxxxxx xxxxxx xxxx xxxxxx xxxxxxxxxxxxx;
bylo-li však o této otázce již pravomocně rozhodnuto, je soud v souvislosti s ukládáním
trestní sankce tímto rozhodnutím vázán, neboť nejde o otázku vxxx xx x xxxxx x xxx
xxxxxx
xxxxxxx xxxxxxx
xxx xxxxxx x xxxxx xxxxx xxxxxxx xxxx
xxxxxxx
x xxxxxxxxxx x xxx xx xxxxxxx xxxxx xxxxxxxtí, za nichž je naplněn znak
některých trestných činů spočívající v tom, že trestný čin byl spáchán veřejně.
xxxxxxxxx
Jsou zde uvedeny dva okruhy (dvě skupinyx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxx xxxxxxxx
xx
xxxx xxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxxxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxx
xxxejně přístupnou počítačovou sítí nebo jiným obdobně účinným způsobem,
b)
jeho spáchání před nejméně třemi osobami současně přítomnými.
Oxxxxxxxx xx xxxxxxx xxx xxx xxxxxxx xxxxxxx xx xxxxxx x xxxx xx x xxxxxxxxx xxxxxxxxx
xxxx xxxxxxxx xxxxxx xxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxx xxxstné činy hanobení
národa, rasy, etnické nebo jiné skupiny osob podle § 355 odst. 1, výtržnictví podle
§ 358, podněcování k trestnému činu podle § 364, scxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxxx
x xxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxxxxx xxxx xxxx xxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxx xxxxxxx
xxxxxx x xxxxxx xxxxxxxxx xx xxxx xxláště přitěžující okolnost založena jen účinnějšími
prostředky veřejného spáchání činu, tzn. jde zásadně o skupinu těchto okolností uvedených
pod bxxxx xx xxxxxx xxxxx xxxx xxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxxxx xxxxx xxxxxx xxxxxxx
xxxx xxxxxxxx xxxxxxx xxxxx xxxxxxx xxxx xxxx xxxxxxx xxxx xxxxx x xxx xxst. 2 písm.
b), neoprávněné nakládání s osobními údaji podle § 180 odst. 3 písm. b), pomluva
podle § 184 odst. 2]. S přihlédnutím k povaze spáchaného trestxxxx xxxx xxxx xxxxxxxxxx
xxx xxxxxxxxx xx xxx xxx xxxxxxx xxxxxxxx xxxx xxxxxxxx xx x xxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxx
xxxxxxxxxxx xxxxxxxx xx xxxxxx x xx xnapř. u trestného činu omezování svobody vyznání
podle § 176). K jednotlivým okolnostem zakládajícím spáchání trestného činu veřejně:
1.
Tiskovixxxx xxxxxx xxxxxxx xx xxx xxxxxxx xxxxxxxx xx xxxxxx xxxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxxx
xxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxx xxxx xxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xx xhemickou cestou.
Jde zejména o noviny, časopisy, knihy. Mohou to být publikace periodické i neperiodické.
Naproti tomu přepis na psacím stroji není tixxxxxxxxx xxx xxxx xxx xxxxxxx xxxxx
xx xxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxxx
xx
xxxxxxx xxxxxxxxxxxxx xxxxx xx xxx xxxxxxx xxxxxxxx xxxxx xxxx xxxxxx xx xxxxx x
xxxxxxxxx xxx xxxxx počet osob. Spisem se přitom podle definice v § 136 rozumí jakékoli
datové, zvukové a obrazové záznamy, vyobrazení a jiná znázornění. Spisem ve smyslu
x xxx xx xxx xxxxx x xxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxxxxx xxxxx x xxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx
xxxxxx xxxxx xxxxxxx xxxx xxxxxxxxxxxx xxxx xxxxxxx xxxxxxxí na tom, zda je jim spis
zpřístupněn současně (najednou), anebo postupně.
Obsahem tiskoviny nebo rozšiřovaného
spisu se rozumí nejen jejich vlastní oxxxxx xxxxx x xxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxx xxxx
xxxxx xxxxxx xxxxxxxxxx xxxxx xx xxxxxxxx
xx
x xxxxxxx xxxxxxxx xxxx xxxxxx xxxx xxx x xxxxxxxx xxxx xnapř. publicistický, krátkometrážní)
určený k veřejnému promítání, tj. zpravidla v kinech. V případě televizních filmů
či inscenací půjde o naplněnx xxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxx
xx
xxxxxxxxx xx xxx xxxxxxx xxxxxxxx xxxxxx xxxxxxx xxxxxx xxxx x xxxxx xxxxxxxxxxx
xxxxxxxx xxstou z jednoho místa. V tomto smyslu za rozhlas nelze pokládat např. místní
rozhlas, závodní rozhlas - může však jít o spáchání činu veřejně jiným obdobnx xxxxxxx
xxxxxxxxx
xx
xxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxx xxxxx xxxxxxxxxx
xxxxxx xxxx xxxxxxxxx xxxxxxxx x xozhlasem a novinami jsou nejdůležitějšími hromadnými
sdělovacími prostředky.
6.
Veřejně přístupnou počítačovou sítí se rozumí propojení většxxx xxxxx xxxxxxxx xx
xxxx xxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxx x xxxxxxxxx xxxxxxxxx x xxxxx xxxxxxx xxx xxxxxxxxx
xx
xxxx xxxxxxx xxxxxx xxxxxx xxxx xx xxxxhání činu televizí, filmem, rozhlasem, veřejně
přístupnou počítačovou sítí, může spočívat v uvádění do oběhu (tj. vytvoření možnosti
k seznámení pro xxxxx xxxxx xxxxx xxxxx xxxxxxxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxxxxx xxx
xxxx xxxx xxxx xxx xxxxx x xxxxxxxx xxxxxxxx xx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxx
xx
xxxxhání činu před nejméně třemi osobami současně přítomnými předpokládá situaci,
kdy činu:
a)
jsou přítomny nejméně tři osoby odlišné od pachatele, sxxxxxxxxxxxxx x xxxxxxxxx
x xx xxxxxx xxxxxxxxxx xxxx xx xxxx xxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxx xxx xxxxxxxxxxxxx
x xxxxxxxx xx xxxxx xxxxx
xx
xxxx xxxx osoby přítomny současně, nikoliv postupně,
c)
jsou přítomny takové osoby, které jsou způsobilé vnímat jednání pachatele a chápat
jeho význam či sxxxx xxxxxx xxx xxxx xxxxxx x xxxxxx xxxxx xxxx xxxx xx xxxxx xxxxx
xxx x xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxxxxx xxx xxxxxx xxxxx xxxx xxxxx xxxxxxx
Veřejně xxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxx
xxx xxxxxx x xxxxx xxxxxxx
xxxxxxx
xxxxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxxx xx xxxxxxx xxx xxxxxxxxx xxxxxxxx xx
existence závazkového právního vztahu mezi věřitelem a dlužníkem. Vzhledem k tomu,
že k posouzení toho, zda takový vztah existuje, je součástí posouzxxx xxxx xxxxxxxxxx
xxxxxx x xxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxx xxxxxx xxxx xxxxxxxxx x xxxxxx xxxxxx xxxx xxxxxx
xxxx xxxxx xxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxtím v občanskoprávním řízení, v němž
již byla existence takového právního vztahu deklarována.
Věřitelem v tomto právním vztahu je ten, jemuž má být xxxxxxx x xx xxx xxxxxx xx
xxx xx xx xxxxxxx xxxxxxxxxx xx xxxxxx xxxxxxxxx xxx xx xxxx xxxx xx xxxxxxx xxxxxxxx
xxxx xxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxdá již existence věřitele. Důvodem právního
vztahu mezi nimi může být jak smlouva, a to občanskoprávní, obchodní nebo pracovní,
tak i jiná v zákoně uvedxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxx xxx xxxxxxxxx xxxxxxxxx
xxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxx xxxx xxxxxx xxxxxxxxxx x xxxxx xxxxxx xx xxxxxxxxx x xxxxavní
věřitel a daňový věřitel. Nezáleží přitom na tom, zda daný závazkový právní vztah
vznikl v souvislosti s podnikáním nebo jiným způsobem, a věřitelxxx xxxxxx xxxx xxxxxxxxxx
xxxx xxx xxx xxxxx xxxxxxxx xxx x xxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxxx x xx xxxxxxxxxx xxxx
xxxx xxxxxx xxxxx xxxx xxxxxxxxxxxxx xxxxxxvení § 222 má tedy širší dosah než na
soukromoprávní závazkové vztahy a umožňuje sankcionovat i porušení jiných závazkových
vztahů, např. jednání daňxxxxx xxxxxxxx xxxx xxxx xxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxx xx xxxxxxxxxx
xxxxxxxxx xx xxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxx
směřuje proti pohledávce věřitele ze závazkového právního vztahu a jeho pachatelem
může být jen dlužník. Jde o konkrétní subjekt se zvláštní vlastnosxx xx xxxxxx x
xxx xxxxx xx
xx xxxxxxx x xxxxxxxxxxxxx xxxxxxxx
xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxx xxxxxxx xxxxx x xxxxxxxxx xxxxxxxxx
xinů provedení zahraničního obchodu s vojenským materiálem bez povolení nebo licence
je provedení takového obchodu ve spojení s organizovanou skupinxxx xxxxx xxxxxx xxxxxxxxxx
xxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxx xx xxxxxx xxxxxxx xxxx xxxx x xxxxxx
xxxxxxxx xxx x xxxxxxxxxx xxxxxxxxx xachatel navíc nemusí být členem takové organizované
skupiny, postačí jakákoli jeho vazba na ni v souvislosti s realizovaným zahraničním
obchodem s voxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxx xxxxx xxxxxxx xxxxx xx xxxxxxx x xxxxxxxxxxxxx
xxxxxxxx xxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxx xx xxxx xxxxxxxxxx
x xxxxxy věci vyplývá, že k tomuto znaku, resp. této okolnosti podmiňující použití
vyšší trestní sazby, musí být z hlediska subjektivní stránky dán úmysl.
xxxxxxxx xxxxxxxxxxxxx xxxxxxxx xx xxxxxxxx xxxx xxxxx xxxxx xx xxxxxxxxx xxxxxxx
xxxxxx xxxxx xxxx xxxxxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxxx xxxxxxx xx x xůsledku toho vyznačuje
plánovitostí a koordinovaností, což současně zvyšuje pravděpodobnost úspěšného provedení
trestného činu a umocňuje jeho škxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxx xxxxxxx xxxxxx
xxx xxxxxx xxxxxxxxxx
xxxxx xxxxxx
xxx xxxxxx x xxxxx xxxxxx xxxxxx
xxxxx xxxxxx
xxx xxxxxx x xxxxx xxxxxx xxxxxx
xxxx xxxx
xxxx xxxxxxx xxx xx xxxx xxxx xxxx xxxxxxxx xxxx xxxxxxx v případě, že půjde o usmrcení
dvou nebo více osob jedním skutkem, jinak půjde o spáchání činu opětovně podle písm.
h). Pojem více zde tedy znamená nejménx xxx xxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xx xxxxx xxxxxxx
xxx xxxxx xxxxxxx xxxxxxxx xxxxx xxxxxx xx xx xxxxxxx xxxxxx xxxxxx xxxxx x xxxxx
xxxxxxxxx xxxx xxxxxx xodle § 21 odst. 1, § 140 odst. 1, 3 písm. a). Pokud se takto
snaží usmrtit nejméně tři osoby, avšak podaří se mu usmrtit jen dvě, půjde o trestný
čin vraždy podxx x xxx xxxxx xx x xxxxx xx xxxxx xxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxxx xxxxx
x xx xxxxx x xx xxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxx xxxx xx xxx x xxxxxx xxxxxxxxxxxx
xítěte) nelze posoudit jako spáchání činu na více osobách ve smyslu § 140 odst. 1,
3 písm. a), nýbrž jako spáchání činu na těhotné ženě podle § 140 odst. 1, 3 pxxxx
xx x xxx x xxxxxxxx xxxxxx xxxx xx xx xxxxx xxxxxxxxx xx xxxxxxxxxxxx xxxxxxxx
xxxxxxxx xxxxx xx xxx xxxxxxx xxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxxtvím § 140 odst. 1, 3 písm.
a). Shodná formulace "dvě nebo více osob" se objevuje např. v § 141 odst. 2 písm.
a), § 145 odst. 2 písm. a). V řadě dalších ustanovexx xx xxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxx
xxx xxxxxxx xxxxx xx xxxx xxxxxxxx xxxxx xxxxx xxxx x xxxx xxxxxx x xxx xxxxx x xxxxx
xx xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxx xxx xxxxvém činu rukojmími více osob". V kontextu shora
uvedených ustanovení zde bude znak "více osob" nutno vykládat jako nejméně tři osoby.
xxxxxxxxxx
Voják
Voják jx xxxxx xxxxxxxxxx x x xxx xxxxx x xxx xxxxxxxxx xxxxxx xx xxx xxx xxxxxxxxxx
xxxxxxxxxxx
xx
xxxxx x xxxxx xxxxxxx
xx
xxxxx xxxx xxxxxx xxxxxxx xxxli ve služebním stejnokroji,
c)
příslušník bezpečnostního sboru u taxativně vypočtených trestných činů,
d)
válečný zajatec.
Pachatxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxx xxxxx xxx xxxxxxxx xxxx xxx xxxxxx
xxxxx xxxx xxxxxxxx xxxxxx xxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxxxx
xxxxxxxxxx x xxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx xpolupachatele trestného činu vojenského je
zde fyzické osoby, která je vojákem ve smyslu § 114 odst. 4 tr. zákoníku.
V případě účastníka na tresxxxx xxxx xxxxxxxxx xx xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxxxxxxx
xxxxxxxxxx xx xxx xxxxx x xxx xxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxx xxx xxxxxxxxx xxxxxx x xxxx
xxxxxxxx xxestného činu, pro vznik případné trestní odpovědnosti je tudíž nepodstatné,
zda je tomu tak v době, kdy čin vyšel najevo nebo kdy se projednává v rámci trxxxxxxx
xxxxxxx
status
xxxxxxx x xxxxx xxxxxx xx xxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxx xxxxxxxxxxxx x xxxx xxxxxx
xxxxxx x xxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxx xxxx xxjimečné vojenské cvičení, za stavu ohrožení
státu nebo za válečného stavu pak vykonává mimořádnou službu. Právní režim služebního
poměru vojáků upraxxxx xxxxxx xx xxxxxxxx xxxx x xxxxxxxx x xxxxxxxxx xx xxxxx xxxxxxxxxx
xxxxxxxxx x xx xxxxxxxx xxxx x xxxxxxx xxxxxxxx xxxx xxxxxxxx xxxxxx x xxxxxxxxxh
cvičení a o některých právních poměrech vojáků v záloze, ve znění pozdějších předpisů,
a dále zvláštní vnitřní předpis ozbrojených sil schválený na zxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxx
xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxx xxx xxxxxxxxxxx xxx xx xxxxxxxxx
xxxxxxx xxxx xxxxxx xxxxxxx xxxxx xx xxxxxxxxx xxxxxokroji, se rozumí voják v povinné
záloze nebo aktivní záloze a další osoby, pokud jim bylo v souladu s § 31 odst. 4
zákona č. 219/1999 Sb., o ozbrojených silxxxx xx xxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxx
xxxxxxx xxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxxx x
xx xxxxxxxxxx xx xxxžebního poměru. Činnost Vojenského zpravodajství podle zákona
č. 289/2005 Sb., o Vojenském zpravodajství, v platném znění, a Vojenské policie podle
xxxxxx xx xxxxxxxx xxxx x xxxxxxxx xxxxxxxx xx xxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxxxxxxxxx
xxxxxx xxxxxx x xxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxnostních sborů bude proto
vojákem ve smyslu § 114 odst. 4 písm. a) nebo b) tr. zákoníku. Válečným zajatcem
je příslušník ozbrojených sil válčící stranyx xxxx xxx xxxxx xxxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxx
xxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxx xx xxxxx x x xxx xxx xxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx
xxxxxxxxxx xxxxx xx xxx x2. srpna 1949 na ochranu obětí války, publikovaných vyhláškou
ministra zahraničních věcí pod č. 65/1954 Sb. Podle Ženevské úmluvy o zacházení s
válečxxxx xxxxxxx xxx xxx xxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxx xxxxx xxxx xxxxxx x xx xx xxxx
xxxx xxxxxx xxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxx
xxxxxxxxx
xxxxxxx xxxxník nevymezuje, co jsou výbušniny, ani pravidla nakládání s nimi a okolnosti
jejich překročení, činí to však mimotrestní normy, konkrétně zákon č. 61xxxxx xxxx
x xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxx x x xxxxxx xxxxxx xxxxxxx xx xxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxx
xxxxxxxxx xxxxxxxx x xxxx xx xxxxxxx xxxx x xxxxxxxnách, a Evropská dohoda o mezinárodní
silniční přepravě nebezpečných věcí uzavřená v roce 1957 x xxxxxxx xxxxx xxx xxxxxxxxx
xxxx xxxxx x xx xxxxx x xxxxxx x xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxx x x xxxxxx xxxxxx
xxxxxx xxxx xxxxxxxxxxx xxxxx x xxxxxxxx uvedené v mezinárodní smlouvě o přepravě
nebezpečných věcí, kterou je Česká republika vázána, jíž je zmíněná Evropská dohoda
o mezinárodní silniční pxxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxx x xxxx xxxxxxxxx xxx xx xxxxxxx
xxx xxxx xxxxxx xxxxxxxx xxxxxxx xxxxx xxxx xxxx xxxx xxxxxxx xxxxx x xxxx xxxxxx
xxxxx x xxxxé mohou chemickou reakcí vyvinout plyny takové teploty, takového tlaku
a takové rychlosti, že mohou způsobit škody v okolním prostředí, jakož i látky mxxxxx
xxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxxxx xxxxxx xxxxx
xxxxx x xxxxxxxx x xxxxxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxx xxxxx xxpitola 2.2. dané dohody).
Výčet těchto látek je obsažen v příloze A dané dohody a v ní jsou zařazeny do třídy
1 klasifikace nebezpečných látek. Obecné povxxxxxxx xxx xxxxxxxxx x xxxx xxxxxxxx
xxxxx xx xxxxxxx xxxx x xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxx x x xxxxxx xxxxxx xxxxxxx
xx xxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxx xx svých ustanoveních § 22, 6 a 25g. Zároveň přitom
vymezuje pravidla pro výrobu výbušnin (§ 23), jejich uvádění na trh (§ 24), jejich
předávání a nabývaní x xxxxxxxxxxx x xxxxxxxx x xxxx xx xx x xxxx x xxxxxx xxxxxx
xxxxxx xxxxxxxx x xxxxxxx xx xxxxx xxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxx xxxxxxxx
xxxxxxxy nedovoleného ozbrojování, ovšem pouze za předpokladu, že přitom jde o množství
výbušniny větší než malé. Znakem množství větší než malé totiž trestnx xxxxxxx xxxxxxxxxxxx
xxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxx x xxxxxxxxxxxx xx xxxxxxxxxxxxx
xxxxxxxxxxxxxx x xxxx xxxxxxxxx xxxžství má jít, však nespecifikuje. Z povahy věci
nicméně vyplývá, že za množství větší než malé je třeba u výbušnin považovat množství
s účinky srovnatelxxxx x xxxxxx xxxxx xxxxxx xxxxxxxx xxxxxxx xxxx xxxxxxxxx xxxxxxx
xxxx xxxx xxxx xxx xxxxxxxx xxxx xx xxxxxx xxxx x xxxxxxxxx
xxxxxxx
xxxxx xxxxx xe objevuje ve skutkových podstatách především trestných činů z nenávisti
(rasové, národnostní, náboženské či jiné), zde se jedná převážně o kvalifikxxxxx
xxxxxxxx xxxxxxxx xx xxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxx xx xxxxxxx xxxxxxxx xx xxxxxxx xxxxxx
x xxxxxx xxxxxxxxxx x xxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxx xxxbody, omezování osobní
svobody, zavlečení, vydírání, poškození cizí věci, jakož i u některých dalších skutkových
podstat). V základních skutkových xxxxxxxxxx xx xxxxx xxxx xxxxxx x xxxxxxxxx xxxx
x xxxxxxxxxx x xx xxxxxx xxxxx xxxxxxx xxxxxxxxx x xxxxx xxxxxxxxxxx xx xxx xxxxx
x x xx x xxxxxxxx xxxxxa, rasy, etnické nebo jiné skupiny osob (§ 355 odst. 1). Ve
všech uvedených případech se postihuje skutečnost, že trestný čin byl spáchán na
jiném pro jehx xxxxxxx xxxx xxxxxx xx xx xxxxxxxx xxxx xxxxxxx xxx xxxxxxxx xxxxxxxx
xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxx xx xxxx xx xxxx xxxxxxxxxx xxoužitím
násilí, pohrůžky násilí nebo pohrůžky jiné újmy) k aktivní účasti na náboženském
úkonu, zdržování jiného od takové účasti nebo v jiném bránění x xxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxx
xxxxxxxx xx xxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx x xxxxxxx xxxxx x xxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxx
xxxxxxxxx xxxxxx x x xxxxxxx xxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxx xxxxx xxxxxx xxx xxxxxxxx
xxxxxxxx xx xxx x xxxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxx náboženství nebo víru.
Jde-li o skutkové podstaty trestných činů z nenávisti (ať už kvalifikované nebo v
některých případech i základní), trestní xxxxxxx xx xxxxxxx xx xxxx xx xxxxxxxx xxxxxxxx
xxxxxxxx xxxxx xx xxxxxxx xxxxxxxx xxxxx xxxxxxx xx xxx xx xxxxx xx xxxxxx xxx xxxx
xxxxxxx xxxx xxxxxx xe je bez vyznání, aniž by mu tato skutečnost musela být zcela
jednoznačně známa (pachatel vychází z domnění, že jde o osobu, která má vyznání,
nebo je naopxx xxx xxxxxxxx
xxxxxxxxx
xxxxxxxxx xx xxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxx xx xxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxx
xxxxx xx xxxxx xxxx xxxxxxxxxx), který deformuje vůli závislého a omezuje či eliminuje
jeho svobodu rozhodování. Závislost může vyplývat z poměrů faktických (psychická
závislost xx xxxxxxxxxxxx xx xxxxxxxx xxxxxxxx x xxxxxxxx xxxxxxxxxxxxx x xxxxxxxxxxxx
xxxxxxxxx x xxxxxxxxxxx xxx xxxxxxxx xxxxxxxxxx xx xxxxxxxxxx xxxxxxxje vůli pachatele
výlučně z důvodu své odkázanosti na něj, bez této závislosti by v dané situaci podle
své vůle jednal jinak. K vytvoření stavu závislostx xxxxxxxx xxxx xxxxx xxxx xx xxxxxxxx
xxxxxxx x xxxxxxxxxx xxx x xxx xxxx x xxxx xxxxx xxx xxxxxx xxxxx
xxxxxxxxxxxxx xxxxxxxx
xxxxxxxx xxxxxxxxxxivní výčet pohnutek v § 140 odst. 3 písm. j), které pronikavě
zvyšují závažnost činu a zakládají tak jeho posouzení podle této kvalifikované skutkové
poxxxxxxx xxxxx xxxx xxxxxxxxxxxxx xxxxxxxx xxx xx xxxxxxxxx xxxxx xxxxxxx xxxxxxxx
xxx xxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxx
xxxxxx xx xx xxxxx xxxxxeníhodnou pohnutku v případě usmrcení jiného považuje pohnutka,
která odráží absolutní neúctu pachatele k hodnotě lidského života, jeho bezcitnostx
xxxxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxx xx xxxxxxxx x xxxxx xxxxxxxx xxxx xxxxxx xx xxxxx
xxxxxxx xx xxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxxx x xxxxx xxxxceného pohlavního
styku, usmrcení vojáka v rámci tzv. šikany, usmrcení člena gangu za ztrátu zásilky
drog.
V situaci, kdy by pohnutka byla důsledkex xxxxxxx xxxxxxx xxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxx
xxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxx xx xxxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxx x xxxxxxxx
xxxxxxxxx xxxx xxxxx pečlivě zkoumat, do jaké míry tato okolnost ovlivnila jeho příčetnost
v době spáchání činu (srov. R 41/1976, s. 438, 439) a přihlížet k ní při hodnocení
pxxxxx x xxxxxxxxxx xxxx xxxxx x xx xxxxx xx
xxxxxx xxxxxxxxxxxxx xxxxxxxx xx xxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx x xx xxxxx xx xxx
xxxxxxxxx x xxxxxxxx xdy je současně znakem ať již základní nebo kvalifikované (jako
v tomto případě) skutkové podstaty, nebude možné k ní jako k přitěžující okolnosti
přihlxxxxxx xxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx x xx xxxxx xxx xxxxxxx xx xxxx x xxxx
xxx x xxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxx xxxxx xxxx xxxxxxxxxxx xxx xxxxxxxí trestu
v rámci trestní sazby (R 45/1972-I). V případě xxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxx xx xxxxxxxx
xxxxx x xx xxxxx x xx xxxxxxxxxx xx xxxxxxxx x xxxxxx xxxxxxxxxxxxx xxxxxxxx xx xxxxxxxx
xxxxxx xxxxxxxxx xxxažný (tj. že uvedený znak bude naplněn s mimořádnou intenzitou).
Zbraň (se zbraní)
Ve smyslu tohoto ustanovení se zbraní rozumí jakýkoli předmět, xxxxx xx xxxxxxxxx
xxxxxx xxxx xxxx xxxx xxxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxx xxxx xxxx xxxx xxxxxxxx xxxxxxxx
xx xxxxxx xxxxxxxx xxxxxxx xx xxxxxxxxxxxxx xxxx xo být pochopitelně i zbraň v technickém
pojetí (např. střelná zbraň, meč). Tento význam pojmu "zbraň" je třeba odlišovat
od těch ustanovení tr. zákoníkxx xxxxx xxxxxxxxx xxxxx xxxxx xxx x xxxx xxxxxxxxx
xxxxxxxx x xxxx x xxxx xxxxxxx xxxx xxxxxx xx xxxxxx x xxx xx xxxx x xxxxx xxxxxxxx
xxxxxxx xxxxxxx x xx jen střelné zbraně, za podmínek oprávněného použití zbraně je
okolností vylučující protiprávnost činu (§ 32). V případě trestného činu nedovoleného
xxxxxxxxxxx xxxxx x xxx xxxxx x xxxxx xx xxxxxx x xxxx xxxxx x xxxxxx x xxxxxxxxxx
xxxxx xxxxxx xxxxxxxx x xxxx xxxxxxx xxxxxx x xxxxxxxxxxx
xxxxxxxx trestného činu se zbraní je u některých trestných činů zvláště přitěžující
okolností - např. u trestného činu vydírání podle § 175 odst. 2 písm. c), u trexxxxxx
xxxx xxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxx xxxxx x xxx xxxxx xx
xxxxxxx xxx xx xxxxxxx xx xxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxx x xxxx xxxxxxx xxxxxxx xx
xxxxxxxxxxxxxx xxxxx xxxxxx x xxxxxx x xxxxxnání nebo zamezení odporu anebo jestliže
ji k tomu účelu má u sebe. Zbraň je prostředkem útoku na jinou osobu, a proto útok
jen vůči věci nelze pokládat za čxx xxxxxxxx xx xxxxxx xx xxxxxxxxx
xxxxx xxxxxx xxx xxxx xxx xxxxxx xxx xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxx xxxx xxxxxxxxxxx xxxxxx
xxxxxxxx xxx xxxxx xxxxxx xodí po něm kámen), tak působení na jeho psychiku, tzn.
hrozba použití zbraně, např. napřažení se k útoku, najíždění autem na poškozeného.
O spáchání xxxxxxxxx xxxx xx xxxxxx xxx x xx xxxxxxxx xx xxxxxxxx xxxx xxxxx x xxxx
xx xxxxxx xxxxxx xxxxxxx x xxxxxx x xxxxxxxxx xxxx xxxxxxxx xxxxxxx xxx xxxxxx xx
xo, že ji ve skutečnosti nepoužil. I pouhé zastrašování zbraní lze pokládat za spáchání
trestného činu se zbraní (R 25/1983-II). Jestliže má pachatel u sxxx xxxxxx xxxx
xx xxxxxx xxxxxx xxxxx x xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx xx xxxxxxx
xxxxxx xxxxxxx xxxxxxx xxxxxxx
xxx xxxxxx x xxxxx xxxxxx
xxxxxxxx xxxxxxxxxx
xxxxx xxxxxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxx x x xx xxxxxx xxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxxxx
xxxxxxxxx xxíčetností se přitom rozumí takový stav, ve kterém byla v důsledku duševní
poruchy podstatně snížena, tedy oslabena schopnost pachatele rozpoznat proxxxxxxxxxx
xxxx xxxx xxxx xxxxxxxxx xxxxxxx xxx xxxxxxxx xxxxx xxxx xxxxxxx xxxxxxxx xxx xxxx
xxxxxxxxxxx xx xxxxxx xx xxxx xxxxxxxxxxxxx xxxxx x xxxx úplně vylučují některou
z těchto schopností. Posuzování zmenšení příčetnosti vychází tedy ze stejných kritérií
jako posuzování úplné nepříčetnostxx xxxxx xxxx xx xxxx xxxxxxxxxxx
xxxxxx xxxxxx
xxxxxx xxxxx xxxxxxxx xx xxxxxxxx x xxxxxx xxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx xx xxxxx
xxxxx xxxxxxxat jako znak převážně kvantitativní (a pak se může blížit pojmům jako
škoda, prospěch, náklady k odstranění poškození životního prostředí a hodnota věxx
x xxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx xxxxx xxxx xxxx xxxx xxxxxxxxxxxxx xxxxxxx xxx x
xxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxxxxx xxxxxx
xxxx xxx xxx xxxxxx x xxnkrétním případě vyjádřit v penězích, je možno se řídit obdobně
hledisky uvedenými v § 138 odst. 1, kde jsou uvedeny hranice škod, prospěchů, nákladů
k oxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxx xxxx x xxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxx
xxx xx xxxx xxxxx x xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxxxxxxx xxxxxxx xxdle § 211
odst. 2 (pachatel bez souhlasu věřitele, v nikoli malém rozsahu, použije prostředky
získané účelovým úvěrem na jiný než určený účel), obdobnx x xxxxxxxxx xxxx xxxxxxxxx
xxxxxxx xxxxx x xxx xxxxx xx xxxx xxxxxxxxx xxxx xxxxxxxx xxxxx xxxxxxxx x xxxxxxx
xxxxxxx xxxxxx xx x xxx xx x xxxxxxxxxx x xž 3 se užívá pojmů "větší rozsah", "značný
rozsah" a "velký rozsah"), obdobně je tomu u trestného činu neodvedení daně, pojistného
na sociální zabezpečxxx x xxxxxxx xxxxxxx xxxxxx xx xxxxx xxxxxx xxx x xxxxxxxx xxxxxxxx
xxxxxxxxx xxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxx xx xxx xxxxx xxx xxxxxxx xx xx xxxxxx xxxxxí
ve větším rozsahu na trh výrobky, práce nebo služby a zatají přitom jejich podstatné
vady" netýká poškození, ale jde o rozsah vykonávané závadné činnoxxxx
x xxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx x xxxxxxx xx xxxxxxx xxxxx xxxxxxxxx
x xx xxxxxx xxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxx xxxx xxxxxx xxxxxxxx případně i "větší rozsah
vůči dítěti mladšímu patnácti let" nebo "větší rozsah vůči dítěti" (tak je tomu např.
u skutkové podstaty trestného činu nedovxxxxx xxxxxx x xxxxxx xxxxxxxxx x xxxxxxxx
x xxxxxxxxxxxxxx xxxxxxx x x xxxxx xxxxx x xxxxx xxxxx xxxxxxxx xxxxxxx x x xxx xxxxx
x xxxxx x xx xxx xxxxxxxxx.
Význam kvalitativní stránky pojmu je pak nezastupitelný. Např. podle § 181 odst.
3 písm. a) (trestný čin poškození cizích práv) jde o způsobení jixxxx xxxx xx xxxxxxx
xxxxxxx xxxxxxxx x x xxx xxxxx x xxxxx xx xxxxxxxx xxx xxxxxxxxx xxxxxxxxx xxx xx
xxx x xxx xxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxx xxxxxím práva
nebo závazku ve větším rozsahu, než odpovídá skutečnosti, v § 233 odst. 3 písm. b),
odst. 4 písm. b) (trestný čin padělání a pozměnění peněz) jde x xxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxx
xxxx xx xxxxxxx xxxx xxxxxx xxxxxxxx xxxxxxx x xxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxx
xxxxxxxx x xxxxxxxxx xxxxxxxxho prostředku [§ 234 odst. 4 písm. b), odst. 5 písm.
b)] a neoprávněné výroby peněz [§ 237 odst. 2 písm. b), odst. 3 písm. b)].
Stejně tak je tomu u skutkovxxx xxxxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxxx
x xxxxxxx xxxxxx xx xxx xxxxx x x x x xxxxx x xxxxxx xxxxxxx xxxxx xxx x xxxxx x
xxxxxx xxxxxxení daně jinému nebo její vymáhání od jiného), padělání a pozměnění
předmětů k označení zboží pro daňové účely a předmětů dokazujících splnění poplatkxxx
xxxxxxxxxx xx xxx xxxxx x xxxxx xx x xxxxxxxx xxxx xxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx
xxxx xxxxxx xxxxxxxx x xxxxxxxx xxxxx xxx xxxxxx xxxxx xxxxx xředmětů vydávaných
orgánem veřejné moci nebo jím zmocněnou právnickou osobou jako dokladu o splnění
poplatkové povinnosti v úmyslu způsobit jinému šxxxx xxxx xxxxxxx xxxx xxxx xxxxxx
xxxxxxxxxxx xxxxxxxx xx xxxxxxx xxxxxxxx xx xxxxxxx xxxxxxxx x xxxxxxxxx xxxxxx xx
xxx xxxxx x xxxxx xxxx xxxx x x xxxxkových podstat trestných činů porušení práv k
ochranné známce a jiným označením podle § 268 odst. 3 písm. b), odst. 4 písm. b),
porušení chráněných průmyxxxxxxx xxxx xxxxx x xxx xxxxx x xxxxx xxx xxxxx x xxxxx
xxx xxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxx xxxx xxxxxxxxxxxxx x xxxxxx xxxxxxxxx x xxxx x xxxxxxxx
xxxxx x xxx odst. 2 písm. c), odst. 3 písm. b) a padělání a napodobení díla výtvarného
umění podle § 271 odst. 2 písm. c), odst. 3 písm. b) (značný, resp. velký rozsahx
xxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxx x xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxx
xxxxxxx xxxxx x xxxxxx xxxx xxxxx xxxxxxxxxx xx x xxxxxxxx xx xxxxxxxxxx xxxxxxtách
trestných činů porušení předpisů o pravidlech hospodářské soutěže podle § 248 odst.
1 a 2 ("větší rozsah" újmy u jiných soutěžitelů nebo spotřebxxxxx xxxx xxxxxxxx xxxx
xxxx xxxxxx xx xxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx
x xxx xxxxx x xxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxx služeb nebo provozování výrobního, obchodního
nebo jiného podnikání), nedovoleného ozbrojování podle § 279 odst. 4 písm. b) ("větší
rozsah" jednánx xxxxxxxxx x x xxx xxxxx xxx xxxxxxx x xxxxxxx xxxxxx x xxxxxx xxxxxxxxxx
xxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxx x xxx xxxxx x xxxxx xx x xxxxxxxxxx xxxxxx x xxxxxx xxxxxxxxxxxx
xxxxx x xxxxxx xxxxxxxxxx xxxxx xxxxx x xxx xxxxx x xxxxx xxx xxxxx x xxxxxxxxxxxxx
xxxxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxe § 342 odst. 1 či porušení mezinárodních sankcí podle §
410 odst. 1.
Specifickou povahu mají pojmy vztahující se k rozsahu u drogových trestných činxx
xxxxx xx xx x xxxxxx xxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxx x xxxxxx xxxxxxxx x xx x xxxxxxx xxxxx
xxxxxx xxxxxxx x xxx xxxx xxxxxx xx xxxx xxxx xxxxxx xxxxxxxx xxxxxxti let, pokud
jde o trestný čin podle § 283, uvedených v kvalifikovaných skutkových podstatách
trestného činu nedovolené výroby a jiného nakládání s omxxxxxx x xxxxxxxxxxxxxx xxxxxxx
x x xxxx xxxxx x xxx xxxxx x xxxxx xxx xxxxx xxx xxxxx x xxxxx xxx xxxxx xxx xxxxxxxxxxxx
xxxxxx x xxxxxxxxxxxx xxxxx x xxxx podle § 284 odst. 3, 4, nedovoleného pěstování
rostlin obsahujících omamnou nebo psychotropní látku podle § 285 odst. 3, 4 a výroby
a držení předmětu k nxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxx x xxxxxxxxxxxx xxxxx x xxxx xxxxx x
xxx xxxxx x xxxxx xxx xxxxx xxx
xx xx xx xxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx x xxxxx xxxxxxxx xxxtkové podstaty (kdy se
jedná o projev snahy zákonodárce odlišit trestný čin od přestupku nebo jiného správního
deliktu) nebo o znaky skutkových podstax xxxxxxxxxxxxxxxx xxxx xxxxxx xx xxxxx xxxxxxxx
xxx x xxxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxx x xxxxx xx xxxxx xxxx x xxxxxx xxxxxxxx
x xxxxxxxxxxxx xritéria. Posuzuje se tedy doba páchané trestné činnosti, její soustavnost,
rozsah, její objem, četnost i povaha prostředků využitých ke spáchání trexxxx xxxxxxxx
xx xxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxx xxxxx xxxxx xxxxxxx x xxxx xxxxxxxxx
xxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxx
xxxxxxxxx x xxxxxxého činu nedovolené výroby a jiného nakládání s omamnými a psychotropními
látkami a s jedy podle § 283 je tedy nutno vzít v úvahu druh látky nebo jedu s možxxx
xxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxx xxxxx xxxxxxxxx x x xxx xxxxx x xxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx
x xxxxxxxxxxxxx xxxxxx x xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxx xátky vyjádřenou účinným množstvím,
případně hledisky obdobnými, množství látky, intenzitu újmy, jež hrozila nebo skutečně
nastala, a počet osob dotxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxx xxxxxxx xxxxxxx xxxxxx xx
xxxxx xxxxxxxxx xx xxxxxxxxxxxxxx xxxxx xxxx xxx xxxxxxxx xxx xxxxxxx xxxx xxxxxx
xxx x xxxx, délku doby, po níž pachatel s uvedenými látkami nebo jedy neoprávněně
nakládal apod.
Obdobná kritéria pro stanovení rozsahu většího, značného nexx xxxxxxxx x xxxxxxxxxxxx
xxxxxxx x xxxxxxx xxxxxxxx xxx xxxxxxx x xxxxx xxxxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxxxxxxx xxxxx
xx xxxxxx xxxxx xxxxxxxx xx xxxxxxxxxtí skutkové podstaty daného trestného činu.
Za velmi xxxxxxxx xx xxxxx xxxxxxxxx xxx xx xx xxxxx xxxxxx xxxxxxx xx xxxxxxx xxxxxxxxxxxxx
xxx xx xxxx xxxxxxx x xxxxxxxxx xxxx xxxxx x xxxxx xxxxxxx xxxxxxx x xvelký rozsah"
vyjadřují rozdílné stupně závažnosti trestného činu podle základní skutkové podstaty
(nebo je toto odstupňování provedeno již od záklxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxx xxxxx
xxxxxxxx x xxxxx xx xx xxxxxx xxxxxx xxxxx xxxxx xxx xxxxx xxxxxx xxx xxxxx xxxxxxx
xxxxx xxxx xx xxxx xxxxxxx xxxxx xodle toho, o jaký konkrétní trestný čin jde, případně
o jakou skupinu trestných činů (např. ale ani u drogových trestných činů podle §
283 až 286 nejsou kxxxxxxx xxxxxxxxxx x xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxx xxxxxxxxx
x xxxxxxxxxx xxxxx xx xxxxxxxxxxxx xxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx závažnějších
a méně závažných a omamnými a psychotropními látkami a jedy). Nelze také vždy ztotožňovat
pojmy "větší rozsah" podle tr. zákoníku a podlx xxx xxxxxxx xxxxxxx xxx xxxxxxx xxxxxxx
x xxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxx xxxxx xxxxxxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxxxx xx x xxxxxxx
xx xxxxxxx x xxxxxxxx modifikací, "značný" a "velký").
Znalec
Pojem "znalec" užívá tr. zákoník ve dvojím smyslu. Jednak z pohledu možného subjektu
trestného činu, a tx xxxxxxxx xxxxxxxxxxxx x xxxxxxx xxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxxx
xxxx xxxxxxxxxx xx xxxx xxxxxxxxx xx xxx xxxxx xxx xxxxxx x xxxxxxx xxxxxxxxxx xhráněných
osob, potencionálně poškozených některými trestnými činy. V prvním případě jde o
skutkovou podstatu trestného činu křivé výpovědi a nepraxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxx
xx xxxxx xx xxxxxx xxx x xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx x xxxxx xx x xxxxx xxxxxxxxxxxxx
xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xx xxestný čin (popsaný v základní skutkové podstatě)
byl spáchán "na svědkovi, znalci nebo tlumočníkovi v souvislosti s výkonem jejich
povinnosti". Obsax xxxxxx xxxxx xx xxxx xxxxxxx xxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx
xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxxxxx x xxx xx xxx xxx xxxxx x xxx xx xx xxx x xxx xx x
xxx xxxxx x s. ř. s. a § 56 spr. řádu, v návaznosti na druh řízení, v němž je přibrání
znalce možné. Za posudek podaný ve správním řízení ovšem nelze znalce postihovat
xx xxxxxxx xxx xxxxx xxxxxxxx x xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx x xxxxx
xxxxxxxxxx xxxxxx x x xxxxxx xxxx xxxxxxx xxxx xxxxxxx xxxxxxxxx x xxzení o dědictví
(§ 38 o. s. ř.), v řízení před Ústavním soudem (§ 50 odst. 1 zákona č. 182/1993 Sb.,
o Ústavním soudu), před mezinárodním soudním orgánem (zx xxxxxxxx xxxxxxxxxxx x xxxxxxxxxxx
xxxxxxx x xxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxx xxxxxxxxxxx
xxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxy (čl. 30 Ústavy, § 48 odst. 4 zákona č. 90/1995 Sb., o
jednacím řádu Poslanecké sněmovny a čl. 12 až 19 přílohy č. 1 k tomuto zákonu - Jednacího
řádu vyšetřxxxxx xxxxxxxx
xxxxx xxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xx xxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxx xxxxx
xxxxxxx xxx xxxxxxxxx xxxx xxxxxx xxxxxxxx xxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxx xxxx xxxx
xxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx x xxxxxxxx xxxxxx xx xxxxxx požaduje, aby se jednalo
o otázku složitou, kde nepostačuje podání odborného vyjádření (§ 105 odst. 1, 5 tr.
řádu), nadto se sice jen v trestním řízení uvxxx xxxxxxxx x xxx xx xx xxxxxxxxxxxx
xxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxx xx xxxxxxx
xxxxxx xxxxxx xxxxxxx xxxav, vysoká škola nebo instituce specializovaná na znaleckou
činnost k podání znaleckého posudku nebo přezkoumání posudku podaného znalcem, vzhledex
x xxxxxx x x xx xxxxx x xxxxxx xx xxxxxxx xxx xx xxxxxx xxxxx xxxxx xxxx xxxxxx x
xx xxxxxx xxxxxxx x xxxxxxxx xxxxxx xxxxx xxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxx xxx pro jeho
poměr k věci, k orgánům provádějícím řízení, k účastníkům nebo k jejich zástupcům
pochybnost o jeho nepodjatosti. Jakmile se znalec dozví o skuxxxxxxxxxxx xxx xxxxx
xx xxxxxxxxx xxxxxx xx xxxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxx xxxx x xxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxx
x xxxx xxx xxxxxx xx xxxxxxxxx xxxxxxxxx orgán, který jej pro podání posudku ustanovil.
O tom, kdy znalec může odepřít podání posudku a kdy mu nemůže být podání posudku
uloženo, platí pro jednotxxxx xxxxx xxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxx x xxxxxxxx xx xxxxxxxx
xxxxxx xx xxxxx x x xx x xxx xxx xxxxxx x xxxxxxxxx xxxxxxxxx xx xxxxxx xxxxxxx xxxxxxxx
xxxxdek podat. V jednotlivých druzích řízení je nutno znalce poučit. V trestním řízení
přichází v úvahu i znalecký posudek předložený stranou (§ 110a tr. řáxxxx
xxxxxxxx xxxxxxx
xxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxx xxxxx xxx xxxxxxx xxxxxxx
xxxxxxx xxxx xxxxxx xx xxxxxxx xxxx x xxxlcích a tlumočnících, užívá výrazu "státní
orgán") v trestním řízení, občanském soudním řízení, správním řízení, řízení před
notářem jako soudním kxxxxxxxx x xxxxxx x xxxxxxxxx xxxxxx xxxx xxxxxxxx xxxxxx x
xxxxxx xxxx xxxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx xxx xx xxxxxxxxx xxxxxxx
xxxxxxxnost za trestný čin křivé výpovědi a nepravdivého znaleckého posudku podle
§ 346), v řízení před mezinárodním soudním orgánem nebo který byl vyžádán a pxxxxxxxx
xxxxxxx x xxxxxxxx xxxxxx xx xxxx xxx xxxxxx
xxxxx xx x xxxxx xxxxxxxxxx xx xxxxx xxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxx
xx xxxx xxxxkou nadřazenou důkazní hodnotou, protože i znalecký posudek musí orgán,
který vede řízení, hodnotit v souladu se zásadou volného hodnocení důkazů (§ 2 xxxxx
x xxx xxxxx x xxx xx xx xxx x xx xxxxx x xxxx xxxxxx xxxxxx
xxxxxxx xxxxxxx xxxxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxx xx xxxxxxx xxxxxx x xxxxxxx x x
xx xxxopadnutí náhradní hodnoty) a § 102 (zabrání náhradní hodnoty), kdy jde o to,
že hodnotu věci nebo jiné majetkové hodnoty, kterou soud mohl prohlásit za xxxxxxxxx
xxxx xxxxx xxxxxxx xxxx xxxxxxx xxxx xxxx xxxxxxxx xx xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxx
xxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxx x x xxx xxxxxxxx xxx xxxxxxxxxxx xxxxx x xxxxx xxxxxxxxxxx
x xxxxxxx xxxxx xx xx xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxx xxx x xxxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxx xxxxxxxxxxx
xxxxxxxého posudku, který se přikládá k návrhu na zápis do obchodního rejstříku [§
38i odst. 1 písm. g) obch. zák.], nadačního rejstříku, rejstříku obecně prosxxxxxxx
xxxxxxxxxxx xxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxxx xxxx
xxxxx xxxxxxxxx xxxxx xxxx x xxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxx xodstatné údaje.
Ustanovení § 346 zakotvující trestnost křivé výpovědi a nepravdivého znaleckého posudku
rozlišuje znalecký posudek:
a)
nepxxxxxxx xxx xxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx x xxxxxxxx xx xxxxxxx
xx
xxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxx xxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxti a závěry
z něho vyplývající jsou vědomě hrubě nepřesné, resp. nepravdivé),
c)
neúplný (byly úmyslně zamlčeny některé podstatné okolnosti, což xx xxxxxxxxxxxxx
xxxxx x xx xxxx xxxxxxx xxxxx xx x xx xxxxxxxxxxxx xx xx xxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx
xxxxxx xxxxxxxxxxxx xx xxx xxxxx xxxxxx xxxxxxxx xxxxxován v zadání pro znalce).
Příslušný orgán, který v řízení ustanovil znalce (obdobně by se to týkalo strany,
která vyžádala podání posudku za podxxxxx xxxxxxxxx x x xxxx xxx xxxxxx xxxxxx xx
xxxx xxxxxxxx xxxx xxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxxxxx xxx xxxxxx xxxxxx xxxx xxx xx xxxxxx
xxxxxxx xxx xxxxxxxx xkutečnostmi, k jejichž posouzení je třeba jeho odborných znalostí.
V posudku uvede znalec popis zkoumaného materiálu, popřípadě jevů, souhrn skutečxxxxxx
x xxxx xxx xxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxx x xxxxx xxxxxxx xx xxxxx xx xxxxxxxxxx x xxxxxxxxx
xx xxxx xxxxxx xxxxxxxxxx xx xxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxx xxxudku připojí znalec znaleckou
doložku, která obsahuje označení seznamu, v němž je znalec zapsán, označení oboru,
v němž je oprávněn podávat posudky, a xxxxx xxxxxxxx xxx xxxxxx xx xxxx xxxxxx xx
xxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxx xxxx xxx xxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxxx
xxxxxxxx xxxxx xřipevněna k poslední straně posudku a přetištěna znaleckou pečetí.
Znalec je povinen písemný posudek na požádání státního orgánu osobně stvrdit, dopxxxx
xxxx xxxx xxxxx xxxxx xxxxxxxxxx xxx xxxxxx xxxxxxx xxxxxxx xx xxxxxxxxx xxxxxx xx
xxx xxxxxx xxxxx xxxx xxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxxx jsou upraveny v zákonech
upravujících příslušný druh řízení.
Živelní pohroma
Trestní zákoník používá uvedeného pojmu:
a)
v obecné části v § 4x xxxxx xx x xxxxxxxxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxx
xxxxxxxxxxxxx x xxxx xx xxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxx xxx xx xxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxí
pohromy nebo jiné události vážně ohrožující život, veřejný pořádek nebo majetek,
anebo na území, na němž je prováděna nebo byla provedena ,
evakuace
xx
xxxx xxx x xxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxx xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxx
xxxxxx x xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxmi a jinými předměty, ohrožování
zdraví závadnými potravinami a jinými předměty z nedbalosti, krádež, zpronevěra,
podvod, lichva a šíření poplašné zxxxxxxx xxxxxxxx xx xx xxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxx
xx xxxxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxx xxx xxxxxxx x
xxxxxxxx xxxtkové podstatě spáchá za stavu ohrožení státu nebo za válečného stavu,
za živelní pohromy nebo jiné události vážně ohrožující život nebo zdraví lidí, vxxxxxx
xxxxxxx xxxx xxxxxxxx xxxxxx xx xxxxx xxxxx xxxxxxxxx xx xxxxxxx xxxxxxxx xx xxxxxxx
x xxxxxxxxxxx xxxxxxxxx x xxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxného činu krádeže podle
§ 205 odst. 1 písm. e) (čin je spáchán na území, na němž je prováděna nebo byla provedena
osob, což u živelní pohromy lze xxxxxxxxxxxxx xxxx xxxxxx xxxxx xxxxxxx
xxxxxxxx xxxxx xxxx xxx x xxxxxx xxxxxxx xxxxx x xxxxx xx xxxx xxxxxxx xxx x x x
xxx xxxxxxxx x xxxxx xx xxx xxxxxxn za tam uvedených okolností, tedy i za živelní
pohromy]. Pachatel zde využívá této situace a projevuje zvláštní bezohlednost, která
si zaslouží přísnxxxx xxxxxxx x x xxx xxxxxxxx x xxxxx xxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxx
xxxxxxx xxx xxxxxxx xx xxxxx xxxxxxxx xxxxx xxxx xx xxxxxxxxx xxxxxx xx xxxxxxx xxxxxmy
nebo jiné události vážně ohrožující život nebo zdraví lidí, veřejný pořádek nebo
majetek, jde o zásadní zpřísnění, čímž se reaguje na takové trestné xxxx xxxxxxx
x xxxxxxxxx xxxxxxx xxx xxxxxxxxxx
evakuace
xxxxxxx xxxxxxxx xx xxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxx xxx xxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxxxx
xxxxxtrofální sucho) a jejich následky.
Živelní pohroma, která ve značném rozsahu ohrožuje životy, zdraví nebo majetkové
hodnoty anebo vnitřní pořádex x xxxxxxxxxxx xx xxxxxxx xxx xxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx
xxxxxx xxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxx x xxxxx x x x xxxxxxxxx xxxxxx xx xxxxxxxx xxxx
x xxxxxxxxxxx xeské republiky). Stav nebezpečí se jako bezodkladné opatření může
vyhlásit, jsou-li v případě mj. právě živelní pohromy, ohroženy životy, zdraví, maxxxxxx
xxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxx x xxxx xxxxx
xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx x xxxžek integrovaného záchranného
systému (§ 3 odst. 1 zákona č. 240/2000 Sb., o krizovém řízení a o změně některých
zákonů, krizového zákona). Stav nebezpxxx xxxxxxxxx xxxxxxx xx xxxxxxxx x xxxxxxxxx
xxx xxxx xxxxxxx x xxxxxxxxx xxxxxxx
xxxxxx xxx xxxxxxx xx xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxdené v příslušných
ustanoveních zvláštní části tr. zákoníku, nelze již tuto okolnost přičítat pachateli
jako okolnost obecně přitěžující podle x xx xxxxx xx xx xx xxxxx x xxxx xxxxx x x
xxxxxxxxxx xxxxx xx xxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxx xxxxx xxxxxx xxxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxx
xxxxxxx xxxxx xxxxxxx xazby, nelze přihlédnout jako k okolnosti polehčující nebo
přitěžující).
Pro naplnění tohoto znaku jako zvlášť přitěžující okolnosti postačí zavxxxxx x xxxxxxxxxxx
xxxx xxxxx
xxxxxx xxxx
xxxxx x
xxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxx
xxxxxx xxxx xxxxxxxxx xx xx xxx xxxxxxxxx
x xxxxxxxx xxxxxxku je výslovně upravena jeho časová působnost (§ 2 a 3) a působnost
místní (§ 4 až 11), zatímco osobní působnost (hmotněprávní exempce) je ponechána
úsxxxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxx xxxxxxx xxx xx x xxx xx xxxxxxxx
xxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxx xx xxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxnou
v ustanovení § 12 odst. 1, tj. zásadu, že jen zákon stanoví, co je trestným činem
a jaké sankce lze za jeho spáchání vyvozovat (, xx xx xxxx xxxxxxxx xxxxxxx x xxxxxxxxxxxx x xxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxx
xxxxxxx x xxxx xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxx xx xxx xxl aplikován trestní zákon
účinný v době jeho spáchání a zákaz použití pozdějšího zákona k tíži pachatele, a
tedy dovolené použití pozdějšího zákona ve pxxxxxxx xxxxxxxxxx
nullum crimen sine lege
xxxxx xxxxx
xxxx xxxx
xxx x
xxxxx xxxxxxx xxx xxx xxxxxx
xxxxx xxxxxxxxxxxxx
xxxxx
xxxxxxx
xxxxxxx
xxxxxx xxxx xxxxxxxxx xx xx xni 1.1.2015.
1.
Retroaktivitou se rozumí zpětná (časová) působnost zákona či jiného právního předpisu,
tzn. že právní norma se vztahuje i na skutečxxxxx xx xxxxxx xxxxxxx xxxxx x xxxxxxxx
xxxx xxxxxxx xxxxx xxxx xxxx xxxxxxxxxx xxxxxx xxxxx xxxxxx xx xxxxxx xxxxx xxxxxxxx
xxxxxxx xxxxx xxxxxxxx xxn takové vztahy, které vznikly až od její účinnosti. Toto
pravidlo se zde promítá formulací xxxxxx xxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxx
xxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxx xxxx xxxxx
xxxxxxxxx xxxxada zákonnosti).
2.
K pojmu účinnost právního předpisu viz § 3 zák. č. 309/1999 Sb., o Sbírce zákonů
a o Sbírce mezinárodních smluv.
3.
V tomto usxxxxxxxx xx xxxxxxxx xxxxx xxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxx xx xxx xxxxxxxx
xxxx xxxx xxxxxxxxxx xxxx x xxxx xxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxx xxxxxxxx je tedy trestný,
jen pokud jeho trestnost byla zákonem stanovena dříve, než byl spáchán. Jde o nejobecnější
vyjádření principu "žádný trestný čin a žádxx xxxxx xxx xxxxxxxx xxxxx xx xxx xxxx
xxxxxxxx xxxxxxx x x x x xx
xx
x xxxxxxxxxxxxx xxxxxx xxxx xxxxxx xxxxxxxx xx xxxxx xxx xx xxxxxxxx x xxxx xx xxxinována
zásada zákonnosti, a čl. 40 odst. 6 Listiny (zásada zákazu retroaktivity v neprospěch
pachatele). Z pohledu mezinárodněprávních závazků Čexxx xxxxxxxxx xxx xxxxx xxxxxx
xxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxx x xxx x xxxxx x xxxxxxx x xxx xx xxxxx x xxxxxxxxxxxxx
xxxxx x xxxxxxxxxx x xxxxxxxkých právech (vyhl. ministra zahraničních věcí č. 120/1976
Sb.).
5.
Již z obsahu tohoto ustanovení lze dovodit, že se jedná jen o zákaz retroaktivxxx
x xxxx xxxxxxxxx xxx xxxxx xxxxxxxx xxxxxxx xxxx x xxxxx xxxxxxxxxxxxx x xxxx xxxxxxxx
xxx xxxxx xxxxxxxx xxxxxx x x x x x xxx xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxít ve prospěch pachatele
pozdější, pro něj příznivější zákon, než ten, který byl účinný v době spáchání činu.
6.
K pojmu doba spáchání činu - viz výklxx x x x xxxxx xx xxx xxx
xx
xxxx xxxxxxxxxx xx xxxxxxx x xx xxxxxx x xxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxx xxxxx
xxxx x xxx xxxxxxxxxxxx xxxxx xxxx xxupravuje zákaz retroaktivity a jeho aplikace
není z povahy věci vyloučena (srov. § 1 odst. 2 zák. o tr. odpovědnosti práv. osob).
8.
Rovněž ohledně mxxxxxxxxxx xx x xxxxxxx xx xxxxxxxxxx x x xxxxx x xx xx xx xxxxxxx
xxxxxxxxxx x xx xxxx xxxxx x xxxxxxxxxx xx xxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxx
xxxxxxxxxxxxxx
xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx
Související předpisy:
xxxx xx xxxxxxxx xxxx x xxxxxx xxxxxx x x xxxxxx xxxinárodních smluv
Judikatura:
Článek 7 odst. 1 Úmluvy o ochraně lidských práv a základních svobod se neomezuje
na zákaz retroaktivní aplikace xxxxxxxxx xxxxxx x xxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxx
xxx xxxxxxxxx xxxxxxxx xx xxxxx xxxxx xxxx xxxxxxxxx xxxxxxx xxx x xxxxxxxx xxxxxx
xxxxxxx , ), jakož i princip, že trestní zákon se nesmí
vykládat extenzivně v neprospěch obviněného, např. za pomoci analogie. Z toho vyplxxxx
xx xxxxxxx xxx xxxx xxx x xxxxxx xxxxx xxxxxxxxxx
xxxxxn
nulla poena sine lege
xxxx xxxxxxxxxx xxxxx xxxxx xxxxxxxxx xx xxxxxxxxx
xx xxxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxxxxxx na hodnotové neutralitě, není jen pouhým
vymezením institucí a procesů, ale včleňuje do svého textu i určité regulativní ideje
vyjadřující základní nxxxxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxx
x xxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxx xxxx xxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxx xxxáže
však pozitivní právo jen na formální legalitu, ale výklad a použití právních norem
podřizuje jejich obsahově materiálnímu smyslu, podmiňuje právx xxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxx
xxxxxxxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx x xxxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxxx xxxxxxxx
xxxxx xxxxx xx xxxxxxx x xxx xxxxinuitě se "starým právem" hodnotovou diskontinuitu
se "starým režimem". Toto pojetí ústavního státu odmítá formálně racionální legitimitu
režimu a xxxxxxxx xxxxxx xxxxx xx xxxx xxxxxx xxxxx xxxxxxxxxx xx xxxxxx xxxxx xx
xxxxxxxx xx xxxxxxxxxxxx x xxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxxxx xxxxx xxxxxx xxx žádný
jiný režim legitimní, než režim demokratický.
2. Nezbytnou součástí pojmu promlčení trestněprávního stíhání je vůle, snaha x xxxxxx
xxxxx xxxxxxx xxx xxxxxxx xxx xxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxx xxx xxxxxxx xxx xxxxx xxxxx
xxxxxxxxxx xxx xxxxx xxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxx xxouhodobé vzájemné působení
pachatele, že může být potrestán, zakládá smysl promlčení. Pokud stát určité trestné
činy a určité pachatele stíhat nechcxx xx xxxxxxxxx xxxxxxxxx x xxxxxx xxxxxxxxx
xxx xxxxxxxxx xxxxx xx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxx x xxxxxxxxx xxxx x xxxx xx xxxxxxxxx
xx xxxxxx xxxxxxxxxx xředpokladů trestní stíhatelnosti vůbec, a tím spíše otázka
promlčení, nepatří v České republice ani v jiných demokratických státech do oblasti
těch zxxxxxxxxx xxxx x xxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxx xxx xxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxx
xxxxxx xxx xxxxxxx xxxxxxxxxx xx xx xxxxxxx xxxx x xxxxxx xxxxxx xetailní otázky
trestního práva, nýbrž stanoví nesporné a základní principy státu a
práva vůbec. Listina v čl. 40 odst. 6 se zabývá tím, xxxxx xxxxxxx xxxx xxx xxxxxx
xxxxxx xxx xxx xxxx xxxxxxxx xxxxxxx x xxxxx xxx xxx xxx xxxxxxxxx x xxxxxxxxxx xxxxxxx
xxx xxxxxx xxx xxxx xxxx xxxxxxx
konstitutivní
xx. ÚS 19/93 (uveřejněn pod č. 14/1994 Sb.)
Pravidla liberálního demokratického právního státu vyžadují, aby vina pachatele byla
autoritativně koxxxxxxxxxx xxx xxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx x xxxx xxxx xxxxxxxxx x
xxxx xxx xx xx xxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxxxx xx xxx x xxxxxxx xxxxxxxx x xx x
xxxxxxx na obsah tehdy účinného trestního zákona, nebo tam, kde je to třeba, s ohledem
na ustálenou a obecně dostupnou judikaturu obecných soudů. Tento závěr plxx xxxxxxxxxxxx
x x xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxx xxx xxxxxx xxxxxx xxx xxx xxxx xxxxx xxxxxxx x xxxxxxxxxxxx
xx xxxx xxxxxxxxxx xxx xxxxx xxxxxxxxxx x x2) a Cantoni vs. Francie (17862/91, §
29).
Literatura:
Šámal,
P. a kol.
Trestní zákoník I. § 1 až 139. Komentář.
2. vyd.
Praha:
C. xx xxxxx
xxxxx
xx xxxxx
xxxxxx
xx
xxxxxxxx xxxxxx x xxxxxxxx xxxxxxx x xxxxxxx xxxxxx
xxxxxx
xxxxx
xxxxx
xxxxxx
xx
xxxxxx xxxxxxxxx xxxxxx xxestního zákoníku na trestné činy spáchané před
1.1.2010.
Bulletin advokacie,
2009,
č. 10,
s. xx x xxxxx
xxxxxxxxxxx
xx
xxxxxxx xxxxxxxxxx xxxx x xxxxxx xx xxxxxx x xxxxxxxx xxxxxx x xxxxxxx
xxxxxx xxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxx xx xxxxx xxxtem.
Kriminalistika,
1994,
č. 1,
s. 34 a násl.
Díl 2
Časová působnost
Trestnost činu a doba jeho spáchání
JUDr.
Antonín
Draštíx
xxxxxx xxxx xxxxxxxxx xx xx xxx xxxxxxxxx
x x x
xx
xxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxxxxx xxxxxxx
xx xxxxx se vztahuje trestněprávní úprava, a stanovení podmínek, za jejichž splnění
se v nich trestní zákony uplatňují, a to podle hlediska časového, místníhox xxxxxxxx
x xxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxx xxxxx xx xxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxx xxxxxxx xxxxxx
x xxxxxx
xx
xxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxx xxmezuje okruh činů (skutků), na které se s ohledem
na místo jejich spáchání bude vztahovat český trestní zákoník. Místní působnost je
výslovně upravena xxxxxxx x xxxxxxxxxxxx x x xx xx
xxxxxxxxx xxxxxx xx xxxxxxxxx xxxxxx xxxxx xx xxxxx xx xxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxx xxxxx
xxxxx xxxxx xxxx xxxxxx x xxxxxxxsti trestních zákonů vyňaty. Jde o tzv. hmotněprávní
exempci, která je upravena v Ústavě, nikoliv v trestním zákoníku - srov. čl. 27 a
čl. 65 Ústavy. Naxxxxx xxxx xxxx x xxx xxxxxxxxxxxx xxxxx xxxx xx xxxxxxxxx xxxxxx
xxx xxxxxx xxxxxxxxxxx xxxx x x x xxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxxxx xxxxx x xxxxx xx xxxxxxxna
trestní odpovědnost za trestný čin.
Věcná působnost trestních zákonů vymezuje okruh zájmů České republiky, cizího státu
či mezinárodní organizaxxx xxxxxx xx x xxxxxxx xx xxxxxx xxxxxx x xxxxxxx xxxxxxxxx
xxxxxxxxxxxxx xxxxxxx xxxx xx xxxx xx xxxxxxx xxxx xx xx xx xxxxxxxx xxxxx xxxxxxx
xxxxxxxx xrestní zákoník se tedy uplatní na trestné činy fyzických a právnických
osob (u posléze xxxxxxxxx xxxx xx xxxxxxxx xxxx x xxx xxxxxxxxxxxx xxxxx xxxxxx x
xxxxxxxxxxx xx xxxxxxx xxx xxxxxx xxxxxxxxxxx
xx
x xxxxxxxxxxxx x x x x xx xxxxxena časová působnost trestních zákonů, která vymezuje
dobu a časové podmínky, za nichž působí trestní zákony. Právní úprava časové působnosti
se uplaxxx xxxxxxxxx xxx xxxxxxxxx xxxxxxx x xxxxx xxxxxx xxxxxx xxxxxx xxxxxx xxx
xxxxxxxx xxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxx x xxxx xxxxxxxxx xxxx xxx xxxxxxx xxxstní odpovědnost,
anebo zda naopak takový čin byl beztrestný. Úprava časové působnosti navazuje na
princip zákazu retroaktivity, resp. zákazu retroxxxxxxxx x xxxxxxxxxx xxxxxxxxx x
xxx xxxxxx x x xx xxx xx x xxxxx xxxxx xxxxxxx xxxxxxx x xxxxxxxxxxxxx x xxxxx xxxxxx
xx xxxxxxxxx xxxxxxx praevia, praevia
(žádný trestný čin bez předchozího zákona, žádný trest bez předchozího zákona). Základem
úpravy čaxxxx xxxxxxxxxx x xxxxxx xxxxxxxxxxxx xx xxxxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxxxxx
xxxx xxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxxx x xxxx xxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxx xxxxxxích zákonů
účinných v době spáchání činu (jakožto důsledek zákazu zpětné časové působnosti)
a povinnost použít jakýkoli pozdější, pro pachatele přízxxxxxxx xxxxxx xxxxx x xxxx
xx xxxxxxxx xxxx xx xxxxxxxx xxxxxxxxxx x xxx xxxxx xx xxxxx xxxxxxxxxx x x xxxxxxxxx
xxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxx
xxxxxx xxxxxx sine lege
nulla poena sine lege
xx
xxxxx xe smyslu tohoto ustanovení se rozumí skutek, nikoliv jeho možné právní posouzení,
tedy nejde zde o pojem trestný čin. K tomu blíže výklad u § 13 odst. 1. Prxxx xxxx
xxxxxxxxxx xx xxxxxxx xxx x xxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxx xxxxxxx xxxxxx xxxx
x xxxxxxxxxx xx xx xxxx xxxxx x xx xxxxx xxx x xxxxx xxxxxxx xxxvní vyjádření některého
ze zákonných znaků skutkové podstaty (usnesení Nejvyššího soudu, sp. zn. 8 Tdo 402/2012).
Rozlišování pojmu skutek a trestný xxx xx xxx xxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxx
xxxxxx xxxx xxxxxxxx x xxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx xxxxxxx xxxxxx x xxxxxx xxxxxxxxxxxx
xxxxxxu.
5.
Ustanovení o časové působnosti trestních zákonů se rovněž vztahuje i na působnost
zákonů, na které odkazuje trestní zákon ve svých banketníxx xx xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx
xxxxxx xxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxx xxxxx x x xxxxxxxxx xxxx xxxxx xxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxxx
xxxxxxx xxxxx xxxxxxxx xxxxtaty (např. pojem střelné zbraně vymezuje zákon o střelných
zbraních a střelivu - R 36/1998-I).
6.
Použití ustanovení o časové působnosti trestnxxx xxxxxx xx x x xx xx xxxxxxx x xx
xxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxx xx xxxx xx xxxxxxxx xxxxxxxxx xxx xxxxxxxx xxxxx
xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxx x xxxxxx xxxxxxosti, popřípadě ustanovení přechodná.
Jestliže novela trestního zákona obsahuje přechodná ustanovení, tak je na místě jejich
aplikace, a v takovém pxxxxxx xxxxx x xxxxxx xxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxx
xx
x xxxxxxx xx xxxxxxxxxxx xxxxxxx xxx xxxxxxxx xx x xxxxx x xxxx x xxx xxxxxxxxxsti
práv. osob, § 1 odst. 3 z. s. m.), se ustanovení o časové působnosti trestních zákonů
vztahují i na trestní odpovědnost právnických osob a mladistvýcxx
x xxxxx x
xx
xxxxxxxxxx xxxx xx xxxxxx xxxxxxxx xx xxxxxxxx xxxx xxx xxxxxxxxx xxx xxxxxxxx xxxxxxx
xxxxxxx xxxxxxxxx x xxxxx xxxxxx xxxxxxxx xxnem, a že mu za něj bude případně uložena
i trestní sankce (trest, ochranné opatření). Trestnost činu tedy představuje souhrn
všech podmínek, které jsox xxxxxxxxxxxxx xxx xxxxx x xxxx xxxxxxxxx xxxxxxxx
xxxxx xxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx xx xxxxxxxxxxxxx xxxxx
trestnosti), jakož i podmínek relevantních pro možnost ukládání trestních sankcí
- srov. R 40/1998-II, R 59/2009. Činem, jehož trestnost se posuzujex xx xxxxxxx xxx
xxxxxx xxxxxxx xx xxxxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxx xxxxx xx
xxxxxx xxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxxxx x xxxxxxxx xxxstního práva.
xxxxxxxxxx
9.
Trestnost spáchání více skutků ze strany jednoho pachatele (tzv. vícečinný souběh)
se posuzuje u každého z nich samostatně. Protx xxxxxxx xxxxxxx xxxxxx xxx xxxxx xxxxxx
xxxxx x xxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxx x xxxxxxxxx xxxxxxx xxxxx xxxxxxx xxx x xxxx xxxxxxxxxxxxxx
xxxxxxx xxxx x xxípadě, že jde o jeden skutek, který má vykazovat znaky více trestných
činů (tzv. jednočinný souběh), je rozhodné posouzení jeho trestnosti v souhrnu (vxxxxxxx
xxx xxxx xxxxxxxxx xx xxxxx xxxxx xx xxx xxxxxxx xxxxxxx xx xxxxxx x xxxxxxx x xxxxxx
xxxxxxxxx xxxxx
xxx
x xxxxx xxxxxxxxxx x xxxxxxxxx xxxxěh - viz výklad k § 13, odst. 1.
11.
Skutečnost, že jde o zákon, který nabyl účinnosti, vyplývá z textu § 3 zák. č. 309/1999
Sb., o Sbírce zákonů a o Sbírce xxxxxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxx xxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxx
xxxxxxxxx xxxx xx xxxx xxxxxxxxx xx xxxxxx xxxxxxx xxxxx xxxx xxxxxxxx xxxx xxxxxxxxx
xxx xxxxxji, anebo naopak není-li počátek jeho účinnosti stanoven na dobu dřívější,
nejdříve však dnem vyhlášení. Dnem vyhlášení se rozumí den rozeslání příslxxxx xxxxxx
xxxxxx xxxxxx xxxxxxx x xxxxx xxxxxxx xx x xxxxx xx x xxxx xxxxxx
xxx
xxxx xxxxxxxx xxxx xx xxxxxxxx xxxxxxxx x xxxxxxxx xx xx xx xxxxx xxx x xxxxxxxxxxx
xxxxxxxxx xxxx xxxx x xxxxxxxxx xxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxx xx xxxxx xxxání) pachatel
konal (tj. doba jeho aktivního jednání), nebo doba, kdy u omisivních trestných činů
(tj. u trestných činů spáchaných jednáním ve formě opxxxxxxxx xxxxxxx xxxx xxxxxxxx
xxxxxxx xx xxx x xxxx xxxxxxx xx xxxxxx x xxxx
xxx
xxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxx xxxx x xxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxch zákonů vyžaduje
posouzení celého souhrnu trestněprávních norem relevantních pro závěr o vině, trestu
či ochranném opatření. Jde o komplexní posouxxxx xxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxx
xxxxx x xxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxx xxxxxxxx xxx xxxxx xxxxxxx xxxxxxxxx
xxxxxxxxxxxx xxxxxprávnost činu (např. krajní nouze - § 28, nutná obrana - § 29),
okolnosti mající vliv na trvání trestní odpovědnosti (např. účinná lítost - § 33,
promlčenx xxxxxxx xxxxxxxxxxxx x x xxxx x xxxx xxx x xxxxxxxxx xxxxxxxxxx xx x xxxxxx
xxxxxxxxxxx xxxxx xxxxx x xxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxx xxx xxxxxxxxxxxxx xxsledky
(např. podmínky pro upuštění od potrestání, možnosti ukládání alternativních trestů).
14.
Dále je třeba zdůraznit, že pokud trestní zákoxx xxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxx xx xxxxxxx
xxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxx xxxx xxxxx xxxxxxxxxx xxxxx xxxxx xxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx
xxxxxx xxxxx xxxxx xxsoudit např. otázku viny podle jednoho souhrnu trestněprávních
předpisů, a poté ukládat trest či ochranné opatření podle jiného souhrnu. V tomto
směrx xx xxxx xxxxx xxxxxxxxx xx xxxxxxx x xxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxx
xxxxxxxxxxx x x x xxxxx x x x x xxx xxxxxx xxx xxxxx xxx
xxx xxxxxx xxázky trestnosti činu u jednočinného souběhu platí, že jediný skutek
nelze posoudit ve vztahu k některé právní kvalifikaci podle jedné právní úpravy (nxxxx
xxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxx x xxxxxxx xxxxx xxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxx xxxxxx
xxxxxx xxxx xxxxxxx xxxxx xxxxxx xxxxxxx xxxxx xxxxxxxxxx x tomu srov. R 34/1952.
Naproti tomu v případě vícečinného souběhu spáchaných trestných činů je nutno každý
sbíhající se čin posuzovat samostatně, a to x xx xxxxxxxx xxx xxxxxxxx x xxxxx xxxxxxxxx
xxxxx xxxx xxxxxxxxx xxxxxxx xxxxx xxxxx xxxxxxxxx xx xxxxxxx x xxxx xxxx xxxxxxxx
xxxxx xxxxxx xxxxxxxx x xobě jeho spáchání, zatímco další podle pozdějšího zákona
účinného po jeho spáchání (retroaktivně), avšak jen za předpokladu, že to bude pro
pachatele xxxxxxxxxxxx
xxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xx xxx xxxxxx xxxxx xxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxx xx
xxxxxxxx xx xxxxxxx xxx xxxxxxxxxxx xxxxxxx xxx xxxxxu na to, zda jde o nový trestní
zákon či dřívější trestní zákon (R 11/1962).
15.
Výjimkou z výše uvedené zásady, podle níž je při posuzování trestnxxxx xxxx xxxxx
xxxxxxxxx xxxxx xxxxx xxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxx xx xxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxx x
x xxxxx xx xx xxx xxxxxxxx xxxxxx x xxxxxxxxxx xxxxxxxxx xx xxxxxxx xxxxxxxx xxm
uvedených může dojít k tomu, že otázka viny pachatele bude posouzena podle jednoho
souhrnu trestních norem, zatímco sankce mu bude ukládána podle jinxxx xxxxxxxxx xxxxxxx
xxx
xxxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxx x xxxx xxx x xxxxxxx xxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxxx
xxxxxxxxxx xxxxx x xxxxxxx xxxxxxxxxí časové působnosti trestních zákonů, když věc
byla už pravomocně rozhodnuta, a tedy otázka trestnosti činu musela být již dříve
definitivně vyřešenax
xxx
xxxxxxxx xxxxxxxx xxx xxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxx x x x
xxxxx xx xxxx xxxx xxxx xxxxxxxxxxx x xxxxxxx x xxxx xx xxxxxnost činu se posuzuje
podle zákona účinného v době jeho spáchání. Zákonem se zde rozumí trestní zákon ve
smyslu ustanovení § 110, tj. trestní zákoník, poxxx xxxxxx xxxx xx xx xx x xxxx x
xxx xxxxxxxxxxxx xxxxx xxxxx xxxxxxxx xxxx x xxxx xx xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx xx xxxxx
xxx x xxx xxxxxxxxx xxxxx xxxxx x xxxstním řízení rozhodne, nedojde k žádné změně
trestních zákonů, pak se beze zbytku uplatní tato zásada, neboť zde není žádná konkurence
trestních zákonxx x xxxxxxx xxxxxxx xxx xxxxxxxxxx x xxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxx
x xxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxxx x xxxxxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxx xxx xxxxxx xxxxxxxx v
době spáchání činu, tj. použití pozdějšího zákona, pokud je pro pachatele příznivější
- § 2 odst. 1, část věty za středníkem. Řešení této otázky časové xxxxxxxxxx xxxxxxxxx
xxxxxx xxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxx xx x xxxx xx xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx xx xxxx xxxxxxxxxx
x xxx xxxxx xx xxxxx xxxxxxxxxxxxx xxxxvy. Pokud k žádné změně trestních zákonů v
takto vymezeném období nedojde, uplatní se zásada, podle níž se trestnost činu posuzuje
podle jediného existxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxx xxx x xxxx xxxxxxxx xxxxx xxx x xxxx
xxxxxxxxxx x xxxx xx xxxxxxxxx xxxx xxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxxxx xxxxx xxxxxx xxxxxxxxx
xxž před jeho spácháním a který tak v době spáchání činu již nebyl součástí právního
řádu (viz rozsudek Nejvyššího soudu, sp. zn. 11 Tz 17/2013), a stejně tax xxxxx xxxxxxxxx
xxxxxx xxxxx xx x xxxx xxxxxxxxxxx xxxx xx xxxxxxx xxx xxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxx
xxx
xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxx xxxx xxxxxxxch zákonů, neboť čin byl spáchán v době
účinnosti jednoho z nich, zatímco za účinnosti druhého se o něm rozhoduje, tak při
posuzování jeho trestnosti se pxxxxxxxx xxxx xx xxx xxxxxxxxx xx xxxxxxx xxxxxxx
xxx xxxxxxx xxxxxxxxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxx x xxxx xxxx xxxxxxxxx xxxxx xxxxxx xxxxxxx
x xxxx xxxxxxx zásady, že trestnost činu se posuzuje podle zákona účinného v době
jeho spáchání. Teprve poté se tento čin podřadí pod souhrn trestněprávních norem
podxx xxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxx xxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxx x xxxxx xxxxxx x xxxx
xxxxxx xxxxxxxx xx xxxxxx xxxxxxxxxx xxxxx xx xxxxxx xx xxx xxxxxxxxx xxxznivější,
resp. nejpříznivější. To znamená, že takovým zákonem nemusí být vždy zákon účinný
v době rozhodování, jestliže v posuzovaném období došlo k xxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxx
xxxxxx x xxxxxxxxxxxxxxx xxx xxxx xxx x xxxx xxxxx xx x xxxxx xxx xxxxx xxxx xxxxx
xxxxxxxxx xx xxxxxxxx xxxxx xxx x xxxx xxxxxxxxxxx xxx účinný není, když byl nahrazen
zákonem pro pachatele méně příznivým.
19.
Při řešení této situace je třeba zdůraznit, že jde o posouzení konkrétníhx xxxx xxxxxxxxxxx
xxxxxxxxxx x xx x xxxx xxxxxxxxxxx xxxxx xx xxxxxx xxxxxx xxxxxxx x xxxxxxxx xxxxxx
xx xx xxxxx x xxx xxxxxx xxxxxxxx xx xxxxxxxxx xxxxrnu všech v úvahu přicházejících
trestněprávních předpisů významných zejména pro posouzení, zda je, popř. zda ještě
stále je posuzovaný čin trestným xxxxxx xxx xxx xxxx xxxxxxxxx xx xxx xxxxxxx xxxxxxx
xx xxx xxx xxx xxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxx xxxx xxxxxxxxxxx xxxxx xxxxx xx xxxxxxxx
xxxx xxx xxxxx xxxným a jaká trestní sankce by mu mohla být uložena, případně zda
by mohlo být upuštěno od potrestání, zda by nebylo možno věc vyřídit formou odklonu
(např. xxxxxxxxxx x x xxx xxx xxxxxx xxxxx xx x xxxxxxxxx xxxx xxx xxxxxxx xxxxxxxx
xxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx xxxx xxxxxx x xxxxx xxxxxxxxxí dnem
spáchání činu a končící dobou, kdy orgán činný v trestním řízení ve věci tohoto činu
učiní své rozhodnutí (např. v řízení před soudem je to okamžik, xxx xxxx xxxxxxx
xxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxxxxxx xxx xxxx xxxxxxx xxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxx
xxxxxx xxxxxxx xxxxxxxx xxxx xxxxxxxxxxx
xxx
xýjimka ze zásady, že se trestnost činu posuzuje podle zákona účinného v době jeho
spáchání, se podle odstavce 1, část věty za středníkem, uplatní jen tehxxx xxxxx
xxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxx xxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxx xx
x xxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxx xx xxxxxxxh pachatele (viz výklad k §
1). Pro otázku, kterého souhrnu trestněprávních předpisů se použije, je rozhodující
porovnání, která z těchto právních úprxx xx xxxxxxx xxxxx xxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxxxx
xxxxxxxxxxx xx xxxx xxxxxxx xxxxxxxx x xxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxx xxxxx
xx xxxx xxx xxxledek porovnání těchto trestněprávních úprav stejný, pak je nutno
použít zákon účinný v době spáchání činu.
21.
Obecně lze sice vymezit určitá krixxxxx xxxxxxxxxxx xx xxxxxx xxxx xxxxxxx x xxxxxx
xxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxx x xxxxxxxx x xxxxxx xxxxxx xxxxxxxx xxx xx xxxxx xxx
xx xxxxxxxx xx xxxxxx aplikace nesmí opomenout konkrétní zvláštnosti činu a jeho
pachatele, jakož i vlastní dobu rozhodování. Obecně bude pro pachatele příznivější
situaxxx xxxx
x
xxx xxxx xxxxx xxxxxxxxxxxx
x
xxx xxxxxxx xxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxx xx xxxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxxxx
x
xx xxx xxx xxxxe vyvozovat trestní odpovědnost (např. proto, že trestnost činu zanikla
promlčením, neboť ve shodě s R 40/1998-II, R 6/2007, R 59/2009 otázku právní úxxxxx
xxxxxxxxx x xxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxxxx xxxxx xx xxxxx xxxxxx xxxx x
xxxxxx x xx x xxxxxxx xx xxxxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxx x xxxxxxxx
xxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx
x
xxx xx xxxx xxxxxný podle obou porovnávaných úprav, ale celkově je pro pachatele
příznivější pozdější úprava, která např. umožňuje uznat pachatele vinným mírnějším
txxxxxxx xxxxxx x xxxxxxxx xxxx xxxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxx
xxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxx xxxx xxxxxxx xx xxtrestání,
-
za čin, který je trestným činem, je nutno uložit trest - rozhodující bude porovnání
druhu a výše v úvahu přicházejících trestů, a to v pořxxx xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxx
x xxxxxxxx xxxxx xxxxxxx xxxxxx xxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxx x xxxxxxxxxxxxxx xxxxxx
xxxxx xxxxxxxxxxxxx xxxxxx xxnětí svobody, a poté u odstupňovaných druhů trestů (např.
u trestu odnětí svobody) posouzení jejich zákonem stanovené výměry, přičemž rozhodující
buxx xxxx xxxxx xxxxxxx xxxxxxx xxxxxx xxx xxxxxx xxxxxx xxxx xxx xxxxxxx xxxxxx
xxx
xxxxx x xxxxxxxxxxx xxxx xx xxxxx xxxxxxxxx xxxxxx xx xxxxxx x ukládání trestní sankce
však zásadně nelze učinit pouze na podkladě srovnání trestních sazeb stanovených
na posuzovaný čin, nýbrž je rozhodný výsledxx xxxxxxxx xxxxxxx xxxxx xx xxxx xxx
xxxxxxx xxxxxx xxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxxxxx xx xxxxxxxxxxxxx xxxxx xx xxxx xxxxxx
xxx xx xxxxx xxxxxxxxx x xxxxxxxh stanovených trestních sazeb trestu odnětí svobody.
23.
V případě pokračování v trestném činu, u trestného činu trvajícího a trestného činu
hromxxxxxx xxxx xxxxxx x x xxxx xx xxxxxxx xxxxx xxxxxx x xxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxx
xxxxxxx xxxxx xxxxxxxxxxxxx xxxxxxxx x xxxx xxxxxxxxx xxxxxxx x xxxxxxxxho deliktu
a v době naplnění požadavku hromadnosti u hromadného deliktu. Samozřejmě se i v těchto
případech uplatní výjimka ve prospěch pozdějšího příxxxxxxxxxx xxxxxx xx xxxxxx x
x xxxxx xx xxxx xxxx xx xxxxxxxxxxx x xxxx xxxxx x xxxxxxx x xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxx
xxxxx xxx xxx x xxx xxxxxxxxx
xx.
Pro řešení otázky aplikace ustanovení § 2 odst. 1 o časové působnosti trestních zákonů
nejsou významná ustanovení upravující např. podmínky pro zaxxxxxxx xxxxxxxxxx xxx
xxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxx x xxxxxxxxx xxxx xxxxxx xx xxxxxxx xxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxx
xxxxxx xxxxxxxx x xxxx xxxxxxxxxxxx xovněž nemá význam procesněprávní úprava (např.
stanovená výše náhrady nákladů trestního řízení). K těmto ustanovením se v souvislosti
s posuzováním xxxxxxxxxx xxxx xx xxxxxxx xxxxxxxx x xxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxx
xxxxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxx xx xx xxxxxx xxxxxxxxxx x x x x xx xxxxxx xxci rozhodnutí
o vině a trestu již neposuzuje.
25.
xxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxx xxxx x xxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxx
xx xxxxxx xxxxx xxx xxxx xxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxx (bylo-li již pravomocně
rozhodnuto o vině a trestu). Při posuzování trestnosti činu ve smyslu § 2 odst. 1
se pozdější, pro pachatele příznivější právo xxxxxxxx xxx xxxxx xxxxx xxxxxx xxxxxxxxxx
xxxxxxxxxx x xxxx x xxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxx xxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxxx x xxxx x
xxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxní o časové působnosti trestního zákona nelze použít (R
17/2007).
26.
Posuzování časové působnosti trestního řádu se řídí opačným principem a prxxxxxx
xxxxx xx xxxxxxx xxxxxxxx xxxxx xxxxxx xxxxxx xxxxxx x xxxx xxxxxx xxxxxxxxxx xxx
xxxxxx xx xxxx xxxxxxxx xxxx xxxxxx x xxxxxxxxx
x xxxxx x
xx.
Spáchání trestného činu může být dílem okamžiku, ale jeho páchání může probíhat i
po delší dobu. To platí zvláště u pokračování v trestném činu, u tresxxxxx xxxx xxxxxxxxxx
x xxxxxxxxxx x xxx xxxxxx xxx xxxxx xx x x x xxxx
xxxxxxxx x xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxx xxxxxxx xx xxxxx xxxxxx x xxxx
dokončení jednání, jímž je čin spáchán. Toto ustanovení navazuje na odst. 1, část
věty před středníkem ("...trestnost činu se posuzuje podle zákona účxxxxxx x xxxxx
xxx xxx xxx xxxxxxxxxxxxx x xx xx xxxxxx x xxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxxxx x xxxxxxx
xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx x xxxxxxx xxxxxxx xx xxxxxxxx xxxon účinný v době dokončení
jednání (např. u pokračování je to zákon účinný v době spáchání posledního dílčího
útoku, resp. ve smyslu odst. 4 v době konání xxxx xxxxxxxxxx xxxxx xxxxxxx xxxxx
xxxxxxxx xxxxx xxxxx x xxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx xxx x xxxxx xxxxxx x xxxx xxxxxxxx
xxxxxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxx xákon účinný v době spáchání činu, neboť to je doba,
kdy byl čin spáchán ve smyslu ustanovení odst. 1, část věty před středníkem, a výkladového
ustanovení xxxxxxxxxx x xxxxx xx
xxxxxxxx xxxx xxxxx x xxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxx x xxxxx xxx xxxxxxxx
xxxxxxxxxx xxxxx xx xxxx xxxx xx xxxxxxxxxxx xx. posouzení otázky příznivosti pozdějšího
zákona.
Pokud alespoň jeden dílčí útok pokračování v trestném činu (§ 116) byl spáchán za
účinnosti nového xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxx xxx xx xxxxxxx xxx x xxxxx xxxxxxx
xxxxxxxxxxx xxxxxxx xx xxxxxxxx xx xx xxxxxx xxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxx
a to bez ohledu na skutečnost, zda z hlediska § 2 odst. 1 jde o zákon, který je pro
pachatele příznivější, či nikoli. Závěr o trestnosti všech dílčích útokx xxxxxxxxxxxxx
xxxxxxxxx xxxx xxxxx xxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxx xxxx x xxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxxx
xx xx xxxx xxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxxx xxkterý jeho dílčí útok), k jejímuž
spáchání došlo ještě před účinností nového (pozdějšího) zákona, naplňuje zákonné
znaky některé skutkové podstaty i xxxxx xxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxx x xxxx
xxxxxx xxxxxxxx xxxxxx x xxxxxxxxx xxxxxxxxxx
x xxxxx x
xxx
xxxx xxxxxxxxxx xx xxxxxxxx xx xxxxxxxx xxx x xxxxxx xxxx xxxxxxxxx xxxx x xxxxxxxxxxx
x xxx xxxxx x xxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxx x xxxxx xx xxxxxá působnost trestních
zákonů posuzuje nejméně ke třem souhrnům trestněprávních předpisů. Jde o:
a)
zákon účinný v době spáchání činu,
b)
o pozdxxxx xxxxxx xxxxx xxxx x xxxx xxxxxxxxxxx xxx xxxxxx xxxxxxxxxx x
xx
xxxxx xxxxxx x xxxx xxxxxxxxxxxx
x xxxxxxx xxxxxxx xx x xxxxxxxxxx xx xxxxxu obsaženou v odstavci 1 uplatní pravidlo
o posouzení trestnosti činu pachatele podle zákona, který je ze všech v úvahu přicházejících
trestních zákonx xxxxxxxxxxxx xxxxx x xxxx xxxxxxxxxxx xxxxx xx xxxxxx xxxxxx xxxxx
xx xxxx xxxxxxxxxxx xxx xxxxxx xxxx xxx xxxxxx x xxxx xxxxxxxx xxxxx xxx xxxxxxxx
xx přísnější než předchozí zákon (tj. zákon, jenž nabyl účinnosti po spáchání činu,
avšak v době rozhodování již byl nahrazen pozdějším zákonem), pak se nxxxxxxxx xxxxx
xxxxxx x xxxx xxxxxxxxxxxx xxxxx xxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxx xxxx xxxxxxxxxx xx
xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxxích z odst. 1 počítajícího s možností
četnějších změn trestních zákonů. Ostatně za situace, kdy tr. zákoník byl v období
zhruba tří let již více než desexxxxx xxxxxxxxxxxx xxx x xxxxxxxxxx xxx xxxxx xxxxxx
xxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxx xxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxx x xxxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxx
xxxxxxxxx zákoníku.
K odst. 4
29.
Pod pojmem doba spáchání činu je třeba rozumět dobu jednání pachatele nebo účastníka.
K tomu srov. výklad pod bodem 12.
xxx
xxxxxxxxxx x xxxx xxxxxxxx xxxx xx xxxx xxx xxxxxxxxx x xxxxxxxxx xxxx xxxxxxxx x
xxxxxx xxxxxxxxxxxxxxxx xxxxxx xxxx xxxxxx xx xx xxxxx xx xx x xxxxiska ustanovení
o časové působnosti posuzuje samostatně (jde o dobu, kdy účastník konal nebo v případě
opomenutí byl povinen konat, nikoliv o dobu, kdy xxxxx xx xxxxxxxx xxxxx xxxxxx xxxxxxxxxx
xxxxxx xxxxx xx xxxxxxx x xxxxxx xxxxxx x xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxx xxxxxxxx xxxxxx
xxxx xxxxx xx xxxxxxxk § 116 o pokračování v trestném činu. Dobou spáchání činu je
doba spáchání posledního útoku zakládajícího účastenství na trestném činu (usnesení
Nejxxxxxxx xxxxx xxx xxx x xxx xxxxxxxxxx
xxx x xxxxxxx xx xxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx x xxxxx x xx xxxxx x xxxxxx xxxxxxx
x xxxx xxxxxx xxxxxxx x x x xxxxx 4). Naproti tomu v případě promlčení trestní odpovědnosti
se pro běh promlčecí doby uplatní zásada akcesority účastenství - srov. § 34 odst.
2.
31.
xxxxx xxxx xxxxxxxx xx xxx xxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxx xxxx xxxxxxxxxxx xxxxx xxx
xxxxxx xxxx xxx xxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxxxxx xři posuzování
časové působnosti trestních zákonů není rozhodující doba, kdy došlo k dokonání trestného
činu. Je tomu tak proto, že možnost a hrozba trexxxxxx xxxxxxx xx xxxxxxxxx xxxxxxxx
xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxx x xxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxx xxxxxxxx
xx xx x xxx xxxxxxxx xxxxxxxho činu ani nenastane. Okamžik dokonání činu bude významný
pro běh promlčecí doby - § 34 odst. 2.
Související ustanovení:
xxxxxxxxxxx xxedpisy:
zák. č. 309/1999 Sb., o Sbírce zákonů a o Sbírce mezinárodních smluv,
Judxxxxxxxx
xxxxx xxx xx xxxxx x xxxxxxx xx xxxxxxxxx xxxx xxxxxxxx x xxxxx xx xxxxxx xxxxx xxxxxx
xxxxxxxx x xxxxx xxx xxx xxx xxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxna se použije, jestliže je to
pro pachatele příznivější. Tato zásada odmítající zpětnou časovou působnost trestního
zákona je promítnuta v ustanovexx x xx xxxxx x xxxxxxxxx xxxxxxx xxxxx xxxxxxx xxxxxxxxx
xxxx xx xxxxxxxx xxxxx xxxxxx xxxxxxxx x xxxxx xxx xxx xxx xxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxxx
xxxxxx xx xosuzuje jen tehdy, jestliže to je pro pachatele příznivější. Rozhodujícím
kritériem pro posouzení otázky, zda použití pozdějšího zákona by bylo pro pxxxxxxxx
xxxxxxxxxxxx xx xxxxxxx xxxxxxxx x xxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxx xx xxxx xxx xxxxxxxx
xxxx xx xxxxx xxxxxx xxxxxxxxx x xxxxxxxxxxxx xx xxxx xxxxně rozhodným okolnostem
konkrétního případu. Použití nového práva je tedy pro pachatele příznivější tehdy,
jestliže jeho ustanovení posuzována jakx xxxxx xxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxx
xxxxx xxxxxxxxx xxxxx x x xxxxx x xxx xxxxxxxxxx
xxxxxxxxxx x xx xxx xxxx xxxx normou pro výrok o vině a trestu pachatele,
neboť souvisí s výkonem již uloženého trestu, x x xxxxxx xxxxxx xxxxxx xxx xxxxxxxxxxx
xxxxxx xxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxx x xxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxx
xxxxx x xx xxx xxxxxxxxxx
xxxxxxxxxx
Při uplatnění § 16 odst. 1 tr. zák. je třeba posoudit každý trestný čin zvlášť, přihlédnout
ke všem ostatním ustanovením, která mají xxxx xx xxxxxxxxx xxxx x xxxxxx xxxxxx xxx
xxxxxxxxx xxxx xxxxx xxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxx xxx xxxx xxxx xxx xxxxxxxxxxxx
x xxxxxxxx xxxxxxx xxxznivější. Podle § 16 odst. 1 tr. zák. je třeba u každého trestného
činu zkoumat, zda posouzení podle nového práva bude pro obžalovaného příznivější.
[Nxxx x x xxxxx x xxx xxxxxxxxxx
xxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxx xxxx xx xxxxxx xxxx xxxxx xxxx xxxxxxxxx xxxxx
xx xxxxx xxxxxxxxx xxxch činů posuzovat z hledisek uvedených v § 16 odst. 1 tr. zák.
Není tedy vyloučeno ani v tomto případě, že některý trestný čin bude třeba posoudit
po 1. ledxx xxxx xxxxx xxxxxxxxxx xxxxxx xxx xxxxx xxxxx xx xx xxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxxx
x xxxxx xxxxxxx xxx xxxxx xxxxxxxxxx xxx xxxx x xxxx xxxxx
xxxxx xx xxxěří podle toho zákonného ustanovení, které se vztahuje na trestný čin
nejpřísněji trestný bez ohledu, zda jde o nový tr. zák. či tr. zák. z roku 1950.
Nixxx xxxx xxxxx xxxxx x xxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxx xxxxx xxxx xxx xxxx xxxxxxxxxxx
xx xx xxxxx xx x xxx xx x x xx xxxxx x xxx xxxxxx xxxxx x x xxxxx x xxx xxxxxxxu.]
Při úvaze o použití § 16 odst. 1 tr. zák. je třeba vždy posoudit, zda použití nového
zákona vcelku, tzn. jak z hlediska ustanovení zvlášxxx xxxxxx xxx x xx xxxxxxxx x
xxxxxxxxxxx xxxxxx xxxxx xxx xxxxx xx xxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxx
x xxxxxxxxxxxx xxxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxx x xxxxxxxením, která jsou pro obžalovaného
příznivější. Výjimka je možná pouze v rozsahu § 16 odst. 2 tr. zák. [Nyní § 2 odst.
1 a § 3 tr. zákoníku.]
Pxx xxxxxxx xxxxx x xx xxxxx x xxx xxxx xxxx xxxxxx xxxxx x xxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxx
xxxxxxxx xxx xxxxxxx xxxxxxxx xxx xxxxxxxxxx xx xxxxxxx xxxxx xxxxxovení nového,
nyní účinného trestního zákona, tj. zda jeho činem xxxxxx xxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxx
xxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx xxxxx xxxxxxxxxx xxxxx
xxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxx § 2 odst. 1 tr. zákoníku.]
Jestliže byl čin spáchán za účinnosti zákona už zrušeného, je podmínkou toho, aby
pachatel mohl být uznán vinným xxxxxx xxxxx xx xxxxxxxxx xxxxxxx xx xxxxxx xxx xxxxxxxx
xxxxxxx xxxxx xxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxx x xxxx xxxxxxxxx xxx xxxxxxxxx
xxxxxxvení zákona pozdějšího.
Pro závěr, zda použití pozdějšího zákona je z hlediska sankce pro pachatele příznivější
(§ 16 odst. 1, věta za sxxxxxxxxx xxx xxxxxx xxxx xxxxxxxx xxx xxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx
xxxxxx xxxxxxxxx x xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx xx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxů,
které by byly při použití zákonů jako celků pachateli uloženy. [Nyní § 2 odst. 1
tr. zákoníku.]
R 44/1970-III
K výkladu ustanovení § 16 odst. 1 věta xx xxxxxxxxxx xxx xxxx x xxxxxxx xxxxxxxxxxx
xxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxx xxxxxx x xxxxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxxxx xxxxxxxxxx xxxx
xxxxxxxxx xxxxxx xx 175/1990 Sb., kterým se mění a doplňuje trestní zákon. Podle
§ 16 odst. 1 tr. zák. se trestnost činu posuzuje podle zákona účinného v době, kdy
byl čin spáxxxxx xxxxx xxxxxxxxxx xxxxxx xx xxxxxxxx xxx xxxxxx xxxxxxxx xx xx xxx
xxxxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxx xxxxx xx xxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxxx, aby
konečný výsledek byl pro pachatele příznivější. Nutné je hodnotit starý a nový zákon
jak z hlediska ustanovení zvláštní části, tak i se zřetelem k uxxxxxxxxx xxxxxx xxxxx
xxxxxxxxx xxxxxxx xxx xxxxxxxxx xxxxxxx xxxx xxxxx xxxxxxx xxxxxx xxxx xxx xxx x
xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxx x xxxxxx xxxona. Přitom je rozhodný výsledek srovnání
trestů, které by byly při použití zákonů jako celků pachateli za konkrétních posuzovaných
okolností uloženxx xxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxx x xx xxxxx x xxx xxxx xx xxxxx xxxxx
x xx xxxxxxxx xxx xxxxx x xxxxx x xxx xxxx xxxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxx
xřed 1.7.1990, je pravomocný a v novém rozhodnutí po tomto datu je ukládán pouze
trest, neboť podle citovaného zákonného ustanovení je třeba rozumět trexxxxxxx xxxx
xxxxx xxxxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxxxxx xxx x xxxxxx xx xxxxxxxxx xxxxxx xxxxx x x
xxxxx x xxx xxxxxxxxxx
xx xxxx xxxxxxx xxxxxxele, které se dopustil před změnou tr. zák., lze posoudit spolu
s částí jednání spáchaného po této změně jako pokračující nebo trvající trestný čin
jedixx xxx xxxxxx xxxxxxxx xxxx xxxxx xxxxxxxx xx xxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxx xxxxx
xxxxxxxx
x xxxxxxxx
xxxxxxxxxx x xx xxxxx x xxx xxxx x xxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxx xx xxxxxxxx
x xx xxxxxxxxx xxxxxxx xx xxxxx xxxxxxxx xxx xxxx x xxxxxxxxx xxxxxx xxxxx xxxxxxvých
zákonů. [Nyní § 2 odst. 1 tr. zákoníku.]
Při posuzování znaků trestného činu podílnictví se vychází z trestnosti činu hlavního
pachaxxxx x xxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxx x xxxx xxxxxxxxxxxx xx xxxxxxxx xx xxxxx xx
xxxxxxxx xx xxxxx xxxxxxxxx xxxxxx xxxxxx xxxxx x xxxxxxx xx xxxxxx x xx xxxx. 1
tr. zák. považovat jednání hlavního pachatele za trestný čin, nelze ani jednání obviněného,
který se na takovém činu podílel způsobem popsaným v § 2xx xxxxx x xxx xxxxx xxxxxxxxx
xx xxxxxxx xxx xxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx x xx xxx x xxxxxxxx xx xxxxxx xxxxxxxx xxx
xxx xxxx xxxxxx xxxxxx xxxxxxxxx xxxxx x x xdst. 1 k § 214 odst. 1 tr. zákoníku.]
Pokud zákon upravující společenské vztahy, jejichž porušování je postihováno trestním
zákonem, zárxxxx xxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxxx
xxxxxxxxx xxxx xxxxxx xxxxx x xxxxxxxxx xxxxxxxx x xxxxxxxx xxxxx xxxxxuje některé
znaky ustanovení § 185 tr. zák. o trestném činu nedovoleného ozbrojování), vztahuje
se ustanovení § 16 odst. 1 tr. zák. o časové působnostx xxxxxxxxx xxxxxx x xx xxxxxxxxx
xxxxxx xxxxxxx xxxxx x x xxxxx x xxx xxxxxxxxxx
xxxxxx xxxxxxxxxxx x xxxxxxxxxx x xx xxxxx x xxx xxxxx xx trestnost činu se posuzuje
podle pozdějšího zákona, jestliže je to pro pachatele příznivější, se uplatní i při
posuzování otázky, zda je či není trestnx xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx x xx xxxxx x xxx
xxxxx x xxx xxxxxxx xx xx xxxxxxx x xxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxxxx xxxxxxx xxxxxx xxxxxx
xxxxxx xxxxxxx xxxx xxxxxxého činu, jehož kvalifikace podle této zásady připadá v
úvahu. [Nyní § 2 odst. 1 tr. zákoníku a § 34 tr. zákoníku.]
Vykonává-li odsouzený txxxx xxxxxx xxxxxxx xx xxxxxxx xxx xxxxxxx x x xx xxxxx x
xxx xxxxx xxxx xxx xxxxxxxxx xxxxxxxxx xx xx xxxxxxxx xxxx xxxxxx xxxxxxxxx xxxxxx
xxxxxx xxxxxxy, a to i přesto, že v době, kdy je o podmíněném propuštění rozhodováno,
již čin, za který byl trest uložen, by vzhledem ke změně právní úpravy nenaplňoval
xxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxx x xxxxxxxxx xxxx xxxxxxxxx x x xx xxxxx x xxx xxxx
x xxxxxxx xxxxxxx xxxxx xxxxxxxxx x xx xxx xxxx xxxxx x x xxxxx x xx xxxxxx x x xx
xxxxx x xxx xxxxxxxxxx
xxxxxxxxx xxxx xx xxxxxx x xx xxxxx x xxx xxxx xx xxxxx xxxxxxxx xxxxxxx xxxxx xxxxxx
xxxxxxu zákonných norem trestních i mimotrestních (na něž tr. zák. odkazuje ve skutkových
podstatách s blanketní dispozicí), které jsou všechny účinné ke sxxxxxxx xxxxxxx
xxxxxxxxxx x xxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxx xxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxx
xxxxx xxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxx xákona účinného v době jeho spáchání
(např. z hlediska tr. zák.) a částečně podle zákona účinného v době rozhodování soudu
(např. z hlediska mimotrestníxx xxxxxxxx xxxxxx xx xxx xxxxxxxx xxx xxxxxx xxxxx
x x xxxxx x xxx xxxxxxxxxx
xxx xxxxxxxxxx xxx xxxx xxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxx xxxezpečné recidivy podle
§ 41 odst. 1 tr. zák. spočívající v tom, že pachatel již byl potrestán za zvlášť
závažný úmyslný trestný čin uvedený v § 41 odst. 2 txx xxxxx xxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxx
xxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxx x xxxxxxxx xxxxxxxxxx x xx xxxxx x xxx xxxxx xxx xxx
xx x xxxxx xxxxxxxxxx xxxxxx xxxxá o zvlášť závažný úmyslný trestný čin. V tomto
případě je třeba vycházet z právní úpravy účinné v době původního rozhodnutí a není
možné nově posuzovat txxxx xxxxxxxx xxxxxxx xxx xxxxx xxxxxx xxxxxxx xxx xxxxxx xxxxxxxxx
xxxxxxxx
xxxxx xxxxxxx xxxxxxxx xxxxx x xx xxxxx x xxx xxxx xx xxxxxxx x xxxxxx xxxtliže pachatel
byl v minulosti potrestán za zvlášť závažný úmyslný trestný čin, který by již nyní
podle nové právní úpravy účinné v době rozhodování nepxxxxx xxxx xxxxxx xxxxxxx xxxxxxx
xxxxxxx xxxx xxxxxxx x x xx xxxxx x xxx xxxx xxxxxx x xxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxxx
xxxxxxxxx xxxxx xxxxx x xx odst. 11 tr. zák. už za takový čin nelze uložit trest
odnětí svobody s horní hranicí trestní sazby nejméně na 8 let). [Nyní § 2 odst. 1
tr. zákoníku k § 59 trx xxxxxxxxxx
xxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxx xx xxxxxx x xx xxxxx x xxx xxxx xx xxxxxxxxx xxx xxxxxxxxx
xxxxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxx xxx xxxud ještě nebylo pravomocně rozhodnuto o vině a
trestu pachatele. Bylo-li již pravomocně rozhodnuto o vině i trestu, citované ustanovení
o časové působxxxxx xxx xxxx xxxxx xxxxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxx
xxxxxxx xxxxxxxxx xx xxxxxxx xxxx xxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxx xměnou
mimotrestní zákonné úpravy, od které se odvíjí trestnost činu, nelze po této změně
nařídit (§ 60 odst. 1 a § 60a odst. 4 tr. zák.) jen tehdy, jestližx xxx xxxx xxxxxxx
xxxxxx xxxxxxxx xxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxx xxxxx xx xxxxxx xxxxxxx
xx xxxx xxxxxxxx xxxx xxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxx x x xxxxx x xxx xxxxxxxx
x x xx x xx xxx xxxxxxxxxx
xxxxxxxx xxxxxxx xxxxx dílčí útok pokračování v trestném činu (§ 89 odst. 3 tr. zák.)
byl spáchán za účinnosti nového (pozdějšího) tr. zák., pak se trestný čin v celém
rozsahu poxxxxxxxxx xxxxxxx xx xxxxxxxx xx xx xxxxxx xxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxxxx
xxxxxxx x xx xxx xxxxxx xx xxxxxxxxxxx xxx x xxxxxxxx xxxxxxxxxx x xx xxxxx x xx.
zák. jde o zákon, který je pro pachatele příznivější, či nikoli.
Závěr o trestnosti všech dílčích útoků pokračujícího trestného činu podle nového
(xxxxxxxxxxx xxxxxx xxxx x xxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxxx xx xx xxxx xxxxxxxxxxxxx
xxxxxxxxx xxxx xxxxx xxxxxxx xxxx xxxxx xxxxxx x xxxxxxx xxxxxxxx xxxlo ještě před
účinností nového (pozdějšího) zákona, naplňuje zákonné znaky některé skutkové podstaty
i podle tr. zák. dřívějšího, účinného v době jexxxx xxxxxxxx xxxxxx xx xxxxxx xxx
xxxxx xxxxx xxxxx x x xxxxx x xxx xxxxxxxx x x xxx xxx xxxxxxxxxx
xxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxm obvinění) se přerušuje běh promlčecí doby a
ohledně stíhaného činu počíná běžet nová promlčecí doba [§ 67 odst. 3 písm. a) a
odst. 4 tr. zák.]. Jestliže xxxxx x xxxxxxxx xxxxx xxx xxxx xxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxx
x xx xxxxx xx xxxxxxxxxxxx xxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxx xxxxx x xxxxxxx xxxxxxxxx
xxíhání ke zmírnění právní kvalifikace již stíhaného činu, pak tato okolnost, i když
se vzhledem k ustanovení § 67 odst. 1 tr. zák. promítne do kratší promxxxxx xxxxx
xx xxxxx x xx xxxxx x xxx xxxx xxxxxxxx xxx xxx xxxxx xxxx xxxxxx xxxxxxxxx xxxxx
xxxxx xxxxxxx xxxxxxx x xxxxxxxxxx x xx xxxxx x xxx xxxx xxxxou tr. zák. se zpětně
neruší účinky úkonů, které byly učiněny podle dřívější právní úpravy a jež způsobily
přerušení promlčecí doby. (Poznámka redakcx xxxxxxx xxxxx xxxxxx xxxxx xxxxxxxxx
x xxxxxxxx xxxxxx xxxx xx xxxxxx x xxxxxx xxxxxx xx xx xxxxx xxxx x xxxxxxxxxx x
xx xxxxx x xxxxx xx xxx xxxxxxxxxx xxyní § 2 odst. 1 k § 34 odst. 4 písm. a), odst.
5 tr. zákoníku.]
Pro posouzení otázky, zda použití pozdějšího trestního zákona by bylo pro pachxxxxx
xxxxxxxxxxxx xx xxxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxx x xxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxx
xxxxx xx xxxx xxxxxxxx xxx xxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxx x xxbě spáchání činu a zákona
pozdějšího. Jestliže okolnosti xxxxxxxxxx xx xx xxxxxxxx xxxx x x xxxxx xxxxxxxxx
xxxx xxxxxx xxxxxxxx xxxxx xxxx x xxxxxxxx xxxxxxx xxxxxx xxxxxxx xxx xxx xxxxxx
xxxxx x xxxxxxxxxxxx trestních zákonů je ve smyslu ustanovení § 2 odst. 1 část věty
za středníkem trestního zákoníku, resp. § 16 odst. 1 část věty za středníkem tr.
zák. pro paxxxxxxx xxxxxxxxxxxx xx xxxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxx
x xxxxxxxxxxxx xxxxxxxx x xxxxxxx xxxxx xxx xx xxxxxx xxxxxxx xxxxxx xxxxxx xozhodnutí
pod č. 11/1991 Sb. rozh. tr.).
R 1/2011-I
Přepočet nevykonaného trestu obecně prospěšných prací na trest odnětí svobody je
třeba považxxxx xx xxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxx xxxxx xxxxx xxx x xxxxxxx xxxxxxx
xxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxx xxxxx xx xxxxxxx xxxxxx xxxové
působnosti trestních zákonů podle § 2 odst. 1 trestního zákoníku. Pokud soud po účinnosti
trestního zákoníku dospěje k závěru, že přemění trest obxxxx xxxxxxxxxxx xxxxx xxxxxxx
xxxx xxxxxxxx xx xxxxx xxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx x xxx xxxxx x xxxxxx xx xxxxxxxx
xxxx xx xxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxů, a každé i jen započaté dvě hodiny nevykonaného
trestu obecně prospěšných prací počítá za jeden den odnětí svobody. Postup podle
trestního zákoníku xx xxxxxx xxxxxxxxx xxxx xxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxxx
xxxxxxxxx xxxx xxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxx xxxxxx xxxxxxxx x xxxx xxxx xxxxxxxx
x xástečně podle zákona účinného v době rozhodování soudu (č. 11/2004-I Sb. rozh.
tr.). Jestliže soud nezjistí, že posouzení trestnosti činu podle zákonx xx xxxxxxx
xxxx xxxxxxx xxxxxxxx xx xxxxx xxxxxx xx xxxxxxxx xxxx xx xxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxx
xxx xxxx xxxxxxxxx xxxxx xxxxxx xx xxxxxxxx xxxx xxxxxxí zákon, ve znění pozdějších
předpisů, pak je ustanoveními tohoto zákona účinného v době spáchání činu vázán jak
při rozhodnutí o vině, tak i rozhodnutí x xxxxxxx xxxxxx xxxxxx xxxxxx xxxxxx xxxxxxx
xx xxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxx xx xxxxxx xx xxxxxxxxx xxxxxx xxxxxx xxxxxxx xxxxx xxxxxxxxx
xxxx xxxxxxxxxný trest odnětí svobody podle trestního zákona, musí pro účely výkonu
trestu odnětí svobody pachatele zařadit do odpovídajícího typu věznice podle § 3xx
xxx xxxxx xxxxxxx xxxxx x xx xxxxx x xxx xxxxxxxxx xxxxxx xxxxx xx xxxx x xxxxxxxxx
xxxxx xxxxxxx
xxxxxxxxxx xxxx xx xxxxxx x x xxxxx x xxx xákoníku se rozumí možnost, že pachatel
bude pro určitý trestný čin odsouzen, tj. po zažalování bude pro tento trestný čin
uznán vinným a uložen mu trestx xxxx xx xxxx xxxxxxx xxxxxxxx xxx xxxxx
x xxxx x x xxxxxxx x xx x x xxxxxxxx xx xxxxxxx xxxxxx xxxxxx xxxx xxxxx x xxxx xxxxxxxxxxx
xxxxxxxx xxnem a teprve později je rozhodováno o trestu, který má být obviněnému
za takový trestný čin uložen. Trestní stíhání totiž končí xx xxxxxxxxxx xxxxxxxxx
xxxxxxxxxxx xxxxxxx x xxxx x xxxxxxx xxxxx xxxxxxxxx xx xxxxxxxxxx xx xx xxxxx xxx
x xxx xxxxx x xxx xxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxxxx xravomocného rozsudku, i když jen ve
výroku o trestu, v řízení o mimořádných opravných prostředcích (o dovolání, stížnosti
pro porušení zákona nebo obnxxx xxxxxxx xxxxxx xx xxxx xxxxxx xxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxx
xxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxx x xxxxx xxxxx xxx xxxxxxxx xxxx xxxxxxxxxxx xxxx xxxxxxxxx
xxo následné zastavení trestního stíhání pro některý z důvodů jeho nepřípustnosti
podle § 11 odst. 1 tr. ř. (např. z důvodů milosti nebo amnestie prezidexxx xxxxxxxxxx
xxxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxxx xxxx xxxx xxxxxxxxxx xx xxxxxxx xxxxxxx
xxxxxxxxxx
xxxxxx xx xxxxxxxx xxxxx xxxx xxxxxx xxxxx xxxxxxí je pro pachatele nejpříznivější,
a to bez rozdílu, zda jde podle dřívějšího a pozdějšího práva o stejné či různé skutkové
podstaty. Přitom se použije vx xxxxx xxxxxxx xxx xxx xxxxx xxxxxxxx x xxxx xxxxx
xxxxx xxx xxxxx xxxxxxxxxxx xxxxx xxxx xxxxxxx xx xxxxxxxxxx xxxx xxxxxx xxxxxx xx
xxxxx xxxx xxxx xxxku. Zásada vyplývající z ustanovení § 2 odst. 1 tr. zákoníku,
že trestnost činu se posuzuje podle pozdějšího zákona, jestliže je to pro pachatele
příznixxxxxx xx xxxxxxx x xxx xxxxxxxxxx xxxxxxx xxx xx xx xxxx xxxxxxxxx xxxxxxx
xxxxxxxxxxx xxxxx x xx xxxxx x xxx xxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxí podle
§ 67 odst. 1 tr. zák.), v tom smyslu, že se vychází z délky promlčecí doby určené
trestní sazbou trestu odnětí svobody toho trestného činu, jehož kvxxxxxxxxx xxxxx
xxxx xxxxxx xxxxxxx x xxxxxx
x xxxxxxxxxx
xx xxxxxxxx xxx xxx xxx xxxxxxx xx xxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxx x xxxxxxx xxxxxx xx
xxxxx xčásti v době před účinností nového trestního zákoníku (do 1.1.2010) a bylo
skončeno až za účinnosti trestního zákoníku, tj. po 1.1.2010, přičemž ve smxxxx x
x xxxxx x xxx xxxxxxxx xx xxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxxx
xxxxxxxxx xxxxxxxxx xxx xx xxxxx xxxx xxxxxx xxxxxx x x xx xxxxx x tr. zákoníku odvozená
délka promlčecí doby (která je přitom kratší než podle předchozí úpravy v ustanovení
§ 67 odst. 1 tr. zák.) uplatní toliko do budoxxxxxxxx xxxx xxxxx xx xxxxxx x xxxxx
xxxxx xxxx xx xxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx xx xxxxxxxx xxxxxxxxxxx
xxxxxxxxxxx xxx xxxxxxxxx xxxx podle dřívějšího ustanovení § 67 odst. 3 písm. a),
b) tr. zák. Účinky procesních úkonů učiněných před 1.1.2010, jimiž v souladu se zákonem,
tj. s ustanoxxxxx x xx xxxxx x xxxxx xxx xx xxx xxxxx xxxxx x xxxxxxxxx xxxxxxxxx
xxxx xx xxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxx xxx xxx x xxxxxx x xxxxx xx xxxxxxxx
xiž není spojeno přerušení promlčecí doby ve smyslu ustanovení § 34 odst. 4 písm.
a), b) xxx xxxxxxxx xx xxxx xxxxx xxxxxxxxxx xx xxxxxxx xxx xxxxx xxxxx
xxxxxxxxxx x xxx xxxxx x xxx xx xxxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxxxxxx xx xxius nebrání tomu,
aby znak spočívající v předchozím odsouzení nebo potrestání pachatele (tj. v recidivě)
ve smyslu § 205 odst. 2 tr. zákoníku o trestnéx xxxx xxxxxxx xxx x xxxxxxxxx xxxxxx
xxxxxxx xxxxxxx x xxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxx xx xxxxxx x xxxx xxxxxx xxxxxxxxxxx
xxxxxxxxx xxxx xxxxxstání pro čin stejné nebo nižší závažnosti, které splňuje zákonem
stanovené podmínky, byť nebylo uvedeno v popisu skutku ve výroku o vině (v tzv. skutkoxx
xxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxx xxxxxxx xxxxxxx xxxxx xx xxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxx
xxxxxxx x xxxx xxxxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxx xx xxxxx xxxxx xx xxxxxzanou a vycházely
z ní. Takové dřívější odsouzení nebo potrestání obviněného je objektivní skutečností,
která nemá za následek ani přísnější právní kxxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxxx
xxx xx xxxxxxxx xxxxxxx xxxx xxxxxxx xxxxxxxx xx xx xxxx xxxxxxxxx xxxxx xxxxx xxxxx
xxxxxxxx xxxxx xxxxx x xxplnění zákonného znaku recidivy jiným předchozím odsouzením
nebo potrestáním obviněného, které v době spáchání posuzovaného činu odpovídalo stanoxxxxx
xxxxxxxx xxxxxxxxx x x xxxx xxxx xxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxx xxxxxxxx xxxx xxxxxxxx
xxxxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxx x xx xxx xxxx2010 zakládá znak recidivy
ve smyslu § 205 odst. 2 tr. zákoníku u činu obviněného spáchaného před tímto dnem,
pak nelze na základě ustanovení o časové půxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxx xx x xxxxx x
xxx xxxxxxxxx x xx xxxxx x xxx xxxxx xxxxxx x xxxxxxx xx xxx xxxxxxxxxx xx xxxxxxxxxxx
xxxx xxxxxxx xxxxxxx xxxxxx od 1.1.2010 jen proto, že v popisu skutku soudu prvního
stupně je uvedeno toliko takové předchozí odsouzení (potrestání) zakládající recidivu
ve smysxx x xxx xxxxx x xxxxx xx xxx xxxx xxxxx xx xxxxxxxxxxx x xxxxx xxx xxx xxxxxx
xxxxxx xx xxx xx xxxxxxxx x xxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xx x xxxxxx xxxxxx xxxxxla
trestnost činu.
Skutek, který byl spáchán za účinnosti zákona č. 140/1961 Sb., trestního zákona,
ve znění pozdějších předpisů, a o němx xx xxxxxxxxx xxx xx xxxxxxxxx xxxxxx xx xxxxxxx
xxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxx xx xxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx xxx xxxxxxxx xxxx xxxxxxx
xxx xxx xxxxxx xdyž naplňuje zákonné znaky určité skutkové podstaty podle obou těchto
zákonů. Jestliže jím měl být spáchán trestný čin, jehož subjektivní stránka vyžxxxxx
xxxxxxxx x xxxxxxxxxx xx x xxx xxxxx x xx xxx xxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxx xxxxxxxxx
xxxxxxxx xxxx xxx x xxxxxx xxxxxxxxx xx xx xxxxx x xxx xxxxxxxxxx xze skutek posoudit
jako trestný čin jen tehdy, když soud vyvodí u obviněného (pachatele) hrubou nedbalost.
To platí i tehdy, pokud soud v takovém případx xxxxxxx xxxxxxx x xxxxxxx xx xxx xxxxxxxxxx
xxxxxxxxxx xxxx x xxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxx xx xx xxxxx x xxx xxxxx x x xxxxx
x xxx xxxxxxxxx xxxx xxx pachatele příznivější xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxx x xx xxx
xx xxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxxxxx
xxxxxx xxxxxx xxxxxx xxxxxxx x xxxx xx xxxxxxxxxx x xx-li být i po tomto datu posouzen
jako trestný čin porušování (porušení) povinnosti při správě cizího majetku z nedbalosti
podle § 255a odst. 1 tr. zák. nxxx x xxx xxxxx x xxx xxxxxxxxx xxx xx xxxxxxxxx xx
xxxxxxx xxxx xxx xxxx xxxx xxxxxx x xxxxxxxxx xxxxxxxx x xxxxxx xxxxxxxxxx xx x xxxxx
xx xxx xxxxx x xx xxxt. 1 písm. a) tr. zákoníku], která má zároveň povahu hrubé nedbalosti
(§ 16 odst. 2 tr. zákoníku), i když vzhledem k časové působnosti trestních zákonů
(§ xx xxxxx x xxx xxxxx x x xxxxx x xxx xxxxxxxxx xxxx xxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxxxx
xxxxx xxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxx xx xxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxx xx xxxx012 Sb. rozh.
tr.).
R 2/2014
Literatura:
Šámal,
P. a kol.
Trestní zákoník I. § 1 až 139. Komentář.
2. vyd.
Praha:
C. H. Beck,
2012,
s. 44-62.
xxxxxxxx
xx x xxxx
xxxxxxx xxxxx xxxxxx xx
xxxxxx xxxxx
xx xxxx
xxxxxx
xxxxxxx xxxxxxx
xxxxx
xxxxxx
xx
xxxxxxxx xxxxxx x xxxxxxxx xxxxxxx x xrestní právo.
Praha:
Orac,
2002.
Beran,
K.
Zpětná působnost nového trestního zákoníku na trestné činy spáchané před
1.1.2010.
Bulletin advokacxxx
xxxxx
xx xxx
xx xx x xxxxx
xxxxxxxx
xx
x xxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxx
xxxxxxx xxxxxx
xxxxx
xx
xx
xx xxx
xxxxxxxxxxx
xx
xxxxxxx xxxxxxxxxx xxxx x xxxxxx xx xxxxxx x xxropské úmluvě z pohledu
zákazu retroaktivity trestního zákona in malam partem.
Kriminalistika,
1994,
č. 1,
s. 34 a násl.
Užití zákona úxxxxxxx x xxxx xxxxxxxxxxx
xxxxx
xxxxxxx
xxxxxxx
xxxxxx xxxx xxxxxxxxx xx xx xxx xxxxxxxxx
x x x
xx
xxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxx xxxxxxxx xro posuzování časové působnosti trestních zákonů
vztahujících se k sankcionování trestných činů. V oblasti ukládání sankcí navazuje
na zákaz retroaxxxxxxx x xxxxxxxxxx xxxxxxxxx xx xx x xxxx xxxxxxxxx x x x xxxxx
xx xxxxxxxx xxxx xxxxxxxxx xxxxxxx xx xxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxx xxxxxxxx x
x x xx prospěch použití nového trestního zákona, tj. trestního zákona účinného v
době rozhodování soudu o druhu trestu a ochranném opatření, a to bez ohledu nx xxxx
xxxxxxxxxx xxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxxx x x xxxxx xxxxxxx x xxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxx
xxxxx xxxxxx xxxxxxxx x xxxx xxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxhokoli příznivějšího pozdějšího
zákona ve smyslu § 2. Toto ustanovení limituje soud toliko v otázce výběru druhu
ukládaného trestu, a v případě ochranxxxx xxxxxxxx xxxxxx xxxxxx xxx xxx x xxxxx
xxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxx x xxxxxxxxxxxxx x xxxxxxxxxx xxxxxxx x xxxxxxx xxxx xxxxxx
xxxxxxxxxx xxxx xxxxx xákona účinného v době rozhodování.
2.
Dobou, kdy se o trestném činu rozhoduje, se i zde rozumí okamžik, kdy soud prvního
nebo druhého stupně (popřípxxx xxxx xxxxxxxxxxx x xxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxxx
xxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxx xx xxxxx xxxxxxxxxx xxx x xxxxxxxx xxxxxxx xx xxxxxxxxx
xxxxxxnutí (pozitivní nebo negativní) o uložení ochranného opatření.
3.
Aplikace tohoto ustanovení náleží xxxxxxx xxxxxx xxxxx xxxxx xxx xx xxxxxx x xxx
xx xxxxx x xxxxxxx xxx xxxx xxxxxxxxx x xxxx x xxxxxxx
xx
xxxxxxx xx xxx xxxxxx xxxxxxx xxxxx xx xxxxxx ustanovení § 110, tj. trestní zákoník,
podle povahy věci z. s. m. a zák. o tr. odpovědnosti práv. osob.
K odst. 1
5.
Toto ustanovení je výjimkou z praxxxxx xxxxxxxxxxx x x x xxxxx xx x xx xx xxxx xxxxxxxx
xxxxxx xxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxx xxxxxx xxxxxxxx x xxxx xxxxxxxxxxxx
xxxxx xxx x xxuh trestu, a to bez ohledu na jeho příznivost pro pachatele (R 19/1962).
Jestliže se na trestnost činu použije zákon, který byl účinný v době spáchání činxx
xxxxxxxxx xx xxx xxxxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxx xxxx xxxxx xxxxxx
xxxxxxxx x xxxx xxxxxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxx xxx xxxxxxxxx xříznivějšího, pak nelze
pachateli uložit takový druh trestu, který nezná zákon účinný v době rozhodování.
Toto ustanovení je nutné z hlediska zabezpexxxx xxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxx
xx xxxxxxxx xxxxxx x xxxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxx xxxxxxx xxxxx xxxxxxxx xxxxxx xxxxx
xxxxxx xxxxx xx x xxxxxxx xřípadě při splnění podmínek ustanovení § 2 odst. 1 sice
ukládá podle dřívějšího zákona, když pozdější zákon není pro pachatele příznivější,
ale výběr xxxxx xxxxxx xx xxxxxx xxx xx xxx xxxxx xxxxxxxx xxxxx xxxxxx x xxxx xxxxxxxxxxx
xxxxx x xxxxxxx
xx
xxxxx xxxxxxxx xx xxxx xxx xxxxxxxxx xxxxx xxxxxxvání časové působnosti trestních
zákonů spočívá v tom, že se ve výše uvedeném smyslu neuplatní pravidlo, podle něhož
je třeba trestnost činu posuzovat xxxxx xxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxxxxxxx xxxxx xxxx
xxxxxx x x x xxxxx xx xxx xxxx xxxxx xxxxx xx xxx xxxxx x xxxx xxxxx xxxxx xx xxxxxxx
xx xxxxxx x x xxxxx xx je nejprve třeba posoudit, zda použití nového zákona vcelku
- tzn. jak z hlediska ustanovení zvláštní části, tak i se zřetelem k ustanovením
obecné částx xxxxxxxxx xxxxxxx xx xxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxxx x xxxxxxxxxxxx xxxxxx
xxxxx xxxxxxxxx xxx x xxxxxxxxxxxx xxxxx xxxx xxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxv. R
19/1962).
Pokud soud v souladu s ustanovením § 3 odst. 1 vysloví vinu pachatele trestným činem
např. podle dřívější právní úpravy, pak při ukládánx xxxxxx xxxx xxxx x xxxxx xxxxxxx
xxxxxxx xxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx x xxx xxxxxxx xx xxxxx xxxxxx xxxxxx xxxxx
xxxx xxx xxxxxxxx xxxxxx xxxxx xxxxx jej zákon současný. V takovém případě na posouzení
trestnosti činu fakticky aplikuje dva komplexy trestněprávních norem.
7.
K pojmu druh trestu x xxx x xxx
xx
x xxxxx xxxx xxxxxxxxxxx x xxxxxx x xxx xxxxxx xxx xxxxx xx
xx
xx xxxxxx x xxxxxxxx xxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxx xx xxxxxxxxx xxx xxxxxxxx x
xxxxxdech, kdy je pro pachatele činu spáchaného před 1.1.2010 příznivější tr. zákon,
se soudní praxe přiklonila k závěru, že pokud "...jako nejvyšší přípusxxxx xxxxxx
xxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxx xxxxx xxxxxx x xxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxx xxx xxxxxx
xxxxxxx xxxxx xxxxxx x xxxx xxxxxxxx xxxx xxxxxxx xxx xxdin, pak z toho vyplývá,
že zákon účinný v době rozhodování vůbec nedovoluje uložení trestu obecně prospěšných
prací nad 300 hodin." ... "Z toho vyplýváx xx xx xxxxxxxxx xxx xxxxx xxxxxxxxx xxxxxxx
xxxxxxxx xx xxxxxxx xxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxx xx xxxxxx xxx xxx xxxxx x xxxxxxx
x xxxxxxxxxxx x x xxxx. 1 tr. zákoníku a s ustanovením § 16 odst. 2 tr. zák. i při
aplikaci trestního zákona účinného do 31.12.2009. Trest obecně prospěšných prací
nad 300 hoxxx xx xx xxxxxx xxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxx
xxxxx xxx xxx x xxx xxxxxxxxxx
x xxxxx x
xxx
xxxxxx x xxxxx xxxxxxxx xxxx xtanoveny odchylky od zásad vyplývajících z § 2 odst.
1. O uložení ochranného opatření se vždy rozhoduje podle zákona účinného v době rozhodování,
a to bex xxxxxx xx xxx xxxxx xxxxxx xxxxxxxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxx xxxxxxxxx xxx xxxxxx
xxxxxx xxxx x xxxxxxx x xxx xxxxxx xx xxx xx xx xxxx xxxxxxx xxxxxxxxxx xxuhrnu trestněprávních
předpisů bylo v otázce ochranných opatření pro pachatele příznivější. Opodstatnění
této úpravy vyplývá zejména z povahy ochrxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx xxxxxx xxxxxxxxxx
xxxxxx x xxx xx xxxxx x xxxxx xxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxx
xxx
xxxxxx xx xxxxzhodné, zda určitý druh ochranného opatření vůbec znala dřívější právní
úprava (např. trestní zákon účinný v době spáchání činu), popř. jaké byly podmxxxx
xxx xxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xx xxxx x xxxx xxxxxxxxxxx xxxxxx x
xx xxx xxxxxxx xxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxx xxxxxxxx xxx xxxxch ukládání a způsobu
výkonu. Např. není vyloučeno uložení zabezpečovací pachateli za čin spáchaný
před 1.1.2009, kdy nabyl účinnosti zák. čx xxxxxxxx xxxx x xxxxxx xxxxxxxxxxxxx
x x xxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxx xxxxxxx
detence
xxxxxxx
xxx
xxxx xxxxxxxxxxx x xxxxxxxxx xxxxxxxx x xxx xxxxxx xod bodem 2.
13.
K pojmu ochranné opatření - § 96 a násl. a výklad k těmto ustanovením.
xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx
xxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxx x x x
xxxxxxxxxxx xxxxxxxxx
xxxx xx xxxxxxxx xxxx x xxxxxx xxxxxx x o Sbírce mezinárodních smluv,
zák. č. 129/2008 Sb., o výkonu zabezpečovací ,
detence
Judikatura:
xxxxx xx xxxxxx xxxxx xxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxx xx xxxxxxxx xx xxxxxxx xxx
xxxxxxxxxxx xxxxxxx xxx xxxxxxx xxx xxx x xxxx xxx xxxx xx xxx xxxx x roku 1950.
Nikdy však nesmí dojít k uložení takových trestů, které nový tr. zák. nepřipouští
(§ 16 odst. 2, § 27, 36 a § 39 odst. 1 tr. zák.). [Nyní § 2 odst. x xxx xxxxxxxxxx
x xxxxxxxxxxxx xxxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxx x xxxxxxxxxxxx xxxxx xxxx xxx xxxxxxxxxxxx
xxxxxxxxxxxx xxxxxxx xx xxxxx xxxze v rozsahu § 16 odst. 2 tr. zák. [Nyní § 2 odst.
1 a § 3 tr. zákoníku.]
Pokud obviněnému, který k 1.1.2010 ještě nevykonal pravomocně uložexx xxxxx xxxxxx
xxxxxxxxxxx xxxxxx xxxx xx xxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxx xxxx xxxxxxxxxx
x xx xxxxx x xxxxx xx xxxxxxxxxxx xxxxxx xxxx xxo výkon uloženého trestu obecně prospěšných
prací o šest měsíců se současným stanovením dohledu, tak za situace, že obviněný
zavdal důvod k přeměně nevxxxxxxx xxxxx xxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxx xx xxxxx
xxxxxx xxxxxxxx xx xxxxx xxxxxx xxxxx xxxxxxxxxxx x xxxxxxxxxx x xxx xxxxx x xxx
xxxxx xxxx xx xxxdé jen i započaté dvě hodiny nevykonaného trestu obecně prospěšných
prací se počítají za jeden den odnětí svobody. (Poznámka redakce Sbírky: srov. rozxxxxxxx
xxx xx xxxxxx xxx xxxxx xxx xxxxxxxxxx xx x xxxxxxxx xx xxxxxxx x xxxxxxxxxxx xxxx
xxx xxxxx xxxxxxxxx xxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxx
xxx xxx x x x
xxxxxxxxxx
xxxxxxxxxxx
xxx xxxxxxxxxx x x 2
Díl 3
Místní působnost
Zásada teritoriality
JUDr.
Antonín
Draštík
Právní stav komentáře je ke dni 1.1.2015.
K § 4
1.
xxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxx xxxxx xxxxx xx xxxxxxxx xxxxx xxxxxx xxxxx xxxxxxxxx
xxxx x xxxx xxxxxxxx x xxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx x xxxxxxxxxích § 4 až 8 jsou
obsažena základní pravidla pro posouzení místní působnosti trestních zákonů České
republiky. Jedná se především o princip teritoriaxxxx xx xxx xxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxx
xxxxxxxxxx xxx xxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxxx x xxxxxxx xx xxxxxx xxxxxxxxxxx xxxx
xxxx xxxx xxxxxxx xxxxxxxxxi uplatňuje zásadně jen na svém území. Doplněním tohoto
principu jsou zásady registrace (§ 5), personality (§ 6), ochrany a univerzality
(§ 7) a subsidixxxx xxxxxx xxxxxxxxxxxx xx xxx xxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxx
xx xxx xxxxxxxx xx xxxx xxxxxxxxx xxxx xxxxxxxxx
xx
xxxxxxx x xxxxxxxxxx x x xx xpravena trestnost činů spáchaných na území České republiky,
tak trestnost činů spáchaných v cizině vymezují ustanovení § 5 až 8. Ustanovení §
9 může spxxxxxx xxx x xxxxxx xxxxxx xxx xxx x xxxxxxxxx xxxxxx xx xxxxxxxxxx xxxxxxx
xxxxxxxxx xxxxxx xx xxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxx xx xxxxxxxx xrávního
řádu České republiky.
3.
Uplatňování principu teritoriality není právní překážkou pro řízení o předání či
vydání do ciziny xxxxxx x xxx xxx xxxx x x xxx xxx xxxxx xxxx xxxxx x xx xx xxx x
x xxx xx xxx xxxx xx xxxxxxxx xxxx x xxxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxx xx xxxxxx xxxxxxxxxx
x xxz R 24/1996.
4.
Zák. o tr. odpovědnosti práv. osob obsahuje sice vlastní úpravu místní působnosti,
ale ta je v zásadě založena na stejných principexx xxxx xxxxxx xxx xxxxxxxx xxxxxx
x x xx x xxxx x xxx xxxxxxxxxxxx xxxxx xxxxxx
x xxxxx x
xx
xxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxx xx xxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxh zákonů vyjadřuje zásadu teritoriality.
Podstatou této zásady je, že působnost trestních zákonů se vztahuje ["trestnost činu
se posuzuje" (k pojmu txxxxxxxx xxxx x xxx xxxxxx x x xxx xx xxxx xxxxx xxxxx xxxxxxxxxx
x xx xxx xxxxxx xx xxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxx xxxxxxxxxx xx xxxxx xxxxx xxxxxxxxx
xůže být občan České republiky, cizí státní příslušník nebo osoba bez státní příslušnosti,
přičemž je nerozhodné, zda na území České republiky má pobytx xx xxxxxxxx xxxxx xxxxxx
xxxxx xxxxxx xxxxxxxxxx x xxxxx xxxxx xx xxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxxx xx xxxxxxxx
xx xxxxxx xxxxx xxxxxxxxxx
xx
Územím České republiky se rozumí ta část země, včetně vnitřních vod (vodní nádrže,
řeky, jezera) a prostoru pod zemským povrchem (zemské nitro) i nad zexxxxx xxxxxxxx
xxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx xxxxx xxxxxxxxxxxxx xxxxx xxxxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxxx
xxxxxxxxxx xxx xxxxxxxxx x xxxxxxxxxxx xxxxxxx xxxitř státních hranic České republiky
(srov. zákon o státních hranicích). Je to prostor, v němž se uplatňuje suverénní
moc České republiky.
7.
Tzv. exxxxxxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxxxxxx xxxxxx xxxxx x xxxxx xxxxxxxxxx
xxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxx x xxxxxxxxxx českého trestního
zákona, vztahuje se na ně princip teritoriality, avšak české orgány činné v trestním
řízení tu nemohou provádět procesní úkony bez sxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxx
xxxxx xxxxxx xxx xx xxxxxxxx xxxxxx x xxxxxxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxx xx xxxxxxxx xxxxxx
xx xxx xxxxxxxx xxxxxxx xxxx lze vést trestní stíhání u osob, jež nepožívají diplomatické
imunity nebo u nichž diplomatická odpadla.
imunita
8.
Princip teritoriality se vztxxxxx xxx xx xxxxxx xxxx x xxxxxxxx xxxxxxx xx xxxxx
xxxxxxxxxx xxxx x xxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxx xxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxx x xxxxxxx
xxxx x xxxxxla (obchodní). Zatímco na první z nich (na státní lodě a letadla) se
plně vztahuje působnost našeho trestního zákona, u obchodních lodí a letadel se uplaxxxxx
xxxx xxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxx xx xxxxxx x xx
xx
xxxxxxx xx xxxxxx xxxxxxxx xxxxx xx xxxxxxx xxxx xxxxx xxxxx xxxxxxxxxx xxx xx xxxx
xxxxxxxxxx xxxxx xxxxx xxxxxxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxxxxnní moci České republiky.
K odst. 2
10.
V tomto ustanovení je rozvedena zásada teritoriality ve vztahu k tzv. distančním
deliktům. Jde zde o případxx xxx x xxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxx xx xxxxxx xxxxxxxxx
xxxxx xxxxx xxxx xxxxxx xx xxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxx xxx x xxxxxx xxxxxxx xxxxxxxx
xxxtal (nebo měl nastat - zejména u přípravy nebo pokusu trestného činu) v cizině
(viz bod 9 výše), anebo naopak ke vzniku trestněprávně relevantního náslexxx xxxxx
xxxx xxxx xxxxx xxxx xxxxxx xxxxx xx xxxxx xxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxx xx xxxxxxx
xxxxxxxx x xxxxxx xx xxxxxxxxx xx xxxxx xxxxxxxx xxxxxdech se za místo spáchání činu
pokládá území České republiky, neboť na jejím území došlo alespoň zčásti k jednání
pachatele nebo na jejím území alespoň zxxxxx xxxxxx xxxxxxxxx xxx xxxxxxx xxxxxxxx
xxxx xxxxxxxxxx
xxx
xxxxxx xxxxxxxx xxxx xx xx xxxxxx x xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxx xxx xxxxx
x aktivní činnosti pachatele (ke konání). V případě opomenutí (§ 112) je místem spáchání
činu místo, kde ze strany pachatele mělo dojít k určité činnostix x xxx xxx xxxxxxxxx
xx xxxxxxxx xxxxxx xxxxx xx xxxxxx xxxxx xxxxxxx xxx xxxxxx xxx xx xxxxxxxx x xxxx
xxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxx xx xxxxxxxx xxxxxx xxxxxání činu ve vztahu k následku je
místo, kde ze strany pachatele došlo nebo mělo dojít k ohrožení nebo porušení zájmu
chráněného trestním zákonem.
12.
xxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxx xx xxxxx xxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxxxxxx
xxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxx xx xxxxxxx xxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxoníku, a to v jednotlivých
skutkových podstatách trestných činů. Z tohoto pohledu je zde trestním zákonem ve
smyslu ustanovení § 110 pouze trestní zákxxxxx xxxxx xxx xx xx xxx xxx xxxxx x xxx
xxxxxxxxxxxx xxxxx xxxx xxxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx x xxxxxxxx
xx xxxxxx x xxxxxxxx xxxxníku.
K odst. 3
13.
Jde o speciální ustanovení ohledně uplatňování principu teritoriality ve vztahu k
účastenství. Zatímco ustanovení odstavce x xx xxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx xx xxxxxxxx
xxxxxxxx xxxxxxxxxxxxx xx xxxxxx x xxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxx x xxxxx xxxxxxxxxx xxxx
xxxxxxxx xxxxxxxx v nichž účastenství (§ 24) je spácháno na území České republiky
a kdy se na ně vztahuje trestní zákon České republiky. Účastenství je spácháno na
území Čexxx xxxxxxxxxx
x
xxxxx xx xxxxx xxxxxxxx xxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxx xxxx xxxxxxxxx xxxxx xxxxx
xxx x xxxxxxxx xxxxxx xxxxxx xxxxx x xxxxxxx xxxx
x
xxxxx xx xxxxx xxxxxxxx xxxx xxxxxxxx pachatele (podle výše uvedených zásad odst.
2), a účastník přitom jednal na území České republiky, nebo
-
je-li tu místo, kde alespoň zčásti došlo k xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxxx
xxxxxxxx xxxxxxxxxxx x xxxx xx xxxxxxxx xxxx xxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxx x xxxxxxx
x xxxxx x
xxx
xxxanovení tohoto odstavce je zákonem předvídanou výjimkou ze zásady akcesority účastenství
(§ 24 odst. 2 in fine), a tedy projevem osamostatnění účastexxxxxx xxxxxxxx xx xx
xxxxxxxx xxx xxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxx xxxxxxx xx xxxxx xxxxx xxxxxxxxx x xxx xx xxxxxxxxxxx
xxx xxx xxxxxxxxxx xxxxx xxxxxx x xxxxně, je v cizině vůbec trestný. V takovém případě
se na účastníka uplatní působnost českého trestního zákona. Neřeší se zde otázka
trestnosti činu pachaxxxx x xxxxxxx xxxx xxxx xxxxxxxxxx xxx x x xxxxxxx xxxxxxx
xxxx xxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxx xx xxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxx x xxxxxxxxxxxy
(viz § 7). Předpokladem ovšem je, že se pachatel v cizině musí alespoň pokusit o
čin, který je trestný v České republice - v tomto směru i zde platí princip xxxxxxxxxx
xxxxxxxxxxxx
xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx
x x x xxxxx xxxxxxxxxxxxxx x x x xxxxxxxxx xxxx x xxxx xxxx xxxxxxxxx x x x xxxxxx
xxxxxxxxxxx § 6 - zásada personality, § 7 - zásada ochrany a zásada univerzality,
§ 8 - subsidiární zásada univerzality, § 9 - působnost stanovená mezinárodní smxxxxxxx
x xx x xxxxxx xxxxxxxxxx x xxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxx x xx x xxxxxxx xxxx
x xxx x xxxxxxx xxxxx
xxxxxxxxxxx xxxxxxxxx
xxxxxxká úmluva o diplomatických stycích (vyhl. č. 157/1964 Sb.),
xxxxxxxxxxx
xxxxxxxx xxxxxx x xxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxx xx xxxxxxxx xxxx xxxxxxx x xxx x xxxxx
xx xx xxxxxxxx xxxxxx xxxx xxxxxxxxx xxxxxx xxxxx xxxxxx xxx xxxxxxx čin, který se
považuje podle jejího právního řádu za spáchaný na jejím území. Toto ustanovení umožňuje
odmítnout vydání, ale zároveň takové odmítnutí xxxxxxxxx xxxx xxxxxxxxxx xx xxxxx
xxxx xxxxxxxx xxxxxxx xxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxx xx xxxxxxx xx xxxxx
xxxxxx xxxxxx xxx xxxxx xxxxxxx xxritoriality zakotvený v § 17 odst. 1 tr. zák.,
který pouze vyjadřuje, že působnost tr. zák. se vztahuje na všechny trestné činy
spáchané na území České rxxxxxxxxx xxx xxxxxxxxxxx x xxxxxx x xxxxxx xx xxxxxx xxxx
xxxxxxxx xxxxxxx xxx xx xxxxxx xxxxxxxxx xx xxx xxxxx x xxx xxx x xxxxxxxx xxxxxxx
xxxxxxxx xxxmínek. Vlastní rozhodnutí o povolení vydání do ciziny je podle § 382
odst. 1 tr. ř. svěřeno správnímu orgánu - ministru spravedlnosti, který není povinxx
xxxxxxx xxxxxx xx xxxxxxx x xxxx xxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxx xx xx xxxxxxxxxx
xxxx xxxxxxxxx xxxx xxxxxxxxx xxxxxx xx xxxxx xxxxxx xxxx xx xxxd pouze zjišťuje,
zda neexistuje právní překážka vylučující vydání, a pokud nikoli, je povinen rozhodnout,
že vydání je přípustné. Využít možnosti odxxxxxxx xxxxxx xxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxx
xxxxxxxx xxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxxxxx x xxxxx xxxxxxxxxx x xxxxxxxx xxxxxxx xxxxx
x x xxx xxxxxxxxx xxxx xxxv. z. m. j. s.]
Z hlediska posouzení, zda jde o trestný čin spáchaný na území České republiky, je
v řízení o vydání do ciziny rozhodující obsax xxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxx xxxxxx xxxxx
xxx x xxxxx xxxxxxx xxxx xxxx xxxxxxxxxx x xxxxxxxxxxxx xxxxxxx xx xxxxxx x xxxxxxxxxxx
x xxxxxxx xxxxxxxx xx x9 odst. 3 tr. zák.), pokud byl některý dílčí útok spáchán
na území České republiky a jiný byl spáchán v cizině (tj. na území dožadujícího státu),
a jestližx xxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxx xxxx xxxxx xxxxx xxxx xxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxx
xxxx xxxxxxxx xx xxxxx xxxxx xxxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxx vydání překážkou
vyplývající z ustanovení § 393 odst. 1 písm. g) tr. ř., neboť vydání do ciziny není
žádáno pro čin spáchaný na území České republiky. [Nyxx x xxx xxx xxxxxxxxx xxxx
xxxxx xx xx xx xxx
x xxxxxxxxxx
xxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxx xxxx xxx xxxxxxxx x x xxxxxxxxxx xx xxxxxxx xx
xxxxxxx xezinárodní (cizí) prvek, který může zainteresovat i cizí trestní, ale i
mimotrestní právní úpravu. Aplikace cizího mimotrestního práva při řešení otxxxx
xxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxxx x xxxxx xxxxxxx xxx xxxxxxx xxxx xxxxxxxxxxxx xxxxx
xxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxx xxxx x xxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxxnosti činu. Jestliže
čin naplňující znaky skutkové podstaty trestného činu obsahuje cizí prvek, který
je třeba podřadit právě pod normativní znak, lzx xxx xxxx xxxxxxx xxxxxx xxxx xxxxxxxxxxx
xxxxx xx xxxxxxxxxxxx xx xxxxx xxxxxxx xxxxx xxxxxx xxxxxx xxxxxx xxxxxx xxxxxxxxx
xxxx xxxxxx xxxxxxxxx x xosuzovaném normativním znaku. Jde o otázku tzv. věcné (předmětné)
působnosti trestního zákona, tj. dosahu jeho skutkových podstat. Normativní znakx
xxxxxxxxxxx xxxxxx x xxxxxxxx xxxxxx xxxxx xxxx xxxxxxxxxx xxxxx xxxx xxxxxxxx xxxxx
x xxxxx xx xxxxxx xxx xxxxxx xxxxxx xxxxx xx xxxxxxxxx xxxxx x xxxx být posuzovány
podle cizího práva, jestliže si to vyžaduje vyskytující se cizí prvek. Naproti tomu
normativní znaky vyjadřující pojmy a instituce veřxxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxx xxxxxx
xxxxxxx xxxxx xxxxxxx xxxxx xxxxxxx xxxxxxxx xxxxxx xxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxxxxx
xxx xxxxxxxxxx xxxxx xxxxxx xxxxx, neboť trestní zákon cizí zájmy tohoto druhu obvykle
nechrání, a pokud je chce chránit, je třeba, aby to bylo v příslušné normě náležitě
vyjádřeno.
Znxxxx xxxxxxx xxxxxxxxx xxxx xx x xxxxxxxxxxxxxx xxxxx xx xxxxxxxxx xxxxxxxx x xxxxxx
xxxxxxxx xxxx x xxxxxxxx xx xxxxxxxx x xxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxo práva opírá o
právní normy nacházející se mimo trestní zákon, a proto se v konkrétním případě dovozuje
především z mimotrestních právních předpisů (nxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxxx
xxxxxx x xxxxx xx xxxxxxx xxx xxxxx xxxx xxxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxx x xxxxxxxxxxx
xxxxxxx xxxxxxxxx xxxhto předpisů je až na výjimky omezena na území státu, který
je vydal. Jestliže byl čin spáchán na území cizího státu a byl jím porušen předpis
tohoto druhux xxxxxxxxxxxxx xxxx x xxxxx xx xxx xxxxxx xxxx xxxxx x xxxxxx xxxxxxxxx
xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxx x xxxxx xxxxxxxxx xxxxx xxxxxxx xxxxxx xxx xxxx xx xxxxo
uplatnit právo státu, na jehož území byl čin spáchán.
R 47/2011-II
Podle zásady aktivní personality upravené v § 18 tr. zák. (§ 6 tr. zákoníku) se pxxxxxxxx
xxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxx xx xxxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxxx xxx xxxxxx xxxxxxxxxxxxx
xxxxx xxxx xx xxxxx xxxxx xxxxxxx xxxxxx xxxxxx x xxxu, aby byl český trestní zákon
uplatněn, postačí, že na čin spáchaný v cizině (některém cizím státě), dopadá určité
ustanovení českého trestního zákonxx xxxxx xxxxx xx xxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxx
xxxx xxxxxxxxxx x xxxxxxx x xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxx x xxxxxxxxx
xxxx xxxxxxxxxx průmyslových práv podle § 151 tr. zák. (stejně jako porušení chráněných
průmyslových práv podle § 269 tr. zákoníku) tedy postačuje obecná trestnost nxxxxxxxxxxxx
xxxxxx xx xxxx x xxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxx xxxxx xxxx xxxxxxxxxx
xxxxxxxxxxxxxx xxxxxxx x xxxxx xxxxxxxxx x xxxyžaduje se, aby jednání pachatele spáchané
v cizině, kde naplnilo všechny znaky skutkové podstaty trestného činu podle českého
trestního zákona, zárxxxx xxxxxxxx xxxx xxxxx x xx xxxxx xxxxx xxxxxxxxxx
x xxxxxxxxxxx
xxxxxxxxxxx
xxxxxx
xx x xxxx
xxxxxxx xxxxxxx xx x x xx xxxx xxxxxxxxx
xx xxx.
Praha:
C. H. Beck,
2012,
s. 44-62.
Fenyk,
xx x xxxx
xxxxxxx xxxxxxx x xxxxxxx xxxx
xx xxxx
xxxxxx
xxxxxx
xxxxx
xxxxxxxx
xx x xxxx
xxxxxxx xxxxxxx xxxxx
xxxxxx
xxxxxxxxxx
xxxxx
xxxxxxxx
O. a kol.
Trestní právo hmotné I.
Obecná část.
6. vyd.
Praha:
Wolters Kluwer,
2010.
Repík,
B.
Evropská úmluva o lidských právech a trestní práxxx
xxxxxx
xxxxx
xxxxx
xxxxxx xxxxxxxxxx
xxxxx
xxxxxxx
xxxxxxx
xxxxxx xxxx xxxxxxxxx xx xx xxx xxxxxxxxx
xx
xxxx xxxxxxvení, jež v souladu s mezinárodními závazky, rozšiřuje místní působnost
trestních zákonů České republiky i na činy spáchané mimo její území. Předpoklxxxx
xxxx xxxxxxxxx xxx xx xxx xxx xxxxxxx xxxx x xxxxxxx xxxxx xx xxxxxx xxxx xxxx xxxxxx
xxxxxxxxx xxxxx xxxxxxx xxxx xxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxtředku, které jsou registrovány
v České republice.
2.
Trestní České republiky je tak založena na registraci těchto prostředků,
kterx xxx xxxxx xxxxxx xxxxx xxxxxxxxxx xxxxx xx xxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxx xxxx xxxxxxxx
xxxxxxxx xxxx xxxxxx xx xxxxx x xxxxxxxx xxxxxx xxxxx xxxx xxxxxx xxritoriality (srov.
slova "...se posuzuje obdobně podle § 4 odst. 2 a 3."), tj. na základě tohoto ustanovení
se čin považuje za spáchaný na území České rexxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxx xxxx x xxxxxx
xxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxx xx xxx xxxxxxx xxxxxxxx xx xxxxxxxx xxxx xx xxxxx xxxxx xxxxxxxxxx
xxxx xxxxx xxxxxxxxx xxx xx xxxxxxxxxx x x xxxxx xx
jurisdikce
xx
xxxxx xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxx xx xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx xxxxx xxx xxxxxxx xxxx
xxxxx xxxxx xxxxbliky na palubě lodi nebo jiného plavidla anebo letadla nebo jiného
vzdušného dopravního prostředku, které jsou registrovány v České republice, ať se
x xxxx xxxxxxxx xxxx xxxxxxxxx xxxxxxxx xxxx xxxxx xxxxx xxxxxxxxxx xxxx xxx xxxxxx
xx xxx xxx xx xxxxx xxx x xx xxxx xxxxxxxxx x xxxxxxxxxxxxx xxxxxx xx x pobřežních
vodách cizího státu, anebo letadlo ve vzdušném prostoru cizího státu, nebo v cizině
na letišti. Zásada vlajky (registrace) je např. uplatnxxx x xxxxxx x xxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxx
xxxxxxxx xx xxxxxxx xxxxxx xx xxxxxxx xxxx x x xxxxxx x xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxx
xxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxx civilního letectví (vyhl. č. 16/1974 Sb.).
Související ustanovení:
§ 1 - zákaz retroaktivity, § 2 - trestnost činu a doba jeho spáchání, § 4 - záxxxx
xxxxxxxxxxxxxx x x x xxxxxx xxxxxxxxxxxx x x x xxxxxx xxxxxxx x xxxxxx xxxxxxxxxxxxx
x x x xxxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxxxxx x x x xxxxxxxxx xxxxovená mezinárodní smlouvou,
§ 12 - zásada zákonnosti a zásada subsidiarity trestní represe, § 13 - trestný čin,
§ 110 - trestní zákon
Souvisejícx xxxxxxxxx
xxxxxx x xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxx xxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxx
xxxxxx xx xxxxxxx xxxxx
xxxxxx x xxxxxxxxx xxxxxprávního zmocnění se letadel (vyhl. č. 96/1974 Sb.),
Literatura:
viz literatura k § 4
xxxxxx xxxxxxxxxxx
xxxxx
xxxxxxx
xxxxxxx
xxxxxx xxxx xxxxxxxxx xx xx xxx xxxxxxxxx
xx
xxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxx xxxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxxx xxx xxxxxx xxxxxxxxxxxxx
xxerá má na území České republiky povolen trvalý pobyt, za trestné činy spáchané
kdekoliv mimo území České republiky, tj. v cizině. Jedná se o vyjádření jexxx xx
xxxxxxxx xxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxx x xxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxx
xxxxx xxxxxx xxxxxxx xxx xx xxxxx xxxxx xxxxxxxxxx xxxatní se princip teritoriality
(§ 4).
2.
Zásada personality - aktivní princip personality, upravený v tomto ustanovení (pokud
jde o pasivní princix xxxxxxxxxxxx xxx xxxxxx x x x xxxxx xx xx xxxxxx xxxxxxx x
xxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxx xxxx xx xxxxxx x xxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx x
xxxxxx xxx xtátní příslušnosti, které mají na území České republiky povolen trvalý
pobyt.
3.
4.
K pojmu trestnost činu viz výklad k § 2 odst. 1, bod 8. K pojmu cizina viz výklxx
x x x xxxxx xx xxx xx
xx
xxxxxxxxx xxxxxxxxx x xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxx xxxxxx xxxxxx
xxxx xxxxxxxx xx xx xxxxxxxx xxxx xx 186/2013 Sb., o státním občantví České republiky;
do 31.12.2013 podmínky nabytí či pozbytí Českého státního občanství upravoval zák.
č. 40/1993 Sb., x xxxxxxxx x xxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxxx xx xxxxx
xxxxxxxxxx xx xxx xxxxxxxxxxx xxx xxxxxxxxx xxxxx xx xxxxxx xxxxxxx xxxxxxxx xx xxstupuje
podle předpisů platných v době, kdy mělo dojít k nabytí nebo pozbytí státního občanství.
Proto je nutno zohlednit ustanovení celé řady dalších xxxxx xxxxxxxxxxxx x xxxxxxxxx
xxxxxxxx xxxxxx x xxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx x xxxxx xxxx xx xxxxxxxx xxx xxx xxxxx
xxxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxx x xxxtním občanství vdaných žen (vyhl. č. 72/1962 Sb.).
6.
Pachatel, který má státní občanství České republiky a vedle toho i státní občanství
cizího stxxx xxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxx xx x xxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxx
xxxx xxxxx xxxxx xxxxxxxxxx xxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxnů je rozhodující
stav státního občanství v době spáchání činu. Pokud pachatel nabyl státní občanství
České republiky až v době xx xxxxxxxx xxxxx xxx xxx xxxxxxxxx xxxx xxxxxxxxxx xxxxx
xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxx x xxxxx xxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxx
xxxxx. hlediska uvedená v § 8).
7.
Osobou bez státní příslušnosti je ten, kdo nemá žádné státní občanství, tj. ani české,
ani žádného jiného cizího státu (xxxxx xxx xxxxxx x x xx xxx xxx xxxxxxxx xxx xxxxxxxx
xxxxxxxx xxxxxx xxxx xxxxx xx xxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxxxxxxx xxxxxxx x xxxx
xx xxxxxxxx xxxx x xobytu cizinců na území České republiky, ve znění pozdějších předpisů,
a v zák. č. 325/1999 Sb., o azylu, ve znění pozdějších předpisů.
8.
U státního xxxxxx xxxxx xxxxxxxxx xx xxxxxxx xxxxxxx xxxxxx xxxxxxxx xxxxx x xxxxx
xxxxxxx xxxxxxxxx xxx xxxxxxxxx x xxxxxx xxx xxxxx xx xxxxxxx xxxxxxx xxx xxxx xaměstnání.
Je to tedy místo, které si osoba zvolí právě s ohledem na to, že zde má rodinu, byt,
zaměstnání apod. Každá osoba může mít pouze jedno místo trvaxxxx xxxxxxx xxx x xxxxxxx
xxxxx xxxxxxxxxx xx xx xxxxxxx xxxxxx xxxxx xxxxxxxxxx xx xxxxxx xxxxx xx xxxxxxxxx
xxxxxxxx xxxxxx xxxxxx x xxxxxxxx xxxx xxvěry vyplývají též z ustanovení § 10 odst.
1 zák. č. 133/2000 Sb., o evidenci obyvatel, ve znění pozdějších předpisů, podle
něhož, místem trvalého pobytx xx xxxxxx xxxxxx xxxxxx xxxxxx x xxxxx xxxxxxxxxx xxxxx
xx xxxxxx x xxxxxxxx xxxxxxxx xx xxxxx xxxxxxxxxx xxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxxxx xx
xxxxxxxxxx xdaj o adrese v základním registru územní identifikace, adres a nemovitostí,
kterou si občan zvolí zpravidla v místě, kde má rodinu, rodiče, byt nebo zamxxxxxxxx
xxxxx xxxx xxx xxx xxxxx xxxxx xxxxxxxx xxxxxxx x xx x xxxxxxxx xxxxx xx xxxxx xxxxxxxxxx
xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxx xxxxxx xxxxxxxx xxxx xxxxxnčním, popřípadě orientačním
číslem a který je určen pro bydlení, ubytování nebo individuální rekreaci.
Vztah k jiným ustanovením
9.
Skutečnosxx xxx xxxxx xx xxxxxxx xxxxxxx xxxxx xxxxxxxxxx xx xxxxxxxx xxxxxxx x xxxx
xxxxxxxxx xxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxx xxxx xxx xxxx xxxxxxxxx xxxxxxx xx xxxx xouze
občan České republiky (např. vlastizrada podle § 309, válečná zrada podle § 320,
služba v cizích ozbrojených silách podle § 321). Osobě, která je stxxxxx xxxxxxx
xxxxx xxxxxxxxx xxxxx xxxxxx xxxxx xxxxxxxxx xx xx xxxxx xxx xxxxxxx xxx xxxx xxxxx
xx xxxxxxxx xxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx x xxxx xxxxxxxxxxí soudu.
10.
Objasnění místa trvalého pobytu pachatele je významné např. z hlediska ukládání trestu
zákazu pobytu, neboť tento druh trestu se nemůxx xxxxxxxxx xx xxxxxx xxx xx xxxxxxxx
xxxxxx xxxxx xx xxxx
xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx
x x x xxxxx xxxxxxxxxxxxxx x x x xxxxxxxxx xxxx x xxxx xxxx xxxxxxxxx x x x xxxxxx
xxxxxxxxxxxxxx x x x xxxxxx xxxxxxxxxxx x x x xxxxxx xxxxxxx x xxxxxx xxiverzality,
§ 8 - subsidiární zásada univerzality, § 9 - působnost stanovená mezinárodní smlouvou,
§ 12 - zásada zákonnosti a zásada subsidiarity txxxxxx xxxxxxxx x xx x xxxxxxx xxxx
x xxx x xxxxxxx xxxxx
xxxxxxxxxxx xxxxxxxxx
zák. č. 325/1999 Sb., o azylu,
zák. č. 326/1999 Sb., o pobytu cizinců na území České republiky a o změně některých
zákonů,
xxxxxxxxxxx
xx xxxxxxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxx xx xxxxxxx xxxxxxxx xxxxx xxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxxxxxxho
občana pre trestný čin spáchaný v cudzine, posudzuje sa trestnosť tohto činu podľa
československého zákona (§ 18 Tr. zák.). Ak však zavinenie obvinexxxx xxxxxxx x xxxxxxxx
xxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxx xx xxx xxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxx xxxxxx
xx xxxxx xxxxx xxx xxxxx xxxxxxxxx xxxxidlá cestnej premávky platné na území toho
štátu, kde bol spáchaný trestný čin. [Nyní § 6 tr. zákoníku.]
Pri skúmaní zavinenia dopravnej nxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxx xxx xxxxxxxxxxxxxx xxxxx
x xxxxxxxx xx xxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxx xxxx xxxxxx xxx xxx xxxxxxxx xxxxxxx
xxxx xxxxxxxx xeskoslovenský občan, vodič motorového vozidla, sa nemôže zbaviť trestnej
zodpovednosti tým, že tieto pravidlá nepoznal, lebo pred cestou je povinný xx x xxxxxx
xxxxxxxxxx xxxxxxxx
xxxxxxxxxxx
xxx xxxxxxxxxx x x x
xxxxxx xxxxxxx x xxxxxx xxxxxxxxxxxx
xxxxx
xxxxxxx
xxxxxxx
xxxxxx xxxx xxxxxxxxx xx xx xxx xxxxxxxxx
x x x
1.
V tomto ustanovení je v odstavci 1 vyjádřena jednak zásada ochrany, která se uplatní
ohledně trestných činů směřujících proti důležitým zájmům Čxxxx xxxxxxxxxx xxxxxx
xxxxxx xxxxxxxxxxxxx xxxxx xx xxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxx x xxxxxxxxxxxxx xxxxxxx
xxxxx xxxxxxxxxx x xxxxxxx xxxxxx xxxxbnost českých trestních zákonů ohledně takových
trestných činů, na jejichž stíhání a postih má zájem mezinárodní společenství, a
vztahují se tak na ně xxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxx x xxxxx xxxxxxx xxxxxxx xxxxxx
x xxxx xxx xxxxxx xxxxxxxxxxxx x xxxxxxx xxxxxxx xx xxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxxxxxxi
činy spáchanými proti nim v cizině je v odstavci 2 zakotven pasivní princip personality.
2.
Ustanovení § 7 se uplatní v případech trestných činů sxxxxxxxxx x xxxxxx xxxxx xxxxxxx
xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxx xxx xxxxxxxx xxxxxxxxx x xxx xxxxxxxx xxxxxx xx xxxxx
xxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxak čin v cizině státní občan České republiky, uplatní
se princip personality; je-li takový čin spáchán na území České republiky, aplikuje
se zásada terxxxxxxxxxxx
xx
x xxxxx xxxxxxxxx xxxx xxx xxxxxx x x x xxxxx xx xxx xx x xxxxx xxxxxx xxx xxxxxx
x x x xxxxx xx xxx xx x xxxxxxxxx xxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxytu viz výklad k § 6,
bod 7.
K odst. 1
4.
Výčet trestných činů uvedených v tomto odstavci je .
taxativní
5.
Spáchá-li trestný čin cizinec v cizině, xxxxxxxxx xx xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxx xx
xxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxx xx xxxxx xxxxx xxx xxxxxxxx xxxxxx xxxxxxx xxxxxxx
xxx x xxxxx xx xxxxx xxxány činné v trestním řízení budou stíhat tohoto pachatele
pouze v případech, že jeho čin byl namířen proti takovým zájmům České republiky,
které je nutnx xxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxx xxx xxxxxx xx xxxxx xxxx xxxxxxxx
xxxxxx xxxxxx x xxxx xxxxx xxxx xxxxxxxx xxxxxxx xxxxxx x xxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx
xxxxxx xxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxx xxxxx
xxxxxxxxxxx x xxxxxxxxx xxxx xxxxxxých v tomto odstavci se jedná zejména o činy,
které směřují vůči České republice a jejím státním orgánům. Např. jde o trestné činy
rozvracení republiky (x xxxxx xxxxxxxx xx xxxxx xxxxxx xxxxx xxxxxx xxxxxxx xxxx
xx xxxxx xxxxxx xxxxx xxxxxx xxxxx xx xxxxx xxx x xxxxxxxxx xxxxxxx xx xxxx xx xxxxxxxx
xxxxxx xrestné činy ohrožující samotnou jeho existenci a další zvláště významné hodnoty.
6.
U ostatních trestných činů uvedených v tomto odstavci se jednx x xxxxxxxxx xxxxxx
xxxxxxxxxxxxx xxxx xxxxxxx xx xxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxx xx xxxxxxx xxxxx xxxxxxxxxxxxxxxxxxx
xxxxxxx xx xxxxxxx xx xxxxxx xxx xxledu na místo jejich spáchání a osobu (státní
příslušnost) pachatele. Do této skupiny patří např. padělání a pozměnění peněz (§
233 - viz úmluvy o potírxxx xxxxxxxxxxxxxx x xx xxxxxxx xxx x xx xxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxxxxx
xxxx x xxxxx xx xxx x xxx x xxx xxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxx x xxxxxxx xx xxxxxxxx xxxx
č. 80/2001 Sb. m. s., č. 18/2006 Sb. m. s., č. 57/2007 Sb. m. s.), genocidium (§
400 - Úmluva o zabránění a trestání zločinu genocidia - vyhl. č. 32/1955 Sb.xx
xx
xxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxx xx xxxxxx xxxxx xxxxxx xxxxx x xxxx xxxxxxxx
xxx xxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx xx xxxxx xxxxxx xxxxxxxnost než státní občanství
České republiky. Osobou bez státní příslušnosti, která nemá na území České republiky
povolen trvalý pobyt, je ten, kdo nemá žxxxx xxxxxx xxxxxxxxx x xxxxxxxx xxxx xxx
xxxxxxxx x xxxxxx xx xxxxx xxxxx xxxxxxxxxx x xx xxx xxxxxx xx xxx xxx xx xxxxxxx
xx xxxxxx
xx
xxxxxxx xxxxxušníkem České republiky je osoba, která podle platných právních předpisů
(v současné době zák. č. 40/1993 Sb., o nabývání a pozbývání státního občanstxx xxxxx
xxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxxx
xx xxxxxx xxxxxx xxxxx xx xxxx xxxxx xxxxxxxxxx xxx xxxxx xtátního občanství České
republiky má též státní občanství jiného státu.
K odst. 2
9.
V tomto odstavci je z hlediska působnosti trestních zákonů paxxxxxxxx xx xxxxxxx
xxxxxxx xxxxxxxx xxxxxx xxxx xxxx xxx xxxxxx xxxxxxxxxxxxx xxxxx xxxx xx xxxxx xxxxx
xxxxxxxxx xxxxxx xxxxxx x xx xxxx xxxxxxxxx xxny spáchanými proti nim v cizině (tzv.
pasivní princip personality). Trestným činem spáchaným vůči občanu České republiky
(popř. osobě bez státní příxxxxxxxxx x xxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxx x xxxxx xxxxxxxxxxx
xx xxxx xx xxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxx xxxx xxx xxxxxxxx xxx xxxxxxx xxxxx xxxxxxxxx
xxxxxx xxxxx xxxxxxxxxx
xxx
xxxxxxxxxx x x xxxxx x xx xxxxxxxx xxx xxxx xxxxxxx xxx xxxx xxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx
x xxxxxx xxxxxxl cizinec (popř. osoba bez státní příslušnosti a bez trvalého pobytu
na území České republiky), protože v opačném případě by byla dána působnost trestnxxx
xxxxxx xxxxxxxxxxx x xxxxxxxx xxxxxxxxxxxxx x xxxxxxxxxxxx
xxx
xxxxxxx xx xxxxx xxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxx xxx xxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxadů:
-
v cizině byl spáchán trestný čin vůči českému občanovi nebo osobě bez státní příslušnosti,
která má na území České republiky trvalý pobyt,
x
xxx xx xxxxxxx xxxxxx xx xxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxxxx xx x xxxxxxxx xxxxxxx xxx xxxxx
xxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxx xx xxxxxxx x x xxxxx xxxx xxxxxxxxx xj. na území cizího
státu (podmínka oboustranné trestnosti činu).
12.
Podmínka oboustranné trestnosti činu se nevyžaduje a ani se nemůže uplatxxx x xxxxxxxx
xx xxxxx xxxxxxxx xxxx xxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxx xxxxxx xxx xxx
xxxxxxx xx xxxxx xxxx xx xxxxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxsí jít samozřejmě o čin trestný
podle trestních zákonů České republiky, neboť jinak by nepřicházela v úvahu působnost
trestního zákona.
Souvisejíxx xxxxxxxxxxx
x x x xxxxx xxxxxxxxxxxxxx x x x xxxxxxxxx xxxx x xxxx xxxx xxxxxxxxx x x x xxxxxx
xxxxxxxxxxxxxx x x x xxxxxx xxxxxxxxxxx x x x xxxxxx personality, § 8 - subsidiární
zásada univerzality, § 9 - působnost stanovená mezinárodní smlouvou, § 12 - zásada
zákonnosti a zásada subsidiarity xxxxxxx xxxxxxxx x xx x xxxxxxx xxxx x xxx x xxxxxxx
xxxxx
xxxxxxxxxxx xxxxxxxxx
zák. č. 325/1999 Sb., o azylu,
zák. č. 326/1999 Sb., o pobytu cizinců na území České republiky a o změně některých
zákonů,
xxxx xx xxxxxxxx xxxx x xxxxxxxx xxxxxxxx x xxxxxxx xxxxxxx x x xxxxx xxxxxxxxx xxxxxx
xxxxxx x xxxxxxxx xxxxxxxxxx
Literatura:
viz literatura k § 4
Subsidiární zásada univerzality
JUDr.
Antonín
Draštík
Právní stav komentáxx xx xx xxx xxxxxxxxx
x x x
xx
x xxxxxxxxxx x x xx xxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxx xxxxx xxxxxxxx
xxx xxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxx xxestního zákona. Subsidiární zásada univerzality
spočívá v tom, že za splnění zde uvedených podmínek lze podle trestního zákona České
republiky posuzxxxx xxxxxxxx xxxxxxx xxxx xxxxxxxx x xxxxxx xxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxxx
xxxx xxxxxx xxx xxxxxx xxxxxxxxxxxxx xxxxx xxxx xx xxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxxlen
trvalý pobyt.
2.
K pojmu trestnost činu viz výklad k § 2 odst. 1, bod 8. K pojmu cizina viz výklad
k § 4 odst. 1, bod 9. K podmínkám pro povolení trvaléhx xxxxxx xxx xxxxxx x x xx
xxx xx xxxxxxx xx xxx xxxxxx xxxxxxx xxxxx xx xxxxxx xxxxxxxxxx x xxxx xxxx xxxxxxx
xxxxxxxx xxxxx xxxxxx xxxx xx xx xx x xxxx x xxx odpovědnosti práv. osob.
K odst. 1
3.
Všechny podmínky pro uplatnění subsidiární zásady univerzality musí být splněny současně
a spočívají:
ax
x xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxx xxxx xxx xx xxxxxxx xxx xxxxx xxxxxxx
xxxxxxxxx xxxxxxx xxx xxxxx xxxxxx xxxxxx xxxxxx xx xxxxx xxxxx xxl čin spáchán,
b)
pachatel, který byl dopaden na xxxxx xxxxx xxxxxxxxxx xx x xxxxxx x xxxxxx xxxx xxxxxxx
xxxxxx xxxxxxx x xxxxxxxx xxxxxxx xxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxx xxxxxxxxx xxxxxx x
xxxxxxxx xxxyl vydán nebo předán k trestnímu stíhání nebo výkonu trestu cizímu státu
(zpravidla státu, na jehož území čin spáchal) nebo jinému oprávněnému subjektx xxxxxx
xxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxx xx xxxxxxxx xx xxxxxxxxx xxxx xxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxx
x xxxxx xxxxxxxxx xxxx xx xxxxxxx x xxxxxx xxxxxxxx xxchatele na základě mezinárodní
smlouvy - např. podle Evropské úmluvy o vydávání - č. 549/1992 Sb., nebo nedošlo
k jeho předání na základě evropského zaxxxxxxxx xxxxxxx x xxxxx xxxxxxxx xxxxx
xx
xxxx xxxx xxxx xxxx xxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxxx x xxxxxx xxxx xxxxxxx
xxxxxxxxx x xxxxxxxxu stíhání nebo výkonu trestu, sám požádal o provedení trestního
stíhání v České republice.
4.
Výše uvedené podmínky vztahující se k subsidiárnx xxxxxx xxxxxxxxxxxx xx xxxxxxx
xx xxxxxxxx xx xxxxxxx xxxx xx xxxxxxxx xxxx x xxxxx xxxxxxxxx xxxxxx x xxxxxxxxxxx
x xxxxxxxx xxxxxx x xxxxxxxxxxx xxxtiční spolupráci ve věcech trestních. Oproti předchozí
úpravě se v § 8 odst. 1 písm. b) uplatnění zásady subsidiární univerzality podmiňuje
tím, že vyxxxxxx xxxx xxxxxxxxx xxxxxx xx xxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx
xxxxxxx xx xxxxxxxx xxxxxx xxxxx x xxxxxx x xxxxxxxxx xxxxxxxx xxx xxxxxx x xxdání
k výkonu trestu odnětí svobody, pokud pachatel byl pro daný trestný čin již v cizině
odsouzen.
Nově se podmiňuje [§ 8 odst. 1 písm. c)] uplatnění subxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxxxx
xxxxxx xxxxxxx xxxxxx xxxxx x xxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxx x xxxxx xxxxxxxxxx xxxxx
xxxxxxxx xxxx xxxxxxxxx xxxxxx xx xxemí České republiky skutečně proběhlo a osoba
nebyla vydána nebo předána.
Podmínky přípustnosti předání a vydání do ciziny nyní upravuje zák. č. 104/xxxx xxxx
x xxxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxx xx xxxxxx xxxxxxxxx x xxxxx xxxxxxx x xx xx xxx
x x xxx xx xxxx
x xxxxx x
xx
xxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxx xákona je rozšířena i na případy, kdy je cizím státním
příslušníkem nebo osobou bez státní příslušnosti, která nemá na území České republiky
povolen trvxxx xxxxxx xxx xxxx xxxxxxx x xxxxxxx xxxxx xx xxxxxxx xx xxxxxxxx xxxxxxxxx
xxxxxx xxxxx xx xxxxx xx xxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxx xxx xx xxxx xxxxxxxxxxx xložku.
6.
K pojmu právnické osoby a k jejímu sídlu - viz § 120 a násl. a § 136 a násl. obč.
zák. č. 89/2012 Sb. Právnickou osobou, v jejíž prospěch pachaxxx xxxxxxx xxxx xxx
x xxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxx xxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxx xx xxxxx xx xxxxx xxxxx xxxxxxxxxx
xxxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx xxže být např. odštěpný závod.
xx
x x xxxxx xxxxxxx xxxx xxx xxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxx xxx xxxxxxx
xxxxxxx x xxxxxxxxxx xxxxxxxx x x xxxxxxxx xxxxxx xxxx xxxxxx xeboť trest lze ukládat
pouze za trestný čin.
K odst. 3
8.
Omezení podle odstavce 3 se vztahuje pouze na případy uvedené v odstavcích 1 nebo
2, tedy poxxx xx xxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxx xxxxx xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxx
xxxxx x xxxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxxxxx xxxxxxx xxx xxxxxxx xxxxxxx xxxxxx působnosti
trestního zákona. Např. spáchal-li český státní občan v cizině trestný čin (zásada
personality), pro vyvození jeho trestní odpovědnostix xxxxxx xxxxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxx
xx xxxx xxxxxxx xxxxxxx xxxxxx
xx
xxxxxxxx xxxx x xxxxxxxxx xxxx xxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxx xx xxxxxxx podmínek
vyžadovaných v ustanovení § 8 odst. 1 nebo 2, pak v případě odsuzujícího rozsudku
nesmí pachateli uložit trest přísnější, než jaký umožňuje uxxxxx xxxxx xxxxxx xxxxxx
xx xxxxx xxxxx xxx xxxxxxx xxx xxxxxxxx
xx xxxxxxxx xx xx xxxxx xxxxxxx xxxxxx xxxxx xxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxx xxxxxxxxe
horní hranici trestní sazby téhož druhu trestu, která je stanovena zákonem státu,
na jehož území byl čin spáchán. V případě, že dolní hranice trestní sxxxx xx xxxxx
xxx xxxxx xxxxxxx xxxxxxx xxxxx xxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxx xxxx xxxxx xxxx xxxxxx xxxxx
xxx xxxxx xxxxxxx xxxxxxx xxxxx xxxx xxx xxxxxxxxxx horní hranici v cizozemské úpravě.
Rovněž nesmí ukládat přísnější druh trestu, než který pachateli hrozí v cizině. Pokud
byl čin spáchán na území více sxxxxx xxx x xxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxx xxxxx
xx xxxxxxxxxxx xx xxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxx x xxxxxxxxxxxxx
xxxxch zákonů.
10.
Toto ustanovení pouze limituje český soud v tom, že nesmí ukládat přísnější trest,
než jaký by pachateli hrozil ze strany cizího stáxxx xx xxxxx xxxxx xxxxxxx xxxxxxx
xxxx xxxxx xx xxxx xxxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxx x xxxxx
xxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxx xxxxxxx, pak se pochopitelně trest ukládá v rámci trestní
sazby stanovené trestním zákonem, neboť trestnost činu se jinak zcela posuzuje podle
českého trestnxxx xxxxxxx
xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx
x x x xxxxx xxxxxxxxxxxxxx x x x xxxxxxxxx xxxx x xxxx xxxx xxxxxxxxx x x x xxxxxx
xxxxxxxxxxxxxx x x x xxxxxa registrace, § 6 - zásada personality, § 7 - zásada ochrany
a zásada univerzality, § 9 - působnost stanovená mezinárodní smlouvou, § 12 - zásada
zákoxxxxxx x xxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxx x xx x xxxxxxx xxxx x xxx x xxxxxxx
xxxxx
xxxxxxxxxxx xxxxxxxxx
xxxxxxxx xxxxxx x xxxxxxxx xxxxxxxx xx xxxxxxxx xxxxx
x xxx x xxxxxx x xxx x xxxxx xxx xxxx xx xxxxx xx 31.12.2013,
zák. č. 325/1999 Sb., o azylu,
zák. č. 326/1999 Sb., o pobytu cizinců na území České republikxx
xxxx xx xxxxxxxx xxxx x xxxxxxxx xxxxxxxx x xxxxxxx xxxxxxx x x xxxxx xxxxxxxxx xxxxxx
xxxxxx x xxxxxxxx xxxxxxxxxx
Literatura:
viz literatura k § 4
Působnost stanovená mezinárodní smlouvou
JUDr.
Antonín
Draštík
xxxxxx xxxx xxxxxxxxx xx xx xxx xxxxxxxxx
x x x
xx
xxxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxx xxxxxxxxxxx x xxxxxxxxxxxx x x xx x xxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxxxxxy,
registrace, personality, ochrany a univerzality a subsidiární zásady univerzality)
místní působnosti trestních zákonů České republiky, a to takx xx xxxxxxxx xxx xxxxx
xxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxxx xxxxx xxxxxx xxxxxxxxxxx xxx xxxxx xxxxxxxxx
xxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxx
xxxxxxxxxx
x xxxxx x
2.
Tímto xxxxxxxxxxx xx xxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxx x xxx xxxxx
xxxxxxxxxxx x xxxxxxxxxx x x xx xx xxxxxxxx xx xxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxuva. Může
jít jak o smlouvu dvoustrannou, tak vícestrannou. Musí jít o takovou mezinárodní
smlouvu, která je součástí právního řádu České republiky, bxxx xxxxx xxxxxxxxx x
xxxxx xxxxxxxxx xx xx xxxxxxx xxxxxx xxxxxxxx xxxxx xxx xxxxxxxx xx xxxxxxxxxxxxx
xxxxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxx xxzšíření České republiky vyplývá
např. z Úmluvy o zabránění a trestání trestných činů proti osobám požívajícím mezinárodní
ochrany včetnx xxxxxxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxx xx xxxxxxxx xxxxx xxxxx xxxxxxxx
xxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxxx
jurisdikce
xx
x xxxxx xxxxxxxxx xxxx xxx xxxxxx x x x odst. 1, bod 8.
K odst. 2
4.
Toto ustanovení naopak místní působnost českých trestních zákonů zužuje, a to na
základě mezinárodní smlouvy, která je xxxxxxxx xxxxxxxx xxxx xxxxx xxxxxxxxxx xxxxx
xxxxx xxx xx xxxxxxxxxx xxxxxx xxxx xxxxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxx x xxxxxxxx
xxxxxxxxxxm Velké Británie a Severního Irska (uveřejněna pod č. 135/1976 Sb.). V
takovém případě nepřichází v úvahu aplikace zásad teritoriality, registrace, pxxxxxxxxxxx
xxxxxxx x xxxxxxxxxxxx x xxxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx x x x xx xx
xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx
x x x xxxxx xxxxxxxxxxxxx, § 2 - trestnost činu a doba jeho spáchání, § 4 - zásada
teritoriality, § 5 - zásada registrace, § 6 - zásada personality, § 7 - zásada ochrany
a zásada uxxxxxxxxxxxx x x x xxxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxxxxx x xx x xxxxxx xxxxxxxxxx
x xxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxx x xx x xxxxxxx xxxx x xxx x xxxxxní zákon
Související předpisy:
Úmluva o zabránění a trestání trestných činů proti osobám požívajícím mezinárodní
ochrany včetně diplomatickxxx xxxxxxxx xxxxxx xx xxxxxxxx xxxxx
xxxxxxxxxx xxxxxx xxxx xxxxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxx x xxxxxxxx xxxxxxxxxxx
xxxxx xxxxxxxx x xxverního Irska (vyhl. č. 135/1976 Sb.),
xxxxxxxxxxx
xxx xxxxxxxxxx x x x
x xxxx
xxxxxx xxxxxx x xxxxxxx xxxxxx xxxxx xxxxxxxxx
JUDr.
Antonín
Draštík
Právní stav komentáře je ke dni 1.1.2015.
K § 10
1.
V České republice se uplatňuje zásada, podle níž stát nevydává do cizxxx xxx xxxxxxx
xxxxxx xxxxxxxxxxx x xxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxx x xxxxxx xxxxxxx xxxx xxxxxx xx xxxxxxxxx
xx xxxxxx x xxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxx xxxx xxxxxovením o evropském zatýkacím rozkazu,
kterým je realizován mezinárodněprávní závazek České republiky plynoucí z jejího
členství v Evropské unii. Daxxx xxxxxxx xxxxx xxxxxxxx x x xxxxxx xxxxxxxxxxxxxxxxxxx
xxxxxxx xxxxx xxxxxxxxx x xxx x xxx xxxxx x xxx xxxx xxxxxxxxxx xxxxxx x xxxxxxxxxxx
x xxxxxxí osoby mezinárodnímu trestnímu soudu nebo tribunálu, v němž je výslovně
vyloučena ochrana českého státního příslušníka jinak zakotvená v ustanovenx x xxx
xxxxx xx xxx xxxx xxx xxxxx xx xxxxxxxxxxxx
xx
x xxxxxxxxx xxxxxx xx xxxxxxxx xxxx x xxxxx xxxxxxxxx xxxxxx x xxxxxxxxxxx x xxxxxxxx
xxxxxx x xezinárodní justiční spolupráci ve věcech trestních, tj. od 1.1.2014, se
zrušuje dosavadní ustanovení § 10 s tím, že jde z hlediska obsahu ve skutečnosxx
x xxxxxxxxxx xxxx xxxxxxxxxxxxxxx xxxxx xx xxxxx xxxxxxxxxx x xxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx
xxxxxxxxx xxxx xxxxxx xxxxxxx x xxx xxxxx xx x x xxx xxxxx x xxsm. e), odst. 7 tr.
řádu ve znění do 31.12.2013]. Toto ustanovení se stává součástí zákona č. 104/2013
Sb., o mezinárodní justiční spolupráci ve věcech xxxxxxxxx x xxxxxx xxx xxxxxxx xx
xxxx xxxxxxx x xx xx xxx x x xxx xx xxx xxxx xxxxx xxxxx x xxxx xxxx xxxxxxx xxxxxxxx
xxxx xx xxxxxxxxxx x x xx xxx xxxxxxxx upraveny zásady vydávání a předávání občanů
České republiky a dalších osob s trvalým pobytem na území České republiky do ciziny
a do jiného členského sxxxx xxxxxxxx xxxxx
x xxxxx x
xx
x xxxxx xxxxx xxxxx xxxxxxxxx x xxx xxxxxx x x xx xxx x x xx
xx
xxx xxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxx xx xxxxxxxxxxx xxxxxx xxxx xxxxxxxo občanství pachatele
v době rozhodování o jeho vydání, a nikoliv např. v době spáchání činu. Tato zásada
platí bez ohledu na to, zda pachatel má v době rozxxxxxxxx xxxxx xxxxxx xxxxxxxxx
x xxxxxxxxx xxx xxx xx xxxxx xxxxxxxxx xxxxxx xxxxx xxx xxxxx xxxxxx xxxxxxxxxx x
xxxxxxxx xxxxxx xxxxx xxxxxxxx xxxxxa České republiky do ciziny je rovněž nerozhodné,
zda trestný čin spáchal v cizině nebo na území České republiky.
K odst. 2
5.
Výjimka obsažená v tomxx xxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxx xxxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxx
xxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx xx xxxxxx xxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxx xxxx xx xxxxxxx xxxxxxxxxx
xxtýkacího rozkazu. Jeho zavedení do právního řádu České republiky jako promítnutí
závazků České republiky vyplývajících z členství v Evropské unii vyxxxxx x xxxxxxxxx
xxxxxxxxxx xxxx xxxxxxxx xxxx xx xxx xxxxxxxxx x xxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxx x xxxxxxxxx
xxx xxxxxxxxx xxxx xxxxxxxxx xxxxx xxxxxxx84/JVV).
Evropský zatýkací rozkaz je rozhodnutím vydaným soudem členského státu Evropské unie,
kterým se vyžaduje zatčení osoby a její předání jinýx xxxxxxxx xxxxxxx xx xxxxxxx
xxxxxx xxxxxxxxxx xxxx xxx xxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxxxx x xxxxxxxxx xxxxxxx x x xxxxxx
xxxxxx xxxxxx xxxxxxx xxxx xxxxxxxého opatření spojeného s odnětím svobody (např.
k výkonu ústavního ochranného léčení) do jiného členského státu Evropské unie. Tento
postup předání sx xxxxxxx xxxxxxx xxx xxxx xxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxx xxxxx x xxxxxxx
xx xxxxxx x xxxxxx xxxxxx xxxxx xx xxxxxx x xxx xx xxxxxxx xxxxx xxxxxxxx x xxxxxxxx
xx V § 403 a násl. tr. řádu ve znění do 31.12.2013 jsou stanoveny konkrétní podmínky
předávacího řízení občana České republiky nebo osoby, která má trvalý xxxxx xx xxxxx
xxxxx xxxxxxxxxx xx xxxxxx xxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxx xxxxx
xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx
x x x xxxxx xxxxxxxxxxxxxx x x x xxxxxxxxx xxnu a doba jeho spáchání, § 4 - zásada
teritoriality, § 5 - zásada registrace, § 6 - zásada personality, § 7 - zásada ochrany
a zásada univerzality, § 8 - xxxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxxxxx x x x xxxxxxxxx xxxxxxxxx
xxxxxxxxxxx xxxxxxxxx x xx x xxxxxx xxxxxxxx xxxxxx xxxxxx x xx x xxxxxx xxxxxxxxxx
x xxxada subsidiarity trestní represe, § 13 - trestný čin, § 110 - trestní zákon
Související xxxxxxxxx
xxxxxxx xxxxxxxxxx xxxx xxxxxxxx xxxx xxxxxxxxxxxx xx xxx xxxxxxxxx x xxxxxxxxx xxxxxxxxx
xxxxxxx x xxxxxxxxx xxx xxxxxxxxx xxxx xxxxxxými státy,
zák. o státním občanství České republiky,
zxxx xx xxxxxxxx xxxx x xxxxxx
xxxx xx xxxxxxxx xxxx x xxxxxx xxxxxxx xx xxxxx xxxxx xxxxxxxxx x x xxxxx xxxxxxxxx
xxxxxxx x
Judikatura:
Z článku 1 odst. 2 Ústavy, ve spojení s principem spolupráce, stanoveným čl. 10 Smlouvy
ES, vyplývá ústavxx xxxxxxxx xxxxx xxxxx xxxx xxx xxxxxx xxxxxx xxxxxxxxx xxxxxx
xxxxxxx xxxxxxxxxxxxxx xxxxxxxx x xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx x xxxxxxxxxx xxxxxxxxrních
orgánů a orgánů členského státu. Pokud tedy existuje několik interpretací Ústavy,
jejíž součástí je Listina základních práv a svobod, přičemž jxx xxxxxxx x xxxx xxxxx
x xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxx xxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxx x xxxxxxxxxxx xx xxxx xxxxxxxxx
x xxx xx xxxxx xxxxx xxxxxxx xxxxx xxxxxxxxx xealizaci tohoto závazku, a nikoli výklad,
který tuto realizaci znemožňuje. Tyto závěry se vztahují i na výklad čl. 14 odst.
4 Listiny základních práv a sxxxxxx xxxxx xxxxxxx x xxxxxxxxx xxxxxx xx xxxxxxxxx
xxxxx xx xxxxxxxx x x xxxx xxxxxx xxxxxx xxxxxxx xxx xxxxxxxx xxxxxxx xxxxxx xxxxxxxx
xxxxxxxx xxxkaz umožňuje toliko časově omezené předání občana k jeho stíhání v členském
státě EU pro konkrétně vymezený skutek, přičemž po skončení tohoto řízení mx xxx
xxxxxxx xxxxxx xx xxxx xx xxxxx xxxxx xxxxxxxxxx xxxxx xx xxxxx xxxxxx xx xxxxx xxxxxxxxx
xxxxxx xxxxxxx x xxxxxxxx xxxxxxx xxx xxxxxxx xxxxx xxxxxského zatýkacího rozkazu,
opravnými prostředky, nevyjímaje z toho ani případnou ústavní stížnost.
Pl. ÚS 66/04 (uveřejněno pod č. 434/2006 Sb.)
xxxxxxxxxxx
xxx xxxxxxxxxx x x x
xxxxxx xxxxxxxx xxxxxx xxxxx
xxxxx
xxxxxxx
xxxxxxx
xxxxxx xxxx xxxxxxxxx xx xx xxx xxxxxxxxx
x x xx
xx
xxxxx x xxxxx xxxxxxxxxx xxxxx rozdílně nahlíží na trestní rozsudky vydané na jedné
straně členským státem Evropské unie (odstavec 2) a na straně druhé jiným cizím státem
(odstavec 1xx xxxxxx xxxxxxxxx xx xxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxx xxx x xxxxxxx xxxxxxxxx
xxxxx xxxxxxxxx xxx xxx xxxxxx xxxxxxx xxxxxx xxxxxxx x xxxxxxxx xxxxxxx
xx
Vazbu či trest vykonané v cizině lze započítat do trestu uloženého v České republice
za podmínek uvedených v § 93.
3.
Jestliže odsouzení trestním rxxxxxxxx xxxxxx xxxxx xx xxxxxxxxxxx x xxxxxxxx xxxxxxxxx
xxxxxxx xxx xxxxx x xxxx xxx xxxx xxxxxxxxxx x xxxx xxxxxxxxxx xxxx xxx xxxxx xxxxxxx
xxxxxxky vyžadované ustanovením § 105. Pravomocné rozhodnutí o zahlazení cizozemského
odsouzení má podle ustanovení § 364a tr. řádu účinky zásadně jen na úxxxx xxxxx xxxxxxxxxx
x xxxxxxx x xxxxxxx xxxxxxx xxxx xxxxxxx xxx xxxx xxxx xxxx xxxxxxx xxxx xxxxxxxx
xxxxx x xxxxx xxxxxxxxx xxxx x xxxxx xxxxx xxxx xxanovit výjimku mezinárodní smlouva,
která přizná závaznost rozhodnutí českého soudu o zahlazení i na území smluvního
cizího státu. V tom je rozdíl oprxxx xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxxx x xxxxxxxxxx
x xxxx xxx x xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxx xxxxx xx xx xxxxxxxxx xxx xxxxxxx
xxxxxx xxko by nebyl odsouzen, což se uplatní jak v České republice, tak v cizině.
4.
Toto ustanovení se vztahuje i na právnické osoby a mladistvé - srov. § 1 odsxx x
xxxx x xxx xxxxxxxxxxxx xxxxx xxxxx x x xxxxx x xx xx xx
x xxxxx x
xx
x xxxxxxxx x xx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxx xxxxx xx xxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxxxxx xelze
vykonat cizozemská trestní rozhodnutí a rozhodnutí cizích států nemohou mít na jejím
území ani žádné jiné právní účinky. Výjimku z této zásady můžx xxxxxxxx xxxxx xxxxx
xxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxx
xx
xx xxxxx xxxxxxxxxx xxxxx
x
xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxx xxxxx x xxx xxx xxx xxxxxxxxxx xxxxxxx
xxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxx xx xxxxx xxxxx xxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxx
xxxxxxxxxx xxxxxtavuje nejvyšší formu právních účinků, které lze rozhodnutí cizího
státu na území České republiky přiznat (srov. např. ustanovení § 130 a 304 z. m.
j. sx x xxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxx
x
xxxxxx xxxxxxx xxxxxx xxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxx xxxxxx xxx x xxxxxx
xxxxxxx xxxré nespočívají ve vykonání cizího trestního rozsudku, ale v tom, že rozhodnutí
cizího státu se pro jiné účely, než pro účely vlastního výkonu rozsudku, xxxxxxx
xxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxxx xxxxxx xxxxx xxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxx xx x xxxxxxx
xxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxx xxxxx xxxxxxxx xxxxx x xxxxxxnění trestního rozsudku cizího
státu při posuzování okolnosti recidivy (např. u § 205 odst. 2), při rozhodování
o způsobu výkonu trestu odnětí svobody xx xx xxxxx xxx x xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx
xxxxxxxxxx xx xxxxx xxxxxxxx xxxxx xx xxxxxxxxx xxxxxxxx xxxx xxxxxxxxxxx x xxxx
xxxxx xxxxx x x xxxxx xx x x x xx odst. 1, 3 zák. č. 269/1994 Sb., o Rejstříku trestů,
viz R 33/1997).
7.
Trestním rozsudkem cizího státu se rozumí odsuzující rozsudek cizozemskxxx xxxxxx
xxxx xxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxx xxxxx xxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxx xx
xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxx x xxxx xxxxxxxxx xxxxxslovenské federace, pokud
měly sídlo na území dnešní Slovenské republiky - k tomu srov. R 37/1996), jímž byl
pachatel uznán vinným a byl mu uložen trest nxxx xxxxxxxx xxxxxxxx x xxxxx x xxx
xxx xxxxx
xxx xxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xx xxxxxx xxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxx xxxxxxxxxxx
xxx x xxxxx xznačená forma cizozemského trestního rozhodnutí (např. usnesení, trestní
příkaz).
8.
K pojmu území republiky - viz výklad k § 4, bod 6.
9.
Výjxxxx xx xxxxxxx xx xx xxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxx
x xx xxx xxxxxxx xxx xxx xxxx xxxxxx xxxxxxx xxxx xxxxxxxx xxxxxě v případě, kdy
tak stanoví:
a)
mezinárodní smlouva, která je součástí právního řádu České republiky, anebo
b)
zákon České republiky.
Přexxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxx xxxxx xx xxxx xxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxx
xxxxxxx xxxxxxx xxxxx xxxxxxxxxx
xxx
xxxxx xxx x xxxxxx x xxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxx xx xxxxxxx xxxxxxxxxxx
xxxxxxxx xxxx xxx xxx x xxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxxx xx xxxxx xohoda mezi Českou
republikou a Thajským královstvím o předávání pachatelů a o spolupráci při výkonu
trestních rozsudků - uveřejněna pod č. 107/2002 Sbx xx xxxx xxx x xxxxxxxxxxx xxxxxxx
xxxxx xxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxx xxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxxx xx x xxxxx xxxxxxxxx
xxxxxx xxxxx xxxxxx x xxxxxxxxx xdsouzených osob (uveřejněna pod č. 553/1992 Sb.)
a podle Úmluvy o předávání osob odsouzených k trestu odnětí svobody (tzv. Berlínská
úmluva, publikovxxx xxx xx xxxxxxxx xxxxx
xxx
xxxxx xxx x xxxxxx x xxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxx xx xxxxxxx xxxxxxx xx
xxxx xxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxvídanou v odstavci 1 trestní řád. Úprava byla
obsažena v hlavě dvacáté páté trestního řádu, zejména v § 449 a násl. Podle § 450
odst. 2 tr. řádu bylo možno xxx xxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxx x xxxxxx x xxxxxx
xxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxx xxxxx x xxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxx x xxxxxxxxx
xx xxxxxxxx xx uznávání a výkon cizozemského rozhodnutí upraveno v § 118 až 140 z.
m. j. s.
12.
Dalším zákonem relevantním z hlediska přiznání právních účinků tresxxxx xxxxxxxxx
xxxxxx xxxxx xx xxxx xx xxxxxxxx xxxx x xxxxxxxxx xxxxxxx
xxxxx x x xxxxx x xxxxxx xxxxxx xxxx xxxxxxxx xxxx xx xxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxedlnosti
rozhodnout, že do evidence Rejstříku trestů se zaznamenají údaje o jiném odsouzení
občana České republiky soudem jiného než členského státu xxxxxxxx xxxxx xxxxxxxx
xx xxxx xxxxx xxxxx xx xxxxxxx x xxxxx xxxxxxxx xxxx xxxxx xxxxxxxxx x xxxxx xx xxxxxxxx
xx xxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxx x xxxxxx xxestu, který za něj byl uložen. Zákonný důsledek
rozhodnutí Nejvyššího soudu, jímž se údaje o cizozemském odsouzení zaznamenají do
Rejstříku trestů, zxxxxx x xxxx xx xxxxx x x xxxxx x xxxxxx xx xx xxxxxx xxxxxxxxxxx
xxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxx xxxxx xxxx xx xxxxxxxxx xxxxxx xxxxx xxxxxxxxxx xxx
xxxxxná, že toto odsouzení nemá jen význam důkazního prostředku k osobě odsouzeného,
ale stává se formální právní skutečností předpokládanou zákony České xxxxxxxxxx xxxxxxx
xxxxxxxxxxxx x xxx xxx xxxxxxxxx xxxx x xxxxxxxxx xxxxxxxx xx xxxxxx xxxxxxxxxxx
xxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxx x xxxxx xxx xxxx xožno přihlížet k zapsanému odsouzení
jako k okolnosti recidivy, je však nezbytné mít k dispozici další podklady, přinejmenším
opis rozhodnutí cizozexxxxxx xxxxxx xxxxx xx xxxxxxxx xxxx xxxx xxxxxx xxxxxxx xxxxxxx
xxxx xxxxx xxxxx x xxxxxx xx xxxxxxxxx
xxxxx x xx xxxxx x xxxxxx xxxxxxxx xxxx xxxx xx xávrh Ministerstva spravedlnosti
rozhodnout, že se na odsouzení občana České republiky soudem jiného členského státu
Evropské unie hledí jako na odsoxxxxx xxxxxx xxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxx xx xxxx xxxxx
xxxxx xx xxxxxxx x xxxxx xxxxxxxx xxxx xxxxx xxxxxxxxxx x xxxxx xx xxxxxxxxxx xxxxxxxxxx
xxxx x xxxxxx xxxxxxx xxxxx xx xxx xxx xxxxxxx xx xxxx xxxxxx x xxxxxxx xxxxxxxxx
xxxxx xxxxxxxx xxx xxxxxxxx xxxxxxxxxx x xx xxxxx xx
xxx
Na druhou stranu ani po zapsání údajů o odsouzení soudem cizího státu do evidence
Rejstříku trestů nejde o rozsudek soudu České republiky, nelze rušit xxxxxxxxxx xxxxxx
xxxxxx x xx xxx xxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxx x xxxxx xx xxxxxx x xxxxxxxx
xxxxxxxxx xxxxx xxxxxxx xxxxxxxx xxxxx xxxx xxolečný trest. Výslovně je tento závěr
obsažen v ustanoveních § 43 odst. 4 a § 45 odst. 4 ve vztahu k pravomocným odsuzujícím
rozsudkům jiného členského xxxxx xxxxxxxx xxxxx
xxxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxx x xxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxx xx xxxxxxxx xxxxxxxxx
xxxxxx xxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xxx xxkon takového rozhodnutí na území České republiky,
avšak hledí-li se na něj jako na pravomocné odsouzení soudem České republiky, zakládá
překážku přípxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxx xxxxxx xx xxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxx
xxxx xxxxx xx xxxxx xx xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxx xxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxdu
má v tomto smyslu tzv. negativní účinky - tvoří překážku věci rozhodnuté). Ve vztahu
k rozhodnutím jiného členského státu Evropské unie tak výslovně xxxxxxx x xx xxxxx
x xxx xxxxx
xxx
xxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxxxx xxxxx x xxx
x xxxxx x x xxx x xxxxx xx xx xx x.) je předpokladem jeho výkonu na území České republiky.
Jestliže z různých důvodů nedojde k vlastnímu výkonu již uznaného cizozemského rozhodnutí
na xxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxx x xxxxxxxx xx xxxxxxxxxx x xxxxxx xx xxxx
xxxxxxx x xxxxxxxxx xxxxxx xxxxxx xx xxxxx xxxxxxxxx xxxxxxx xxxxx x xxném rozsahu
vykonal), pak s takovým uznaným cizozemským rozhodnutím jsou přesto spojeny účinky
vyplývající z § 4 odst. 5 a § 4a odst. 3 zák. č. 269/1994 Sxxx xxx xx xx xxxxxx xxxxxx
xxxxxx xxxx xxxxxxxx xxxxx xxxxx xxxxxxxxxx xxxxx x xxx xxxxxxx xx xx xx xx xxxxx
xxxx xx xxxxxxxxx xxxxxx xxxxx xxxxxxxxxx
15.
S ohledem na ustanovení § 89 odst. 2 tr. řádu lze trestní rozsudek cizozemského soudu
vždy (tj. i bez jeho uznání či zaznamenání do Rejstříku trestůx xxxxxxxx xx xxxxx
xxxxxxxxx x xxxxxxxx xxxxxx xxxx xxxxxx xxxxxxx xxx x xxxx xxxxxxxxx xxx xxxxxxxxx
xxxxx xxxxxxxxxxx x xx xxxxx x xxx xxxxxxxxxxx x xxřízení výkonu trestu odnětí svobody,
jehož výkon byl původně podmíněně odložen nebo z jehož výkonu byl obviněný podmíněně
propuštěn (R 16/1997).
1xx
xxxxxx xxxxxxxxxxx xx xxxxxx x xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxx xxxxx xx xxxxxx
xxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx x xxxx xxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxxxxxé federace (tj. před
1.1.1993). Ve vztahu k trestním rozhodnutím soudů bývalé ČSFR lze zejména poukázat
na přechodná ustanovení zákona č. 25/1993 xxx xxxxxx xxxxx xxxxxx xxxxxxxx xxxxxxx
xx xxxxxx xxxx xxxxxx xx xxxxxx xx xxxxx xxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxx xx
xxxxx xxxxx xxxxxxxxx xx xxkladě ustanovení čl. II bod 7 zák. č. 25/1993 Sb., hledí
se na odsouzení jako na odsouzení soudem České republiky. Soud České republiky příslušný
podle § xxx xxxxx x xxx xxxx xx xxxxx xxxxxxxx x xxxxx xxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxx
xxxxxxxxxxx xx xxxxxxxxx xxxxxx xxxxxx xxxxxx xxxxxx xxxxxxxx xxxxx xx xxx xxožen
takovým rozsudkem a z jehož výkonu byl podmíněně propuštěn, neboť se ve zkušební
době neosvědčil (R 8/1997). Rovněž lze připomenout, že trestní roxxxxxx xxxxxxxxxxx
x xxxx x xxxxxxx xxxxxx x xx xxxxxx xxxxx xxxxxxxxxxx xxxxx xxx xxxxx xx xxxxx xxxxxx
xxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxxxxxxx má povahu rozsudku soudu cizího státu,
byť byl vyhlášen soudem dříve společné soudní soustavy. Nelze jej proto napadnout
stížností pro porušení zákonx xxx xxxxxxx xx xxxxxx xxxxxxx
xxxxxx x xxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxxx x xxxx x xxxxxxx xxxxxx xxxxx xxx
xxxxx xx xxxxx xxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxiky, vyhlášeného před 1.1.1993, je třeba z
hlediska § 11 stanovit diferencovaně. Zatímco takový rozsudek nemůže být na území
České republiky vykonánx xxx xx xxx xxxx xxxxxxxxx xxxxxx xxxx xxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxxxx
xxxxxxxxxxxx xxxxx xxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxx xx xxxxx xxxxxxxxx xxxxxxx xěco
jiného, má zde účinek negativní tím, že tvoří překážku věci rozhodnuté.
Z toho především vyplývá, že takový rozsudek lze vykonat (pokračovat v jehx xxxxxxxx
xxx xxxxxxx x xxxx xxxxxxx xxxxxxxx xxxx xxxxxxxxx xxxxxx xx xxxxxxx xxx xxxx xxxx
xxxxxxxxxx xxxx xxxxxxxx xxx xxxxxxxxx xxxx xxxxx xxxxxxiky uznal na území České
republiky, popř. jde-li o výkon trestu peněžitého nebo trestu zákazu činnosti na
základě dožádání Slovenské republiky podle čxx xx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxx x
xxxxxx xxxxxx xxxx xxxxxx xxxxxxxxxx x xxxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxx xxxxxxxx xxxxx
x xxxxx xxxxxxxxx xxxxx xxxxxx souhrnný trest podle § 43 odst. 2 i za trestný čin,
za nějž byl pachatel odsouzen takovým rozsudkem, a nelze k němu ani přihlížet jako
k okolnosti zakládaxxxx xxxxxxxx xxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx xxxxx x xx xxxxx xxx
x xx xxxxx xx x xxx xxxxx xx xxxxxxx xxxx xxxxxxx xxxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxxxxx
xxxxxxx xtíhání, a bylo-li již zahájeno, nelze v něm pokračovat a musí být zastaveno,
proti tomu, proti němuž dřívější stíhání pro týž skutek skončilo takovým prxxxxxxxxx
xxxxxxxxx xxxx xxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxxxxxx xxxxxx xxxx xxxxx xxxxxxx
xxxxxx x xxxxxxxx xxxxxx xx xxxxxx xx xxxxx xxxxxx xxxxenské republiky, jestliže
rozhodnutí nebylo v předepsaném řízení orgány Slovenské republiky zrušeno.
Je-li však trest uložený takovým rozsudkem vxxxxxxxxx xxxxx xxxxxx xxx xxxxxxx xx
xxxxx xxxxx xxxxxxxxx xx xxxxxxx xxxxxxxxxx xxx xx xxx x xxxx xx xxxxxxx xxx xxxx
xx xxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xxpubliky podle čl. VI Závěrečného protokolu Smlouvy
o právní pomoci mezi Českou republikou a Slovenskou republikou, hledí se na odsouzení
jako na odsouxxxx xxxxxx xxxxx xxxxxxxxxx xxxxx xxxxx x xxxxxxxx xx xxx xxxxxxxx
xxxxx xx xxxxx xxxxx xxxxxxxxxx xxxxx x x xxxxxxxx xx xxxx xxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxem
na základě rozhodnutí Nejvyššího soudu zaznamenáno do evidence Rejstříku trestů podle
§ 4 odst. 2 zák. č. 269/1994 Sb., o Rejstříku trestů (R 37/1996xx
x xxxxx x
xxx
xxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxx x xx xxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxx xxxx
xx xxxxxxxx xx xxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxi odsouzeného činu pro účely trestního
řízení za odsouzení soudem České republiky. Tato výjimka ze zásady obsažené
v odstavci 1 se vztahuje výhxxxxx x xxxxxxxxx xx xxxxxx xxxxxx xxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxx
xxxx xxxxxx x xxxx xxxxxxxx xxxxxx x xxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxx xxxxx xx xxxxxxx xxxxxxxxxxt
odsouzení, ke kterému došlo v některém členském státě, v novém trestním řízení vůči
odsouzené osobě. Tímto ustanovením, jakož i novelou zákona o Rejsxxxxx xxxxxx xxxxx
xx xxxxxxxx xxxx xxxxxx xx xxxxxxxxxx xx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxx
xxxxxxxxxx xxxx xxxxxxxxxxxx xx xxx xxxx.2009, o organizaci a obsahu výměny informací
z rejstříku trestů mezi členskými státy, a rámcového rozhodnutí Rady 2008/675/SVV
ze dne 24.7.2008, o zxxxxxxxxxxx xxxxxxxxx x xxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxx xxxx xxx
xxxxx xxxxxxxx xxxxxxx
ex lege
xxx
xxx xxxxxxxxxx xxxxxxx xxx xx xxxxxxxxx xxxxxxxxxx x xxx xylo učiněno v trestním
řízení, je třeba vycházet z trestněprávních předpisů členského státu, o jehož odsuzující
rozsudek jde, a pokud v této souvislosxx xxxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxx xxx xx xxxxx
xxxxxx xxxxxx xxxxxx xxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx x xxxxx x xxx x
xxxxx xxx xxxxx xxxxx xx 1.1.2014 zák. č. 104/2013 Sb., o mezinárodní justiční spolupráci
ve věcech trestních.
19.
Toto ustanovení se uplatní bez ohledu na státní občanstxx xxxxx xxxxxxxxx xxxxxx
xxxxxx xxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxx xxxxx
xxx
xx xxxxxxxxx x xxxxx xxx xx xxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxx xx xxxxí na
odsouzení soudem členského státu Evropské unie jako na odsouzení soudem České republiky.
Tato však v žádném případě neznamená, že i oxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxx
xxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx xx xxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxxx
xxxxxxxxxx xx xxxxx xxxx xx xxzsudek soudu České republiky. Trestní rozsudek jiného
členského státu i nadále zůstává rozsudkem soudu jiného členského státu Evropské
unie, a nestáxx xx xxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxx xxxxx x x xxxxxx xxxxxxxxx xx xxxxxxxxxx
xxx xxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxx xxxxx xxxopské
unie aplikací ustanovení o souhrnném či společném trestu (§ 43 odst. 4, § 45 odst.
4), anebo aby jej zrušil v řízení o mimořádném opravném prostředkxx xx xxxxx xxxxxx
xx xxxxxx xxxxxxxxx xxxxx xx xxxxxx xxxxxxx xx xxxxxxxxx xxxxxx xxxxx xxxxxxxxxx
x xxxxx xxxxxxxxxxxx xxxx xxxxxx xx xxxxx xxxxx xxxxbliky není rozhodnutí příslušného
soudu o jeho uznání.
xxxxx
právní fikce
xxx
xxxxxxxxxxxx xxxxxxxx x xx xxxxx x xx xxxxxxxxx xx xxxx xxxxx xx xxxx xxxxxxxxxx
xxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxx xxxxx xxxxxxxx xxxxnné znaky alespoň jedné
skutkové podstaty trestného činu podle českých trestních zákonů. Jde o bezvýjimečnou
podmínku oboustranné trestnosti činu, xxx xxx xx xxxxxxx xxxxx xxxxx xxxxxxxx xxxx
xxxxxx xxxxxxxxx xxxxxx x xxxxx xxxxxxxx xx xxxxxx xxx xxxx xxx xxxxxxxx xxxxx xxx
xxxxx xxxxxxxxx xxxxxx xxské republiky. Je přitom nerozhodné, jaký právní aspekt
kvalifikace činu se projeví v závěru o jeho trestnosti podle českých trestních zákonů,
když poxxx xxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxx xxxxx xxxxx xxxxxxxx xxxxx xxxx xxxxxxxxx xxxxx
xxxxxxx x xxxxx xxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx xxxxx xxxxxx x České republice
jde o naplnění skutkových podstat více trestných činů.
22.
Zákon sice uvádí, že odsouzení soudem České republiky se uplatnx xxx xxxxx
xxxxxxxxx xxxxxxx xxxxx xxxxx xxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxx xx xxxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxx
xxxxxxx xxxxxxxxx x xxxx xx xxxxxx xxxxx x xxxxxxxm řízení jsou povinny vzít v úvahu
a respektovat jeho hmotněprávní důsledky. V rovině trestně procesní se dopady tohoto
ustanovení výslovně projevují xxxxxxxxx xx xxxxxx xxxxxxxx xxx xxxxxxxx xxxxx x xx
xxxxx x xxx xxxxx xxxx x xxxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxx xxx xxx xxxxxxx xxx xxxxx
xxx xxxxxxxx xxxouzen soudem jiného členského státu Evropské unie. Takové odsouzení,
resp. rozhodnutí soudu jiného členského státu Evropské unie, má v trestním řízexx
xxx xxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxx x xx xxxxx x xxx xxxxxx
fikce
xxxxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxx x xx xxxxx x xxxxxxx xxxxxxx x xxxx xx xxxxxx
xxsouzení je formálně právní skutečností předpokládanou českým právním řádem a v
rámci trestního práva je skutečností významnou pro posouzení otázky rxxxxxxx xxxxxx
x x xxx xxxxx xx x xxx xxxxx xxx xxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx x xx xxxxx
xxx xxx xxxxxxxxxx xx xxxxxxxxxxx xxxx xxxxxxx xxxxx x 56 odst. 2, pro posouzení
splnění podmínek pro zahlazení podle § 105 atd.
Vztah k jiným ustanovením
23.
Ustanovení o právních účincích pravomocxxxx xxxxxxxxx xxxxxx xxxxxx xxxxxxxxx xxxxx
xxxxxxxx xxxx xx xxxxx xxxxx xxxxxxxxx xx xxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxx xx xxxxxxx
xxxxxx xx xxxxxx11 Sb., kterým se mění zákon č. 269/1994 Sb., o Rejstříku trestů,
ve znění pozdějších předpisů, a některé další zákony, s účinností od 27.4.2012. Přechoxxx
xxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxx x xxx xx xxxxxxxxxx xxxxxxxxx x xx xxxxx x xx xxxx xxxxxxxx
x
xxxxxxxxxx x xx xxxxx x xx xxxxxxxxxx xx xxxxxxxxx xxxxxx xxxxxx xxxxxxxxx xxxxx
xxxxxxxx xxxx xxx xxxxxxx xxx xxxxxxxx xxxxx xxxx xxxxxx xxxxxxxxx xxxxxx xxxxxx.
Z toho vyplývá, že za splnění v něm uvedených podmínek se plně uplatňuje až ve vztahu
k odsouzením jiného členského státu Evropské unie pro trestný čin sxxxxxxx xxxxxxxx
xxx xxxxxxxxxx
x
xxxxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxx xxxxxx xxxxxxxxx
xxxxx xxxxxxxx xxxx xxiněných do dne 27.4.2012 je skutečnost, že takové odsouzení
je zapsáno v příslušné evidenci členského státu, jehož je odsouzený státním občanem
nebo nx xxxxx xxxxx xx xxxxxxx xxxxxxxxx
xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx
x x x xxxxx xxxxxxxxxxxxxx x x x xxxxxxxxx xxxx x xxxx xxxx xxxxxxxxx x x x xxxxxx
xeritoriality, § 5 - zásada registrace, § 6 - zásada personality, § 7 - zásada ochrany
a zásada univerzality, § 8 - subsidiární zásada univerzality, § x x xxxxxxxxx xxxxxxxxx
xxxxxxxxxxx xxxxxxxxx x xx x xxxxxx x xxxxxxx xxxxxx xxxxx xxxxxxxxxx x xx x xxxxxx
xxxxxxxxxx x xxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxx represe, § 13 - trestný čin, § 43 odst.
4 - úhrnný a souhrnný trest, § 45 odst. 4 - ukládání společného trestu za pokračování
v trestném činu, § 105 - podmxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxx x xxx x xxxxxxx xxxxxx x xxx
x xxxxxxxxx xxxxxxxxxx
xxxxxxxxxxx xxxxxxxxx
xxxxxxx xxxxxxxxxx xxxx xxxxxxxxxxxx xe dne 24.7.2008 o zohledňování odsouzení v
členských státech Evropské unie při novém trestním řízení,
rámcové rozhodnutí Rady 2009/315/SVV ze dne 2xxxxxxxx x xxxxxxxxxx x xxxxxx xxxxxx
xxxxxxxxx x xxxxxxxxx xxxxxx xxxx xxxxxxxxx xxxxxx
xxxx xx xxxx1994 Sb., o Rejstříku trestů,
xxxxxxxxxxx
xxx xxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxx x xx xxx xxxx xxxxx
xxxxxxxxx x xxxxxxxxx x xxxxxxxxxx xxxxxxxxxo soudem se sídlem ve Slovenské republice,
i kdyby k odsouzení a potrestání došlo před zánikem České a Slovenské Federativní
Republiky. K takovému odsoxxxxx xx xxxxx xxxxxxxxx xxxxx xxxx x xxxxxxxxxxx xxxxxxxxx
x xxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxx x xx xxxxx x xxx xxxxxxxxxx
x xxxxxxx xxxxxdnutí Nejvyššího soudu o uznání rozsudku cizozemského soudu (§ 384a
tr. ř.) nebo o zaznamenání údajů o odsouzení cizozemským soudem do evidence Rejstřxxx
xxxxxx xxxxx x x xxxxx x xxxx xx xxxxxxxx xxx
xxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxxx x xxxx xx xx xx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxx
xxxxxx xxxxx xxxo na odsouzení soudem České republiky (§ 4 odst. 3 cit. zák.), znamená,
že toto odsouzení nemá jen význam důkazního prostředku o osobě odsouzeného, ale xxxxx
xx xxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxxx xxxxxx xxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxxx
x xxx xxx xxxxxxxxx xxxx x xxxxxxxxx xxxxxxxx xx xxyslu příslušných ustanovení trestního
zákona. Na druhé straně ani po zapsání údajů o odsouzení soudem cizího státu do evidence
Rejstříku trestů nejde x xxxxxxxx xxxxx xxxxx xxxxxxxxxx xxxxx xxxxx xx xxxxxx x
xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxx xxxxx xx xxxxxx x xx xxxxx x xxx xxxx
x xxxxx xxx xxxx xxxxx přihlížet k zapsanému odsouzení jako k okolnosti recidivy,
je však nezbytné mít k dispozici další podklady, přinejmenším příslušný spis Nejvyššího
sxxxxx xxxxx xxxxxxx xx xxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxx xxxxx xx xxxxxxxx
xxxx xxxx xxxxxx xxxxxxx xxxxxxx xxxx xxxxx xxxxx x xxxxxxx xxxxxxxka redakce Sbírky:
ve stejném významu je pojem "hledí se na odsouzení jako na odsouzení soudem České
republiky" použit i v třetí části právní věty stanovxxxx xxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxx
xxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxx xxx xx xxxxxxx xxx xxxxx xxxx xxxxx xxxxxxxxx
x xxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxtí podle z. m. j. s. příslušný krajský soud, souhrnný
trest se ukládá podle § 43 odst. 2 tr. zákoníku.]
Trestní rozsudek (rozhodnutí o vině x xxxxxxx xxxxxx x xx xxxxxx xxxxx xxxxxxxxxxx
xxxxx xxx xxxxx xx xxxxx xxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx xx xxxxxx xxxx
xx xxxxxx xxxxxxxx xxxdu cizího státu, byť byl vyhlášen soudem dříve společné soudní
soustavy. Nelze jej proto napadnout stížností pro porušení zákona (§ 266 tr. ř.)
ani návrxxx xx xxxxxx xxxxxx xx xxx xxx xxxx
xxxxxxxxxxx
xxx xxxxxxxxxx x x x
xxxxx xx
xxxxxxx xxxxxxxxxxx
xxxxxx xxxx xxxxxxxxx xx xx xxx xxxxxxxxx
xxxxxxx xxxxxxxxxxx xx xxxxxxxxxxx xxxxx xrávní odpovědnosti. V principu spočívá
v povinnosti strpět v reakci na spáchaný trestný čin následky v podobě zákonem stanovených
sankcí. Trestní odpxxxxxxxx xx xxxx xxxxxx xx xxxxxxxx xxxxx xxxx xxxxxxxx xxxxx
xxxxxxxxxxxxxxxx xx xxxx xxx xxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxx xxxxx x xxxxxxe
s jeho spácháním sankční reakci ze strany státu. Trestný čin a trestněprávní sankce
představují z tohoto zorného úhlu základní prvky trestní odpovědxxxxxx
xxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxx xx xxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxx x xxxxxx xx xxxxxxxx
xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxxx xx xxxx xxxxx trestného činu a jsou splněny všechny
zákonem stanovené podmínky jeho trestní odpovědnosti, je za takový čin trestně odpovědný.
To však nutně neznamexxx xx xxxx xxxx xxxx xxx xxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxx xxxxxx xxxxxxxxx
xxx xx xxxx xx xxxxxx xx xxxxxxxx xxxxxxx xxx xxxxxx xxxxx xxxxx xxxxxx x xxxx xxxxxxxl
nemusí být odhalen a trestně stíhán. Navíc, i když je trestně stíhán, nemusí být
vůči němu vždy uplatněna trestní sankce. Jeho trestní stíhání totiž můxx xxxxxxx
xx xxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxx x xxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxx
xxxxxx xxxxxxxx x xxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxxx x xxxxxxx xxx xxx které charakterizují
osobu pachatele, zavinění a stadia trestného činu - jsou vymezeny v hlavě druhé obecné
části trestního zákoníku. Pro mladistvé pxxxxxxxx xxxx xxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxx x
xxxxxxxx xxxxxx xxxxxx xxxxxxxx x xxxx xxxxxx xxxxx xxxxx xxxxxx x xxxxxxxxxx xx
xxxxxx xxxxxxx x xxx xxxxxxxké osoby v pozici pachatelů část druhá zákona o trestní
odpovědnosti právnických osob a řízení proti nim. Hlava III obecné části trestního
zákoníku v nxxxxxxxxx xx xx xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxx x xxxx xxxx
xxxxxxxxx xxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxx xxxxxx xxxxxxx xxxxxxx poškozeného,
přípustné riziko a oprávněné použití zbraně) - a hlava IV obecné části trestního
zákoníku pak zakotvuje okolnosti způsobující zánik trxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxxx
xxxxxx x xxxxxxxxxxx xx xxxxxx x xxxxxxxxxx xxxx xxxxxx xxxxxxxx xxxxxx xxxxxx xxxxxxxx
x xxxx x xxxxx xx xxxxxx x xxxxxxxxví ve věcech mládeže.
Obecné podmínky a znaky trestní odpovědnosti zakotvené v obecné části trestního zákoníku
jsou společné pro všechny trestné xxxxx xxx xx xx xxxxxxxxxxxxxxxx xxx xxxxxxxxxx
xxxxxxx xxxxx xx xxx xxxxxxxx xx xxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxxx
xxxxxxxxxx xxxxzují skutkové podstaty jednotlivých trestných činů a znaky, kterými
se od sebe odlišují. Tato ustanovení je přitom třeba aplikovat ve vazbě na příslušxx
xxxxxxxxxx xxxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxxx
xx xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx xxx xxxxxxxxxx xxxxx xxx xxxxxxxxx xxx xx xxxxxxxx xxxxxx
xx xxxxxxxx xxxxx xxxx xx xxxx xxxxxxx xxxxxxxx x xxxx xxxxxxxxxxx xx xxxxxx xx xxxxxx
xxedeným v příslušném ustanovení zvláštní části trestního zákoníku, ale je nezbytné
zabývat se i znaky zakotvenými v obecné části tohoto zákoníku.
xxx x
xxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxxx
xxxxxx xxxx xxxxxxxxx xx xx xxx xxxxxxxxx
xxxxxxx xxxxxxxxxxx xx xxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxxx xx xxxxxxxx xxxdně trestného činu.
Proto je trestný čin základem trestní odpovědnosti. Důsledkem jeho spáchání a trestní
odpovědnosti za něj je pak jeho trestnost.
xxxxxxx xxxxxxxxxxx xx x xxxxxx xxxxxxxxxx x xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxxxxx
xxxxxxxxx xx xxxx xxxxxxx xx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xinu kolektivní odpovědnost
skupiny osob, aniž by byl specifikován podíl konkrétních osob na jeho spáchání. Stejně
tak nelze v reakci na spáchaný trestxx xxx xxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxx xxxxxxxx
xxxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxx xx xxxxx xxxxxx xxxxxx xxxxx xxxx xxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxx
xx xxxxxx xxxstný čin společně s další osobou, která se spolu s ní podílela na jeho
spáchání nebo spolu s ní přispěla k jeho spáchání.
Trestní odpovědnost je vyvodixxxxx xxxxx xx xxxxxxxx xxxxx xx xx xxx xxxxxx xx xxxxx
xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxx x xxxxx xxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxxxxo
(vnitřního) vztahu trestně odpovědné osoby k spáchanému činu i k způsobenému následku.
Trestně odpovědné za spáchané trestné činy jsou za splněnx xxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxx
xxx xxxxxxx xxxxx x x xx xxxxxxx x xxxxxxxxx x xxx xxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxx xxxx
xxxxxxxxx xxxxxxxxx xx x xxxxxxxxxx xx xxé typové závažnosti člení na zločiny a přečiny
a trestní sankce uplatnitelné v reakci na jejich spáchání zahrnují tresty a ochranná
opatření. Trestné čxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx x xxxxxxxx xxxxxxxxxxxxxx
x xxxxxx xx xxxxxx xxxxxxxx xxxx xxxxxxxxx xxxxxxxx x xxxxxxx xxxxxxxx xodle zákona
o soudnictví ve věcech mládeže. Specifické sankce za trestné činy právnických osob
v podobě trestů a ochranných opatření jsou pak zakotvenx x xxxxxx x xxxxxxx xxxxxxxxxxxx
xxxxxxxxxxx xxxx x xxxxxx xxxxx xxxx xxxxxxxxxxxx xxxx xxxx xxxxx x xxxxxx xx xxxxxxxx
xxxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxxx x xo těch, za něž jsou podle zákona o trestní odpovědnosti
právnických osob a řízení proti nim tyto trestněprávně sankcionovatelné.
Zásada zxxxxxxxxx x xxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxx
xxxxx
xxxxxxxxx
xxxxxxx
xxxxxx xxxx xxxxxxxxx xx xx xxx xxxxxxxxx
x x xx
xx
xxx xxxxxx xxxxxxxxx x x xx x xxxxxx xxxxxxxxxx x xxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxx
x xxxxxxxxx xxxxxxxx xxchodiska uplatnění trestní odpovědnosti za spáchané trestné
činy. Obě tyto zásady současně patří mezi klíčové zásady celého trestního práva hmotnéhxx
xx
xxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxx xx xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxx xxxxxxx
xxxxxxxxxxxx x xxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxxho vymezení toho, co je trestným činem
a jaké trestní sankce lze v reakci na jeho spáchání uplatnit. Trestným činem je ve
smyslu této zásady jen to, co za něx xxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxx
xx xxxx xxxxxxxx xx xxxxx xxxxxxxxx xxxxxx xx xxx xxxxxx xxxx xxxxxxxx xxxxx xx xxxxxxxx
x xxxxxxx xxanovenými příslušnými zákony, zvláště pak trestním zákoníkem, zákonem
o soudnictví ve věcech mládeže a zákonem o trestní odpovědnosti právnických xxxx
x xxxxxx xxxxx xxxx
xx
xxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxx xx xxxxxxxxxxx xx xxxxxxxxxxxxx
xxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxkonem stanovených pravidel představuje nejzazší z možných
řešení, a to řešení určené pro zvláště společensky škodlivé případy. Současně je
s jejím zaxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxxx x xxxxxxxxxxxxxxx
xxxxxxxx x xx xxxxxxxxx xxx xx xxxxxxxx xxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxdnosti podle
jiných než trestních předpisů. K vyvození trestní odpovědnosti za určitý čin tedy
nepostačuje to, že tento vykazuje všechny formální znaxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx
xxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxx xxxxxx xx x xxxxxx xx xxx xxxxxxxx x xxxxxxxxx
xxxx xxx xxxxxxx xxxxxxxxxxxxx xak jeho pachatel není trestně odpovědný. Tímto způsobem
jsou vymezeny dvě specifické podmínky trestní odpovědnosti, bez jejichž splnění není
možné uxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxx
x xxxxx x
xx
xxxxxx xxxxxxxxxx x x xxxxxx xxxxxxx
xxx xxx xxxxxxx xxxxx xxxxx bez zákona) - je v § 12 odst. 1 zakotvena v návaznosti
na čl. 39 Listiny. Podle něj jen zákony stanoví, které jednání je trestným činem
a jaký trest, jakož i xxxx xxxx xxxx xx xxxxxxx xxxx xxxxxxxx xxx xx xxxx xxxxxxxx
xxxxxxx
xxxxxx xxxxxx xxxx xxxx
xxxxx xxxxx xxxx xxxx
xx
xxxxxx xx x xxxxx xxxxxxxx xxxx xxxxxxxx xxxxxx xxxxxx x xxxxx xxx xxx xxx xxxxhán.
Ve smyslu § 1 a v něm zakotveného zákazu retroaktivity může totiž být určitý čin
trestný, jen pokud byla jeho trestnost stanovena dříve, než byl spáxxxxx x xxxxxxx
xx xx xx xxxxxxxxx xxxx xxxxxxxx x xxxxxx xxxxx xxxxxx xxxxxxxx x xxxx xxxx xxxxxxxxx
xxxxx xxxxxxxxxx xxxxxx xx xxxxxxxx xxxxx xxxxxx xxxxxxxx xx xx xxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxx
xxxx xx xxxxx x xxstiny, § 2 odst. 1).
6.
Právní normy upravující předpoklady a podmínky trestnosti činu a následky jeho spáchání
v podobě trestních sankcí mohou mít xxxxx xxxxx xxxxxxx xxxxxxx xxxxxxx xxxx xxx
xxxxxxxxx xxx xxx xx xxxxxx xxxx xxxxxxxxxxxxxx xxxx xxxxxxxx xxxx xxxxxxx xxxxx
xxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxat. Jejich zákonné vymezení nelze nijak překročit, stejně
jako nemůže být nijak rozšiřován zákonný výčet samotných trestných činů a sankcí
uplatnitexxxxx x xxxxxx xx xxxxxx xxxxxxxxx x xxxxxxx xx xx xx xx xxxxxx x xxxxx
xxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxx x xxxxxxxxxxxx xxxxxx xx xxcméně
nebrání stanovení obsahu určitých trestněprávních pojmů zakotvených zákonem podzákonnými
normami (pro názornost viz např. § 284 ve spojení s x xxx x xxxxxx x xxxxx xxxxxxxxxxxxx
xxxxxxxxxx x xx xxxxx x xxxxxxx xxxxx xxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxx xxxx x xxxxxxxxxxx
xxxxxxx xxxxxx xx xxxxxx xxáchání na trestní zákoník, zákon o soudnictví ve věcech
mládeže a zákon o trestní odpovědnosti právnických osob a řízení proti nim (srov.
§ 110 definxxxxx xxxxx xxxxxxx xxxxx xxxxxxx x xxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxxx x xx xxxxx
x x xxxxxx x xxxxxx
xx
xx xxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxx xxxxx xxxxxxxe v neprospěch pachatele (in malam
partem). Připuštění opaku by totiž zpochybnilo hranice trestní odpovědnosti, které
mohou být stanoveny výlučně záxxxxxx xxxxxx xxxx xxxxxxxx xx xxxxxxxx xxxxxxxxx xxx
xxxxx xxxxxxx xx x xxxxxxxx xxxxxxxxxx
x xxxxx x
xx
xxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxxx xx xxxxxxý čin. Trestní odpovědnost je důsledkem jeho
spáchání. Základním trestněprávním důsledkem odpovědnosti za něj je možnost uplatnit
vůči jeho pachatexx xxxxxxx xxxxxxx xx xxxxx xxx xxxxxxxxx xxxxxxx x xxxxxx xx xxxx
xxxxxxxx xxxxxx x xx xxxxx x x x xxxxx
xxxxxxxxxxxxx xxxxxx xx xxxxxxxx xxxxxxxxxxx xin však ve smyslu zásady subsidiarity
trestní represe zakotvené v § 12 odst. 2 představuje toliko nejzazší (subsidiární)
prostředek k ochraně právníxx xxxx x xxx xxxxxxxxxx xxxxxx x xxxxxxx xxxxxxxxx xxxx
xxxx xxxxx xxx xxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx x xxxxx
xx xxxxtní právo disponuje velice citelnými prostředky státního donucení a otevírá
možnost zásadních zásahů do práv a svobod lidí, může trestněprávní zásahx xx xxxxxx
xxxx xxxx xxxxxxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxx xxxx
xxxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxx xxxxx x xx xxxxxxx xxx x xxípadech, kdy není k dispozici
žádné dostatečně efektivní mimotrestní řešení. Ochrana právních statků tedy musí
být primárně zajišťována mimotrestnxxx xxxxxxxxxx x xx xxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxx
xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxx x xxxxxxxxx xxxxx x x xxxxxxx xxxxxxxxxxx xx xx xxxxx xxxxxxxxxx
xxxxxx xxxxxxxxxx xxx x xxxxxxech, v nichž je taková ochrana neúčinná a v nichž dochází
porušením chráněných vztahů k naplnění znaků skutkové podstaty určitého trestného
činu.
xx
xxxxxxx xxx xx xxxxxxxxx xxxx xxxxxxxxxxx xxxx xxxxx xxxxxxx xxxxx xxxxxxxx xx xxxxxxx
x xxxxx xxxxxxxx xxxxx x xxx xxxxxxx xx xx xxxxx xxx x xxxxxx xxediska jsou rozhodné
formální znaky charakterizující spáchaný čin jako trestný. Jejich naplnění však samo
o sobě nepostačuje k uplatnění trestní odpxxxxxxxxx xx xxx x x xxxxxxxx xxxxxxxxxxxxxxx
xxxxxxxx x xxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxx xxxxxxxx
xxxxxxxx xxxxtého trestného činu je totiž ve smyslu § 12 odst. 2 podmíněna splněním
dvou předpokladů:
-
náležitou společenskou škodlivostí spáchaného činu a
x
xxxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxx
xxxxxxxxxx x xx xxxxx x xxxx xxxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxx xxxxxdiarity trestní represe
jako obecný interpretační princip, ale vycházeje z této zásady vymezuje dvě uvedené
podmínky trestní odpovědnosti, když staxxxxx xx xxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxx
xxxx x xxxxxxxxxxxxx xxxxxxxx x xx xxxxxxxxxxx xxx xxxxxxxxxx xxx x xxxxxxxxx xxxxxxxxxxx
xxxxlivých, v nichž nepostačuje uplatnění odpovědnosti podle jiného právního předpisu.
Předpokladem závěru, že pachatel určitého protiprávního činu jx xx xxx xxxxxxx xxxxxxxxxx
xx xx xxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxx xxxx xxxxxx xxxxxxxxx
xxxxx x xxxxxx xxxxxxxx x xxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxdlivosti spáchaného činu
- je vyjádřením materiálního korektivu jinak v principu formálního pojetí trestného
činu, vymezeného v § 13 odst. 1. Reflektxxx xxx xxxxx xx xx x xxxxx xxxxxxxxx xxxxxxx
xxxxxxxxxxxxx xxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxxx xxxxx xxxx
xxxx x xxxxxxx xx xxxxxfické okolnosti, za nichž k nim došlo, buď společensky zcela
neškodné, nebo mají toliko zanedbatelnou společenskou škodlivost. Pro takové případy
vyxxxxxx xxxxxxxxxx x xx xxxxx x xxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxx x xxxxxxxxxx
x xxxx
xxxxx x xxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxx v § 12 odst. 2 vyjadřuje
fakt, že trestní právo a z něj se odvíjející řešení představují krajní formu - - reakce na konflikty se zákonem a že z xxxxxxxx xxxxxxxx xxxx
xxxxx xxxxx xxxx xxx x xxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxx xxxx xxxxxxxxxx xxxx xxxxxx xxxxxxxxxx
xxxx xxxxxx xxxxxx xxxez Ústavního soudu ČR sp. zn. II. ÚS 413/04 a stanovisko trestního
kolegia Nejvyššího soudu ČR R 26/2013-III). Tento princip má své místo v systému
tresxxxxx xxxxx xxx xxxxxx xx xxx xxx xx xxxxxxx xx xxxxxxxxx xxxx xxxxxxxxxxx xxxxxx
xxxxxxxxx xxxxx x xxx xxxxxx xx xxx xxx xxxxxx xx xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxx
xxxx xxxx xxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxxxx xx prostředky
trestního práva je na místě uplatnit pouze tehdy, když nepostačí uplatnění prostředků
mimotrestních norem.
ultima
ratio
xxxxxx xxxxx
Trestnímu postihu za spáchaxx xxxxxxxxxxx xxx xxxxx xxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxx x
xxxxxx xxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxxxx x xxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxx xxxx xxxxxx
xxxxxxxxxe-li potřebnou společenskou škodlivost anebo (alternativně) postačuje-li
v reakci na něj uplatnění jiné než trestní odpovědnosti, stejně jako v příxxxxx xx
xx xxxxxxxx xxxx xxxxxx xxxxx xxxx xxxxxxx xxx xxxxx x xxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxx
xxxxxxxxxxxxx
xxx
xxxxxxxxxxxx x xxxxxx xx xxxxxx xxx xplatnění jiné než trestní odpovědnosti (tedy
není-li ve smyslu principu trestní represe jako na místě vyvodit trestní
odpovědnost), pax xxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxx xxx xxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxx
xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx xxx xxx xx xxx x xxx xxxxxx xxxxxxxxxxx
xkodlivý. Trestní odpovědnost totiž má jako krajní prostředek reakce na spáchaný
protiprávní čin místo jen v případech, kde jiné právní prostředky selxxxxxxx
ultima ratio
xxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxx x xxxxxx xxxxxxxxx xxxxx xxxx xx
xxxxx xxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx x xxxxxxí trestu v případě závažnějšího
porušení určitých povinností soukromoprávní povahy, které je možné sankcionovat i
mimotrestními prostředky. Obecnx xxxxx xxxx xxxxxxxx xxxxxx xxxxxxx x xxxxxxxxxxx
xxxxxxxxxxxx x x xxxxxxxxx xxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxx xx xxxxxxx
xxxxxxxxxxx neuplatní, jen když postačí samotné užití prostředků mimotrestních norem,
nebo jde o činy nedosahující potřebné společenské škodlivosti.
xxxxxx xxxxx
11.
xxxxxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxxx xxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxx x xxxx
xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxxx x xxxx xx xxxxx xxxxxě naplňuje všechny formální
znaky skutkové podstaty určitého trestného činu a na druhé straně není na místě vyvodit
z něj ani jinou než trestní odpovědnxxx xxxx xxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxx
xxxxx xxxxxxxxxx x xxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxxx
xxxxxxxxxxx představuje materiální korektiv ve vztahu k zákonem vymezeným formálním
znakům skutkových podstat jednotlivých trestných činů. Tyto znaky trestnýxx xxxx
xx xxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxx xxx xxxx xxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxx xxxxxxxxxx
xxx x xxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxxost (R 26/2013-II). Zákonem
zakotvená podmíněnost trestní odpovědnosti a trestnosti potřebnou společenskou škodlivostí
současně vytváří prostor xxx xxx xxx xxxx xxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxxxxxxx
xxxxx xxxxxx xxxxxx x xxxx x xxxxxxx x xxxxxxxx xxxx xxxxxxxxxxxxxx xxxxxxx x x xxxx
xxxx xxxxx xabráněno tomu, aby byly za trestné činy považovány tzv. bagatelní činy
nízké společenské škodlivosti.
12.
Trestní odpovědnost a z ní vyplývající xxxxxxxxx xxxxxxx xxx xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxx
xxxx xxxxx xxxxxxxxx xx xxxxxx x xxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx
xxx x xxxxx xcela postrádajícím společenskou xxxxxxxxxxx xx xxxxxx x xxxx xxxxxxx
xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxx xxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxx
xxxxx xxxxx xxxxxxxxxx xxy byla dovozována trestní odpovědnost a z ní vyplývající
důsledky ve vztahu k činům postrádajícím společenskou škodlivost nebo k činům zanedbatelné
sxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxx
xxx
xxxxxxx xxxxxxx xxxxx xxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxx
xxxx xxx xxxxxxxx xxx xxxxxx xejích stupňů a ponechává stanovení potřebné míry společenské
škodlivosti z hlediska spodní hranice trestní odpovědnosti na zhodnocení konkrétních
xxxxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxx xxxxxxx x xxxxxxxx xxxxxxx x xxxxxxx xxx xxxxxx
x xxxxxx xxxx xxxx xxxxx xxx xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxě to, co charakterizuje
povahu a závažnost spáchaného činu, osobu pachatele, míru jeho zavinění a jeho pohnutku,
záměr nebo cíl. Jako určité vodítko přxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx x x
xx xxxxx x x xxxxxxxxxx xxx xxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxx xxxxx xxx xxxxx xxxxxxx xxxxxx
xxxxxxxxx xxxx x xxxx xxxledky, stejně jako okolnosti, za kterých byl čin spáchán,
a chování pachatele - tedy skutečnosti, s nimiž je třeba se vypořádat též při úvaze
o trestu (srxxx x xxxxxxxxxxx x xx xxxxx x x xxxxxxx x xxxxxx xx xxxxx xxxxxxx xx
xxxxxxx xxxxxxx xxxxx xxxxxxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx x xxxxxxxxxx xxzhodných
skutečností z hlediska míry společenské škodlivosti při použití zásady subsidiarity
trestní represe v souvislosti s řešením otázky viny od xxxxxxxxxxx xxxxxxxx xxx xxxxxxxxxx
xxxxxx x xxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx xxx xxxxxxxx xxxxx xxxxxx x xxxx xxxxxxx xxxx
xx xxxxxxxx xxx xxx xx xxxxxxxx xxtřebná míra společenské škodlivosti pro uplatnění
trestní odpovědnosti pachatele.
14.
Posuzování společenské škodlivosti má klíčový význam zxxxxxx xxx xxxxxxx xxxx xxxxx
xxxxxxxxx xxxxx xxxxx xxxxxx xxxxxx xxxxxx xxxxxxxx x xxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx
xx xxxxxxxx xxxxx xx xxxxxx xxx xxxxxněprávně postihovány, zvláště pak od přestupků.
V principu je však třeba hodnotit společenskou škodlivost všech činů naplňujících
formální znaky skxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx
xxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxx xxxx xxxx
xxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxí stránka a subjektivní stránka. Blíže k nim viz výklady
k § 13 odst. 1.
Zásadně - co do základního východiska - přitom platí, že protiprávní čin, který vyxxxxxx
xxxxxxx xxxxxxxx xxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxxxxx x xxxxxxxx
xxxxxxxxx xx xxxxxxxxxxx xxxxxxxx x xxxxxxxx xxxxxxxxxxvní reakci. Trestní zákoník
totiž - obecně vzato - řadí mezi trestné činy jen takové činy, u nichž za standardních
okolností považuje za nezbytné uplatxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxx x x xx xxxxxxx xxxxxxxxxxxxx
xxxxxxxxx xxxxxx xxxxx x xxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx
xxxx xxxxxxjícího formální znaky určitého trestného činu je tedy na místě jen výjimečně
v případech, v nichž s ohledem na určité specifické okolnosti a z určitých zxxxxxxxx
xxxxxx xxxx xxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxx x xxxxx xxxxxxxxxx xxx xxxx xxxxxxxxxx
xxxxxxxxxx xxx xxx xxxxxxxxxx xxxxx xx xxxxxxxxxxxx xrestným činům dané právní kvalifikace.
Jen v takovém případě je na místě xxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxxx xx x xxxxxxxxxxx
xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxx xxxxxxx xxxx x xxxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx
xxx
xxxxxtkou proti tomu, aby musely být ve standardním trestním řízení projednávány
trestné činy, které si to z hlediska své závažnosti nezasloužxx xx xxx xxxxxxx xxxxxxxxxx
xxxxxxxxxx xxxxxxx xx x xxx xxxxx x xxxxx xx xxx xxxx x x xxx xxxxx x xxx xxxxx xxxx
xxxxxxxxxx xxxxxxxx x xxxxxxxxxx xxxxxx xxzení i v řízení před soudem zastavit trestní
stíhání pachatele trestného činu, jestliže vzhledem k významu a míře porušení nebo
ohrožení chráněného záxxxx xxxxx xxx xxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxx xxxx x xxxx xxxxxxxxx
xxxx xxxxxxxxxxx xx xxxxx xxx xxx xxxxxxxx x xxxxxxxx x xxxxxxx xxxxxxxxx xx xxxxxxxx
xxxu, zejména k jeho snaze nahradit škodu nebo odstranit jiné škodlivé následky činu,
je zřejmé, že účelu trestního řízení již bylo dosaženo. Aplikace těcxxx xxxxxxxxxx
xxxxxxxx x xxxxx xxxxx x xxxxxxxxx xxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxxx
xxxxxxx xxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxx x xxxxxxxxx společenskou škodlivost.
sui generis
Nedostatek společenské škodlivosti spáchaných činů naopak působí jejich beztrestnost.
Zjištění, že ze stíhaného činu nxxxx x xxxxxxx xx xx xxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxxx
xxxx xxxx xx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxx xxxx xxxxxx x xxxxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxxx
xxx xxxxxx xxx x x předchozích stadiích řízení k zastavení jeho trestního stíhání,
nejsou-li splněny podmínky pro postoupení věci jinému orgánu příslušnému k projednxxx
xxxxxxxxxx xxxx xxxx xxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxx xxxx xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxx
x xxxxxxxxxx x xxxx
xxxxx xxxxxxxx xx xx xxxxx xxxxx x xxxxady tzv. bagatelních deliktů. Zásada subsidiarity
trestní represe kladoucí důraz na společenskou škodlivost posuzovaných činů totiž
vytváří prostxx xxx xxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxx xxxx xxxxxxxxx
xxxxxxxxx xxxx x xxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxx x xxxxxx xxxxxxxxxxxxx xostižitelných
činů. Procesní řešení bagatelních deliktů - vycházející z principu oportunity a z
široké možnosti uplatnění odklonů od standardního řxxxxx x xxxxxx xxxx xxxxxxxxx
xxxxxxx xxxxx x xxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxx xx xxxx xxxxxxxxx x xxx
xxxxxxxxx xxx xx xxxx xx xxxxxx xxxx xxxlečenská škodlivost. To umožňuje vhodně diferencovat
v přístupu ke konkrétním případům a řešit je důsledně individuálně. Obecně přitom
platí, že hmoxxxxxxxxx xxxxxx xx xxxxxxxx xxxx xxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xx xxxx
xx xxxxx xxxxxxxxx xxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxx xxxx xxxxxx xxxxá a
zda se případně nelze spokojit s uplatněním jiné než trestní odpovědnosti, a teprve
když tomu tak není lze přistoupit k případnému ukončení trestníhx xxxxxxx x xxxxxxx
xx xxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx xx xxxx xxxxxx x xxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx
xxxxx
xxxxxxxxxxxx
xxx
xxxxxxxxx xxxx xxxxxxenské škodlivosti má zásadní význam též z hlediska posuzování
trestní odpovědnosti mladistvých za jejich protiprávní činy naplňující formální znakx
xxxxxxxxx xxxxx
xxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xx xxxxxx xxxxxxxxxx xxxx xxxxxxxxxxx xx xxxx xxxx
xx xx x xx xxxxxx xx xxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxsti dospělých - podmíněna dosažením
takové rozumové a mravní vyspělosti mladistvých, která jim umožňuje rozpoznat protiprávnost
xxxx xxxxxxxxxx xxxx x xxxxxxxxx xxx xxxxxxx xx x xxxxx x xx xx xxxx xx xxxxxxxx
xx x xxxx xxxxxxxxx xxxxxxx xxxxx x xxxx xx xxxxxx xxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxti, tedy
věku patnácti let, a je příčetný, tedy duševně způsobilý rozpoznat protiprávnost
jím spáchaného činu a ovládnout své jednání, není trestně odxxxxxxx xx xxx xxxxx
xxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx x xxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxx x
xxxxxx xxxxxxxxx xx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxestní odpovědnosti mladistvých zakotvenou
zákonem o soudnictví ve věcech mládeže stojící vedle dalších podmínek jejich trestní
odpovědnosti vyplxxxxxxxxx x xxxxxx xxxxxx xxxxxx xxxxxxxx x xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxx
xxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxx x xxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxosti
jejich činu. Uplatnění relativní trestní odpovědnosti mladistvých je motivováno snahou
reagovat na situace, kdy jejich nedostatečná zralost vxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxx xxxx
xxxxxxx xxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxx xxxx xx xxxxxxxx xxxxxxxx xx xxxxxx xx xxxxx
xxxxxxxx
xxxxxxx xxxx xxxxxxxxxch nesou označení provinění a jejich formální znaky jsou vymezeny
v trestním zákoníku a v zákoně o soudnictví ve věcech mládeže.
Zákon o soudnictví ve xxxxxx xxxxxxx x xxxxxx xxxx xxxxxxx xxxxxxx x xxxxx xxxxxxxxxxxxx
xxxxxxxxxxx xxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxxx x xxxxx xx x xxči
nim nutné vyjít z právní úpravy vztahující se na dospělé, tedy z ustanovení § 12
odst. 2. Na rozdíl od předchozí právní úpravy účinné do 31.12.2009 nyní xxxxxx xxxxxx
xxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxxxxx xxxx xxxxxxxxxxx x xxxxxxxxx xx xx xxxxxxxxxxxx xxxxxx
xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxx xxxxxxxxh činů. S ohledem na dětský věk mladistvých
a s ním spojený obecně dosud nižší práh jejich rozumové a mravní vyspělosti než u
dospělých je ovšem na místě vyxxxxxxx x xxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxx xx xxxx xxxxx xxxxxxxxxxx
xxxxxxxxxxx xxx xx xxxxxxxxxx xx xxxxxx x xxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxx xxx xxxxxxx
xxxxxxdní ani nést důsledky trestní odpovědnosti za činy nízké (malé) společenské
škodlivosti ani za činy zcela postrádající společenskou škodlivost. Uplxxxxxx xxxxxxxxx
xxxxxxxx xxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxx xx xxxxxxxxx xxxx xxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxx
xx xxxxx xxxx xxxxxx x xxxxxxx xx xxxxdou subsidiarity trestní represe.
17.
V systému soudnictví ve věcech mládeže je pamatováno i na reakci na činy jinak trestné
spáchané trestně neoxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx x xx xx xxxxxxx xxxxxxxxxxxxx x xxxxxx
xxxxxxxxxxxxx xxxx x xxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxxx x xxxxxx xxxxxxxxxx x x xx xxxx
xxxxx xrestné spáchané dětmi mladšími patnácti let - trestně neodpovědnými už z důvodu
nízkého věku - a to opatřeními netrestní - převážně výchovné - povahy (vxx x x xxxxx
x x x xx xxxxx x xx xx xxxx xxxx xxxxxxxx xxxx xxxxxxxx x xxxxxx x xxxxxxxxxx xx
xxxxxx xxxxxxx x xxxxx xxxx xx xxxxxxxx xxxxxxxxxx xx xx xxxxx x xísm. a) z. s. m.
ve spojení s § 93 odst. 7 a § 18 z. s. m.], výchovná omezení [§ 93 odst. 1 písm.
b) z. s. m. ve spojení s § 93 odst. 7 a § 19 z. s. xxxx xxxxxxxxxx x xxxxxxxxx xx
xx xxxxx x xxxxx xx xx xx xx xx xxxxxxx x x xx xxxxx x x x xx xx xx xxxx xxxxxxxx
xx xxxxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxxxx xxxx xxxxho vhodného výchovného programu ve středisku
výchovné péče [§ 93 odst. 1 písm. d) z. s. m. ve spojení se zákonem č. 109/2002 Sb.,
o výkonu ústavní výchovy xxxx xxxxxxxx xxxxxxx xx xxxxxxxxx xxxxxxxxxx x x xxxxxxxxxxx
xxxxxxxx xxxx xx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxx xx xx xxxxx x
xxxxx x) z. s. m. ve spojení s § 93 odst. 6, § 16 odst. 1, 2 a 3 a § 80 odst. 1,
3, 4 a 5 z. s. m.], ochranná výchova [§ 93 odst. 1 písm. f) z. s. m. ve spojení s
§ 93 odst. 2 a x xx xx xx x xxxxxxx xx xxxxxxxx xxxx x xxxxxx xxxxxxx xxxxxxx xxxx
xxxxxxxx xxxxxxx xx xxxxxxxxx xxxxxxxxxx x x xxxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxx xx xxxxxxxxx
xařízeních] a ochranné léčení [§ 93 odst. 1 písm. g) z. s. m. ve spojení s § 93 odst.
4 a 5 a § 95a z. s. m.]. Tato opatření jsou ukládána v specifickém občanskxx xxxxxxx
xxxxxx xxxx xxxxxxx xxxxxxx xxxxxx xx xxxxxx xxxx x xxxxxxxxx xxxx xxxxx xxxxx xxxxxx
x xxxxxxxxxx xx xxxxxx xxxxxxxxx xxxxxx xx xxx xxx x xxxkci na činy jinak trestné
spáchané trestně neodpovědnými dětmi dosahující náležité společenské škodlivosti.
Její požadovanou míru zákon nijak nespxxxxxxxxxx xxx x xxxxxxx xx xxxxxx xxx x x
xxx xxxxxxx xxxxxx xxxxx xxxxx xxxx xxxxxx xxxxxxxx x xxxxxx xxxxxxxxxx xxx xxx xx
xxx xx xxxx xxx x xxxx xxxxxxxxě stejné úrovně společenské škodlivosti, jaká je požadována
ve vztahu k proviněním mladistvých. Trestně neodpovědným mladistvým je možné kromě
toho xxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxxx x x xx xx xx xx x xxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxx
xxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxxxx xxxxxxx x xxxxxxx xxxx xxxx xxxx xxjetkové hodnoty
- ovšem nikoliv v občanském soudním řízení podle hlavy třetí zákona o soudnictví
ve věcech mládeže, nýbrž v specifickém trestním řízexx xxxxx xxxxx xxxxx xxxxxx xxxxxxx
xx xxxxxx x xxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx x xxxxxx xx xxxxx xxxx xxx
xxxxx xxxxxxx xxxx xxxx xxxxx xxxx xak řízení podle hlavy druhé zákona o soudnictví
ve věcech mládeže, tak řízení podle hlavy třetí tohoto zákona, neboť by to bylo v
rozporu se zásadou x xx xxxxx xxxxxxxx xxxxxx x xxxxxxxxxxxx x xxxxxxxxxx
xxxxxxx x xxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxx x xxxxxx xxxxxx x xxxxxx x xxxx xxxxx xxxxxxxx
xxxxxx xpatření.
ne bis xx xxxx
18.
Zásada xxxxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxx x x xxxxxx xxx xxxxxx xxxxxxxxxx x xx x xxxxx
xxxxxxx xxxxxxx xxx x xxxxxxxxxxx x xxxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxckých
osob a důsledků z ní vyplývajících. Pro právnické osoby je přitom směrodatná obecná
právní úprava obsažená v trestním zákoníku, neboť zákon o trexxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx
xxxx x xxxxxx xxxxx xxx x xxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xxx xxxxxxxxxxxxx
xxxxxxxx x xxxxx xx xxxxxxxxx xxxxx xx xxxxxx xxxvní fikcí, lze ji přičítat spáchání
trestného činu, jen pokud jeho znaky naplnila určitá s ní spojená fyzická osoba,
konkrétně statutární orgán, člen sxxxxxxxxxxx xxxxxx xxxxx xxxx xxxxxx xxxxx xx xxxxxxxxx
xxxxxx xxxx xx xxxxxxxxxx xxxxx xxxxxxx xxxx xxx x xxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxx xxxxxx
xxxx xxxxxxlní činnost anebo má rozhodující vliv na její řízení, a zaměstnanec nebo
osoba v obdobném postavení při plnění pracovních úkolů. Trestní odpovědnosti xxxxxxxxx
xxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxxx xx xxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxxxxx xxxxx xxxxxxxx xxxxx
xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx xx xx x x x xxxx x xxx xxxxxxxxxsti práv. osob).
Obecně je možný souběh trestní odpovědnosti právnické a fyzické osoby, avšak jejich
trestní odpovědnost se posuzuje samostatně, a tx x xxxx xx xxxxx xxx xxxxxx xxxxxxxx
xxxxxx xx xx xxxx x xxx xxxxxxxxxxxx xxxxx xxxxxx
xxxx xxxxxxxxx xxxxx xxxxxxx xxxxxxxx xxx xxxxxxxx xxxxxxxxxx xxobám (§ 7 zák. o
tr. odpovědnosti práv. osob), jsou činy obecně společensky velice škodlivé. Přesto
však není vyloučeno, aby jednáním přičitatelným prxxxxxxx xxxxx xxxx xxxx xxxxxxxx
xxxxxxx xxxxxxxx xxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx xxx xxxx xxxxxxxxxxx
xxxxxxxxxx xxxx x xxxxxxx xx specifické okolnosti případu zcela zanedbatelná. Dáno
to může být zvláště velice nízkým škodlivým následkem, činícím ze spáchaného činu
bagatelní čxxx xx xxxxxx xx xxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxx
xxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx x xxxxxxxxx xxxxxx xxxx xx xxxxxx x xxxxxxxxIV).
Důsledně individuálně je třeba při posuzování trestní odpovědnosti právnických osob
přistupovat k aplikaci této zásady též v kontextu s možnosxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxx
xxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxxx xxxxxxx x xxxxx xxxxx xxxx x xxxxx
xxxx xxxxxxxxx xxxxxxxx x xxxxxxxx xxxxtnění odpovědnosti podle jiného než trestního
předpisu. Může se totiž stát, že takové uplatnění jiné než trestní odpovědnosti nebo
uplatnění trestní xxxxxxxxxxxx xxx xxxxxxx xxxxx xx xxxxxx xxx xxxx x xxxxxxx xx
xxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxx xxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxx xxxxxxx
xxpovědnost právnické osoby. Není přitom vyloučeno zohlednění i širších okolností,
například vedlejších dopadů na zaměstnance v případě vyvození trexxxx xxxxxxxxxxxx
xxxx xxxxxxxxx xxxxxx
xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx
Související předpisy:
Judikatura:
K odst. 1
K zásadě zákonnosti
Ústavní soud již dříve ve svých rozhodnutích jednoznačně dovodil, že výrazným znakem
prxxxxxx xxxxx xx xxxx xxx xx xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx xxxxxxx xxxx xxxxxxxxx x xxxx
xxxxxxxxxx xx xxxx xxxxxx xxxx xxxxxx xxxx xxxxxxxxxxxxxxx xxxxxx xxcí) a pachatelem,
a to za nepostradatelné podmínky, že totiž právě stát svými orgány rozhoduje podle
pravidel trestního řízení o tom, zda byl trestný čix xxxxxxxx x xxxxx xxxxxxx xxxxx
xxxxxxxxx xxxxxxxxxx xx xxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxx xxxxxxx xxxx xxx xx xxxxxxxxx
xx xxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxných od základních charakteristik provázejících demokratický
a právní stát. Z hlediska základních zásad trestního práva procesního a jejich vyjádřxxx
x xxxxxx xxxxx xxxxxxxxx xx xxxxx xxxxx xxxxxxxxxxx xxx x xxxxx x xxxxxxx xxxxxxxxxx
xxxx x xxxxxx xxxxx xxx xxxxxxxxxxx x xxxx xx xxxxxxxxx xxxxx xx základních ústavněpráních
zásad demokratického a právního státu, že nikdo nesmí být stíhán nebo zbaven svobody
jinak než z důvodů a způsobem, který stxxxxx xxxxxx
xxxx xxx xxxx xxxxxxxx xx xxxxxxxx xxxxxx xxxx xxx xxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxx
x xxxx xxxxx xxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxx xxx xxxxxxxrají, že jsou s ní srozuměni, je
taková činnost podřízena velmi přísné kontrole jiných, nezávislých orgánů (jak plyne
z § 34a, 34b a 36 zákona č. 283/199x xxxx x xxxxxxx xxxxx xxxxxxxxxx xxxxx x xxx
xxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxx xx xxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxx x xxxxx xxxxxxxxxxxx
xxxxxxxxxé skupiny).
Nutné je též připomenout a zdůraznit, že jednání fyzické osoby je nutno považovat
za trestný čin, pakliže je za takové označeno zákonem (člx xx xxxxxxxx xxx x xxxxx
x xxxxxx x xxxxxxx xxxxxxxx xxxx x xxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxx xxxx
xxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxxxx xxxx xxž patří i protiprávní jednání, následek,
a zavinění. Je nepřístupným porušením čl. 39 Listiny a čl. 7 Úmluvy
o ochraně lidských práv a zxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxx xxxxxxx xxxxx xx xxxx xxxx xxxxxxx
xxxxx xxxxxxxxxx xx xxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxx xxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxx x xxxxx
xx xxxxxxx xxxxxxx xxxxxx xxxxxx xxxxxxxxx xx xxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx xxxx xxxxxxxx
xxod.). Jinými slovy, nepřípustný je takový zásah státu do skutkového děje, jenž
ve své komplexnosti tvoří trestný čin, resp. takový podíl státu na jednáxx xxxxxx
xxxxx xxxxxxxxx xx xxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxx
kauzální nexus
xxxxx x xxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxx xxxx xxxxxxx xx xxxxxxxým rozhodnutím obecného
soudu došlo k porušení trestního zákona tím, že skutkový stav věci, zakládající pouhou
pomoc ke spáchání dokonaného trestnéhx xxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxx xxx xxxxxx
xxxxxxxxxxxx xxxx xxxxxxxxxxxxxxxxx xx xxxxx xxxxxxxx xxxxx xxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxx
xxxxx xxxxxx xxxtliže v důsledku takovéhoto pochybení obecný soud kvalifikuje daný
skutkový stav věci jako další dílčí útok jediného pokračujícího trestného činu spxxxxxxxx
xxxxxx xxxxxxxxxxxxxxxxx xxxxxxxx
xxxxxxx xxxx xxxxxxx xxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxx xxxxx xxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx
xxxxxx xx x odst. 2), která jde k tíži pachatele, neboť cestou této analogie se mu
z hlediska viny přičítá přísněji trestná forma trestné součinnosti, než jaké se doxxxxxxx
xxxxx x xxxxxxxx xxxx x xxxxxxxx xxxxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxxx xxxx xxxxxxx xxx xxxxxxxxxxx
xx xxxxxx xxxxxxxx xxx xxxx xxxxxxxx xxxxxxxx
xxxdeným postupem obecného soudu je dotčeno nejen ustanovení § 3 odst. 1 tr. zákona,
stanovící, že trestným činem je pro společnost nebezpečný čin, jehož zxxxx xxxx xxxxxxx
x xxxxxxxx xxxxxxx xxxxx x xxxxxxxxxx xxx xx xxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxx
xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxx xxxxx xx xxx xxxxx xxxxxví, které jednání je trestným činem,
jenž analogii legis in malam partem vylučuje. [Nyní § 13 odst. 1 tr. zákoníku, §
12 odst. 1 tr. zákoníku.]
xxxxx xxxxxxx xxxxxxx x xxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxx xxxx xxxxxx xx xxxxxx xxxxxxx
x xxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxx xxxi označit za zakázaná škodlivá
jednání pro společnost jako celek a pravomocí trestat pachatele takových jednání.
... Z hlediska materiálně právního mxxx xxxxxx xxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxx
xxxxxxxx xxxxxx xxx xxxxxxxxxx xxxx xxxxx x xxxx xxxxxxxxxx xxxxx xxxxxx xxx xxxxxxxxxxx
xxxxxxeny zákonem.
K právnímu posouzení tzv. bagatelních deliktů (drobných loupeží). Z odůvodnění: Súdy
niektorá konania, pri ktorých sú xxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxxxx xxxxxxxx x
xxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxx xxxxxxx xxx xxxxxxxxxxx xxxxx xx xxx xxxxxxxxxxxx
x xxxxxxxxx xxxxxxxh lúpeží, ktoré sa často vyskytujú medzi učňami a sú súčasťou
komplexu konaní, ktoré majú charakter šikanovania. Rovnako však súdy postupujú i
v prípadxxx xxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxx xxxxxx xxxxxxx xxxxxxx xxx
xx xxxxxx xxxxxxxxxx x xxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xx xxxxxxxxxxxxx xxxdené riešenie
prípadov takýchto drobných lúpeží, či už ide o čiastkové alebo samostatné útoky,
vzbudzuje pochybnosti. Trestný čin lúpeže je totiž v poxxxx xxxxxxxxxx x xxxxxxxxx
xxxx xxxxxxxxxx x xxxxxx xxxxx xxxxxxxx xxxxxx xx xxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxx
x xxxxxxx xxxxxx xxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxx xx xxxxxxx násilia alebo hrozby
násilia určitú skupinu, ktorú pokladá za spoločensky najnebezpečnejšiu. Robí to vytvorením
skutkovej podstaty trestného činu xxxxxx xxxxxxxxxxxx x xxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxx
xxxxxxx xxxxxxxxx xxx xxx xxxx xxxxx xxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxx xx x xxxxxxxxx xx xxxxxx
xxxxx xxxxxx xxe o útoky obmedzujúce sa len na hrozbu násilia, musí ísť o hrozbu
bezprostredného násilia.
Preto ak určité konanie vykazuje znaky skutkovej podstaty txxxxxxxx xxxx xxxxxxx
xxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxxxxx xxx xxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxxx x xxxxxxx xxxxxxx
xxxxxxx xxxxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxálneho znaku trestného činu zamienať jeho
formálne znaky za znaky inej skutkovej podstaty, upravovať ich či doplňovať. Takýto
postup je v zrejmom rozpxxx x xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxx x xxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxx
xxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxx xxxx xxxxxxx xxxxxxxxx xx xxxxxxxxx xxxxxxxxx x xxxxxxxx
xxx xonanie páchateľa naplňuje formálne znaky trestného činu lúpeže, znižujú výrazne
stupeň spoločenskej nebezpečnosti činu, treba skúmať, či tento stuxxx xxx xx xxxx
x xxxxxx x xx xxx xxxxxxx xxxxx xxxxxxxx x xxxxxx x x xxxxx x xxx xxxxxxx xx xx xxxxxxx
x xxxxxxx xx xx xxx xxx xxxxxx xxx x xxxxxxx xxx xxxxxx xxx o žiadny iný miernejší
trestný čin (porov. č. 1/1980 Zb. rozh. tr.). Takéto konanie by, pravda, mohlo byť
napr. priestupkom, ktorý by riešil vo svojej koxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxx
xxxxxxx xx xx xxxxxx xxxxxxxxxxxxx xxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxx xxxx xxxxxx xxxxxxxx
xxx xxx xx xx xxxxxxx xxxxxxxxxx v § 75 tr. zákona, resp. § 3 odst. 2 tr. zákona,
nedovoľuje zákon iné riešenie, než podriadiť posudzované konanie pod presne zodpovedajúcu
skutkovú podsxxxx x xxxxxxxxxxxx xx xxx xxxxxxx xxx xxxxxxx xxxxxxxxxxxx xx xxxxxx
xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxx xxxx xx x xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xýrazne
znížený, možno dať adekvátny výraz použitím riadnych zákonných prostriedkov, napr.
uložením trestu pod spodnú hranicu zákonej sazby. [Nyní jxx x xxxxxxxxxx xxxxxxxx
xxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxx xxxx x xxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xx xxxxxx x xx
xxxxx x xxx xxxxxxxx x x xxxx xxxxxxxx
Není-li bezpečně prokázáno, že schopnosti řidiče motorového vozidla, který řídil
po požití alkoholického nápoje, byly sníženy v míře odpovídxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx
xxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx x xxx xxx xxxxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxx
xxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxxxxxx xxolnostmi, které charakterizují materiální
znak tohoto trestného činu, například okolností, že obviněný byl již dvakrát potrestán
pro trestný čin opxxxxxx xxxxx x xxx xxx xxxxxxx xxxxxx xxxxxx xx xxx x xxxxxxx xx
xxxxxxx x xxxxx xx xxxxxxxx x xxxxxxxx x xxx xxx xxxxxxxx
x x xx xxx xákoníku.]
xxxxxx xxxxxx xxxx xxxx
- viz k § 13 odst. 1
judikatura
x xxxxx x
x xxxxxxxx xxxxxx xxxxx
xxxxxx xxxx xxx xxxxxxx xxxxxxxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxx x xxxx x xxxxxxx xx xxxxx x
xxx xxxxxxxx xxx xxxxxaci jednotlivých ustanovení a institutů; proto, pokud jde o
naplnění objektivních znaků trestného činu zpronevěry, nemůže být ignorována obchodně
pxxxxx xxxxxxx xxxxx
xxxxxxxx xxx xxxxxxxxx xxxxx x xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxx x xxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxx
xxxxxxxxx xxxxxxxx x xxxxtní iniciativy a provádět důkazy, aby byl zjištěn skutkový
stav, o němž nejsou důvodné pochybnosti, a i bez návrhu stran v tomto řízení objasnit
všechny xxxxxxxxxxx xxx xxxxxx xx xxx xxx xxxxxx xx xxxxxxxx xx xxxxxxxxxx
xxxxxxxxxxx xxx xxxxx xxx xxxxx xx xxxx xx xxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxěž vázán,
neboť není možné pominout jeho právo provádět důkazy i bez návrhu stran vlastní aktivní
činností, a to zejména v případě, že se ve vlastním skutxxxxx xxxxx xxxxxx xxxxxxx
xxxxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxx xx xxxxxxxxx xxxxx xx xxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxxx x x
xxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxxx xxxxxxě, z jiného úhlu pohledu, neboť v konečném
důsledku je to vždy soud, který má odpovědnost za řádné zjištění skutkového stavu
věci.
xxxxxxxxxx
Soudy obou stupňů podxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxx xxx
xxxxxxxxxx xxxxxxxx x xxxxxxxxx xxxx xxxxxxxxxxxx xxxx xxxxx x xxxxxx xxx x xxxxx
xxxxxxném skutkovém stavu neexistují důvodné pochybnosti o jeho nevině, případně
zda spáchaný skutek je vůbec trestným činem.
Obecné soudy se náležitě nevxxxxxxxxx x xxxxxxxxxx xx xxxxxx xx xxxxxxxxxxxxx xxxxxxx
xxxxxxxxxxx xxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxx xxxxx x xxx x xxxxx xxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxx
xákoníku (resp. dříve platného § 151s občanského zákoníku).
Uznávaným principem právního státu je chápání trestní represe jako prostředku x x xxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xx xxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxx xx xxx x xxxx xxxx
xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxxx x xxxxxxxxxx xxxxx x xxxxxx xxxx xxe je taková
ochrana neúčinná a kde porušení občanskoprávních vztahů svou intenzitou dosahuje
zákonem předpokládané společenské škodlivosti, je namxxxx xxxxxxxx x xxxxxxx xxxxxxxxxxxxx
xxxxxxxx xxxx xxxx xx xxxxxx xxxxxxxxx xxx xxxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxx xxxxxxx
xx xxxxxxxxxxx xx xxxx xxxxx x za zpronevěru, a to ani v případě, že by nebyly splněny
všechny podmínky zadržovacího práva podle občanského zákoníku. Účastníci občanskoprávního
vzxxxxx xxxx xxxxx xxxxxxxx xxxx xxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxx xxxx
xxxxxxxx xxxxxxxxx xxx xxxxxxx xxxxx xxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxáva a cestou občanského
soudního řízení. Princip subsidiarity trestní represe vyžaduje, aby stát uplatňoval
prostředky trestního práva zdrženlivxx xxx xxxxxxxxx x xxxx xxxxxxxxxx xxx xxxx xxxxxx
xxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxxxx xxxxxxxxxx
ultima
rxxxx
xxxxxxx xxxxx x xxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxx xx xxxxxxxxxxxxxx
xxxxxxx xxxx xxxxxxxxx xxxx xx xxxxx xxxxxxxxx xx x tedy za krajní právní
prostředek, který má význam především celospolečenský, tj. z hlediska ochrany základních
společenských hodnot. V zásadě však nxxxxx xxxxxxx xxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxx
xxxx x xxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxxxx x xxxxxxx xxxxxxxxxxxxxxxx xxxxxxx xxx xxxxxx xxxxxxxxx
xx xxxxviduální aktivitě jednotlivce, aby střežil svá práva, jimž má soudní moc poskytovat
ochranu. Je však nepřijatelné, aby tuto ochranu aktivně přebíralx xxxxxx xxxxx x
xxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxx xxxxxx xx xxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxx
xxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxx xxxx xxxxxxxivce, jež svou povahou spočívají v soukromoprávní
sféře. Ústavní soud k tomu dodává, že je v právním státě nepřípustné, aby prostředky
trestní represe xxxxxxxx x xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxx xxxx xxxxxxxxxxxxxx xxxxxxx
xxxxxxxxx xxxxx xxxx xxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxosti,
resp. nejsou-li tyto předpoklady zcela nezpochybnitelně zjištěny.
xxxxxx xxxxx
Otázka, zda, kdy a za jakých okolností je bývalý nájemce povinxx xxxxxxxx xxxx xx
xxxxxxxx xxxx xxxxxxxxxxxxxxx x xxxx xxxxx xxx xxxxxxx xxx xx xxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxx
xxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx x xxxxxxxxx xxxu ve věci zasahovaly orgány činné v trestním
řízení. Pokud je vedeno civilní řízení o žalobě pronajímatele k vyklizení bývalého
nájemce, pak do uplynutx xxxxx xxxxxxxxx xxxxxx x xxxxxxxxx xxxx xxxxx xxxxxxxxxx
xx xx xx xxxxxx xxxxxxx xxx xxxxx xxxxx x xxxxxxx xxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxx
x xxxxxxtném bytě dopouštěl trestného činu neoprávněného zásahu do práva k domu,
bytu nebo k nebytovému prostoru. Tento náhled na danou problematiku považuje xxxxxxx
xxxx xx xxxxxxx x xxx xxxxxx xxxxxxx xxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxx
xxxxxxx xxxx xxxxxxxx xxxxxxxx
xxxxxxx xxxxx xx x xodstaty principu místo pouze tam, kde jiné prostředky
ochrany práv fyzických a právnických osob jsou vyčerpané, neúčinné nebo nevhodnéx
xxxxxxx xxxxxxxx xxxxx xxxx xxxxxxx xxxxxx xx xxxxxx x xxxxxxxx xxxxxxxx
xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxxxxxxxxxxx xxxxxx xx xxxxx x xxxxx xytu nebo k nebytovému
prostoru jen stav, kdy bývalému nájemci marně uplynula soudem stanovená lhůta k vyklizení
bytu, anebo dokonce bylo již vedeno exexxxxx xxxxxx xxxxxx x xx xxxxxxx xx xxxxxx
xxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxx xxxxx xx xx xxxx xx xxxxx
ultima ratio
xxxxxxxxxx
xxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxnutí obecných soudů posuzuje Ústavní soud hlediskem
dotčení ústavním pořádkem garantovaných základních práv a svobod, a nikoli přezkoumáním
věci saxx xxxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxx xxx xxxxxx xxxxxxxxxx x xxxx xxxxx xxxxxx
xxxx xxxxxxxxxx xx xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxx xxxxxxx xx xxxxxxxxxx xxxxxch či svobodách,
tedy nikoli dokazování vedoucí k rozhodnutí v samotném meritu věci.
Právní řád, byť vnitřně diferencovaný, tvoří jednotu a jako s takxxxx xx xxxxx x
xxx xxxxxxxx xxx xxxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxx x xxxxxxxxxx xxxxxx xxxxx xxx x
xxxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxxx xxx xxxxítnutí principu trestněprávní
represe jako posledního prostředku - x xxxxxx xxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxxx
xxxxxxx xxxxx
ultima xxxxx
xxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxx xxxx xxxxxxxxx xxxx
autoritativně konstatována jen ohledně takového jednání, o němž mohl pachatel v době,
kdy se ho dopouštěl, důvodně předpokládat, že jde o jednání tresxxxx x xx x xxxxxxx
xx xxxxx xxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxx xxxx xxxx xxx xx xx xxxxx x xxxxxxx xx
xxxxxxxxx x xxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxů. Tento závěr plně koresponduje
i s judikaturou Evropského soudu pro lidská práva, tak jak byla např. uvedena v rozhodnutích
ve věcech Kokkinakis vs. Řxxxx xxxxxxxxxx x xxx x xxxxxxx xxx xxxxxxx xxxxxxxxxx
x xxxx
xxxxxx xxxxxxx xxxxxxxx xx xxxxxxxxx xxxx xxxxxx xxxxxxxxxxxx xxx xxxxxlo nároky
na odůvodnění naplnění znaku zavinění. Bylo třeba přesvědčivě odůvodnit, proč se
stěžovatel nemohl ani domnívat, že jedná po právu. To vyplýxx x xxxxxx xxxxxxxxxxx
xx x xxx xx xxxxxxxx xxxxxxxxxxxxx xxx xxxx xxxxxxxxx xxxx xxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxx
xxx xxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx x xxxx xxxl pachatel v době, kdy se ho dopouštěl, důvodně
předpokládat, že jde o jednání trestné, a to s ohledem na obsah tehdy účinného trestního
zákona, nebo tam, xxx xx xx xxxxxx x xxxxxxx xx xxxxxxxxx x xxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxx
xxxxxxxx xxxxxx
x xxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxx xxxxx xxxx xxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxx xkutečnost, že nástroje,
pomocí nichž se realizuje trestněprávní ochrana, omezují základní práva či svobody
a jen důsledné respektování principu xxxxxxxxxx x xxxxxxxxx xxxxxxxxx
xxxxxxxxx xx xxxxxx xxxxxxx xxxx xxxxx xxxxx xxxxxxxxx xx xxxxxxxxxxxxxx x xxxxxx
xxxxxxxxxx xxxxxxxx xxzením (ve smyslu čl. 1 odst. 1 Ústavy ČR a čl. 4 odst. 4 Listiny
základních práv a svobod).
ultxxx xxxxx
Pokud má ustanovení § 18 autorského zákona slxxxxx xxxx xxxxxxx xxx xxxxxxxx xxxxxxxxxxxxx
xxxxxx x xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx x xxx xxx xxxxxxx xxxx xxx xxxxxxx xxxxxx
x xx xxxxx xxxxxxxxxh předvídatelné, aby bylo dostatečným vodítkem pro chování svých
adresátů.
Proti jednáním porušujícím práva vyplývající z občanskoprávních předpxxx xx xxxxx
x xxxx xxxx xxxxxx xxxxxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxx xxxxxx x xxx
xxxxxx xxxxxxxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxx x xxprve na posledním místě, jako
, právo trestní. Opačný přístup, tedy užití trestněprávního postupu,
aniž by prostředky jiných právních odxxxxx xxxx xxxxxxxx xx xxx x xxxxxxx x xxx xxxxxxxxxx
xxxxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxx xxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxxx
xxxxxxxho práva zdrženlivě.
xxxxxxxxxxxx xxxx
ultima ratio
Je zcela nepřípustná praxe, kdy se standardní civilní vztahy na úkor jednoho z jejich
účastníků řeší prostředky trxxxxxxx xxxxxx xxxxx xxxxxxxx xxxxx xxxxxxx x xxxxxxxxxxxxxxxx
xxxx x xxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxx x x xxxxxx xxxxxx xxxxxxx xxxx x xxxxxxxx xxxxxxx
xxxx x xxxxxxxx xxx x xxxxxxx xxxxxxxxxx xxxx x xxobod a čl. 1 Ústavy ČR.
K podmíněnosti trestní odpovědnosti společenskou škodlivostí spáchaného činu
Pro stupeň nebezpečnosti txxxxxxxx xxxx xxx xxxxxxxxxx xx xxxx xxxx xxxxxxxx xxxxxxx
xxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxx xxx xxxxxxxxxxx xx xxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxx xxx xxxxxxxxxxxxx
xsou útoky vedené proti němu, což přirozeně platí i naopak.
To vše znamená, že nebezpečnost činu pro společnost a jeho stupeň, nelze posuzovat
izolovanx xx xxxxxxx xxxxxxxxxxxx
x xxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxx xxxx xxxxxx xx xxxxxx xxxxxxxx x xxxxxxxxxx
xxxxxxx xxxxxxxx x xxxxxxxx xxxxxm reprezentovaným pravomocí státní moci označit
za zakázaná jednání škodlivá pro společnost jako celek i pro lidi jí tvořící a pravomocí
trestat pachaxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx x xxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxx xxxxxx xxxxxxxx
xxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxx xxx xxxxxxxxxx xxxx xxxek a jeho
jednotlivé znaky musejí být jednoznačně stanoveny zákonem. [Nyní posuzování míry
společenské škodlivosti spáchaného činu.]
x xxx x x xx xxxxx x
xxxxxxxxxx
xxxxxxxxxxx x x xxxxx x xxx xxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxxxxx
xxxx xxx xxxxxčnosť. Takéto hodnotenie má podstatný význam nielen pre úvahu, či ide
vôbec o trestný čin, ale rozhodujúcim spôsobom zasahuje aj do úvah o tom, či ide
o trxxxxx xxx xxxxxxxxxxxxx xxxxx xxxxx xxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxx
xxxxx xxxxxxxxx x xxx xxxxxxx x xxxxxx x xx xxxxx x xxx xxxxxx xx xxdno z určujúcich
hľadísk, keď v novom zákone sa stáva zásadným určovateľom pre posúdenie trestnosti
určitého konania. [Nyní jde o posuzování společenxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxx
xx xxxxxx x xx xxxxx x xxx xxxxxxxx x x xxxxxxxx x x xxxxx x xxx xxxxxxxxxx
xxxxxx xxxxxxxxxxxxx xxxx xxx xxolečnost lze v konkrétním případě stanovit odpovědně
až po zhodnocení všech hledisek uvedených v § 3 odst. 4 tr. zákona. Nelze proto některá
z těchto hlexxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxxx xxxxxx xxxxxxxxxxxxx xxxx xxx xxxxxxxxxxx
xxxxx xxx x xxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxx xx xxxxxx x xx xxxt. 2 tr. zákoníku
a o uplatnění hledisek uvedených v § 39 odst. 2 tr. zákoníku.]
R I/1965
Okolnost, že trestným činem xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxxxx
xxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxx xxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxxxxx xxxx xxxxxxxxx xxx
xxxxxxxxxt. [Nyní posouzení míry společenské škodlivosti činu ve smyslu § 12 odst.
2 tr. zákoníku.]
- viz k § 13 odst. 1
judikatura
Rozxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxx xx xxxxxxxxx xxxxxxxxx xxx xxxxxxxxx
xxxxxx xxxxxxxxxxxxx xxxx xxx xxxxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxx xpolečenské škodlivosti.]
Jestliže skutek současně vykazuje znaky několika trestných činů, je třeba stupeň
nebezpečnosti činu pro sxxxxxxxxx xx xxxxxxxx xx xxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx
xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxx x xxxxxxxx xxxxxxx x xxxxx xxxxxovení.
[Nyní posouzení míry společenské škodlivosti.]
R 25/1970-III
- viz k § 13 odst. 1
judikatura
xxx xxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx xxx xxxxxxxxxx xxxxx x x xxxxx x
xxx xxxxxx xxxxxxxxxx xxxx xxx x xxxxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxaky trestného činu,
kterým byl obžalovaný uznán vinným, nýbrž i k dalším okolnostem, které sice nejsou
nutné k naplnění znaků trestného činu, které všax xxxxxxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxx
xxxx xxxx xxxxxxxxx x xxxx xxxx xx xxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxx xxxxx
xxxxxxxxxx xxxx xxxxxxxxxxx xkodlivosti ve smyslu § 12 odst. 2 tr. zákoníku.]
R 13/1973-II
Verejný činiteľ, ktorý s úmyslom spôsobiť inému škodu alebo zadovážiť sebe alebo
inémx xxxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxx xx xxx xxxxx x xxxxx xx xxx xxxxxxxx
xxxxxx xx xxxx xxxxxxxxxxx xxx xxxxxx xx xxxxxxxxxx xxxxxx xx xxxxxho právomoci inak
vec patrí, dodatočne jeho konanie schváli alebo s ním vysloví súhlas, ibaže vzhľadom
na okolnosti prípadu nejde o čin pre spoločnosť nxxxxxxxxx xxxxx x x xxxxx x xxx
xxxxxxx
xx xxxxxxx xxxxxxx x xxxxxxx xxxxxxxx xxxxx xxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxxx xxxxx
xxxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxva svoju právomoc spôsobom odporujúcim zákonu [§ xxx xxxxx
x xxxxx xx xxx xxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxx xxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxx x xxxxxxx xxxxxxxxx
xxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxx xx xxxxxx xxxxx xxx x xxxxžití pravomoci úřední osoby
a aplikaci § 329 odst. 1 písm. a), písm. b) tr. zákoníku ve spojení s § 12 odst.
2 tr. zákoníku.]
- viz x x xx xxxxx x
judikatura
x xxx x x xx xxxxx x
xxxxxxxxxx
x xxx x x xx xxxxx x
xxxxxxxxxx
x xxx x x xx xxxxx x
xxxxxxxxxx
Naplňuje-li skutek pachatele znaky skutkové podstaty trestného činu znásilnění podle
§ 241 tr. zákona (resp. pokusu o tento trestný čin), kxxxx xx xxxxxxxxx xx xxxxxx
xx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxxxxxx xxxxx x xxx xxx xxxxxxx xxxxx xxxxxx
xxxxx x xxxxxxx xx xxxxx xxxxxx xxxxxxxxxxsti pro společnost kvalifikovat jako trestný
čin vydírání podle § 235 tr. zákona.
V případech, ve kterých jednání pachatele naplňuje formální znaky txxxxxxxx xxxx
xxxxxxxxxxx xxxxx xxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxx
xxxxx xx xxxxx xxxxxxxx xxx xxxx xxxxx xxxpeň nepatrný ve smyslu § 3 odst. 2 tr.
zákona, resp. malý ve smyslu § 75 tr. zákona. Pokud je na místě závěr, že tomu tak
je, nemůže jít o trestný čin znásilněnxx xxx x xxxx xxxxxxxx xxxxxxx xxxx xxxxx xxx
x xxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxxx x xxx xxx xxxxxxxx x xxxxx x xxx xxx xxxxxxxx x x xxxxxx
xxxxxxx xxxxxxxx xxxx xxlice nízké společenské škodlivosti, tedy o aplikaci § 12
odst. 2 tr. zákoníku.]
Nepatrná hodnota cizí věci, které se pachatel zmocnil vloxxxxxx xx xxx xxxxx x xxxxx
xx xxx xxxxxxxx xxxx x xxxx xxxxx xxxxxxxxxx xx xxxxxxx xxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxx
xxxxxxxxxxxxx xxxx xxx xxxxxxxxxx x xx xx proto vyloučena trestnost takového činu
podle § x xxxxx x xxx xxxxxxx xxxxx x xx xxxxx x xxx xxxxxxxx x xxxxxxxx xx xxxxxx
xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxxxxx xxdle §
205 odst. 1 písm. b) tr. zákoníku.]
R 38/1993-III
Při úvahách o tom, zda se pachatel dopustil po materiální stránce trestného činu,
je nutno vycxxxxx xx xxxxxxxxxxxx xx xxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxx xxxxxx xxxxxxxx
xxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxxxxx xx xxx xxxxxx xxxxxxxx x xxxxx xx xxxxxxxxxxxxx případech
bude stupeň nebezpečnosti činu pro společnost zpravidla vyšší než nepatrný, popř.
malý. Ustanovení § 3 odst. 2 a § 75 tr. zákona se proto uplxxxx xxx xxxxxx xxxx xxxxxx
xxxxxxxxxxxxx xxx xxxxxxxxxx x xxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxx xxxxxxxx xxxxxxxx
xxxxx xxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxsáhne stupně odpovídajícího dolní hranici typové
nebezpečnosti činu pro společnost, když tedy nebude odpovídat ani nejlehčím běžně
se vyskytujícím xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx xxx x xxxxxxxxxx
xxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxx xxxx x xxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxdlivosti
spáchaného činu ve smyslu § 12 odst. 2 tr. zákoníku.]
Formální a materiální podmínky trestnosti činu nelze směšovat, zaměňovat xxx xxxxxxxx
xxxxxxxxxxx
xxx xxxxxxxxxx xxxxxxx xxx xxxxxx xx xx xxxx xxxxxxxx xxxxxx xx xxxxx xxxxxxxxxx
xxxx xx xxxxx xxxxx x xxxxxxxx xxxxxx xxxxxxe učiní potřebná zjištění o rozhodných
skutkových okolnostech. Dále učiní závěr o tom, zda zjištěné skutkové okolnosti naplňují
formální znaky trestxxxx xxxxx x xxxx xx xxxxxxxx x xxxx xxx xxxxxx xxxxxxxx xxxxxx
xxxxxx xxxxxxxxxxxxx xxx xxxxxxxxxxx xxxxx xx xxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxx
xpolečenská škodlivost ve smyslu § 12 odst. 2 tr. zákoníku.]
Základním předpokladem pro uložení některého z opatření uvedených v ustanovxxx x
xx xxxxx x xx xx xx xxxxxx xxxxxxxx xx xxx xx xxxxxxxxx xx xxxxxxxx xxx xxxxx xxxxxxxx
xxxxx xxxxxxxxx xx x xxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxx xxx x xxxxxxm na nedostatek věku
pachatele. Takový čin musí vykazovat nejen všechny ostatní formální znaky určitého
trestného činu, ale též potřebný stupeň spolexxxxxx xxxxxxxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxx
xxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxx
xx xxxxxxxx xxxxx xx xxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxávní čin, který trestní
zákon označuje za trestný a který vykazuje znaky uvedené v tomto zákoně (§ 13 odst.
1 tr. zákoníku). Zásadně tedy platí, že každý pxxxxxxxxxx xxxx xxxxx xxxxxxxx xxxxxxx
xxxxx xxxxxxx x xxxxxxxx xxxxxxxxx xx xxxxxxxx xxxxx x xx xxxxx xxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxx
xx xxxx xxxxxxxxx xento závěr je však v případě méně závažných trestných činů korigován
použitím zásady subsidiarity trestní represe ve smyslu § 12 odst. x xxx xxxxxxxxx
xxxxx xxx xxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxx x xxxxxxxxxxxxx xxxxxxxx x xx xxxxxxx xxx
xxxxxxxxxx xxx x xxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx ve kterých nepostačuje uplatnění
odpovědnosti podle jiného právního předpisu. Zvláštnost materiálního korektivu spočívajícího
v použití subsidixxxxx xxxxxxx xxxxxxx xxxxxxx x xxxxx xx xx xxxxx x xxxxxxx x xxxxxx
x xxxxxxxxx xxxxxx x xxxxx xx xxxxx xx xxxxxxxxx xxxxxx xxxxxx xxx x xxxxxx xxx xxxxxxxdnictvím
právních institutů a jednotlivých norem trestního práva.
II. Zakotvení zásady subsidiarity trestní represe a z ní vyplývajícího principu xxxxxxx
xxxxxxxxx xxxxx xxxx xx xxxxxxxxx xxxxxxxx xx xxxxxx x xxxxxxxxxxxxxx
xxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxx xx xxxxx xxxxxxxx xxxx xxx xx xrestný čin byl považován
jen čin společensky škodlivý.
xxxxxx xxxxx
Společenská škodlivost není zákonným znakem trestného činu, neboť má význam jen jako
jedno z hxxxxxxx xxx xxxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxx xx xxxxxx x
xx xxxxx x xxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxx xxxxx x xxxxxx xxxxxxx ale
je ji třeba zvažovat v konkrétním posuzovaném případě u každého spáchaného méně závažného
trestného činu, u něhož je nutné ji zhodnotit s ohledem na xxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx
xxxxxxxxxx x x xx xxxxx x xxx xxxxxxxxx x xx xx xxxxxx xx xxxx xxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxx
xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx x xxxxxx xxxlnostem případu.
Úvaha o tom, zda jde o čin, který s ohledem na zásadu subsidiarity trestní represe
není trestným činem z důvodu nedostatečné společenxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxx xx xxxxxxx
xx xxxxxxxxxxxx xx xxxxxxxxxx xxxxxx x xxxxxxxx xxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxxx
xxxxx xx xxxxxxxxxxxx xxxxtným činům dané skutkové podstaty.
III. Kritérium společenské škodlivosti případu je doplněno principem ,
z kterého vyplývá, že trestnx xxxxx xx xxxxx xxxxx xxxx xxx xxxx xxxxxxxxxx x xxxxxxxx
xxxxxxx xxxx xxxxxxxxx x xxxxxxxxxxx xxxx xxxx xxxxxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxx xxxxxxxxx
ultima ratio
xxx xxsada subsidiarity trestní represe se uplatní při posuzování trestných činů
jak pachatelů fyzických osob, tak pachatelů právnických osob.
V. Chovánx xxxxxxxxx xx xxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxxx xxxxxxx
xxxx xxxxx xxxxxxxx xxxxxxx xxxxx xxxxxxxxxx xxxxx xxxx xxxxxxxxx xxxx xxxdlivé následky
činu, není okolností, která by ve smyslu zásady subsidiarity trestní represe dovolovala
rezignovat na povinnost uplatňovat trestní oxxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxx xxx xxx
xx xxxxxxxxx xxxxxxx xxx xxxxx x xxxxxxx x xxx xxxxx x xxxxx xx xxx xxxx xxxxxx x
xxxx xxxxx x xxx xxxxx xxxx xxxxxxého z odklonů v trestním řízení [srov. § 179c odst.
2 písm. f), g), h), § 307 a § 309 tr. řádu, § 70 zákona o soudnictví ve věcech mládeže],
případně při úvaze x xxxxx x xxxx xxxxxx xxxxxxxx xx xxxxxx xxxxxxx xxx xxxxxx x
xx xxxxx x xxxx xx xxxxxxxxxx xxx xxxxxxxxxx
xxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxx x xxxxxxxní zásady subsidiarity trestní represe
x xxxxxxxx xxxx xx xxxxxx x xx xxxxx x xxx xxxxxxxxx xx xxxxxxxx xxxx xxxxxxxxx xxxxxxx
xxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxx xx xxxxxx x xxx xxxxx x xxxxx xx xxx xxxxx
Literatura:
Šámal,
P. a kol.
Zákon o soudnictví ve věcech mládeže. Komentář.
3. vyd.
Praha:
Cx
xx xxxxx
xxxxx
xxxxxxxxxxx
xx x xxxx
xxxx xxxxxxxxx xxxxxx
xxxxxxx xxxxx xxxxxxx xxxxxx xxxxx
xx
xxxx
xxxxxx
xx xx xxxxx
xxxxx
xxxxxxxx
xx a kol.
Trestní právo hmotné.
6. vyd.
Praha:
Wolters Kluwer,
2010.
Pavlíček,
V. a kol.
Ústava a ústavní řád České republiky II.
Práva a svobody.
Prxxxx
xxxxxx
xxxxx
xxxxxx
xx
xxxxxxxx xxxxxx x xxxxxxxx xxxxxxx x xxxxxxx xxxxxx
xxxxxx
xxxxx
xxxxx
xxxxx
xx
xxxxxxxx x xxxxxx xxxxxxxxx xxxva jako "ultima ratio".
In
Pocta Otovi Novotnému
k 80. narozeninám.
Praha:
ASPI, xxxxxxx xxxxxxx
xxxxx
xx xxxx
xxxxxxxx
xxx
xxxxxxx
xx
xxxxx x xxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxx x xxxxxxx
xxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxx
xxestněprávní revue,
2011,
č. 10,
s. 294.
Musil,
J.
Respektuje český zákonodárce princip subsidiarity trestní represe?
Acta
Universitatis Carxxxxxx x xxxxxxxxx
xxxxx
xx xx
xx xxx
xxxxxx
xx
xxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxx xxxx x xxxxxxx xxxxxxxxxxx
xxxxxxxxxxxxx xxxxxx
xxxxx
xx xxx
xx xxxx
Růžička,
M.
K formálnímu pojetí trestného činu s materiálním korektivem z pohledu
státního zástupce.
Trestněprávní
revue, 2011,
č. 6,
s. 159.
xxxxxxx
xx
xxxxxxxxxxxxxx x xxxx xxxxx x xxxxxxxxxxx
xxxxxxx
xxxxx
xx xx
xxxxxx
xx
xxxxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxx xx xxxxxx x xxxxxxxxxxx xxxxkovým podstatám
trestných činů v trestním zákoníku.
Trestněprávní revue,
2010,
č. 5,
s. 133.
Trestný xxx
xxxxx
xxxxxxxxx
xxxxxxx
xxxxxx xxxx xxxxxxxxx xx xx xxx xxxxxxxxx
x x xx
xx
xxxxxxx xxx xx x xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxx xxxxx xxávě jeho spáchání je totiž
základem trestní odpovědnosti, a pouze v reakci na něj mohou být vůči osobě postavené
před soud uplatněny trestní sankce (sroxx x xx xxxxx x x x xxxxx
xx
xxxxx xxxxxxxxx xxxx xx xxxxxxxxx x x xxx x xx xxxx xxxxxxxxxxx xxxx xxxxx xxxxxxx
xxxxx xxxxxxxx xx xxxxxxx x xxxxx xxxxxxxe znaky uvedené v trestním zákoně. Trestní
odpovědnost za něj lze ve smyslu § 12 odst. 2 uplatnit jen v případě, že je společensky
škodlivý.
3.
Znaky xxxxxxxxxxxxxxxx xxxxxx xxx xxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxx xxxxxxxxxxxxxx xxxxxxx
xxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxx x xxxxxxxxxxx xxxxxxxx
xxxxxxxxxxostí je v tomto kontextu míněna jednak obecná protiprávnost chápaná z hlediska
právního řádu jako celku, tedy ve smyslu rozporu s určitou obecně závaznxx xxxxxx
xxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx x xxxxxxxxx xxxxxxxxxx
xxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxx xxxx xxxxxxávněně", "v rozporu se zákonem",
"bez povolení" apod. Objektem trestného činu je určitý právní statek, chráněný zájem,
proti němuž konkrétní trestný xxx xxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxx xxxx xx xxxxxxxxxxxxxxxx
xxxxxxxxx xxxx xxxxxxxxx x xxxxxxxxx xxxxxxx xxxx xxxxx xxxxxxxxxxxx x xxxxxxx xpůsobem
jednání, místem činu nebo použitím určitého prostředku. Subjektem každého trestného
činu může být jen fyzická osoba, která je trestně odpověxxxx xxxx xxxxxxx xxxxxxx
xxxxxxxxxxxx xxxx xxxxxxxxx xxxx x xx xxxxxxxx xx xx x xxxx xxxxx xxx xxxxxxxx xxxxxxxx
xxxxxxxxx xxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxx xsobám (§ 7 a 8 zák. o tr. odpovědnosti práv.
osob). V takových případech mohou být subjektem trestného činu i právnické osoby,
byť fakticky vždy jednají xxxxx xxxxxxxxx xxxxxxx xx x x xx xxxx x xxx xxxxxxxxxxxx
xxxxx xxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx xx xxxx xxxxxxxx xxx xxxxx x xxxxxxx xxxxxxxxx
xxxx xx xxláštní způsobilostí, anebo osoba s určitou vlastností, tedy speciální nebo
konkrétní subjekt (§ 114). Subjektivní stránka každého trestného činu je xxxx xxxxxxxxx
xxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxx xx xxxxxx xxxx xxxxxxxxxxx xx xxxxxxxx xx
xx xxxxx xx x xx x xxxx xxxxx xxxxxxxxxxxx xxxx xxx xxxena i pohnutkou, cílem nebo
jiným subjektivním vztahem.
Důsledné zákonné xxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxx xx xxxxxxxx xxxxxxxxxxx
xxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxx x x xx xxxxx xx xxxxx xxxxx xxx xxxxxní zákon
vymezuje trestné činy a stanoví trestní sankce, které lze za jejich spáchání uložit.
Naplnění těchto formálních znaků trestného činu nepostxxxxx x xxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxxx
xx xxx xxxxxx xxxxx xx xx xxxxxxxxxx x xxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxx xx xxxxx xxxxx
xxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxx x podobě požadavku určité společenské škodlivosti spáchaného
činu, legislativně zakotvený v § 12 odst. 2. Ten je současně vyjádřením zásady subsidiarxxx
xxxxxxx xxxxxxx x xxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxx x xxxxxxxxxxxx xxx
x xxxxxxxxxx xxx xxxx xxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxrávní kvalifikaci určitého
jednání jako trestného činu je tedy třeba považovat za krajní prostředek, který má
význam jen z hlediska ochrany základnícx xxxxxxxxxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxx xxxxx xxxxxxx
xxxxxxxxx xxxx xxxxx xxx xxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxxxxxxxxx xxxxxxxx x xx
xx xxxxxx xxxxxy, že tam, kde postačí k regulaci prostředky civilního nebo správního
práva, jsou trestněprávní prostředky nejen nadbytečné, ale i nepřípustné. Tresxxx
xxxxx xx xxxxx x xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxx xxxxx xxxx xxx xxxx xxxx xxxxxxxxxx
x xxxxxxxx xxxxxxx xxxx xxxxxxxxx x xxxxxxxxxxx xxxx xxxxrpané, neúčinné nebo nevhodné
(srov. nálezy Ústavního soudu ČR sp. zn. II. ÚS 413/2004 a sp. zn. II. ÚS 372/2003
a rozhodnutí Evropského soudu pro lidsxx xxxxx xx xxxx xxxxxxxxxx xxxxx xxxxxx xxxxxxxx
xx xxxxxxxxxx x xx xxxx xxxxxxx xxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xx xxxxxxxxxxxx xx xx x xxxx
xxxxxxx xxxxxxxxxační význam: znaky trestného činu je nezbytné vykládat tak, aby
byly trestněprávně postižitelné činy spatřovány jen v činech v uvedeném smyslu společxxxxx
xxxxxxxxxxx xxx xxxx xxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxx xxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxx
xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxx xx xxxxxxx xx xxxxxxxxxxxxě postižitelným činem nemůže být
čin vykazující jen zanedbatelnou (nepatrnou) společenskou škodlivost (blíže k tomu
viz výklad k § 12 odst. 2). Míra spxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xx xxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx
xxxxxxx x xxxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxx x xxxxxx xxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxx x xx xxxxx
x x xxxxxxx x xěmu).
xxxxxx xxxxx
xxxxxx xxxxx
Dané pojetí trestného činu umožňuje odlišení trestných činů od jiných méně společensky
škodlivých deliktů vykazujících formální znaky skutkxxxxx xxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx
xxxxx xxxxx xx xxxxxx xxx xxxxxxxxxx xx xxxxxxx xxxxx xxxxxxx xxx xx xxxxxxxxx xxxxxxxx
xxxxxx xxxx xx xxxx xxxxxxxx xaplňujících formální znaky trestných činů, avšak díky
absenci společenské škodlivosti nebo její velice nízké míře nevyžadující žádnou odpovědnostxx
xxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxxx
xxxx xx xxxxxxx xxxxxxxx xxxxxx xxxxxx xxxxx xxxxxí jasnou spodní hranici, zároveň
brání tomu, aby byly za trestné činy považovány tzv. bagatelní delikty (blíže k tomu
viz výklady k § 12, body 11, 17 a 18).
xxxxxxx xxxxx xx xxxx xxxx xxxxxxx xxx x x xx xxxxx x xxxxxxx xxxx xxx xxxxxxxxxxx
x xxxxxxx xx xxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxxx xxx xxxxxxx xx ve smyslu §
12 odst. 2 chápán jako souhrn takových znaků a okolností případu, které ho ve svém
celku charakterizují jako xxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xx xxxx xx xxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxx
xxxxxxxxx xxxxxx
xx
xxxxxxxx xxxxxxxx x xxxx xxxx xxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxx xonkretizovány, se podle
§ 110 rozumí trestní zákoník, a podle povahy věci - v trestních věcech mladistvých
a v trestních věcech právnických osob - i zákxx x xxxxxxxxxx xx xxxxxx xxxxxxx x
xxxxx x xxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxx x xxxxxx xxxxx xxxx
xx
xxxxx xxxxxxxxx xxxx xx xxxxxxxx xxxxxxxxm chápán jako obecný pojem, zastřešující
bipartici soudně trestných deliktů, které se podle § 14 dělí na zločiny a přečiny,
tedy jako pojem jim nadřazxxxx xxxx xxxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxxxx xxxxx xx xxxxxxx
xxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxx x xxxxxxxxx xxxxxxx x x xx xxxxxxx xxxx xxxxxxxxxxx
xxxxx xxxoti tomu v systému soudnictví ve věcech mládeže se neuplatní. Trestný čin
spáchaný mladistvým se totiž nazývá proviněním (§ 6 z. s. m.).
6.
Definici xxxxxxxxx xxxx xxxxxxxxx x x xx xxxxx x xxxxxxxx xxxxxx xxxxxx x x xxxx
xxxxxxxx xxxxx xx xxxxx xxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxx x xxxxxxxxxxxx x xxxxxx xxxxxxxení
něco jiného - též příprava trestného činu (§ 20), pokus trestného činu (§ 21) a účastenství
na trestném činu, tedy jeho organizátorství, návod a pomox xx xxxx
xx
xx xxxxx xxxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxx xx xxxxx
xxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxx xxxxx xxxxxxxx xxxxxxí delikty (přestupky a kázeňské přestupky),
občanskoprávní delikty a jiné společensky nežádoucí jevy se škodlivými důsledky.
8.
Čin jinak trestxx xx xxx x xxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxxx
xxxx xxxxxxxx xx xxxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxx xxx xx xxxxxx xxxxxxxtí, by
byl takový čin trestným činem a v návaznosti na to i trestně postižitelný.
Jde především o činy, které jsou beztrestné pro nedostatek znaků jejicx xxxxxxxxxx
xxxxxxxxx xxxx xxxx xxxx xxxxxxxxxxxxx xx xx x xxxx xxxxx x xxxxxxxxxxx xxx xxxxxx
xxxxx xxxxxxxx x xxxxxx xxxxxxxxxx xx x xxxxx x xx xx xxxx Takové činy naplňují všechny
ostatní formální znaky skutkové podstaty určitého trestného činu a jsou společensky
škodlivé, avšak dopustila se jich oxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxxx
xxxxxxx xxxxxxx xxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxxx x xxxxx xxxxx xxxxxxxxxxxxxx x xxxxx
xxxxx xxxxxx xxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxé, aby je bylo možné z hlediska materiálního
korektivu považovat xx xxxx xxxxxxxx
xx xxxxxxxx xxx xxxxx xxxxxxx xxxxx xxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxx xx xxxx xxxxxxxxxx
xx xxxx xxxx xxxx xxxxx xxxxxxxx xxxxx xxxxx xxxxxxxí. Na činy jinak trestné jejich
dospělých nepříčetných pachatelů a jejich trestně neodpovědných mladistvých pachatelů
je možné reagovat přijetím ocxxxxxxxx xxxxxxxx xx xx xx xxx xxx xxxxxxxxx x xx xx
xx xx xx xxxx xxxx xxxxx xxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx
xxx xx x xxxxx 2 a § 89 odst. 2 z. s. m.) pak lze projednat ve specifickém řízení
podle hlavy třetí zákona o soudnictví ve věcech mládeže a ve vztahu k takovým dětem
v něm uxxxxxxx xxxxxxx xxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx x xxxxxxxx xxxxxx xxxxxx x xx xx xx
xx x xxxxxx x x xxx xxx xxx x xxxxxx xxxx x xxxx xxxx
x xxxxx x
xx
xxxxxxxx xrestného činu obsažená v § 13 odst. 1 vychází z toho, že trestným činem
může být pouze čin protiprávní a trestný.
Trestným je ve smyslu této definice čin xxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxx xx xxxxxxxx xxxxxxxxxx
x xxxxxx xxxxxxx xxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxx x xx xxxxx x xxxx xxxxxxxxx xxxx xx xxxxxxxxx
xxxxxxxxxkou škodlivost.
Trestným činem je tedy protiprávní společensky škodlivý čin označený trestním zákonem
za trestný, naplňující v tomto zákoně vymezexx xxxxxx
xxxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx xx xxxx xxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxx xx
xxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxxx x x xx xxxxx xx xxxxx xx xxxto v jeho definici kladen
na jeho výlučnost danou jeho zákonnými znaky a jeho označením. Tuto jeho specifickou
povahu podtrhuje rovněž to, že je ve smyslx x xxx x xxxxxxxxxx xx xxx xx xxxxx x
xxxxxxx xxxxxxx xxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx
xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx x x xx xxxxx x xxxx xxxxxxxxxxx xxxxlivost. Do popředí
je naopak postaven požadavek protiprávnosti takového činu a požadavek naplnění pro
něj charakteristických znaků. Z ustanovení § 1x xxxxx x xxxx xxxxxxxx xx xxxxx xxx
xxxxxx xxx xxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx xx xxxxxxxx x xxxxxx
xxxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxit to, co naplňuje ony znaky a působí protiprávnost jimi
charakterizovaného činu z hlediska toho, jak je to společensky škodlivé. Trestný
čin tedy není xxxxx xxxxxx xxxx xxxxx xxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxx x
xxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxx xx xxxxx xxxxxxxxxxx x xxxxx xx xxxx xxx xxxxxxxxxx xxxhto
znaků a skutkové podstaty trestného činu považováno za společensky škodlivé, konkrétní
společenskou škodlivost spáchaného činu posuzovat důslxxxx xxxxxxxxxxxx xx xxxxxxxxxxx
xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxxx xxx xxxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxx
xxxxxxxxx xxxx x x xxxxxxxnutím ke všem dalším okolnostem případu a při zvážení toho,
zda nepostačuje uplatnění jiné než trestní odpovědnosti, shledat trestný čin jen
v činu nálxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxx xxxxxxxx xxx xxxxxxxxx xxxxxxxx
xx xxxx xxxxxxxxx xxxxxxx x xxxxxxx xxxxxxx xxx xx xxxxxx xxxxxxxxxxxxxského jednání
vykazujícího formální znaky trestného činu, xxxxx xxxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxxxxxxxxx
xxxxxxxxxxxx
x xxxxxxxxxxxxxx x xxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxx xxx xxxxx xxxxxx x x xxx
xxx 15.
10.
Pro posouzení toho, zda určitý čin je trestný a patří ve smyslu § 13 odst. 1 mezi
činy označené za trestné, je rozhodující právní úprava obsaxxxx x xxxxxxxx xxxxxxxxx
x xxxxxx x xxxxxxxxxx xx xxxxxx xxxxxxx x x xxxxxx x xxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx
xxxx x xxxxxx xxxxx xxxx xxx x xxxxxx xxxvních předpisech je řečeno, co se rozumí
trestným činem; v prvním obecně, v druhém ve vztahu k mladistvým a ve třetím u právnických
osob (srov. § 110 a výkxxx x xxxxxx
xxx
xxx xxxxxxxxxx xx xxxxxxxxxxxxxx xxxxxx xxx xxxx xxxxxxxx xxxx xxxxx x xx xxxxx x
xxxxx xxxxxxx x xxxxxxx xxxxxx xxxxx xxxx xxxxxx xormální znaky trestného činu. Ty
jsou popsány jednak ve zvláštní části trestního zákoníku ve formě definic jednotlivých
druhů trestných činů (napříxxxx xxxxxxx xxxxxxxx xx xxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxx
xxxxxxxx xxxxxxx xxxxxx x xxxxxx x xxxxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxx xxxxx xxxxxxxxx
xxxxxxxxx x xákoně o soudnictví ve věcech mládeže a v zákoně o trestní odpovědnosti
právnických osob a řízení proti nim (například charakteristika forem zaviněnxx xxxxxxxx
xxxxxxxxxxx x xxxxxxxx xxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxxxxx
xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxx xxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxestného
činu, protiprávnost, stanovený věk a příčetnost. K nim u mladistvých přistupuje dostatečná
rozumová a mravní vyspělost. Naopak u právnickýcx xxxx x xxxxxx xxxx xxxxxxx xxxxxx
xxxx xxxx xxxx xxxxxx xxxxxxx xxx xxxxxxxxx xxxxx xxx xxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxxxx
xxxxxxx xxxx xxxx xxxxxxxxx xxxxxmi, a u těch lze posuzovat jejich stav z hlediska
jejich věku a z hlediska toho, zda jsou příčetné, či nikoliv, a toto přičítat právnickým
osobám.
12.
xxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxx xxxxxx xxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxx
xxxxx xxxxxxxxx xxxxx xxx xxxxxxx x xxxxxxx xxxxxxxxxx xxxánku, subjekt a subjektivní
stránku. Vedle nich stojí znaky trestného činu, které nemají onu rozlišovací schopnost,
avšak jejich naplněním je podmínxxx xxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxxx xx xxxxxxxxxx
xxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx xxxx xxxxx xxxx xxxxxxxx xxxx xxxxxxxx xxxxxx
x xxxxxxxxx xxxx xezi ně patří především věk pachatele - konkrétně dovršení patnáctého
roku jeho věku - a jeho příčetnost - tedy duševní stav, v němž je schopen rozpoznat
pxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxx x xxxxxxxxx xxx xxxxxxxx xx xxxxxx x xxxxxxxxxx xx
xxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxvé a mravní vyspělosti
zakotvený v zákoně o soudnictví ve věcech mládeže. Specifické postavení mezi těmito
znaky má znak protiprávnosti trestného činxx xx xxx xxxxxx xxxxx x xxxxx x xxxxxx
xxxxxxx x xxxxxxx xxxxx xxxx xxxxxx x xxxxxxx xx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx
xxxxx xxxx xxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxxx xxxxxx xxxx xxxxxx
xxxxx xxxxxxxxx x xxx x xxxxxxxxxx x xxxx xxxx xxx x xxxxxxxxxxxxx xxxx x xxxxx xxxxxxxx
xxxxxxxx xxestného činu, protože trestným činem může být pouze čin právem zakázaný
či nedovolený. Protiprávnost se většinou dovozuje z porušení jiných než trestxxxxxxxxxx
xxxxxx xxx xxxx xxxxxxxx x xxxxx x xxxxxxxxx xxxxxxxxx xx xxxx xx xx xxx xxxxxx x
xxxxxxxx xxxxxxxx xxxx xxxxxxxx xx xxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxo to, že jde o zakázaný
čin. Navíc některé skutkové podstaty trestných činů obsahují konkrétní vymezení znaku
protiprávnosti, někdy ve vazbě na určitý xxxxxx xxxxxxx xxxx xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxx
xxxxxxxxx xxxxx xxx xxxxxx xxxxxx x xxxxxxxxx xxxxx xxxx xxxxx xxxx xx xxxxxxx x
xxxxxxx xxxxxxxxxxx xxeoprávněně", "nedovoleně", "bez povolení", "porušením právního
předpisu", "bez splnění podmínky stanovené zákonem", "porušením zákazu" apod. V txxxxxxx
xxxxxxxxx xx x xx xxxxxx x xxxxx xxxxxxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxx xxxxx xx
xxxx xxxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxx xxx xx xx xěj musí vztahovat zavinění
pachatele. Absence znaku protiprávnosti přitom vylučuje posouzení spáchaného činu
jako trestného činu, a to i v případě, kxxxx xx xxxxx xxxxxxx xxxxxxxx xxxx xxxx
xxxxxxx xxxx xx xxxxx xxxxxxx x xxxx xxxxxxxxx xx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxxx
xx xxxxxxxxxxxxxxx x těchto okolností jsou vymezeny zákonem a patří mezi ně krajní
nouze (§ 28), nutná obrana (§ 29), svolení poškozeného (§ 30), jednání za dodržení
podmínex xxxxxxxxxxx xxxxxx xx xxx x xxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxx xx xxxx xxxxx x xxxxxxxx
xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxx x xxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxx xx xxxxx xxxxxxxx x duchovního
(§ 386). Vedle toho mohou být takovými okolnostmi rovněž splnění závazného rozkazu,
výkon práv a povinností a výkon povolání a jiné dovolenx xxxxxxxxx xxx xxx xxxx x
xxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxxx xx xxxxx xxxxx xxxxxxxxx
xxxxxxxxxxxx xx xxxxx xx xxxxxxxxx podstatu toho kterého trestného činu.
13.
Skutková podstata trestného činu sama o sobě představuje souhrn objektivních a subjektivních
znaků scxxxxxxx xxxxxxx xx xx xxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx xxxxx
xxxxxxxxxx xxxx xxxxxx xxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxx x xxxxxktivní
stránky, avšak i některé znaky subjektu. Skutkové podstaty trestných činů jsou tedy
vymezeny těmito čtyřmi skupinami znaků. Některé navíc takx xxxxxx xxxxx xxxx xxxxxxx
xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxx xxxxxxxxx x xxx x x xxx xxxx xxxxxxx
xxxxx xxxxxxxxx xxxxx xx xxxxx xxxxx xrestného činu"). Oproti tomu do skutkové podstaty
trestného činu nepatří věk a příčetnost pachatele ani obecná charakteristika protiprávnosti,
nebxx xxxx xxxxx xxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxx x xxx xxxx xxxxx xxxx xxxxxxxx xxxxxxxx
xxxxxxx xxxxxxxxxxxx x xxxxxxxxxxx xxxxx xxxxxxx xxxxx x xxxxxxxx xxxstní odpovědnosti
spočívající v náležité společenské škodlivosti spáchaného činu.
Formami trestné činnosti - a současně trestnými činy - jsou ve smxxxx x xxx xxx xxxxxxxx
xxxxxx xxxxxxx xxxxxxxx x xxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx x xxxxx xxxxxxxxx xxxx x x
xxxxxxxxxxx xx xxxxxxxx xxxx x xx xxxxxxx xxxx xrganizátorství, návod k němu a pomoc
(viz § 20, 21 a 24 x xxxxxxx x xxxxx x xxxxxxxxx xxxx xxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxx
xxxxxxxxx x xxxxxxxx xxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxx x xxxxxx
naplnění přispívá, avšak pachatel je nenaplní, ať už v jejich celku nebo v dílčích
prvcích.
Mezi skutkovými podstatami trestných činů se co do toho jak xxxx xxxxxxxxxxx x xxxxxxxxxxxx
xxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxx x xxxxxxx x xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxx
x xxxxxxxxxx x xxxxxxxxxxch skutkových podstatách jsou jednotlivé skupiny znaků reprezentovány
vždy jen jedním znakem. Oproti tomu pro složité skutkové podstaty je charaktexxxxxxxx
xxxxxxx xxxxx x xxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx
xxxxx xxx xxxxxx xxxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxx x xx xdyž k trestnosti postačí
naplnění jednoho z více znaků z určité skupiny (například zavinění úmyslné či nedbalostní)
- podobu kumulativních skutkovýcx xxxxxxx x xxx xxxx xxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxx
xxxxx x xxxx xxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxx xxxxxxx xxxx xxxxx xxxxxxxx xxxxxxx x x xxxxxx
xxxxxxxxx xxxxxxvých podstat - kdy jedna skutková podstata v sobě v podstatě zahrnuje
znaky dvou skutkových podstat (například loupeže a usmrcení z nedbalosti). Popisxx
xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxx x xxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxx xxxxxx xxxxxxxxx
xxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xx xx xxxxxxxo vymezení určitého znaku
na určitou konkrétní normu, zatímco blanketní skutkové podstaty buď odkazují jen
obecně na určitý právní předpis, nebo odkaxxxx xx xxxx xxxxx xxxxx xxxx xx xxxx xxxxxx
x xx x xxxxxx xxxxx xxxxxxxxxxxx xx xxxxxxxxxx
xxxxx xxxx xx xxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxx xx základní, kvalifikované
a privilegované. Dělícím kritériem je zde jejich závažnost vyjádřená různě odstupňovanými
trestními sazbami za jejich napxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxx
xxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xx xxxxxxxxx xxxx xx x
xxxxx xxxxxx x xxch přistupuje jeden nebo více dalších kvalifikačních znaků opodstatňujících
použití vyšší trestní sazby. Oproti tomu privilegované skutkové podstxxx xxxx xxxxx
xxxxx xxxxxxx xxxxx xxxxx xxxx xxxx xxxxxx xxxxx xx xxxxxxxxxxxx xxxxx x xxxxxxx
xxxxxx xxxxxxxx xx xxxxxxx xxxxx xxxxxxx xxxxx xxx xx xxxnovena v základní skutkové
podstatě. Od jedné základní skutkové podstaty se přitom může odvíjet několik kvalifikovaných
i privilegovaných skutkovýxx xxxxxxxx xx xx xxxx xxxxxx xxxx x xxxxxxxx xxxxxxxx
xxxxxxxxxxxx xx xxxxxx x xxxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxx x xxxxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxx
xxxxxxx xxiz § 13 odst. 2 a výklad k tomuto ustanovení).
14.
Skutková podstata trestného činu je abstraktním vyjádřením souhrnu znaků charakterizujících
xxxx xxxx xxxxxxxxx xxxxx xxxxx xx xxxxx xxxxxxxx x xxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxx
xxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxx x xxxxxxxxx xxdstatou skutku je trestněprávně
jednání pachatele a jím zapříčiněný trestněprávně významný následek (R
41/2002-I). Následek závažný z xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxx xxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx
xxxx xxxxx xxxxxxxxx xx xxxxxxxx xxxx xx xxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxx xx xxxxx xxxxxxx
xxxxxx xxxxxxx xsou totiž vnější projevy vůle pachatele v podobě jednání kauzální
pro takový trestněprávně následek, jestliže jsou zahrnuty zaviněním (xxx
x xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxx xx xx xxxx xxxxxxx xxxxxxxx xx xx xx xxxxx xxxxxx xxxx
xxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx xxxxx xxxxx xxxxxxx x xxxxx xxxxxxx xxxxvé jednání, spojuje
do jednoho skutku, je však trestněprávně xxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxx xx xxxxxx
xxxxxxxx x xxxxxxx xxxxxxx xxxx x xxxxx xxxx x xxxx xxxxxxx xxxxxxx xxxx xxx xxxx
xxxxx x xxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx x je-li tomu tak, jde o tentýž skutek i v případě,
že k takovým následkům vede pouze část téhož společného jednání. K zachování jednoty
skutku tedy plně posxxxxxx xxxxxx xxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxx
xxxxxxxx xxxxx xx xxxxxxxxx xxxxxxx x xxxxxxxxx xxxxxxxxxxxx dílčích aktů
(útoků) určitých jednání spojuje tyto akty v jeden celek také v případech pokračování
v trestném činu. Vedle něj se za jediný skutek v hmotnxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxx xxx
xxxxx xxxxxxxx x xxxxxxxx xxxxxxx xxxx xxxxxx xxxx xxxxxxx xx xxxxx xxxxxxx xxxxxx
x xxxxxxx xxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxx xxnu od jeho přípravy přes jeho pokus až po jeho
dokonání.
relevantní
relevantní
relevantní
xxxxxxxxxx
Jedním skutkem přitom mohou být naplněny jak znaky skutkové podstaty jediného trestného
činu, xxx xxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx xxxxx xx xxxxxxxx xxxxx
xx xx xxxxxx xxxxxxxx xxxxxx xxxx xxxxx xxx xxx x xxxxx xxxxxx x xxx x xxxx xkutků,
význam zejména pro posuzování otázek týkajících se souběhu více trestných činů. To
platí tím spíše, že více trestných činů se může sbíhat nejen v xxxxxxxxxxx xxxxxxxx
xxx x xx xxxxxxxxxx xxxxxxxx xx xxxxxx xx xxxxxxxxxxxx xxxxxxxx x xxxxx xxxxxxx xx
xxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxx xxxx xxxxxxxxx xxxxx vícečinný souběh předpokládá více skutků,
z nichž každý se posuzuje z hlediska naplnění znaků skutkových podstat jednotlivých
trestných činů samostxxxxx xxxxx xx xxxx x xxxxxx xxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxx
xxxxxxxxx xxxx xxxxx xxxxxxxxxx x xxxxxx xxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxx xxxxxx xx xxxxx
xxxx x x xdst. 1 a výklad k němu; srov. též R 34/1952 a R 10/1962). To, že i v těchto
případech může jít o souběh (konkurenci) trestných činů, je dáno tím, že za sbíhaxxxx
xx xxxxxxx xxxxx xx xxx xx xxx xxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxxxxxxxx
xxxxxxx xxxxxxx xxxxx xxxxxxx xx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxx xxx xyl pro některý z nich
vyhlášen soudem prvního stupně časově první odsuzující rozsudek. Tato právní úprava
současně otevírá možnost kombinace vícečinxxxx x xxxxxxxxxxxx xxxxxxx xxxx x xx xxxxx
x x x x xxxxxxx x xxxxxx
x xxxxxxxx xxxxx xxxxxx xx xxx xxxxxxxx xxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxx xx
xěj dopadají. Naplňuje-li tedy současně znaky skutkových podstat několika trestných
činů, je v zásadě na místě použít všechny jeho právní kvalifikace xxxxxxxxxxxx x
xxxxx x xxx xx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxx x xxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxx
xxxxxx x xxxxxxxxx xxxxxxxx xxxx xxxxxxx xxxx xxxxxivého souběhu, to znamená případy,
kdy skutek formálně vykazuje znaky více skutkových podstat trestných činů, ale jejich
jednočinný souběh je vyloučxxx xxxxx xxxx xxxxxxxx x xxxxxx xxxxxxxxxx xxxx xxxxxxxxxxxxx
xxx x xxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx xx xxxxx x xxxxxxxxxxx x xxxxxxxx xxxxx xxxxxxx
xxx trvající nebo trestný čin hromadný. Poměr speciality a subsidiarity může být
dán mezi ustanoveními určenými k ochraně stejných zájmů. Speciálním ustxxxxxxxx xx
xxxxxx xxxxxxxx xxxxxx xxxx xxxxx xxxxx xxxx xxxxxxxxxxxxx xxxxxxx x xx x xxxxx xxxxxxxxx
xxxxxxxx xxxxxx x xxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxx xxxciální skutková podstata se vyznačuje
tím, že má oproti obecné skutkové podstatě konkretizovány znaky a často jsou do ní
přidávány další prvky, které rxxxxxxxx xxxx xxxxxx xxx xxxxxx xxxx xxxxxx xxxxx xxxxxxxxxx
xxxxx xxxx xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxx xxxx x xxxxxxxxx
xxxku objektivní stránky trestného činu, ale není vyloučeno, aby ho založily i jiné
znaky skutkové podstaty trestného činu. Takto jsou v poměru specialitx xxxx xxxx
xxxxxxxxxxxxx x xxxxxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xx xxxxxx x xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx
x xxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxx x xxxxx xxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxx
xx xxxxxxxxx xxxxxxxxxí vylučuje užití obecného ustanovení, a to i v případě, že
je mírnější. Oproti tomu subsidiárního ustanovení se užije jen tehdy, jestliže není
čin trestxx xxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxx xx xxxxxxxxx xxxxxxxxx x xxxxxx xxxx
xxxxxxxxx xxxxxx x xxxxxxxxx xxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxx xx xxuze doplnit
ochranu, kterou poskytuje primární ustanovení, v němž jsou znaky subsidiárního ustanovení
doplněny o znaky další, takže okruh případů pox xxx xxxxxxxxxxx xx xxxxxx x xxxxxx
xxxxxxxxxxxx xxxxx xxxx xxxx xxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxx x xxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx
xxxxx xxxx xxxxxxx xxxxx trestné součinnosti ve vztahu k závažnějším, a to v pořadí
pomoc, návod, organizátorství a pachatelství, resp. spolupachatelství, stejně jako
ustanxxxxx x xxxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxx x xxxxxx x xxxxxxxxxx x xxxxxxxxxx xxxxxxxx
xxxxx xx xxxxxx xx xxxxxxx xxxxxxxxxxxx x xxxxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxx x xoměru skutkových
podstat trestných činů a z jejich vymezení, je vztah faktické konzumpce nahodilý
a vytváří se případ od případu, neboť je dán faktickýx xxxxxxxx xxxxx x xxxxxxxx
xxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxx xxxx xxxxx xxxxxxx xxx xx xxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxx
xxxxxxx xx xxxxxxxx xx xxxxxxxxx xxxstným činem nebo vedlejším, málo významným produktem
základního trestného činu (R 10/1987-II). Obdobně jako u případů subsidiarity a speciality
se v xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxx xxx xxxxxxx xxxxx xxxx xxxxx xxxxxxx xxxx
x xx xxxxxxxx xxxxxxx xxxx xxx x xxxxxx xxxx xxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxx xohoto trestného
činu s oním dalším, jím konzumovaným trestným činem. Stejně tak je samotnou povahou
věci vyloučen jednočinný souběh v případech dílčíxx xxxx xxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxx
xxxxx x xxxxxxxxx xxxx xxxxxxxxxx x x xxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxxxxxxxxx xxxx xxxx
xxxx xxxxxxxxx x xxxx xxxx xxxxxx) nebo jsou spojeny s déletrvajícím udržováním protiprávního
stavu, avšak hmotněprávně jsou považovány za jeden skutek a jeden trestný čin. Udržovánx
xxxxxxxxxxxxx xxxxx xx xxxxxxxxxxx x xxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx xxxxx xxx xxxxxxxx
xxxxxxxx xxxx xxxxxxx xxxx xx xxxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxx xx xxxxěž způsobuje protiprávní
stav, který může trvat delší dobu, ale postihováno není jeho udržování. V případech
některých trvajících trestných činů je pxxxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxx
xxxxx xxx xxxxx xxxxxxxxx x xxxxxxxx xxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx x xxxxxx
xxxxxxxx xxxxx x xxxx, zatímco u jiných trvajících trestných činů zákon postihuje
nejen udržování protiprávního stavu, ale i jeho vyvolání (tak je tomu například u
trestnéxx xxxx xxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxx xxxxx x xxxxx xxxxxxxx xxxxxxx xxxx xxxx
xxxxxxxxxxxxxxxx xxxx xx x xxxx x xxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxx xxxx xxxt),
ale je jich třeba více, příp. u nich je mnohost útoků podmínkou použití vyšší trestní
sazby (viz například trestný čin nedovoleného ozbrojování podxx x xxx xxxxx xxx xxxxx
xxxx xxxxx xxxxxx xxxx xxx xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxx x xxxx xxxx xxxx xxx xxxxxxxxxx
x xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx x xxx xxxx xxxxxx xokračování v trestném činu, avšak na
rozdíl od něj je u nich vyjádřena mnohost útoků přímo jako znak skutkové podstaty
trestného činu. Samotným pokračoxxxxx x xxxxxxxx xxxx xx xxxxxx xxxxxx xxxxxxxx xxxxx
xxxxxxxxxx xxxxx xxxxx xxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxx xxx x x xxxxxxxx xxxxxxxxx
xxxxxxxx xxejného trestného činu, jsou spojeny stejným nebo podobným způsobem provedení
a blízkou souvislostí časovou a souvislostí v předmětu útoku (srov. § 11x x xxxxxx
x xxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxx xxxxxx xxxx xxxxxxxx x xxxxxxxx xxxxxxx xxxxx
xx xxxxxxxxx xxxx xx xxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxx xx xxxxxx xení jednorázovým aktem,
ale odehrává se v delším časovém úseku. Jeho počátkem je moment dokonání trestného
xxxx xxxxx xxxxxxxx xxxxx xxxxx xxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx x xxxxxx xxxxxxx xxxxxxxx
xxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxx xxsp. odstranění
protiprávního stavu). Mezníkem oddělujícím jeden takovýto trestný čin od druhého
je pak sdělení obvinění, konkrétně okamžik, kdy se pxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx x
xxxx xx xxx xxxxxxx x xxxx xxxxx xxxx xxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxx xxx xxxxx xxxxxxx
xxx xxxx x xx xxxxx xx xxx xxxxxx
x xxxxxxxx společného trestu za pokračující trestný čin viz § 45. K ukládání úhrnných
a souhrnných trestů za sbíhající se trestné činy viz § 43 odst. 1 a 2.
15.
xxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx xxx xxxxxxx xxxx xxxxxxxxxxxxxxxx xxxxx
xxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx x xxxxxxxxxxx xxxxxxxx
16.
Objektem trestného činu je předmět jeho ochrany. Tím jsou právní statky ve formě
společenských vztahů, zájmů a hodnot. Souhrn všech zájmů, spolexxxxxxxx xxxxxx x
xxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxx xxxxx
xxxxxx xxxxxxx xxxxxxxx xxxx xxxxxx xxxx x xxxxtním zákoníku výslovně vyjádřen, avšak
promítnut je do jeho jednotlivých ustanovení. Jeho dílčí části jsou seskupeny do
druhových objektů. Ty tvoří xxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxx x xxxxxxxxxxxx xxxxxxx
xxxxxxxx xxxxxxxxxxx xx xxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx xxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxx
xxxx vyjádřeny v názvech hlav zvláštní části trestního zákoníku. Jednotlivé skutkové
podstaty trestných činů pak mají své vlastní předměty ochrany - právxx xxxxxx xxxxxxx
xxxxxx x xxxxxxxxx x xxxxxxx xxxxxxx xxxx xxxxxx x xxxxx xxxxxxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxx
xxxxxxxx xx xx xxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxx xxxxtných činů a jsou bezprostředně zasaženy
činy pachatelů. Pro jejich označení se používá termín individuální objekt. Jako takové
jsou nezbytným znakex xxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxxx xxx xxxx xxxxxx xxxxxxxx
xxxxxxxxx x xxxxxx xxxxxxx xxxxxxx xxxxxxx xxxx xxxxxx xxxx xxx x xxxx xxxxxxxx xxxnovených
buď kumulativně, nebo alternativně. Náležité určení individuálního objektu má klíčový
význam pro správné právní posouzení trestného činu x xxx xxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxx
xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx x xxxx xxxxxx x xxxxxxxxxxx xx xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxx
xx xxxxx xxxxx xxxxxxx xxxxxx xxx xxjí pouze některé trestné činy a je jím to, na
co pachatelé trestných činů svým jednáním bezprostředně útočí a tím porušují nebo
ohrožují objekty trestnýxx xxxxx xxxxxxxx xxxxx xx xxxx xx xxxxxx xxxxxxxx xxxxx
x xxxxxxx xxxx xxxx x xxxx x x xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxx x xxxxx xxxx xxxx xxxxxxxxx
xxxxxxxx xxxxxxní předmětu útoku je účinkem trestného činu, zatímco porušení nebo
ohrožení objektu trestného činu je jeho následkem. Následek i účinek trestného činx
xxxxx xxxx xxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx
xxx
xxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxx xxxx xx xxxxxxxxxxxxxxxx xxxxx xxxxx, a to způsobem
spáchání trestného činu, tedy jednáním, a jeho následkem. Svou povahou je objektivní
stránka základem trestné činnosti a jejím určujícxx xxxxxxxxx x xxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxx
xxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx xxxxx xxxxxx xxxxxxxxxxxx
xxxxxx x xxxxx jednání x xxxxxxxx x xx xxxxxxxx xxxxx xx xxxx xxxxx xxxxxxx
xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx x xxxx xxxx xxxxxxxxxxxxx xxx xxxx
xxxxx. Těmi mohou být určitý způsob spáchání činu, použitý prostředek, účinek, místo
a čas spáchání činu. Výchozí složkou objektivní stránky trestného činx xx xxxxxxx
xxxxxxxx xxx xxx xx xxxxxx xxxxxx xxxx xxxxxxxxx xx xxxxxxx xxxxxx xxxxxxxx xxxxxx
xxxxxxxxxx x xxxxxx xxxxxxx xxxxx x xxxxxxxxxxxxxx xxxxlu o jednání a není možné
uvažovat o trestní odpovědnosti (srov. R 32/1955). Tak například není pro absenci
vůle jednáním fyzické donucení, stejně jako xxx xxxx xxx xxxxxxx xxxxxxx xxxx xx
xxxxxxx xxxxx xxxxx xxxxxx xxxxxx xxxx xxxxxxxx xxxx xx x xxxxxxxx xxxxxx xxxx xxxxxxxxxx
xxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xrestného činu, spáchané z nedbalosti, byť přitom není shoda
zaměření vůle k určité aktivitě (z pohledu trestního práva nezávadné) a k relevantnímu
trexxxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxx xx xxxxxx xxx xxxxxx x xxxx xxxx xxxxxx xxxxxxxx
x xxx x xxxxxxxxx x xxxx xxxx xxxxxx xxxxxxx xx xxxxxxxxx xxxxxxxxx xx xšak postaveno
na roveň konání, jen pokud někdo nevykonal něco, co bylo jeho osobní právní povinností
(viz § 112 a výklad k němu). Určité trestné činy mohxx xxx xxxxxxxx xxx xxxxxxx xxxxx
xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx xxx xxxxx xxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx x xxxxxxx xxxxxxx
x xxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxx jejichž objektivní stránka neurčuje blíže jednání, ale
pouze účinek). Účinek trestného činu se váže na hmotný předmět útoku a zpravidla
ho lze přesně vxxxxxxx x xxxxxx x xxxxxxxxx x xxxx xxxxxxxxx xxxxx xxxxx xx xxxx
xxxx xxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xx xxxxxx xxxx xxxxxx x xxxxxxxxxx
xxboť následek je zasahován jeho prostřednictvím, avšak obě tyto veličiny nelze ztotožňovat.
Tak je tomu už proto, že následek má širší dosah. Rozumí se jxx xxxxx xxxxxxx xxxxx
xxxxxxxx x xxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxx xxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxxxxxx
xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx xxxxxněprávní význam však má pouze tehdy, pokud je způsoben
jednáním charakterizujícím trestný čin a naplňujícím jeho znaky. Následek tedy musí
být spojen x xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxx xxx xxxxxxxxxx xxxxx xx
xxxx xxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxx x xxxx xxxxxxxx xxxxxxxx x xxxxxxx xxxx xxmu trestní
odpovědnost. Příčinný vztah musí být současně dán i mezi jednáním a trestněprávně
relevantním účinkem a mezi jednáním a těžším následkem, kxxxx xx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxx
xxxxxxx xxxxx xxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxx xx xxxxxx xx xxxxxxx xx
xxxxxxxx xx xxxxx xxxx xxx xxxxx xx xxxý jev buď vůbec nenastal, anebo by nenastal
způsobem, jakým nastal (conditio ). Příčinnou souvislost mezi jednáním
pachatele a vzniklým náxxxxxxx xxxxx xxxx xxxxx xxxxxxxx xxx xx xxxxxxxx xxxxxxxx
xxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxxx x xxxxx xxxx xx xxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxx x xxxx xxxx
xxx xxxxxut zaviněním. To totiž musí pokrývat všechny znaky charakterizující objektivní
stránku trestného činu, tedy i příčinný vztah mezi jednáním pachatelx x xxxxxxxxx
xxxxxxxxx xxxxx xxx xxxxxxxx xxx xx xxx xxxxx xxxxxxx x xxxxxxx xxxxxx xxxxxx x xxxxxxxx
x xxxxxxx x x xxxxxxxxx xxxxxx xxxx xxxxxxxxxxxx xestli k trestněprávně relevantnímu
následku došlo působením více okolností, tedy nejenom jednáním pachatele (viz R 37/1975).
xxxxxxxxx
xxxxxxxxxxxx
xxxxxxxx xxxxx
sine qua non
18.
Pachatelem trxxxxxxx xxxx x xxxx xxxxxxxxx x xx xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxx xxxxx xxxx
xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxx xxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx xxxxx
xxxx xxxxxx xxxx xxxxxxxxx jestliže je trestná. Za pachatele je trestním zákoníkem
považován i tzv. nepřímý pachatel a účastník (§ 22 odst. 2 a § 24). Zatímco fyzická
osoba může bxx xxxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxxx xxx xxxxxxx xxxxx
xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxxx x xxxxxx x xxxxxxx xxxxxxxxxxxx xrávnických
osob a řízení proti nim. K vymezení pachatele jako subjektu trestného činu viz blíže
§ 22 a výklady k němu; srov. též § 20, 21, 23, 24, 25, 26 a 1xx x xxxxxxx x xxxx
xxx
xxxxx xxxxxxxx xx xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxx xxxx xxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxx
xxxxx xxxxxxx xxxxxx xxxx xxxx xx xxak zavinění. To může mít formu úmyslu nebo nedbalosti
a jako znak subjektivní stránky každého trestného činu musí pokrývat
všechny ostatxx xxxxx xxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxx x xx xxxxx xx x xxx xx x xx x xxxxxxx
x xxxxx xxxxxxx xxxxxxx xxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxx xxxx x xxxx xxxx xxxáště
pohnutka, cíl a záměr - mají povahu a mezi znaky skutkové podstaty figurují
jen u některých trestných činů.
obligatorní
fakultativní
K odst. 2
20.
Trestnxxx xxxx xxxxx xxx xxxxx xxxx xxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxx
xx xxxxx xxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxx xx xxxxxxní, založenou
na zaviněném naplnění znaků skutkové podstaty trestného činu, jakožto protipólu objektivní
odpovědnosti, resp. odpovědnosti za prosxx xxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxx x xxxxxx xxxx
xxxxx xxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxx xx xxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxx
x xxxxxx xxxx xxxzideliktu, tedy činu jinak trestného, zakládající trestní odpovědnost
za trestný čin opilství podle § 360.
Obecně platí, že zaviněním musí být pokryxx xxxxxxxx xxxxx xxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx
xxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxx xx xxxxxx xxxxxx xxxxxxxx xxx xxxxx xxxxx xx xxxx xxxxx
xxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxx xx se jeho zavinění vztahuje na skutkové okolnosti, které
je naplňují.
Princip odpovědnosti za zavinění, vyjádřený zásadou nullum xxxx
xxxxxxxx xxxx xxxxxxxxx xxxxxx xx xxxxxxx xxxxxx x x xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxx
xxxxxxx xxxxx xxxxxx xx xxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxxxx xxxné trestat za jím spáchaný
čin. Tak je tomu proto, že zavinění - ať už ve formě úmyslu (§ 15) nebo nedbalosti
(§ xxx x xx xxxxxx xx xxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxxx x xxx xxxx xxxxxxx
xxxxx xx xxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxxx xx xxxxxxxx xx xxxxxně částečně prolomena
při rozhodování o ochranných opatřeních a u mladistvých též při uplatnění výchovných
opatření.
crimen
sine
culpa
xxx
xxx xx xx xxxxxx x xx xxxxx x xxxxxxxx xxx xxxx xxxx xxxxxxxx xxxxxx xxxxxxx xxxx
xx xx xxxxxxxx x xxxxxxxxxi. Zákon vyžaduje k trestnosti činu v zásadě úmyslné zavinění,
pokud výslovně nestanoví, že postačí zavinění z nedbalosti. Přitom platí, že úmyslná
foxxx xxxxxxxx xx xxxxxxxxxx x x xxxxxxxxxx xxx xxxx x xxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx x
xxxxx xxxxx xxxxxxxx xx xxxxxx xxx xxxxxx xx xxxx xxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxí zákoník
v mnoha ustanoveních výslovně zdůrazňuje požadavek úmyslného zavinění. To má svůj
specifický význam zejména ve vztahu k trestným činům, u nxxxx xx xxxxxxxxx xxxxxx
xxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxx xxxxx xxxx xxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxx
xxxxxxxxxx xxxx x xxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxtných činů lišících se jen formou zavinění
(například u ublížení na zdraví nebo těžkého ublížení na zdraví).
Z uvedeného pravidla zakotveného v § 13 odxxx x xxxxxxxx xxxxxxxx xx xxxxxxxxx xxxxxxxx
x xxxxxxxxxx xxxx xxx x xxxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxxxxx
xxxxxxxxo činu výslovně uveden. Ve vztahu k některým trestným činům pak vyžaduje
trestní zákoník vyšší míru (intenzitu) nedbalosti, ať už vědomé nebo nevědomxx x
xx xxxx xxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx x xxxxxxx xxxxx xxxxx xxx xxxxxxx xxx
xxxxxxx xxx x x xxxxxxxxxxx x xxxxxxxx xxxxxxxxx xx xxxxxxxxx xxxmulací "byť i z
nedbalosti" (srov. např. § 196 odst. 1, § 295 odst. 1) nebo "byť i z hrubé nedbalosti"
(srov. např. § 224 odst. 1, 2, § 294a).
xxx
xxxxxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx x x xx xxxxx x xxxxxxxx xxxxxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx
x x xxx Podle něj k okolnosti, která podmiňuje použití vyšší trestní sazby a tím
zakládá kvalifikovanou skutkovou podstatu určitého trestného činu, se přihlxxxx x
xxxxxxxx xx xxx x xxxxx xxxxxxxxx x xxxxxx xxxxxxxxxx xxx xxxxxxxx xxxxxx x xxxxxxxxxxx
xxxxx xxxxxxxx xxx xxxxx xxxxxxxx x xxx xxxxxxxx xxxxxxxx a v případě, že jde o jinou
skutečnost, i tehdy, jestliže o ní pachatel nevěděl, ač o ní vzhledem k okolnostem
a k svým osobním poměrům vědět měl a mohl, vyjmx xxxxxxxx xxx xxxxx xxxxxxxxx xxx
x xx xxxxxx xxxxx x xxxx xxx xxxxxxx x x xxx
xxx
xxxxx xxxxxxxx x xxxxxx xxxx xxx xxxxx xx xxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx xxxxxxx
xx xxxxxxxx xx xxxxxxxx xxxxxxxx x xx xxxxx xxxxxxxx xxx xx xxxxxx xxxxxdku, případně
jiného rozhodnutí ve věci samé. Uvést je to nezbytné v tzv. právní větě, v které
jsou učiněná skutková zjištění podřazena zákonné terminoxxxxxx x xx xx xxxx xxxxx
xxxxxxxx xxx x xxxx xxxxxxxx xxxxx x xxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxx
xxxxxxx xxxxxxxxxxxx x xxxxx xxxxx xxxxxxxí vyplývá. Zvolená formulace přitom musí
být dostatečně jednoznačná. Spáchaný trestný čin totiž může být buď zločinem, nebo
přečinem, nikoliv však soxxxxxx xxxxxxxx x xxxxxxxxx x xxxxxxxx xx xx xxxx xxxxxxxx
xxx xxxxxxxx xxxx x xxxxxxxxxxx xxxxxxx xxxx x xxxx xxxxxxx xxxxxxxxx xx xxxxx x
x xxxxxxxxx xxestných činů, u nichž obecně přichází v úvahu obě jejich kategorie
a obě formy zavinění.
24.
Obou kategorií trestných činů - zločinů a přečinů - se moxxx xxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxx
xxxx xxx xxxxxxxxx xxxxxx xxxxxx xxx xxxx xxxxx xxxxxxxx x xxxxx x xxxxxxxxx x xxxx
xxxxxxx xxx xxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxob, tak trestným činům právnických osob.
Okruh trestných činů právnických osob je užší než okruh trestných činů fyzických
osob. Skutkové podstaty trxxxxxxx xxxx xxxxxxxxxxx xxxx xxxx xxxxxxxx x xxxxxxxx
xxxxxxxxx xxxx xx xxxxx xxxxx xxxxx xxxx xxxxxxx x xxxxxxxxx xxxxx xxxxx xxxxxxx
xxxxxxxx xxxxxické osoby jsou trestně odpovědné pouze za vybrané trestné činy patřící
zejména mezi trestné činy majetkové, hospodářské, poškozující nebo ohrožujíxx xxxxxxx
xxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxx xx
xxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxx x xxxxxx xxxxxxxxxxx xxxx x x zák. o tr. odpovědnosti práv.
osob). Spáchání těchto trestných činů lze přičítat právnickým osobám, jestliže byly
znaky těchto trestných činů naplněxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxx
xxxxxxx x xxxxxx xxxxx xxxx x xxxxx xxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxx
xxxxx xxx xxxxx xxtivní v jejich orgánech, zvláště pak v statutárních orgánech, jiné
osoby, které jsou oprávněny jednat jejich jménem nebo za ně, osoby vykonávající u
nixx xxxxxx xxxx xxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxx xxxxxx xxxxxxxxxxx xxxx xx xxxxxx xxxxxxx
xxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxxx x xxxxxxx xxxxxxxxxxx xxkož i jejich zaměstnanci
a osoby v obdobném postavení při plnění pracovních úkolů. Tak je tomu proto, že právnické
osoby jsou pouhými právními fikcemi a xxxxxxxxx xxx x xxxx x xxxxxxx xxx x xx xxxxx
xxxxxxxxx xx xxxxxx xxxx xxx xxxxx xx xxxxx xxxxxx x xxxx xxxxxxx xxxxxxx xxxxx xx
x x x xxxx x xxx xxxxxxxxxxxx práv. osob). Trestnými činy spáchanými právnickými
osobami jsou tedy protiprávní činy spáchané takovými fyzickými osobami jejich jménem,
v jejich zxxxx xxxx x xxxxx xxxxxx xxxxxxxxx xxxxx xxx x xx xxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxx
x xxx xxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx
xxxxxxxxxx xxxxxx x xxxxně jako fyzickým osobám - je možné přičítat pouze zaviněně
spáchané trestné činy. Také trestní odpovědnost právnických osob je totiž subjektivní
odpoxxxxxxxx xxxxxxxxx xx xxxxxxxxx xx xx xx xxxxx xxxxxx xxxx xxxxxxxxxxx xxxxxx
xxxxxxxx xx xxxx x xxxxxx xxxxxxxxx xx xxxxxxx xxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxíslušného
trestného činu a zaviněně přitom musí jednat fyzické osoby jednající jejich jménem,
v jejich zájmu nebo v rámci jejich činnosti, jejichž činx xxxx xxx xxxxxxxxx xxxxxx
x xxxx xxxxx xxxxxx x x xxx xxx xxxx xxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxxxx xxxxx
xxx xxxxx xxxx x xxxxxx xxxxxx xxxxxxxxx xxxxtní odpovědnost právnické osoby totiž
přechází na všechny xxxx xxxxxx xxxxxxxx xx xx xxxx x xxx xxxxxxxxxxxx xxxxx xxxxxx
xxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxx
xxxby, která spáchala trestný čin, který je jí přičítán. Proto je možný souběh trestní
odpovědnosti právnické a fyzické osoby za tentýž trestný čin (§ 9 zákx x xxx xxxxxxxxxxxx
xxxxx xxxxxx
xxxxxxx xxxxxxxxxxx x xxxx x xxxxxxxx xxxxxxxxx xxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx x xxxxxxxx
xx xxxx xxxxxxxxx xx xxxxxxxě rozhodnutí, schválení nebo pokynu jejích orgánů, jiných
osob oprávněných jednat jejím jménem nebo za ní, osob vykonávajících u ní řídící
nebo kontroxxx xxxxxxxx xxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxx xx xxxx xxxxxxx xxxxx xxxxxx
xx xxxx xxxxx xxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxx xxxxx xxxx xxxxxxx xxxxx xxxxxxxx právního
předpisu nebo která po nich bylo možné spravedlivě požadovat, zejména pokud neprovedly
povinnou nebo potřebnou kontrolu anebo neučinily nexxxxxx xxxxxxxx x xxxxxxxx xxxx
xxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx xx x xxxxx x xxxxx xx xxxx x xxx xxxxxxxxxxxx
xxxxx xxxxxx xx xxxx xx xxxxxxnanců a osob v obdobném postavení subjekty, jejichž
činnost lze přičítat právnické osobě jako primárnímu subjektu trestného činu jen
ve vazbě na určitx xxxxxxx xxxxx xxxx xxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxx xxxx xxxxxxxxx x xxxxxxxxxx
xxxxxxx xxxxx xxxx xxx xxxxxxxxx xxxx xx xx xxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxx x xxxxxxm toho
je třeba posuzovat rovněž zavinění za spáchaný trestný čin přičítaný právnické osobě.
Volní složku takového zavinění totiž je třeba - odpovídá-xx xx xxxxxxxxxx xxxxxxx
x xxxxxxxxx xxxxxxxxxxx x xxxxxxx xxxxxxxxxxx x xxxxxx xxx xxxxxx xxxxxx xxxxxxx
x xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxx xxx xxxxx xxxxka jednání zaměstnance nebo osoby v
obdobném postavení oslabena. Na překážku trestní odpovědnosti právnické osoby to
však nemůže být, neboť jí nebránx xxx xx xxxxxxx xxxxxx xxxxx xxxxxxx xx xx xxxxxxxxxx
xxxx xxxxxxx xxxxxxxxx xx x xxxxx x xxxxx xx xxxx x xxx xxxxxxxxxxxx xxxxx xxxxxx
xxxxx xxxxxxx xxxtí o omylech fyzických osob, jejichž jednání je přičítáno právnické
osobě. Trestnost právnické osoby v tomto případě navíc může být odvozena i toliko
ox xxxxx x xx xxxxxxx x xxxxx xxxxxx xxxxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxxxx xxxxx xxxxxx
xxxx xx xxx xxxxx xxxxxxxxxxxx x xx xxxxxx xxxx xxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxx xsoby mající
rozhodující vliv na její řízení - pod jejímž vlivem zaměstnanec jednal, a to případně
i jako trestně neodpovědný "živý nástroj" v jejích rukxxxx
xxxxxxxxxxx xx xxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxx
xxxxxx xxxxx xxx xx xx xxxxxxxxx xx xxxx xxxxxx x xx xxxxxx x xxkterým případům činů
jinak trestných spáchaných takovými osobami, pro něž samy nejsou trestné, ale jinak
jde o činy soudně trestné (srov. výše výklad v xxxx xxx xxxx xx xxxxx xxxxxxxxxxx
xxxx xxxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx xxxxx xxxxxx xxxxxxxx
xxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxle jen z důvodu nedostatku jeho věku, jeho nepříčetnosti
nebo jeho nízké rozumové a mravní vyspělosti. Jejich přímí pachatelé - dospělé nebo
mladistvé xxxxxxx xxxxx x xx xx xxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxx xxxxxxx xxxxxxxxx
xxxxx xxxxxxxxxxxxxxxxxx xx xxxx xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx xxxxx xx xxxxxxxxje trestní
odpovědnost právnických osob za ně, neboť jde o činy obecně trestné. Trestní odpovědnosti
právnických osob konec konců nebrání ani to, že se xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxx
xxxxxxx xxxxx xxxxxxx xx xxxxxxxxx xxx xxxxxxxxxxxxxxx xxxxx xxx xxxxxxxxxx xxxxxx
xxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxx xýt zřejmé, jaký věk a další vlastnosti měly ony fyzické
osoby (srov. § 8 odst. 3 zák. o tr. odpovědnosti práv. osob). Srov. k tomu též výklad
k § 25, bod 6, a k § xxx xxx xxxx
xxxxx x xxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxx x xxxxxx xxxxx xxxx xxxx xxxxx xxxxxxxxx
xxx xx xxxxx xxxxx xxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxé osoby proto nemohou nést trestní
odpovědnost za trestné činy, k nimž došlo přede dnem 1. ledna 2012. V případech pokračujících,
hromadných a trvajícíxx xxxxxxxxx xxxx xx xxxxxxxx xx xxx xxx xxxxxxxx xxxxx xxxxxxxx
x xxxxx xxxxx xx xxx xxxxxxxx xxxxx xxxxx x xxxx xxx xxxxxx x x xxx xxx xx
xxx
xxxxxxx xin spáchaný mladistvým nese označení provinění. Toto terminologické odlišení
- provinění mladistvého od trestného činu dospělé fyzické osoby a právxxxxx xxxxx
x xxxxxxx x xxxxxxxxx xxxxxxxx x xxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxxx x x xxxxxxxxx x xx xxxxxxxxxxxxx
xxxxxxx x xxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx x x xxxxxxxkých osob jde primárně o vypořádání
se se spáchaným činem a o sankční reakci na něj, u mladistvých je v souladu s principy
konceptu tzv. restorativní justxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxxx xxxxxx xxxxx xx xxxxxxxxx
xxxxxx xxxxxxxxxx xxxxx xx xxxxxxxxxx xx x xxxx xxxxxxxxx xx xxxxxxx xxxxxxxxxxxx
xxxxxxxxého a na řešení orientovaná do budoucna, směřující k odstranění konfliktních
vztahů spojených se spáchaným činem a k vytvoření podmínek pro pozitivní xxxxxxxx
xxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxx xxxx xxxxxx xxxxxxxxxxxx x xxxxxx xx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxx
xxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxxx xxx xxxxxxx x xx x xxxxxx xxrmínu opatření.
Provinění mladistvého nepředstavuje samostatnou kategorii trestného činu, ale jde
o odlišné pojmenování trestného činu (§ 6 z. s. mxxx xxxxxxx xxx x xxxxxx xxxx xxxxxxxxxxxx
x xxxxxxxxxxx xx xxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx xx xxxxxxx x xxxxxxx
xxxxxxxx x x xx x xxx xxxxxení jejich trestněprávně postižitelných činů se použije
výlučně termín provinění, bez jakéhokoliv zohlednění toho, zda by u dospělých šlo
o zločin nexx xxxxxxx xxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxx xxx xxxxx xxxxxxxx xxxxxxx xx xxxxxx
x xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxx x x xxxxxxxxxx xxxxxx x xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxch činů.
Provinění jsou nicméně formou trestní delikvence mladistvých korespondující trestným
činům těchto osob a s ohledem na to platí pro jejich posxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxx x
xxxxxxxxx x xxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxx x xxxxxxxxxx xx xxxxxx xxxxxxxx xxxxx
xxxxxxx xxxx xxxxxxxxxx xxx xxxxxxxxx xxraveny některé aspekty jejich trestní odpovědnosti
(viz § 5 z. s. m. a výklad k § 12, bod 15) a důvody zániku jejich trestní odpovědnosti
ve formě účinné lxxxxxx x xxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxx xxxx x x x x x xx xx xx x xxxxxxx
x x xxx xxxx xx xx xxx x x x xxx xxx xxxx
xxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xd trestní odpovědnosti dospělých fyzických
osob a od trestní odpovědnosti právnických osob a pro ní charakteristická specifika
se odvíjí od jejího suxxxxxx x xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxx xxx xxx xxxxxxx
xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxx xxxxx xxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxx xxxlnila
všechny znaky určitého provinění (trestného činu). Znaky provinění jsou vymezeny
jak ve zvláštní části trestního zákoníku v definicích jednoxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxx
xxxxx xxx x xxxxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxx x x xxxxxx x xxxxxxxxxx
xx xxxxxx xxxxxxxx xxxx xx xxxxx x xxxxx xxxxxx xxxxxxxxxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxxxx
xxxxxxxxx x xxxxxxxx xxxx xxxxxxx xxxxxxxxxsti. Zákon tyto znaky většinou vymezuje
negativně, totiž specifikací toho, co vylučuje trestní odpovědnost. Trestně odpovědný
tak není především texx xxx x xxxx xxxxxxxx xxxx xxxxxxxxx xxxxxxxx xxx xxxxx xxxxx
xxx xxx xxx xxxxxxxxxx xxxxx x xx xxxx xxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxx x xxxxxx xxxxxxxxxxx
xxx xxhl rozpoznat jeho protiprávnost nebo ovládat své jednání (§ 5 odst. 1, § 89
odst. 1 z. s. m.). Obdobně je trestní odpovědnost vyloučena u toho, kdo nemohl rxxxxxxxx
xxxxxxxxxxxxx xxxxx xxxx xxxx xxxxxxx xxx xxxxxxx xxx xxxxxxx xxxxxxx x xxxx xxxxxxxx
xxxxxx xxxxxxxxxxxxx xxxxx xxxx x xxxxx xxx xxxxxx xx xxavu nepříčetnosti (§ 26).
Z toho vyplývá, že některé činy mladistvých jsou za určitých okolností trestné, zatímco
za jiných nikoliv. Pro označení těch x xxxxx xxxxx xxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxx xx xxxxxxxxxx
xxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxxxx xx xxxx xxxxxxx xxxxxx xxxxxxx
xxxxx x xxxxnictví ve věcech mládeže označení činy jinak trestné. Samotné provinění
mladistvého je pak protiprávní náležitě společensky škodlivý čin označený xxxxxxxx
xxxxxxxxx x xxxxxxx x xxxxxxxxxx xx xxxxxx xxxxxxx xx xxxxxxx x xxxxxxxxxx x xxxx
x xxxx x xxxxxxxx xxxxxxxx x x xxxxxx x xxxxxxxxxx xx xxxxxx mládeže - uvedené znaky,
dopustil-li se ho trestně odpovědný mladistvý.
K mladistvým jako subjektům provinění blíže viz výklady k § 22, body 20 až 32, x
x xxx xxx xx x x xxx xxxx xx x xxx x xxxxxxx x x xxxx x xxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx
x x xxxxxx xxxxx xxxxx xxxxxxxx xxxxxxx x x xxx xxxx xx x xx x x xxxxxxxxxní stránce
provinění mladistvých výklady k § 15, bod 14, a k § 19, bod 20.
xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx
x x x xxxxx xxxxxxxxxxxxxx x xx x xxxxxx xxxxxxxxxi a zásada subsidiarity trestní
represe, § 14 - přečiny a zločiny, § 15 - úmysl, § 16 - nedbalost, § 17 - zavinění
k okolnosti zvlášť přitěžující, § 18 - xxxx xxxxxxxxx x xx x xxxx xxxxxxx x xx x
xxxxxxxxx x xx x xxxxxx x xx x xxxxxxxxx x xx x xxxxxxxxxxxxxx x xx x xxxxxxxxx x
xx x xxxx x xx x xxxxxxxxxxxxx x xx x xxxxxxxx xxxxxxxxxxx x xxx x xxxxxxxxxx x xxx
x xxxxxxx xxxxxx x xxx x x xxxxx xxxxxxxxx xxxx
xxxxxxxxxxx xxxdpisy:
xxxxxxxxxxx
x xxxxx x
x xxxxxxxxx xxxx xxxxxx
x xxx x x xx xxxxx x
xxxxxxxxxx
xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxx trestného činu je charakterizována i tzv. objektivní stránkou,
jejímiž obligatorními znaky jsou jednání, následek a příčinný vztah (kauzální průběxx
xxxx xxxxxxxx x xxxxxxxxxx xxxxxxx xxxx xxxxx xxxx xxx x xxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxxx
xxxx xxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxx xxxx xxx xxxxx xxxxx mít za to, že jsou
naplněny všechny znaky představující objektivní stránku skutkové podstaty toho kterého
trestného činu.
Z hlediska principu prezuxxxx xxxxxx xxxx xxx xxxxx x xxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxx xx
xxxxxxx xxxxxxxx xxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxx x xxxx x xxxx xxxxxxx
xxxxxxxut. Nerespektování uvedeného pak vede k porušení práva na spravedlivý proces
ve smyslu čl. 6 odst. 1 Úmluvy o ochraně lidských práv a základních svobod x xxx
xx xxxxx x xxxxxxx xxxxxxxxxx xxxx x xxxxxxx
xxxxx xxxxxxx xxxxxxx x xxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxx xxxx xxxxxx xx xxxxxx xxxxxxu
a veřejným zájmem reprezentovaným pravomocí státní moci označit za zakázaná jednání
škodlivá pro společnost jako celek a pravomocí trestat pachatexx xxxxxxxx xxxxxxxx
x xxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxx xxxxxx xxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxx
xxxxxxxx xxxxxx xxx xxxxxxxxxx xxxx xxxxx a jeho jednotlivé znaky musejí být jednoznačně
stanoveny zákonem.
Z hlediska procesně právního xxx xxxx xxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxx x xxxxxxxxxx xx xx
xxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxx xx xxxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxx xxx xxxxxxxxxx
xxxx xxxek a že odsouzená osoba je skutečně tou, která toto jednání spáchala nebo
se na jeho páchání podílela. Trestní řízení proto vyžaduje v tomto ohledu ten nexxxxxx
xxxxx xxxxxx xxxxxxxx xxxxx xx xxxxx xx xxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxx xxxx
xx xxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxx xxxxxxxxxx xxxxxnou pochybnost" ... Jinak
řečeno, v průběhu trestního řízení musí být mimo jakoukoliv rozumnou pochybnost prokázáno,
že obžalovaný svým jednáním skuxxxxx xxxxxxx xxxxxxx xxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx
xxxxx x xxxxx xxx xxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxx xx xxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx x xxxxxxxxxx
xxxxxxí absentuje, nastupuje zásada "".
in dubio pro reo
Jestliže byl čin spáchán za účinnosti zákona už xxxxxxxxxx xx xxxxxxxxx xxxxx xxx
xxxxxxxx xxxx xxx xxxxx xxxxxx xxxxxx xxxxx xx xxxxxxxxx xxxxxxx xx xxxxxx xxx xxxxxxxx
xxxxxxx xxxxx xxx xxxxxxxxx xstanovení zákona účinného v době spáchání, tak některého
ustanovení zákona pozdějšího.
- viz k § 2 odst. 1
judikatura
Pokux xxxxxxxx xxxxxxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxx
x xxxxxx xxxxxxx xxxxx xx xxxxxx xxx xxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxxx xevylučuje to
obecně individuální trestní odpovědnost jednotlivých fyzických osob jako členů takového
kolektivního orgánu, kteří se na zmíněném rozxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx
xxxx xxxxxxxx xxxxxxx xxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxxxxx
xxxxxxxxx xxxx xx xxxxxxm rozhodnutí kolektivního orgánu však musí být prokázán.
To vyplývá z konstrukce trestní odpovědnosti, jež je založena na individuální trestní
odpovxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx xxxxx xxxxxx xxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx
xxx xxxxxx xx xxx xxx x xxxx xxxxxxxxx xxxxx x xxxxx xxxxxxxx xxxxxxxké osoby.
R 23/1999-II
(shodně R 11/2004-I a R xxxxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxx xxxxxx
xxxxxxxx x xxxx xxxx xxxxxxxx x xxxxxxxx xxxxx xxxxxx xxxxxxxx x xxxx xxxxxxxxxxx
xxxxx xx. 11/2004-I Sb. rozh. tr.). Jestliže soud nezjistí, že posouzení trestnosti
činu podle zákona č. 40/2009 Sb., trestního zákoníku, ve znění zákona č. 30xxxxxx
xxxx xx xxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxx xxxx xxxxxxxxx xxxxx xxxxxx xx xxxxxxxx xxxx
xxxxxxxxx xxxxxxx xx xxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxx xx xxxxxoveními tohoto zákona
účinného v době spáchání činu vázán jak při rozhodování o vině, tak i rozhodnutí
o trestu.
xxxxxx xx xxxxxxxx xxxxx xxxx xxxxxx xxxxx xxxxxxx xx xxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxxxx
x xx xxx xxxxxxxx xxx xxx xxxxx xxxxxxxxxx x xxxxxxxxxx práva o stejné či různé skutkové
podstaty. Přitom se použije ve všech směrech buď jen práva účinného v době činu,
anebo jen práva pozdějšího. Platí tedy zxxxxxx xx xxxxxxxxxx xxxx xxxxxx xxxxxx xx
xxxxx xxxx xxxx xxxxxx
x xxxx xxxxx xxxxxxxxx
x xxxxxxxxxx
xx xxxladním předpokladem pro uložení některého z opatření uvedených v ustanovení
§ 93 odst. 1 z. s. m. dítěti mladšímu patnácti let je zjištění, že spáchalo xxx xxxxx
xxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxx xx x xxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxx xxx x xxxxxxx xx xxxxxxxxxx
xxxx xxxxxxxxxx xxxxxx xxx xxxx xxxxxxxxx xxxxx xxxxxny ostatní formální znaky určitého
trestného činu, ale též potřebný stupeň nebezpečnosti pro společnost. Jestliže čin
dítěte mladšího patnácti let px xxxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxx x xxxxxxxx
xxxxxxxxx x xxxxxxxxxx x x xxxxx x xxx xxxxxx xxxxxxxxxx xxxxx xxx xxxx xxxxxx xxxxxxxxxxx
xxxxxxxčnosti, a tedy nedosahuje ani úrovně, s níž zákon spojuje trestní odpovědnost
mladistvých za provinění (§ 6 odst. 2 z. s. m.), pak jeho čin nelze pokládat xx xxx
xxxxx xxxxxxx xx xxxxxx x xx xxxxx x xx xx xxx x xxxxx xx xxxxxxxxxx xxx xxxx xxxxxx
xxxxxxxx xxxxxxxx xxx xxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxx x xxxxxxvení § 93 z. s. m.
II. K uložení ochranné výchovy dítěti mladšímu patnácti let podle §
93 odst. 3 z. s. m. se vyžaduje splnění dvou kumulatixxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxx
xxxx xxx xxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxx x xxxxxxxxx xxxxx xxxxxxx xxxxxxx xxxxxx
xxxx xxxxxxx xx xxxxxxxxxx xxxxxxx spáchaného činu jinak trestného. Jestliže uložení
ochranné výchovy zákon podmiňuje "povahou" činu jinak trestného, x xxxxxxx xxxx xxxxxxxxxxx
xxx xxx xxxxxxxx xxxx xxxxxxx xxxxxxxx xx xxxxxxxxxxx xxx xxx xxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx
xxx xxxxxxxxx xxxxxx xxxxxx xx xxxxx vysoký stupeň společenské nebezpečnosti. Proto
uvedená podmínka pro uložení této ochranné výchovy bude dána především tehdy, je-li
spáchaný čin jinxx xxxxxxx xxx xxxxxxxx xxxxxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxx
xxxxxxxx xxx x xxxxxxxxx xxxx xxxxxxxxx xxxxxxx xx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxx v němž
žije. [Nyní jde o podmíněnost činu jinak trestného a opatření ukládaných v reakci
na jeho spáchání společenskou škodlivostí ve smyslu § 12 odst. 2 xxx xxxxxxxx x x
xxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxx
fakultativní
xx xxxxxx
Vázanost soudu žalobním návrhem podle § 220 odst. 1 tr. řádu, pokud jde o vymezení
skutku neznamená, že by soud neměl skutek v žalobním náxxxx xxxxxxxx xxxxxxx xx xxxxxx
xxxxxxxx xxxxxxxx xxxx xxx xxxxxxxxxx xxxxxxx xxxx xxxxx xxxxxxxxxx xx xxxxxxxxxxxx
xx xx xxx xxxxxxxx xxxxxxxxxxxx xkutku nezmění.
K rozlišovaniu pojmov "skutok" a "trestný čin". K problematike totožnosti skutku.
Z odůvodnění: "Skutok" je pojem hmotnxxxxxxx x xxxxxxxxxxxxxx x xxxxxxxx xxxx xx
xxx xxxxx xxxxxxxxxxxxx xxx xxxxx xxxx xxxxx xxxxxx xxx xxxxxx xxxxxxxx xxxxx xxxxxxxx
xxxxxxx xx xxxxxxxxm svete vyvolanú zásahom človeka (čin človeka). Pojem "trestný
čin" je súhrn objektívnych a subjektívnych skutočností, podmieňujúcich trestnú zodpxxxxxxxxx
xxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxx xxxxx xx xxxxxxxxxxx
xxxxxx xx xx x xxx xxxxxxxx xxxxx xxxx xxxxxxxxx x xxestnom zákone.
Procesný obsah pojmu "skutok" je opísaný v trestnom poriadku, a to v ustanoveniach
§ 120 odst. 3, § 163 odst. 2 a § 177 odst. 1 písm. c). Z nixx xxxxxxxx xx xxxxxx
xxxx xxx x xxxxxxxx x xxxxxxxx xxxxxxxxxx x xxxxxxxx x x xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx
xxxxxxx xxxx x xxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxx x xxedením iných skutočností potrebných
na to, aby nemohol byť zamenený s iným skutkom. Obsah pojmu "trestný čin" je zasa
zakotvený v trestnom zákone, a to v xxxxxxxxxx x x xxxxx x x xxx xxxxxxx xx xx xxx
xxxxxxx xxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxx xxxxxxx xxxxx xx xxxxxxx x xxxxxxxx xxxxxxx
x xxxx xxxxxxxx xx xxx xaždý skutok je trestným činom. Trestným činom je skutok len
vtedy, ak vyčerpáva znaky skutkovej podstaty niektorého trestného činu uvedeného
v osobitxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxx x xxxxxxxx xx xxxxxxx xx xxxxxxxx xxxxx
xxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxx xxxxx xxxxxx xxxxxxxxxx
xxxxx xxxxxxxxx xxxxtných činov (tzv. jednočinný súbeh trestných činov). [Nyní §
13 odst. 1 tr. zákoníku.]
Je-li pachatel stíhán obžalobou proto, že jako řidxx xxxxxxxxxx xxxxxxx xxx xxxxxxxx
xxxxxx xxxxxxxx xxxxxx x xxxxxxxxxx xxxx xx xxxxxx x xxxxx xxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxx
xxxxxx xxx x xxx xxxxxxxxxé skutky. O každém z těchto skutků je nutno rozhodnout
samostatným výrokem (§ 220 odst. 1 tr. řádu).
K otázce jednoty skutku.
Momentem, ktexx xxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxx xx xxxxx xxxxxxx xx xxxxxxxx xxxxxxx x xxxxxxxx
xxxxxxxxx xxxxxx xxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxx xxxxx xxxxxxxxx xx xxxxx xxxtek lze
považovat jen ty projevy vůle pachatele navenek, které jsou pro tento následek kauzální,
pokud jsou zahrnuty jeho zaviněním.
K otázce totožnoxxx xxxxxxx
xxxxxx xxxxxxxxxxx x xxxx xx xx xxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxxxxxx xxxx xx
xx xxxxxxx x xxxx xxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxx xxxx xotožný se skutkem, který
záleží v tom, že pachatel manželku, která sama vyskočila z okna a způsobila si tím
těžká zranění, pouze odnesl do bytu a těžce ranxxxx xx xxx xxxxxx xxxxxxxxx xxxx
xxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxx xxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx
xxxxx xxxxxxxx xxxxxx xxxxxx že jako vedoucí provozovny část zjištěného schodku (manka)
způsobil úmyslně krádežemi tržeb, popř. zboží, a část z nedbalosti porušováním svých
povixxxxxxx xxx x xxx xxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxx
xxxxxxx xxxxxx xxxxx xxxxxxxx xxx xx xxxxxxxxxxx x xxxxxxxx xxxxání pro skutek druhý.
K otázce jednoty skutku: Jde-li o více způsobených následků významných z hlediska
trestního práva hmotného, jde o jxxxx xxxxxx xxxxxx xxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxx xxxx
xxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxx xxxxxx xxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxx x xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx
xxxxxxxxx
Jestliže si pachatel přisvojí cizí věc tím, že se jí zmocní za okolností naplňujících
více alternaxxxxxxx xxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxxxxx xxxxx x xxx xxxxx
x xxxxx xx xx xx xxx xxxxxxx xx xxxxx xxxx xxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxx xxx xxxx xxxxiženy
všechny znaky, jež byly naplněny. Faktická konzumpce vylučující právní posouzení
skutku podle jedné takové kvalifikace druhou nepřipadá v úvaxxx xxxxx x xxx xxxxx
x x x xxx xxxxxxxxxx
x xxxxxxxx
xxxxxxxxx xxxxxx x xxxxxxxx xxxxxx xx xxxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxx
xxxxxxx xxxx xxxxxxxst následku. Přitom nemusí být jednání nebo následek popsány
se všemi skutkovými okolnostmi shodně, postačí shoda částečná. V tom se liší požadavky
na xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxx xx xxxxxxxxx xx xxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxx
x xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxx x xxxxxxxx xxxxxx xodstatné ty skutkové okolnosti,
které charakterizují jen zavinění či jiný znak subjektivní stránky činu.
Následkem se přitom rozumí porušení indivxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxx xxxx x xxxx
xxxxxxxxx xxxxxxx xxxx xxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxx x
xxxxxxx xxxxxx xxxxxx xxx následku.
Jestliže je podána obžaloba pro jednání obviněného, kterým se měl dopustit sice více
trestných činů, avšak za okolností, kdy jxxx xxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxx xxx x xxxx
xxxxxxxxxx xxx xxxx x xxxxx xxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx xx xxxxx x xxxx xxxxxx
xxxxxxxxx xxxx xxxxxxxx xozhodnutí prezidenta republiky a na ostatní nikoli, není
možné trestní stíhání zastavit. V řízení před soudem se postupuje tak, že se skutek
kvalifikuxx xxx xxxx xxxxxxx xxx xxxx xxxxxxx xxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxx
xxxxx xxxxxx x xxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxx xx xxxxxxxx xxxxxxxx xxx xxx xedotčený
trestný čin nebo trestné činy (ve výroku rozsudku se uvede, že se zproštěným skutkem
měl obviněný dopustit jen amnestií nedotčených trestnýcx xxxxxx x xxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxx
xxxx xxxxxxxxxxxxx xxxxxxxx xxx xxxx xxxxxxxxx xx xxxxxxxxxxxxx xxxxxx xxxx xxxxxxxxx
xxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxx, na které dopadalo aboliční rozhodnutí prezidenta republiky,
nebylo s ohledem na tato rozhodnutí použito.
K otázce jednoty a totožnostx xxxxxxx xxx x xxxxx xxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxx
xx xxxxxxxxxxx xx xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxxxxxx xx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx
xxxxx xxxxxxx xskutečňování jednání popsaného ve skutkové podstatě trestného činu
druhého. To platí i v případě, kdy jednání, které vyvolalo určitý následek závažnx
x xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxx xxxxxx xxxxxxx xxxxxxxx xxxx xxxxxxxxx xxx xxxxx xx x
xxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx
xxxxxxxxx xxxxxxího stíhání je vždy skutek, v němž je spatřován trestný čin, přičemž
podstatou skutku je trestněprávně jednání pachatele a jím zapříčiněnx
xxxxxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xx xxxxxx xx xxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxxxx xxxxx xxxx
xxxxxxxxx xx xxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxx xxxx xxxxxx xxxxxxxx x xlediska naplnění jednotlivých
znaků skutkové podstaty stíhaného trestného činu. I když v případě obviněného stíhaného
pro trestný čin ublížení na zdxxxx xxxxx x xxx xxxxx xx xxxxx x xxx xxxxxx xxxx x
xxxxxx xxxxxx xxxxxxxx xx xxxxxxxx xxxxxx xxxx xxxxx xxxxxx x xx xxxxx xxxxxx xx
xxxx xxxxxxx xxxxxxxxxvovalo takové ublížení na zdraví, jaké předpokládá tato skutková
podstata, nic to nemění na tom, že stíhaným skutkem xxxxx xxxx x xxxxxxxxx xxxx xxxxx
x xxxxxxxxx x xx xxxxxx xxxxxxxxx xxxxx x xxxxxxx xxxxxxx xxx xxxxxxx xxxxx xxx xxxx
xxxxxxxxxx x xxxxxxxxxx xxxxxxxxxo k náhradě škody způsobené zraněním této osoby,
neboť k jejímu vzniku došlo zaviněným protiprávním jednáním obviněného, pro které
je trestně stíhán, x xxxxxxx xxxxx xx x xxxxxxxx xxxxxxxxxxx x xxxxx xxxxxxxx xxxxx
xxxxxxxxxxxxxxxxx xxxx xxxxxxx xxx xxxxxxxx xx xxxxxx xxxxx x xxx xxxxx x xxx xxxxxxxxx]
relevantní
K překážce ne bis in idem
Překážka brání opětovnému trestnímu postihu téhož činxx xxxxxxxxx
xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxx xxx xxx xxxxx xxxxxx xxxx xxxxxxx xxxxxx
xx xxxxxx xxxxxx x x x xxxxxx x xxxxxxx xxxxxxxx xxxx a základních svobod a aby šlo
o stejný delikt - to znamená čin založený na totožném skutku či v podstatných rysech
totožném skutku - projednávaný ve dvou xxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxx xx x xxxxxx xxxxxxxxx
xxxx xxxxxx xxxx xx xxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxx xxxx xxxxx x xxxx xxxxxxxxxxxxx
xxxxxx x xxxx a místě, přičemž pro posouzení toho, zda jde o delikt trestní povahy
je rozhodující nejen jeho vlastní charakter, ale i povaha a přísnost sankce, která
zx xxx xxxxxx xxxxxxx xxxx xxx xxx xx xxxxxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxx xxxxxxx xxxx
xxxxxxx xxxxx xxxxxxx xxxxxxx xxxx xxxxxxx xxxxxx xxxxx
ne bis in idem
xx xxx xx xxxx
xxxx xxxxxxxxin proti Rusku (stížnost č. 14939/2003)
Není porušením zákazu opakovaného postihu za tentýž skutek () ve smyslu
čl. 4 odst. 1 Protokolu xx x x xxxxxx x xxxxxxx xxxxxxxx xxxx x xxxxxxxxxx xxxxxx
x x xx xxxxx x xxxxx xx xxx xxxxx xxxxxxxx xxx xxxx xxxxxxx xxxxxx xxxxx xxxxxxxxxx
xxxx xxxxxx x xprávněnou osobou podle rozhodnutí soudu, uplatněn jednak výkon rozhodnutí
uložením pokuty podle § 273 odst. 1 písm. a) občanského soudního řádu a jedxxx xx
xxxxxx xxxxxxx x xxxxxxx xxxxxx xx xxxxxxx xxx xxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxx xxxxx x xxx
xxxxx x xxx xxxxxxx xxxxx xxxxx x xxx xxxxx x xxx xxxxxxxxxx
ne bis in idem
Není porušením zákazu dvojího postihu za tentýž čin [ne ve smyslu čl.
4 Protokolu č. 7 k Úmluvě o ochraně lidských práv a základních sxxxxx xxxxxxxxxxxx
xxx xx xxxxxxxx xxxxxx xxxxxx xxxxxxxx xxxx xxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxx x xxxxxxxxxxx
x xxxxxx xxxxxx xxxxxx xxxxxxxx xx xxxxxxxx xxxxxx xxo přestupky spočívající v tom,
že nezastavil řízené vozidlo na signál policisty "Stůj" a že po pronásledování obviněného
a jeho zastavení policií se odxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxx xx xxxxxxxxxx
xxxxxxxx x xxxxx x xxxxxx xxxxxxxx xx xxxxxxx xxxx xxxxxxxxxxx x xxxx xx xxx xxxxxxxxxxx
xxx xxxeného vozidla najížděl na policistu a že řídil vozidlo v době, kdy mu to bylo
zakázáno správním orgánem. Uvedené přestupky a trestné činy jsou totiž odlixxxxx
xxxxxx xxxxxxx xxxxxxx xxxxxxx xxxxx xx xxxxxxxxxxxxx xxx xxxx xxxxxxxx x xxxxxxxxxxxxx
xxxxxx xxxxxxxxxxx
bis in idem
xxxxxx - zákaz dvojího odsouzení a potrestání za týž čin - skutek
- ve smyslu čl. 4 Protokolu č. 7 k Úmluvě o ochraně lidských práv a základních svobod
a § 11 odst. 1 xxxxx xx xxx xxxx xxxxx xxx xxxxxxxxx xxxxxxx x xxxxxxxxx xxxxx xxxxx
xxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxx x xxxxx xxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxxxxx xxxxxx xxritorně
skončilo pravomocným rozhodnutím příslušného správního orgánu, a to včetně blokového
řízení podle § 84 a násl. zák. č. 200/1990 Sb., o přestupxxxxx xx xxxxx xxxxxxxxxx
xxxxxxxxx
xx xxx xx xxxx
xxxxxxxx xxxxxxx xxxxx xxxxxx xxxxxxx x xxxxxxx xx xxxxxx xxxxxx xxxxxx
xxx xxxxxxxxxxx xx xxxxxxxu prvního projednání skutku (činu) v blokovém přestupkovém
řízení byla jeho nesprávná kvalifikace jako přestupku, ačkoliv naplňoval znaky trestnéhx
xxxxx xxxxxx xxxxxxxxxxx xx xxx xxx xxxx xxxxx x xxxxxx xxxxxx x xxxxxxxxxx x xxxx
xxxxx xxxx xxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxx x xxxxxxxx xxxxxx xčinu).
xx xxx xx xxxx
- viz k § 34 odst. 3
judikatura
Řízení o správním vyhoštění vedené pro nevycestování osoby, která byla vyhoštěna
podxx xxxx xx xxxxxxxx xxxx x xxxxxx xxxxxxx xx xxxxx xxxxx xxxxxxxxxx xx xxxxx xxxxxxxxxx
xxxxxxxxx xxxx xxxxxx xxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxtátního práva, ani
nemá trestně právní povahu ve smyslu čl. 6 Úmluvy o ochraně lidských a práv a základních
svobod, ve znění jejích protokolů.
Takové říxxxxx xxxxx xxxx xxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxx
xx xxxxxx xxxxxxxxxx x xx xxxxx x xxxxx xx xxx xxxx xxx xxxxxxý čin
maření výkonu úředního rozhodnutí podle § 171 odst. 1 písm. b) tr. zákona. [Nyní
podle § 337 odst. 1 písm. b) tr. zákoníku.]
xx xxx xx xxxx
xxxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxx x xxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxxxx x xxxxxxxxxx
xxxxxxx xx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxx x xx xxxxx x xísm. d) zákona č. 200/1990
Sb., o přestupcích, ve znění pozdějších předpisů, jehož se obviněný dopustil porušením
ustanovení § 5 odst. 1 písm. f) zákona xx xxxxxxxx xxxx x xxxxxxx xx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxxx
x x xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxx xx xxxxxxxxx xxxxxxxxx xx xxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxx
xxxx xx xxxx xxxič motorového vozidla se na výzvu policisty odmítl podrobit vyšetření
ke zjištění, zda není ovlivněn alkoholem, nebrání jeho trestnímu stíhání pro trxxxxx
xxx xxxxxxxx xxx xxxxxx xxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxx xxxx xxxxxxxxx xx xxxxx xxxxxxxx
xxxxxxx xxxxxxxx xxx xxxxxx xxxxxxxxx x xxxxxxx xx xxxxxxxxx xosuzovaných jednání,
jakož i jejich následků, v takovém případě nejde o porušení zákazu ""
ve smyslu § 4 odst. 1 Protokolu č. 7 k Úmluvě o ochrxxx xxxxxxxx xxxx x xxxxxxxxxx
xxxxxx xxxxxxxxxxxx xxx xx xxxxxxxx xxxxx xxxxx xxxx xxx xxxxx xxx xxxxxxxx xxxxxxx
xxxxxxx xxxx xxxxxxx x xxxxxx xxx xxerý bylo před příslušným správním orgánem proti
němu vedeno řízení o přestupku.
ne bis in idem
K trestní odpovědnosti
Tam, kde nelze bezpečně určit, kxxxx x xxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxxxx
xxxx xxxx xxx xxxxx xx xxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxx
xxxxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxosti je bezpečné zjištění příčinného působení
jednání obviněného na trestním zákonem chráněné společenské vztahy a toho, že spáchaný
čin nese všechxx xxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx xxxxxx xxxxx xxxxxxxx xx xxxxxx x
x xxxx x x xxx xxxxxxx xxxxx x xx x xx xxx xxxxxxxxxx
Rozhodujúcim znakom pokračovania v trestnom čine, ktorý ho odlišuje od oxxxxxxxxx
xxxxxxxxx xxxx xxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxx xxx xx xxxxxxxxxx xxxxxx x xxxxxxx
xxxxx xxxxxxxx xxxxx xxxx xxxxxx xxxxxxxxx xxxxx xx xo subjektívnej stránke spojené
jediným a tým istým zámerom v tom zmysle, že páchateľ už od začiatku zamýšľa aspoň
v najhrubších obrysoch i ďalšie útoky a xx xx xxxxxxxxxxx xxxxxxx xx xxxxx xxxxxxxxxx
xxxxx xxxxx xxx xxxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxx xxxxxxx
x xxxxxxxx
xxx xxxxxxxxxxx x xxxxxxx xxxxxxxxx xxx xxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxx x
xxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxx xx xxxxxxxxxxx xxxxxxxx xx xxx xxxxxx xx xotožnosti a jednotě
skutku, jestliže na rozdíl od jejich časového vymezení v obžalobě (návrhu na potrestání)
se stíhané protiprávní jednání zkrátí, pxxxxxxxx xxxx xxxxxxx
xxx xxxxxxxxxxx x xxxxxxxx xxxx xxx x xxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxx
xxxxxxxxx xxxxx xxxxx xxxx xxxxxuje skutkovou podstatu téhož trestného činu a kde
jednotlivé útoky jsou charakterizovány stejnorodým způsobem provedení a časovou souvislostí.
Pro xxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxx xx xxxxxxxxxx xxxxx
xxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxx xxx xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxní jednotlivých útoků,
přičemž tuto podmínku je třeba vykládat v souvislosti s obsahem společného záměru.
Skutečnost, že některé útoxx xxxx xxxxxxxx xx xxxxx xxxxxxxxxxxxxx x xxxx x xxxxxxx
xxxx x xxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx x xxxxxxxx xxxxx xxxxx x xxxxx xxxxxxxxx x x xxxxxxxx
Stejný způsob provedení činů (dílčích aktů) časově souvislé trestné činnosti nečiní
z nich jeden pokračující skutek, jestliže každý z dílčích xxxx xxxxxxx xxxxx xxxxxx
xxxxxxxxx xxxxx
xxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxx x xxxxxxxx xxxx xxx xx xxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxx
xxxxxxčňuje ten istý trestný čin. Nemôže byť preto súčasťou pokračovania v trestnom
čine spáchanom formou páchateľstva útok, ktorým páchateľ napĺňa znaky úxxxxxxxxxxx
x xxxxxxxx xx xx xxxxxxx xxxxxxxx xxxxx x xxx xxxxx x xxx xxxx xxxxmně, není z hlediska
ukončení trvajícího trestného činu podle § 12 odst. 11 tr. řádu rozhodná doba, kdy
bylo sdělení obvinění vyšetřovatelem vypracovxxxx xxx xxxxx xxx xxxxxxx xxxxxxxx
xxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxx
x xxxxxxxxxx
x xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx xxxxxmpci a subsidiaritě trestných činů
Jednočinný xxxxxxxxx xxxxxx xx xxxxxxxx xxxxx xxxx xxx xxxxxxxxxxx xxxxxxx xxxx x
xxxxxxxx xxxxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxxx x xx xxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxh vyčerpáno
tím, že bylo podřazeno jednomu (zpravidla přísnějšímu) ustanovení trestního zákona.
R 3417/1929
O jednočinném souběhu trestných čixx xxx xxxxxxx xxxx xxxxxxxx xx xxxxxxxxx xxxx
xxx xxxxx x xxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxx xxx xxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxx
xxx xxxx xxxxifikací a jež poukazuje k poškození nebo ohrožení jiného právního statku,
než toho, k jehož ochraně hledí místo zákona na čin již použité.
R 4159/1931
xxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxx xxxxxxxxxx x xxxxxx xxxxxxxxx xxxxx xx
xxxxxxxxx
x xxxxxxxxxxxx x xxxxxxx xxxxxx x xxxxxxvých stadií trestného činu. Z odůvodnění:
Vzdálenější stadia uskutečňování trestného činu v poměru ke stadiu bližšímu dokonání
trestného činu jsou v xxxxxx xxxxxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxx x xxxxxx xxxxxxxx x
xxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxx x xxxxxxx xxxxx xxxxxxxx xxxxxx xxxxxxx xxxx xxxxxxxxxx
x xxxxxktivní spojitosti (např. totožnost oběti), jde o jeden skutek a jeden trestný
čin.
Jedním ze smyslů institutu jednočinného souběhu tresxxxxx xxxx xx xxxxxxxxxx xxxxxx
x xxxxxx xxxxxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxx xxx xxxxxxxxxxx xxxxx xxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx
xxxxxxxxx
Ustanovení § 223 a § 224 tr. zákona chrání totožný zájem proti jednání téhož druhu,
přičemž rozdíl mezi nimi spočívá jen v tom, že ustanovením § 224 tr. xxxxxx xx xxxxxxx
xxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxx xx xxxxxxx xxxxx xxxx x xxxxxx xxxx xxxxxxxxx xxxxx xxxxx
x xxxxx xxxxxxx xxx xxxxx x xxx xxx xxxxxxx x xxxx je ustanovení § 223 tr. zákona
zahrnuto. [Nyní vztah § 147 a 148 tr. zákoníku, resp. § 145 a 146 tr. zákoníku.]
R I/1966
x xxx x x xx xxxxx x
xxxxxxxxxx
x xxxxxxxxxxx
xxxxx xxxxxxxxxxx xxx x xxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxx xxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxxx
xxxxxxx xxxxx xxxxxxx xxxxx xxxxxxx x xxxxx xxxxxxxxx xxxxx x xxxxx xx xxxxxxxx x
xxxxxx
x xxxxxxxxx
x xxxxxx x xxxxurenci trestných činů. Z odůvodnění: Jestliže pachatel dvěma nebo
více samostatnými útoky postupně usmrtí dvě nebo více osob, půjde vždy o vícenásobnx
xxxxxxx xxx xxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxx x xxxxxx xxxxxxx xxx xxxxxx xxxxx
x xxxxxxxxxx xxx xxxxxxxx xxxxxx xxx xxxx xxxx xxxx xxxxxxx xxxxxním.
Vyloučení jednočinného souběhu v případě tzv. faktické konzumpce přichází v úvahu
jen tehdy, jestliže jeden trestný čin je prostřexxxx xxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxx
xxxxxx xxxxxxx xx xxxxxxxx xx xxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxxx x xxxxxxx xxxxxxx
x xxxxx xxxxxx xxxx xxxstných činů proti majetku, je předpokladem použití tzv. faktické
konzumpce zjištění výše škody, která byla způsobena jednáním, jež bylo prostředkem
xx xxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxx xxxxx xxxxxx xx xxx xxxxxxxx xxx xxxxxx xxxxx xxxx xxxxx
xxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxx xx xxxxxxxx xx xxxxxxx xxxxx xxxx xxxxxxena základním trestným
činem.
Dojde-li soud k závěru, že jsou splněny předpoklady pro tzv. faktickou konzumpci,
nemůže pachatele obžaloby pro konzuxxxxxx xxxxxxx xxx xxxxxxxxx xxx xxxx xxx x xxxxxxxxxx
xxxxxxxx xxxxxxxx xxxx xxxxxx xxxxxxxxxxx xxx xxxx xxxxxxxx xxxxxxx xxxx x xxxx xx
xxxx xxxxxxx xin konzumován.
Tzv. faktická konzumpce, která vylučuje jednočinný souběh trestných činů, je tu texxxx
xxxx xxxxx xxxxxxx xxx xx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxx xx xxxxxxxx xx xxxxxxxxx
xxxxxxxx xxxxx xxxx xxxxxxxxx xxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxx xákladního trestného činu,
předpoklady faktické konzumpce jsou vytvořeny faktickým průběhem činu a nevyplývají
z poměru skutkových podstat trestnýxx xxxx xxxx xxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxx
x xxxxxxxxxx
x xxx x x xx xxxxx x
xxxxxxxxxx
xxxxxxxx xx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxx xxx xxxx xx xx xx xmocní za okolností naplňujících
více alternativních znaků skutkové podstaty trestného činu krádeže, je nutno jeho
skutek kvalifikovat tak, aby byly xxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxx xxx xxxx xxxxxxxxx xxxxxxxx
xxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxx xxxxxx xxxxx xxxxx xxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxx
xxxxxxxxx v úvahu.
Jestliže pachatel, který neoprávněně získal platební kartu České spořitelny, tuto
kartu také použije k vybrání peněz v bankovnxxx xxxxxxxxxx x xxxxxxx xxx xxxxx x
xxxxxx xxxxxx xx xxx xxx xxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxxxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxx
xxxxx xxxxx x xxxx xxx xxxxxx x xxestného činu krádeže podle § 247 odst. l, 2 tr.
zákona. Jednočinný souběh těchto trestných činů přitom není vyloučen z důvodu vztahu
subsidiarity ohrožxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxx xxxxxxxxx xxxx xxxxxxxxxxxx
xxxxxxx xxxxxxxxx xxxx xxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx x xxxxxxx xxxxxxx x xxxxxxxx xxxxxxxxxx
karet bude zpravidla znamenat, že nebude v konkrétních případech připadat v úvahu
vyloučení jednočinného souběhu uvedených trestných činů ani vzhlexxx x xxxxxxxxxx
xxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxx xxxx xxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxx xxx xx xxxxxxxx
xxxxxxxx xxxxx xxxx xxx xxxxxxxxxxxx xxxxtředkem ke spáchání trestného činu krádeže.
[Nyní trestný čin neoprávněného opatření, padělání a pozměnění platebního prostředku
podle § 234 odst. 1 xxx xxxxxxxx x xxxxxxx xxx xxxxxxx xxxxx x xxx xxxxx x xxxxx
xx xxx xxxxxxxxxx
xxxxxxx x xxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxxxxní pod vlivem návykové
látky podle § 201 písm. d) tr. zákona a trestného činu ublížení na zdraví podle §
224 odst. 1, 2, popř. podle § 224 odst. 3 tr. zákona xxxx xxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx
xxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxxxx xxxx xxxxx xx xxxxxxx xxx xx xxx xxxxx x xxxx xxxxxxxx
xxxxx xxxxxxxxxx xxxx xxxxxxxx a to ani v případě, kdy porušení důležité povinnosti
uložené pachateli podle zákona, popř. hrubé porušení předpisů bezpečnosti dopravy
vedoucí k předxxxxxxxxxxx xxxxxxxx xx xxxxxx xx xxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx x xxxx
xx xxxxxxxx xxxxx xxxxxxxx xxxxxxx xxx xxxxxx xxxxxxxxx
x xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxůže být jednočinný souběh vyloučen ani v důsledku okolností
průběhu konkrétního skutku, které by zakládaly faktickou konzumpci jeho posouzení
podle x xxx xxxxx xx xxx xxxxxxx xxxxx xxxxx x xxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxx xxx xx
xxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx x x xxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xinu,
nejde o vztah trestných činů, kdy by mohlo být za jakýchkoli skutkových okolností
spáchání takového jednání považováno za prostředek ke spáchání xxxxxxxxx xxxx xxxxxxxxxxxxxx
xxxxx xx xxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxx xxxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxxx x xxx xxxxx x xxxxx
xx xxx xxxxxxxx x xxxxx x xxx xxx xxxoníku.]
xxxxxxxxxx x xxx xxx xxxxxx x xxxxxxxx xxxx xxxxxxxx xxxxx xxxxxxxx x xxxxxxx xxxxxxx
xxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxx fiskálnímu zájmu státu (nebo jiných příjemců uvedených povinných
plateb), který je součástí jeho širších hospodářských zájmů. Proto je vyloučeno,
axx xx xxxxxxxx xxx xxxxxxxx x xxxxxxxxxxx x xxxxxxx xxxx xxxxxxx xxxxx xxxxxxx xxxxxxx
xxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxx xxxxx xxxx xxxxxxx xxxem státu na správném
přiznání, vyměření a zaplacení daně, poplatku nebo podobné povinné platby, a současně
jednal jen proti příkazu mimotrestní právnx xxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxx
xxxxxxxxxx x xxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxx x xxx xxxxx
xx x xxxxxx xx xxxxxx03 Sb., o spotřebních daních, ve znění pozdějších předpisů),
byl jeho čin posouzen též jako trestný čin porušování předpisů o oběhu zboží ve styku
s cizixxx xxxxx x xxx xxx xxxxxxx
xxxxxx xxxxxx xx xxx xxxxx xxxxx xxxxxx xxxxx xxxxxxxx xxxxxxx xxxx xxxxxxxx xxxx
xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxx xxxxxxx xx xxxxxm rozsahu, a současně porušil zákaz nebo
omezení uvedené v mimotrestní právní normě, jejímž účelem není jen ochrana fiskálních
zájmů (viz R 26/2001). Txx xxxx xxxxx xxxx xxx xxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxx xx xxxxx
xxxxx xxxxxxxxx xxx xxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx x xxx x xxx xxx xxxxxxxxxx
K protiprávnosti trestného činu
Hráč je trestně zodpovědný za úraz způsobený spoluhráči porušením pravidel pro hru
platných.
R 5580/1936
xxx xxxxxxxx x xxxxxxxxxx xxxxxxxx xx xxxxxxx xxxxxxxx x x xxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxx
xxxxxxx xx xxxxx xxxx xxxxxxxx x xxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxx xxxv, postup, odpovědnost
jednotlivých pracovníků apod. a bezpečný provoz každého pracoviště.
I. Povinnost předvídat možnost způsobení pxxxxxx xxxx xxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxx
xxxxxxx xxx xxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxx xxxxx x xxxxxxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxxxxx
xx xxxrce zákonů, ale i z technických norem.
II. Pokud jde o obsah technické normy, neplatí zásada . Obsah technické
normy je třeba v trestním xxxxxx xxxxxxxxxx
iura novit curia
x xxxxxxxxxx xxxxxxx
xx xx xxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxx x xxxxxx x xxxx xxxxx
xxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxx xx xxx xxxxxxí samo o sobě nikoliv smrtelné, jež však
ve spojitosti s osobní povahou zraněného zhoršením jeho již před úrazem nikoli bezvadného
tělesného stavu způsxxxxx xxxxx
x xxxxxxxxx
xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxx xxxxx xxxxxxx xxxxxxxxx xxx xxxxx xxxxxx xxxxx x xxxxxxx
xxxx xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxx xxx xx vyhnula nebezpečí, učinila mylné opatření,
následkem kterého byla třetí osoba poškozena na těle, je příčinná souvislost mezi
jednáním pachatele a úrxxxx xxxxxxxxx xxxxxx
x xxxxxxxxx
x xxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xx xxxxx xxxxxxxxx xxxxx
xxx xxxx xxxxxxxxxxx xxxx xe spojení s jinou okolností následek přivodila. Pachatel
tedy "způsobí" zakázaný škodlivý následek ve smyslu trestního zákona i tehdy, když
jeho konáxx xxxx xxxxxxxxx xx x xxxxxx xxxxxx xxxxxxx xxxxxxxx xxx xxxxx xx x xxxxxxxx
xxx xxxxx xxxxxxxx xxxx xx xx xxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxx
x xxxxxx42
Jestliže nehoda byla způsobena tím, že poškození se dotkli elektrického vedení při
práci se železnými pruty dlouhými 12 m, není příčinné souvislxxxx xxxx xxxxxxx x
xxxxxxxxxx xx xxxxxxxxxx xxxxxx xxxx xx xxxxx xxxxx xxxx x xxxxx xxxxxxxxxxxx x xx
x xxxxxxx xxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxti mezi jízdou vozidel na křižovatce a nastalým
úrazem třetí osoby.
Při zkoumání trestní odpovědnosti z hlediska příčinného vztahu je koxxxxxxxx xxxxxxxxx
xxxxx xxxx xxxxxxxxxx x xxxxxxxxxx xxxxxx xxxx xxxxxxxx x xxxxxxxxxx xxxxx x xxxxxxxxx
xxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxx xx xxxxxx xxx xachatel alespoň podle okolností a svých
osobních poměrů měl a mohl příčinný vztah předvídat.
R 50/1968-II
Mezi obecně nebezpečným jednáním pachaxxxx xxxxx x xxx xxxxx x xxx xxxxxx x xxxxxx
xxxxxxxxx xx xxxxxx x xxx xxxxx x xxxxx xx xxx xxxxxx xxxx xxx xxxxxxxx xxxxxxxxxxx
xxxx xx xxxx xxxx xxxxxx xxyž vedle obecně nebezpečného jednání ve smyslu § 179 odst.
1 tr. zákona způsobila smrt jiného i další příčina, přičemž je nerozhodné, jestli
každá z těcxxx xxxxxx xxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxx xxxx xxxx x xxxx xxxxx xxxxx
xxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxx xx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxx x xxxxxx xxxxxxxxx xxxxx x
těžšímu následku obecně nebezpečného jednání ve smyslu § 272 odst. 1, odst. 3 písm.
a) tr. zákoníku.]
R 47/1970-II
K otázke zisťovania príčinnej súxxxxxxxx xxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxx
x xxx xx xxx xxxxxx xxxxxxx xxxxxx xxxxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxx xx xxxxxxxx
xxxxxxxx xx xxxxxx xxxx xxxxxxxx xxxxxtal bez ďalšieho konania tretej osoby.
K otázke tzv. pretrhnutia príčinnej súvislosti
Príčinná súvislosť medzi konaním páchateľa a náxxxxxxx xx xxxxxxxxxxxx xx xx xxxxxxx
xxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxxxx xxx xxxxxx xxxxxxxxx xx xxxx
xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxa takou skutočnosťou, bez ktorej by k následku nebolo došlo.
Príčinná súvislosť by sa prerušila len v tedy, keby nová okolnosť pôsobila ako výlučná
a samxxxxxxx xxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxx xxx xxxxxx xx xxxxxxx xxxxxxxxxx
xxxxxxxxxxx xx xxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxx x xxxxxxx xxxxxxxxxx xxx xxx xxx si páchateľ
predstavoval (tzv. omyl v kauzálnom priebehu, ), páchateľovi neprospieva
a nevylučuje jeho zavinenia).
aberratio ictus
K oxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxx xxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxxxxx
xxxxxxxxxx xxx xxxxxx xxxxxxx xxxxx xxxxxxx xxxxxxx xxx xxx xxxxxx xxx xxx x xxxxxxutie
takého konania, ku ktorému je páchateľ podľa okolností a svojich pomerov povinný.
Povinnosť konať môže vyplývať zo zákona, z úradného rozhodnutixx xx xxxxxx xxxxx
xx x xxxxx xxxxxxxxxx x xxxxx xxxxxxxxx xxxxxxx xxx x xxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxx
x xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxx x xxxxxxstí prípadu, ktorej porušenie sa však
musí približne rovnať porušeniu inej právnej povinnosti. Ak nemožno takúto konkrétnu
povinnosť z postavenia páxxxxxxx xxxxxxxx xxxxx xxxxxxx xxx xxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxxxxx
x xxxxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxxx xx xxxxxxxxxxxxx
Příčinný vztah mezi jednáním pachatele a následkem je zachován i v případě, dojde-li
při léčení poškozeného ke komplikacím, které mají za násxxxxx xxxxxxxxxxx xxxx xxxxxx
xxxxxxxxxxx xxxx xxxxxx xxxxx xx xxxxx xxx xxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxx xxxxx
xxxxx xxxx xx xxxxxx x xxxx xxxxxxxosti přihlížet. K trestní odpovědnosti za tento
těžší následek se však vyžaduje zavinění alespoň ve formě nevědomé nedbalosti, tj.
že pachatel sice nexxxxxx xx xxxx xxxxxxxx xxxx xxxxxx xxxxxxxx xxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx
xxx xxxxxxxx x xxxxxxxxxx x x xxxx xxxxxxx xxxxxxx x xxx xxxxx xxx x xxxxx
- viz k § 16 odst. 1
judikatura
Smrt poškozeného je v příčinné souvislosti s jednáním pachatele i tehdy, jestliže
nastala v důsledku xxxxxxx xxxxxxxx xxxxxx xx xxxxxxx xxxxx xxxxxx xxxxxxxxx xxxxx
xxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxx xx xxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx x xxxxxxxx
xxověka.
Trestní odpovědnost pachatele za tento následek závisí na tom, xxx xxxxxxxx x xxxxxxxx
xxxxxx x xxxx xxxxxxx xxxx xxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxx xx xxxxxxxx
x xxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxx xxxnáním pachatele, který se pokusil znásilnit
starší ženu, a smrtí poškozené, k níž došlo v důsledku srdečního infarktu vyvolaného
jednáním pachatele.
xxxxxxxx xx xxxxxx xxxx xxxxxxxx xxxxxxx xx xxxxxx xxxxxxxxx xxxxxx xxx xxxxxx xxxx
xxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxx xxxxxx xxx xxxx xxxxxxx xxelevantním jednáním pachatele
a následkem je příčinná souvislost a zda je dáno zavinění.
R 7/1988-II
Páchateľ nezodpovedá za smrť poškodeného, kxxxx xxxxxx xxx xxxxxxxxx xxxxxx xxxxx
xxxxxxxxx xx xx xxxxx xxxxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxx
K subjektivní stránce
Záver o tom, či tu je zavinenie v zmysle trestného zákona a v akej forme, je záverom
právnym. Tento právny záver o subjekxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxx xxxx xx xxxx xxxx xxxxxxxx
xx xxxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxx xxxxxxxxxxxxx x xxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxx xxx
xxxxx x xxxxxtívnych znakoch tr. činu. Skutočnosti duševného života významného pre
právny záver o tom, či tu je zavinenie a v akej forme, sú predmetom dokazovania prxxx
xxx xxx xxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxxx
x xxxxxxxxxx
xxxxxxxx xxxx xxxxxxxxx xxxxxxx xxxxx xxxxxxxxxxxxxxxx xxxxktivní stránku trestného
činu, tedy i příčinný vztah mezi jednáním pachatele a následkem trestného činu.
xx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx x xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxx xxxxx
xxx xxxxxxxxxxx xxx xxxxxx xxx xx xxxxxxxx xxxxx xx xxxxxxx nestačí jeho hodnocení
jen ve vztahu ke znakům uvedeným v příslušném ustanovení zvláštní části trestního
zákona, nýbrž je třeba hodnotit i stupeň jeho xxxxxxxxxxxxx xxx xxxxxxxxxxx xxxxx
xxxxxxxxx xxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xx xxxxxx x xx xxxxx x xxx xxxxxxxxxx
xxx xxxxxxx x xxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx xxx xxxxxxxxxx xxxxx xxxxx xxxxxxxxx
x xxxxxx xxxxxxxchodnej) ceny veci, ktorá je predmetom útoku, a to v čase spáchania
činu. Pokiaľ je hodnota veci alebo výška škody znakom skutkovej podstaty trestného
čxxx xxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxx xx xxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxx xxxxx xx xxxxxxx
xx xxxxxxx xxxxxxxxxx xxxx x xx xxxxxx xxxx x xxxx
xxxx xxxxxx xxxetkovú škodu, pokiaľ je v príčinnej súvislosti so skutkom, ktorý je
predmetom konania, však môže poškodený uplatňovať voči obžalovanému v adhéznom koxxxx
x xxx xx xxxxxxx xxx xxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxxxxx xxxx xxx xxxxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxx
xxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xx xxxxxx x xx xxxxx x xxx xxkoníku.]
Znak "zákonná povinnost vyživovat nebo zaopatřovat jiného" v ustanovení § 213 odst.
1 tr. zákona je tzv. normativním znakem skxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx xxx x xxxx xxxxxxxx
xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxxx x xxx xxxxx x xxx xxxxxxxxxx
xxxxxxxxxxx xxxxx xxxxx xxxxx x xxxxtku zaistenému prokurátorom podľa § 47 odst.
1 tr. poriadku, pred zrušením zaistenia možno po formálnej stránke posudzovať ako
trestný čin marenia výkxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxx x xxx xxxxx x xxxxx xx xxx
xxxxxxx
xxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxx xxxx xx x xxxxx x xxx xxxxxxx
xreba brať do úvahy, či v čase odstránenia uvedenej veci neboli už dané zákonné dôvody
na zrušenie tohto zaistenia (§ 48 odst. 1 tr. poriadku). Uvedenú otáxxx xxxxx xxxxxx
xxx xxxxxx xxxxxxxxx xx x xxxxx x xxx xxxxxxxxxx xx xx xxx xxxxx xxxxxxxxx xxxxxx
xxxxx xxxxxxxxxx xx xx xxxxxxx xx xxxxxxxxxx xxxxxxx xxedeného trestného činu. [Nyní
posouzení míry společenské škodlivosti ve smyslu § 12 odst. 2 tr. zákoníku ve vztahu
k trestnému činu podle § 337 odst. 1 pxxxx xx xxx xxxxxxxxxx
xxxxxxxxx xx xx xxxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxx xxxxx xxxxxx xxxx
xxxxxxxx xxxxx xx xxxxxxxxx xxxxnění znaku porušení důležité povinnosti u řidiče.
Je však třeba ji hodnotit z hlediska stupně nebezpečnosti činu pro společnost podle
§ 3 odst. 4 tr. zákxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xx xxxxxx x
xx xxxxx x xxx xxxxxxxxxx
x xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxx x xxxxxxxxxxx xxxx
xxxxxxxx xxxxxxxx xxx xxxxxxx xx xxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxnu lúpeže naplnené v
malej intenzite, posudzujú ako trestný čin vydierania. Stáva sa tak predovšetkým
v prípadoch drobných lúpeží, ktoré sa často vyskxxxxx xxxxx xxxxxx x xx xxxxxxxx
xxxxxxxx xxxxxxx xxxxx xxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxx xxxx xxxx xxxxxxxxx x
x xxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxných drobných lúpeží, pokiaľ násilné konanie nie
je príliš intenzívne a majetkový prospech útočníka je zanedbateľný. Uvedené riešenie
prípadov takýxxxx xxxxxxxx xxxxxxx xx xx xxx x xxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxxx xxxxxx
xxxxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxx xxx xxxxxx xx xxxxx x xxxxxx xxxxxxxxxx x xxxxxxxxx
činu vydierania a zmysel tejto zákonnej úpravy je celkom jasný. Zákonodarca vyčleňuje
z možných útokov proti slobode rozhodovania človeka za použití xxxxxxx xxxxx xxxxxx
xxxxxxx xxxxxx xxxxxxxx xxxxx xxxxxxx xx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxxxxxxx xxxx xx xxxxxxxxxx
xxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx lúpeže predovšetkým s pomocou formálneho znaku,
ktorého podstatou je, aby útok proti slobode smeroval zároveň aj k zmocneniu sa cudzej
veci. Pokiaľ idx x xxxxx xxxxxxxxxxx xx xxx xx xxxxxx xxxxxxxx xxxx xxx x xxxxxx
xxxxxxxxxxxxxxx xxxxxxxx
xxxxx xx xxxxxx xxxxxxx xxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxx xrestného činu lúpeže,
treba podriadiť toto konanie pod príslušné zákonné ustanovenie. V žiadnom prípade
nemožno prostredníctvom hodnotenia materixxxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxxxxxx xxxx
xxxxxxxx xxxxx xx xxxxx xxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxx xxx xx xxxxxxxxxx xxxxxx
xxxxxx xx x xxxxxxx xxxxore s požiadavkami zákonnosti a nevyhnutne oslabuje právnu
istotu spoločnosti. Pokiaľ teda nastane situácia, že konkrétne okolnosti v prípade,
keď kxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxxxxx xxxxxxx xxxxxxx
xxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxx xxxxx xxxxx xxxxxxx xx xxxxx xxxpeň nie je malý
v zmysle § 75 tr. zákona, resp. nepatrný v zmysle § 3 odst. 2 tr. zákona. Ak sa dospeje
k záveru, že to tak je, nemôže ísť o trestný čin lúpeže ani x xxxxxx xxx xxxxxxxxx
xxxxxxx xxx xxxxxxx xx xxxxxx xxx xxxxx xxxxx xxxxxx xxxxxxx xxx xxxxxxx xxxxx xxx
xxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxx xx xxxxxx xx xxxxxx xxmpetencii príslušný správny orgán.
Naopak, ak je stupeň nebezpečnosti činu okolnosťami prípadu síce značne znížený,
ale nie až na hranicu požadovanú x x xx xxx xxxxxxx xxxxx x x xxxxx x xxx xxxxxxx
xxxxxxxxxx xxxxx xxx xxxxxxxxx xxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxx xxx xxxxxx xxxxxxxxxxxxx
xxxxxxxx xxxxtatu a kvalifikovať ho ako trestný čin lúpeže. Skutočnosti, že stupeň
spoločenskej nebezpečnosti činu je v dôsledku určitých výnimočných okolností vxxxxxx
xxxxxxxx xxxxx xxx xxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxx xxxxx
xxxxxxxx xxxxxx xxx xxxxxx xxxxxxx xxxxxxx xxxxxx xxxxx xde o materiální korektiv
formálního pojetí trestného činu v podobě společenské škodlivosti ve smyslu § 12
odst. 2 tr. zákoníku a o jeho limity.]
xxxxxxxx x xxxxx xx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxxx
xxxxxxxxx xxxx xxxxxxxx x xxxxxx xxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxxx, je vyloučeno obecně stanovit
podmínky, za nichž skutky, které jinak naplňují znaky některé skutkové podstaty,
dosahují zákonem požadovaného stupnx xxxxxxxxxxxxx xxx xxxxxxxxxxx xxx xx xxxxxxx
x xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx xxxxxx xxx x xxxxxxxxxx
xxxx xxxxxxxxx xxxxx jde o uplatnění materiálního korektivu jinak formálního pojetí
trestného xxxx x xxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xx xxxxxx x xx xxxxx x xxx xxxxxxxxxx
xxxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxého činu znásilnění podle
§ 241 tr. zákona (resp. pokusu o tento trestný čin), která je speciální ve vztahu
ke skutkové podstatě trestného činu vydíránx xxxxx x xxx xxx xxxxxxx xxxxx xxxxxx
xxxxx x xxxxxxx xx xxxxx xxxxxx xxxxxxxxxxxxx xxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxx xxxxxxx
xxx xxxxxxxx xxxxx x xxx xx. zákona.
V případech, ve kterých jednání pachatele naplňuje formální znaky trestného činu
znásilnění, avšak jeho skutkové okolnosti výrazně snižuxx xxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxx
xxxxx xx xxxxx xxxxxxxx xxx xxxx xxxxx xxxxxx xxxxxxxx xx xxxxxx x x xxxxx x xxx
xxxxxxx xxxxx xxxx xx xxxxxx x xx xxx xákona. Pokud je na místě závěr, že tomu tak
je, nemůže jít o trestný čin znásilnění, ani o jiný mírnější trestný čin. [Nyní jde
o naplnění znaků skutkových xxxxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxxx x xxx x x xxx xxx xxxxxxxx
x x xxxxxxx xxxxxxxx xxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxx xxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxx
x xxxxxxxx x x2 odst. 2 a § 13 odst. 1 tr. zákoníku.]
- viz k § 21 odst. 2
judikatura
Skutečnost, že obviněný je držitelem zbrojního průkazu x xxxxxx x xxxxxx xxxxxx xxxxxxx
xxxx xxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxxxxx xxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxxxx x xxxxxxxxxxxx
xxxxxxxxxxxx xxxx xxxxxxx xodléhající režimu zákona č. 147/1983 Sb., o zbraních a
střelivu, ve znění pozdějších předpisů. Jde-li o neoprávněné přechovávání jedné zbraně
(§ 185 oxxxx x xxx xxxxxxxx xxxx xxx xx xxxxxx xxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxxxxx xxxx
xxxxx xxx xxxxxxxx xx x xxxxx x xxx xxxxxxx x xxxxxx xxx xxxxxx xxxxxxxx xxxxxx [Nyní
s ohledem na zanedbatelnou společenskou škodlivost ve smyslu § 12 odst. 2 tr. zákoníku
ve vztahu k znakům skutkové podstaty trestného činu podle x xxx xxxxx x xxx xxxxxxxxxx
x xxxxxxx xxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxx
x xxxxxxx xxxxxxx xxx xxdle § 118a odst. 1 tr. zákona, jakož i materiální podmínky
trestného činu podle § 3 odst. 2 tr. zákona, v případě krátkodobého provozování hracího
automaxxx
xxxxxxxxxxx xx xxxxxxxx xxxxxxxxx x xxxxxxxxxx xxxxx xxxxxxx xxx xx xxxx xxxx xxxx
xxxx x xxxx xxxxxxxxxxx xxx xxxx xxxxxxx xxxx xxxxxxxxx xxxx xxxxx xxxxxxx xxxx xxxxx
xxxxxxx xxx xxxxx x xxx xxxxx x xxx xxxxxxxx xx xxxxxxxx xxx xxxxxxxxxx podmínka
jeho trestnosti je zakotvena v § 12 odst. 2 tr. zákoníku.]
Při úvahách o tom, zda se pachatel dopustil po materiální stránce trestxxxx xxxxx
xx xxxxx xxxxxxxx xx xxxxxxxxxxxx xx xxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxx xxxxxx xxxxxxxx
xxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxxxxx xx xxx xxxxxx xxxxxxxx x xěžně se vyskytujících případech
bude stupeň nebezpečnosti činu pro společnost zpravidla vyšší než nepatrný, popř.
malý. Ustanovení § 3 odst. 2 a § 75 txx xxxxxx xx xxxxx xxxxxxx xxx xxxxxx xxxx xxxxxx
xxxxxxxxxxxxx xxx xxxxxxxxxx x xxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxx xxxxxxxx xxxxxxxx
xxxxx xxxxxx xxutkové podstaty, nedosáhne stupně odpovídajícího dolní hranici typové
nebezpečnosti činu pro společnost, když tedy nebude odpovídat ani nejlehčím xxxxx
xx xxxxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx xxx x xxxxxxxxxx
xxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxx xxxx x xxxxxx xxxxdavku společenské škodlivosti
spáchaného činu ve smyslu § 12 odst. 2 tr. zákoníku.]
Při posuzování otázky, zda skutek je či není trestným xxxxxx xx xxxxx xxxxxxxxxx
xxxx xx xxxxx xxxxx x xxxxxxxx xxxxxx xxxxxxx xxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx x xxxxxxxxxx
xxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxx xxxxx xxxxr o tom, zda zjištěné skutkové okolnosti naplňují
formální znaky trestného činu, a poté se vypořádá s tím, zda skutek vykazuje takový
stupeň nebezpečnoxxx xxx xxxxxxxxxxx xxxxx xx xxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxx xx
x xxxxx x xxx xxxxxxxx xxxxxxxx x xxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxx xxxxx xxxxxxxxx
zaměňovat ani vzájemně nahrazovat. [Nyní představuje materiální podmínku trestnosti
společenská škodlivost ve smyslu § 12 odst. 2 tr. zákoníku.]
x xxxxxxxxx xxxx xxxxxxx x xxxxxxxxx xxxx xxxxxxx xxxx xxxx xxxxxxxxx xxxxx xxxx
xxxxxxxx xxxxxxx xx xxxx xxxxxxxxxx xx xxxxxxx xxxxx xxxxx se pachatel zmocnil, je
zcela bezvýznamná pro posouzení trestnosti takového činu. Při zjištění zanedbatelné
hodnoty takové věci a při současné neexixxxxxx xxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxx
xxxxxxxxxxxxx xxxx xxx xxxxxxxxxx xxx xxxxxx xxxxxx xx xxxx xxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxx
xxxxxxxxxx xxxx ve smyslu ustanovení § 3 odst. 2 tr. zákona. [Nyní § 12 odst. 2 tr.
zákoníku.]
R 25/1999-II
Formální znaky trestného činu služby v cizím vojsku jsou naxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxx
xxxxxxxx xxxxxx xxxxxx xxxxx xxxxxxxxx xx xxxxxx xxxx xxxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxxxx
xxxxxx xxxxxx
xxxxxxxxxxx xx xxxxxxel konal službu ve vojsku státu, který je spojencem České republiky,
nemusí sama o sobě vést k závěru o nedostatku materiální podmínky trestnosti činu.
x xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxxxxxxxxxxx xxxxxx xx xxxxx x xxxxx xxxx xxxx
x xxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxx x xxxx xxxxx x xxx xxxxxx xxxze dovodit, že k trestnosti
činu z hlediska materiální podmínky je nutné, aby pachatel jednal za okolností na
straně poškozeného, které činí omezování xxxxxxxxx xxxxx xxx xxxx xxxxxxx xxxxxxxx
xxxxxxxxxxx xxxxxx xxxx xxx xxxxxxxxxxx xxxxx x xxx xxxxx x xxx xxxxxxxx xx xxxxx
xx xxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxstnosti vyjádřenou v § 12 odst. 2 tr. zákoníku.]
K naplnění skutkové podstaty trestného činu porušováxx xxxxxxxxxx xxxxxx xxxx xxxxxxxxxxxxx
x xxxxxx xxxxxxxxx x xxxx x xxxxxxxx xxxxx x xxx xxxxx x xxx xxxxxx xx xxxxxxxxx
xxx xxxxx x xxxxxxxxxxxx xxxxxxm do práv chráněných tímto ustanovením za takových
skutkových okolností, z nichž je patrné, že je současně dán potřebný stupeň nebezpečnosti
činu pro sxxxxxxxxx xx x xxxxx xx x xxx xxxxxxxx xxxxx xx xxx xxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx
xxxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxx x xxxxxxxxx xxx xxx xxvěr o existenci
materiálního znaku trestného činu může být východiskem jejich počet, doba jejich
trvání a alespoň minimální množství přehraných nosixx x xxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxx
xxx x xxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxxx x xxx xxx xxxxxx x x xxxxxxxxx
xxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxx xxxrese ve smyslu § 12 odst. 2 tr. zákoníku.]
Jestliže rostlina konopí setého byla pěstována a dále zpraxxxxxxxx xxxxxxx xxx xxxxxxx
xxxxxxxxxxxx xxxxxx xxx x xxxxxxx x xx xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxx xxxx xx xxxxxxxxx
xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxx xxxxxx R 33/1962, R 13/1973-II) lze učinit závěr,
že není naplněn materiální znak takového činu podle § 3 odst. 2, odst. 4 tr. zákona.
[Nyní materiální podmínka xxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxx xx xxxxxx x xx xxxxx x xxx xxxxxxxxxx
x xxxxx x
x xxxxxxx xxxxxxxxxxxx xx xxxxxxxx
xxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxx xxx xx xxxxxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxxxx
xxxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxatele. Zásada tu platí bez výjimky pro celý obor trestního
práva.
R 4673/1933
Otázka zavinění je otázkou právní, a nikoli otázkou znaleckou.
xxxxxxxxxxx
xxxxxx
xxx
xxxxxxxx
xx
xxxxx x xxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxx x xxxxxx xxxxx
nim. Komentář.
Praha:
Wolters Kluwer,
2012.
Šámal,
P. a kol.
Zákon o soudnictví ve věcech mládeže. Komentář.
3. vyd.
Praha:
C.
H. Beck,
2011.
xxxxxxx
xx
x xxxxxxxx xxxxxxxx x xxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx
xxxxxx
xxxxxxxx xxxxxxxx
xxx xxxxxxxx x xxxxxxxxx
xxxxx
xxxxxxxxxxx
xx x xxxx
xxxx xrestního práva.
Trestní právo hmotné. Obecná část.
2.
vyd.
Praha:
C. H. Beck,
2012.
Novotný,
O. a kol.
Trestní právo hmotné I.
Obecná část.
6. vyxx
xxxxxx
xxxxxxx xxxxxxx
xxxxx
xxxxxxx
xx
x xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxx x xxxxxxxxxxxxxx xxxxx x xxxxxxxxxx xxxxxxxxxx
xxxxxxxxx xxxxx
xxxxxx
xxxxxxxx xxxxxxxx xxx xxxxxxxx x xxxxních,
1942.
Solnař,
V. a kol.
Základy trestní odpovědnosti.
Praha:
Orac,
2003.
Šámal,
P.
K trestní odpovědnosti osob oprávněných jednat za pxxxxxxxxx xxxxxx
xx
xxxxxxx xxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx
xxxxxx
xxxxxx
xxxxx
xx xxxx
xxxxxxxxx
xx
x xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxx x xxxxxxx xxutku v praxi soudů.
Socialistická
zákonnost,
1986,
č. 5,
s. 255.
Fenyk,
J.
Základy trestní odpovědnosti podle nového trestního zákoníku České rxxxxxxxx
xx xxxxxxx xxx
xxxxxxx xxxxxx
xxxxx
xx xx
xx xx
xxxxxxxx
xx
xxxxx xxxxxxxxx xxxx x xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx
xxxxxxxx xxxxxxxxxx
x009,
č. 10,
s. 36 a násl.
Kratochvíl,
V.
Poznámky k legální definici trestného činu v osnově trestního zákoníku
2006 (české, mezinárodní a evropskxxxxxxx xxxxxxxxxx
xxxx xxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxx
x xxxxxxxxx
xxxxx
xx xx
xx xxx
xxxxxxxxxxx
xx
xxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxx x xxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxx xxxxxx
xxxxxxxxxxxxx xxxxxx
xxxxx
xx xx
xx xxxx
xxxxxxxxx
xx
xxxxxxxxxx xrotiprávnost v návrhu rekodifikace.
Trestní právo,
2009,
č. 1,
s. 12.
Šámal,
P.
K pojmu trestného činu a souvisejícím otázkám v novém trestníx xxxxxxxxx
xxxxxxxxxxxxx xxxxxx
xxxxx
xx xx
xx xxxx
xxxxxxxx
xxx
xxxxxxxx
xx
xxx xxxxx xxxxxxx x xxxxx xxxxxx xx xxx x xxxxxxx xxxxxxxxxx
xx xxxech mládeže.
Trestněprávní revue,
2004,
č. 7,
s. 197.
Přečiny a zločiny
JUDr.
Alexander
Sotolář
Právní stav komentáře je xx xxx xxxxxxxxx
x x xx
xx
xxxxx xxxxxxxxx xxxx x xxxxxxxx x x xx x x xx xxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxx x xx
xxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx xločinům a přečinům. Platná právní úprava
je tedy založena na bipartici činů soudně trestných v podobě méně závažných přečinů
a závažnějších zločinů. Zxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxxx
x xx xxxxx x x x xxxx xxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxx xxxx x xx xxxxxxx xxxxxxx
činy, na něž trestní zákon stanoví trest odnětí svobody s horní hranicí trestní sazby
do pěti let, zatímco zločiny všechny trestné činy, které nejsou přxxxxxx xxxxx xxxxxxxxxxxx
xxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxxxxx x xxxxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxx
xxxxxxxxx xxxx xxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxx x xxxxxxx xxxxxxx
2.
Označení trestného činu jako zločinu nebo přečinu musí být podle § 120 odst. 3 tr.
řádu přímo uvedeno ve výroku rozsudku, jímž se obžalovaný uznávx xxxxxxx x xx xxxxx
xxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxx x xxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xx xxxxx xxxxx
xxxxx xxx xxxxxxxx xxxxxxxx x xxxxxxxx xx xxcech dospělých fyzických osob a ve věcech
právnických osob. Kategorizace trestných činů na zločiny a přečiny se totiž uplatní
pouze ve vztahu k dospělýx xxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx x x xxxxxxxxxx xxxxxxx xxxx
xxx xxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx xxxxxxx xxxx xxxxxxxxxxx xxxxx x xxxxxxx xxxxxxx
xxxxxxxváním "trestného činu" mladistvého je totiž provinění (§ 6 odst. 1 z. s. m.).
3.
Mezi přečiny patří jednak všechny nedbalostní trestné činy a jednak xxxxxxx xxxxxxx
xxxxx xx xxx xxxxxxx xxxxxxx xxxxxxx xxxxx xxxxxx xxxxxxx x xxxxx xxxxxxx xxxxxxx
xxxxx xx xxxx xxxx xxxx xxxxxx xxxxxxx xxxxx xxxx xxx (§ 14 odst. 2).
Zločiny jsou pak pouze úmyslné trestné činy, nikoli však všechny, nýbrž pouze ty,
na něž trestní zákoník stanoví trest odnětí svobody s xxxxx xxxxxxx xxxxxxx xxxxx
xxxxxxxxxxx xxx xxx xx xx xxxxx xxx
x xxxxx xxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxášť
závažných zločinů. Zvlášť závažné zločiny nepředstavují samostatnou kategorii trestných
činů, takže se řadí vedle zločinů ostatních. Také zvláxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxx xxx
xxx xxxxxxx xxxxxxx xxxx x xx xxxxx xxxx xx xxxx xxxxxxx xxxxxxx xxxxxxx xxxxx xxxxxx
xxxxxxx x xxxxx xxxxxxx xxxxxxx xxxxy nejméně deset let (§ 14 odst. 3 věta za středníkem).
4.
U úmyslných trestných činů je rozhodující pro rozhraničení přečinů od zločinů horní
hranixx xxxxxxx xxxxx xxxxxx xxxxxxxx xxx xxxxxx xx xxx xxxx xxx xxxxxxxx xx xxxxxxxx
x xxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxx xxxxxxx xxxxxx xxxxx xxxxxxx xxxstní sazby
odnětí svobody při jejich rozlišení nehraje žádnou roli. Stejně tomu je rovněž u
skutkových podstat, u kterých zákonodárce vyjadřuje zavinxxx xxxxxxxxx xxxx x xxx
x xxxxxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxx xx xxxxxxx xxx xxxx xxx xxxxxxx xxx xxxxxxxx xxx x
x xxxxxxxxxxx x x xxxxxxx xx xx xxx xxxxxxxxxxxx x úmyslný nebo nedbalostní trestný
čin. V případech takovýchto trestných činů, u nichž je vyjádřeno zavinění alternativně,
závisí jejich posouzení ve xxxxxxx xxxxxxxxxxx xxx xxxxxxxx x xxxxx xxxxxxxx x xxxxx
xxxxxx xxxxxxxx xx xxxxxxxxx xxxxxxxx xx xxxxxxxxxx xxxxxxxx x xxxxxxxx xxxxxxxx
xxxxxxxxx
Všechny nedbalostní trestné činy - a to bez ohledu na výši trestní sazby odnětí svobody
stanovené za jejich spáchání - patří mezi přečiny.
K odst. 1
xx
xxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx x xxxxx xxxxxx xxxxx xxxxxxxxxxxxx xxxxx xxxxxxx xxxxxxxx
xxxx x xxxxxx xxxxxxxxxxxxxxx xxxxxxx xx xxxx xxxxxx xxxxxxxxxxx Jejich trestnost
- tedy možnost vyvodit trestní odpovědnost a uplatnit vůči jejich pachatelům trestní
sankce - je formou reakce na jejich spáchání a důxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxxx xx
xxxxxx xxxxxxxxx xxxxxx xxxx x x xx xxxxxxxxxxxxxxxx xxxx xxxxxxxxxxx xxxx xxxxxxxx
xxxxxxxx xxxxxxx xx xxxxxxx x xxplňující v tomto zákoně vymezené formální znaky.
Podmínkou jejich trestnosti - stejně jako podmínkou trestní odpovědnosti za ně -
je ve smyslu § 12 odstx x xxx xxx xx xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx
xx
xxxx xxestné činy patří svou povahou různorodé okruhy protiprávních činů s velice
diferencovanými dopady do společenských vztahů. S ohledem na to se také vyzxxxxxx
xxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx x xxxxxxxxxxx x xxxx xxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxxxx
xx xxxxxxx x xxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxx xx xx xxxxxx xxxxxx xxxlečenská škodlivost
a závažnost vyjádřená trestními sazbami a subjektivní vztah jejich pachatelů k nim
vyjádřený formou jejich zavinění. Kategorie xxxxxxx xx xxxxxx xxxxxx xxx xxxxxx xxxx
xxxxxxxxxxx xxxxxxxx x xxxx xxxxxxx xxxxxxx xxxxx xxx xxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxx
x xxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxslné delikty. Do kategorie zločinů pak patří ony přísněji
postižitelné úmyslné delikty.
7.
Pojem trestného činu je obecným pojmem zastřešujícím xxx xxxxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxxxx
xxxxxxxxxx xxxxx xxxxxx x xxxxx xxxxxx xx xxxx xxxxxxxx xxxxx x xxxxx xxxxxxx xxx
xx xxx xxxxxxxxx xxxx xxxxxxxxx x xxxnotlivých případech posuzovaných trestných činů
je to třeba také vyjádřit použitím příslušného označení daného činu buď jako přečinu
nebo jako zločixxx xxxxxxxxxx xx xxx xxxxx x xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxx x xxxxxxxxxxxx
xxxxxxxxxx x xxxxxxxx xxxxxxx
xx
xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx xx xxxxxxx x xxxčiny se promítá do řady trestních hmotněprávních
institutů; zvláště pak je základem pro diferenciaci trestních sankcí (srov. § 46
odst. 1, § 47 odst. 2, x xxx x xx xxxxx xx x xxx xxx x xx xxxxx xx x xx xxxxx xx
x xx xxxxx xx x xx xxxxx xx x xxx xxxxx x x xx x xxx xxxxx x x xxxxxxx xxxxxxxx xx
xxxx xxxxx x xxxxxxxx xxxxxxu, zejména ve vymezení výchozích podmínek pro uplatnění
odklonů od standardního řízení ve formě narovnání a podmíněného zastavení trestního
stíhání xx xxxx xxx xxx xxxxx x xxxxxxx xxxxxx xxxxx xx xxx xx x xxx xxx xxxxxx
xx
xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx xx xxxxxxx x xxxxxxx xx xxxx xxxxxxx xxx xx xxxxxx x
xxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxx xxké jim tedy lze přičítat jak spáchání přečinů,
tak i spáchání zločinů, nikoliv ovšem všech, neboť jsou trestně postižitelné jen
za omezený okruh trestnxxx xxxx xxxxxx x x xxxx x xxx xxxxxxxxxxxx xxxxx xxxx x xxxxxx
x x xxx xxx xxxx
xxx
xxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxx xxxx x xxxxxx xxxxxxx x xxxxxxx xx xxxxxi tomu neuplatní
v systému soudnictví ve věcech mládeže. Zákon počítá výlučně s jediným pojmenováním
trestných činů trestně odpovědných mladistvýchx x xx xxxxxxxx xxxxxxxxxx x xxxx xxxxxxxxx
xxxxxxxxxxx xxxxx xxxxxxx xx xxxxxxxxx xx x xx xx xxxx xxxxxxxxxx xxxxx xx xxxxx
xxxxx xxx xxxxx xxxxxxxx xxxxsofii systému soudnictví ve věcech mládeže (srov. výklad
k § 13, bod 20, a výklady k § 109).
Specifickou samostatnou kategorii trestného činu nepředstxxxxx xxx xxxxxxx xxxxxxxxxx
xx xx xxxxxx xxxxxxxxx xxx xxxxxxx xxx xxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx
xxxxxx xxxxxxxxx x xxxxx xxxxxxxx xx trestného činu dospělého a trestného činu právnické
osoby - by z něj mohlo učinit odstupňování materiální stránky těchto činů ve formě
požadované míry xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxx xx x xxxxxxxx xxxxxxxx x x xxxxxx
x xxxxxxxxxx xx xxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxx
x xxxxx x
xxx
x xxxxx xxxxxxxxxxxx xrestných činů - na přečiny a zločiny - jsou přečiny obecně
méně závažnou kategorií trestných činů.
12.
Přečiny jsou především všechny nedbalostní xxxxxxx xxxxx x xx xxx xxxxxxx x xxx xxxxxx
xx xxxxxxx xxxxx xxxxxx xx xx xxxxxxxxxx xx x xxxx xxxx xxxxxxxxx xx xxxxxxx xxxxxxxx
xx xxx xxxxxxx xxxxxx x xxxěrně vysoce společensky škodlivé činy, na jejichž spáchání
lze reagovat tresty ukládanými v přísných trestních sazbách. Tak je tomu zejména
v případexx xxxxxxxx xxxxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxx
xxxxx
xxx
xxxxx xxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxxx xxxx xxxčiny část úmyslných trestných činů,
a to ty z nich, které jsou typově méně závažné a společensky škodlivé, a proto jsou
opatřeny nižšími trestními sazbaxxx xxx xxxxx x xxxxxxx xxxxxxx xxxx x xxxxx xxxxxxx
xxxxxxx xxxxx xxxxxx xxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxxxx xxx xxxx xxxxxxxx
xxxx xxxxxorie trestných činů tedy jsou i trestné činy, u nichž horní hranice trestní
sazby odnětí svobody činí přesně pět let.
14.
Pro xxxxxxxxx xxxxx xxx xxx x xxxxxxx xxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxx xxxx xx x xxxxx xxxxxxxx
xxxxxxxxxx xxxx xxxxx xxxxxxxx xx xxxxxxx xxxxxxxxxx xxx xxxxxxxx xeho základní skutkové
podstaty (srov. § 13 odst. 2). Rozhodující tedy není, jaký typ zavinění se vztahuje
k okolnosti podmiňující použití vyšší trestnx xxxxx xxx xxx x xxxxxx xxxxxxxx xxxxxxx
x xxxxxxxx xxxxxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxx x xxxx x xxxxxxx
xx xx x xxx xxxxxxxxxxxx zavinění okolnosti podmiňující použití vyšší trestní sazby
si trestný čin spáchaný v základní skutkové podstatě úmyslně zachovává svou úmyslnou
povxxxx
x xxxxxxxxx xxxxx xxxxx xxxx x xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxx
xxxxxxxx xxxxxxxxxxxx x xxxxx xxxx x x xxxxxxxxxxx x xxxxx mohou být spáchány buď
úmyslně, nebo z nedbalosti, a proto se jedná alternativně o úmyslné nebo nedbalostní
trestné činy, je při rozlišování toho, zda nxxxxx xx xxxxxxxxx xxxxxxx xxxx xxxxxxxx
xxxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxx x xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxx xxxx
xxxxxxxxx xxxxxxx xxxx xehož znaky lze obecně naplnit úmyslně i nedbalostně, spáchán
v základní skutkové podstatě úmyslně, půjde o úmyslný trestný čin, zatímco v případě
jeho xxxxxxxx x xxxxxxxxxx xx xxxx xxxxxx x xxxxxxxxxxx xxxxxxx xxxx xxxx xxxxxxx
xxxxxxxx x xxxxx xx xxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxx xxxx xxxxx xx xxxxxxxxx xřečinů,
nejsou trestní sazby stanovené za jejich spáchání pro jejich zařazení do této kategorie
podstatné. U úmyslných trestných činů naopak jsou tytx xxxxxxx xxxxx xxx xxxxxx xxxxxx
xxxxxxxxxxx xxxx xxxxxxx x xxxxxxx xxxxxxxx xxxxxx xxxxxx x xxxxxxx xxxxxxx xxxx
xx xxx xxxxxxxxx xxxxx xxx xxxxx xx xxtegorie přečinů nebo zločinů, rozhodující horní
hranice trestní sazby odnětí svobody bez ohledu na formu zavinění vztahující se k
případnému naplněnx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxx xxxxxxx xxxxxx xxxxxx xxxxx
xxxxxxx x xxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxx x xxxxx xxxxxxxx x xxxxx
xejich posouzení jako přečinů i zločinů, je směrodatná na jedné straně trestní sazba
odnětí svobody, která se na ně vztahuje, a na druhé straně forma zavixxxx x xxxxxxxx
xxxxxxxx xxxxxxxxx
xxx
xxxxxx xxx xxxxxxxxxx xxxxxx x xx xx xxxxxxxxxx xxxx xxxxxxxxx x xxxxxxx x xxxxxxxx
xxxxx x xxxxxxxxx xxxxxjících se trestných činů se jejich zařazení do kategorií zločinů
a přečinů posuzuje samostatně. Takovéto jejich zařazení přitom nijak neovlivňuje
asxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxxx xx xxx xxxxxxxx xxxxxx xx xxxxxxxxx xx xxxxxxx xxxx
xx xxxx xxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx xx xxxxxx xxxxxxxxx xx xxxxxxxx xxjak nepřihlíží
k možnému třetinovému navýšení horních hranic trestních sazeb odnětí svobody u nejpřísněji
trestných sbíhajících se činů. Z přečinu sx x xxxxxxx xx xx xxxxxxx xxxxxx xxx xxxx
xxxxx xx xxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxx xxxxxxxxxx xxxxxx xx xxx x xx xxxxx x xxx xx
xxxxxxxxx xxxxxxx xxxx xx xxxxxxx x trestní sazby odnětí svobody, jejíž horní hranice
po zvýšení přesahuje pět let, ačkoliv před zvýšením této hraniční výše nedosahovala.
Totéž obdobně xxxxx x xxxxxxx xxxxx xxxxxxx xxxxxxx xxxxx xxxxxx xxxxxxx xxx xxxxxxxx
xxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxxxxxxxx xx xxxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxxcké skupiny
(§ 108 odst. 1).
16.
Z povahy věci vyplývá, že spolupachatelé trestného činu musí spáchat trestný čin
téže kategorie, tedy buď přečin, nxxx xxxxxxx xxxxxxxx xxxxx xxxxxxxx xxxxx xxxxx
xxxxxxxxx xxxxx xxxxxx xxx xx xxxxxx xxxxxxxxxxx xxxx xxxxxxxxx xx xxxxxxxx xxxx
xxxxxx xx xxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx x xxxxx xx xxxxxxxx xxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxxx
xxxx xxxxxx xxxxxxx xxx xxxxx xx xxxegorie přečinů, pak účastník na něm - návodce,
pomocník nebo organizátor - se dopouští účastenství na něm, tedy návodu, pomoci nebo
organizátorství stxxxxxx xxxxxxxx
xxxxxxx xxxxx xx xx xxxxx x xxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxxxxxx x xxxxxxxxxxx xx xxxxxxxx
xxxx xxxxxxxxx x xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxého totiž nepodléhá žádné kategorizaci,
a to je nutné respektovat i v případech trestné součinnosti mezi ním a dospělým.
Zatímco tedy spáchaný společnx xxxxxxx xxx x xxxxxxxxx xxxxx xxx xx xxxxxxxxx xxxxxxxx
xxxx xxxxxxxx x xxxxxxxxxxx xx xxxxx xxxx xxx xxxx xxxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxx
xxxxxxx x xxxpadě účastenství, pokud je dospělý účastníkem na určitém trestném činu
mladistvého hlavního pachatele, je na místě pro označení jeho činu použít přísxxxxxx
xxxxx xxxxxxxxxxx x xxxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxx
xxxx xxxxxxx xxxx xxxxxxxx x x xxxxx xxxxxx xxxxxxxxxxx xxxu mladistvého hlavního
pachatele označit tento čin termínem provinění, bez jakéhokoliv rozlišení na kategorie.
17.
Různost kategorií spáchanxxx xxxxxxxxx xxxx x xxxx xxxxxxx x xxxxxxx x xxxxxxxx x
xxxxx xxx x xxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxx x xxxxxxxx xxxxxxxxxxxxxx xxxx xx xxxxx xxxxx
xx xxxxxx xx xpáchán nepřímou formou za užití jiné osoby jednající jako "živý nástroj",
která naplňuje znaky mírněji trestného činu, spadajícího do nižší kategorix xxxxxxxxx
xxxxx xxxx xxxx xxxxxxxx
x xxxxx x
xxx
xxxxxxx xxxx xx xxxxxxxx x xxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx xx
xxxxxxx x xxxx, že jimi jsou výlučně úmyslné trestné činy, a specificky ty z nich,
které jsou postihovány v rámci vyšších trestních sazeb, než dopadají na ty, které
patxx xx xxxxxxxxx xxxxxxxx
xxxxxxxx xxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxx x xxxxxx xxxxxxx xxxxxxxx xx xxxx xxxxxxxxxxxxx
xxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxch činů, ale subkategorii zločinů. V tomto smyslu lze
mluvit o zvlášť závažných zločinech a ostatních zločinech. Každý zvlášť závažný zločin
však zůstxxx xxxxxxxxx x xxxxx xxxxx xxxx xxx xxxxx xxxxx x xxxxxxxxxx xxxx xx x
xxxxxxxxxx xx xxxxxx xxxx xxxxxx x x xxxxxx xxxxxxx xxxxxxxx xx xxxxx xxxxxx xxxxx
xločin není zvlášť závažným zločinem.
19.
Do kategorie zločinů náleží úmyslné trestné činy, u nichž zákonem stanovená horní
hranice trestní sazbx xxxxxx xxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxx xxx xxxx xxxxx xxxxxxx xxxxxxx
xxxxx xxxxxx xxxxxxx xxx xxxxxx xxxxxxxxx xx xxxx xxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxx xxxx xxxxx
význam.
Zločinem není žádný nedbalostní trestný čin.
K rozlišení nedbalostních a úmyslných trestných činů, ke kvalifikovaným skutkovým
podstatáx xxxxxxxxx xxxx x x xxxxxx xxxxxx xx xxxxxxxxx xxxxxxx x xxxxxxx xxx xxxxxx
x xxxx xx x xxxxx x xxxxx
xxx
xxx xxxxxxxxx xxxxxxx x xxxxxxx xxxx xxxxxxx horní hranice trestních sazeb trestu
odnětí svobody stanovené v trestním zákoníku v návaznosti na vymezení jednotlivých
xxxxxxxxxx xxxxxxxx xx xxxxx x xx xxxxxx x xxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxxxx xxxxx xxxx
xxxxx xxxxxx xxxxx xxxx xxxxxxx
xxxxxxxxxxx xxxxxx xxxxx xxxx xxxxx xavinění pokrývá naplnění okolnosti podmiňující
použití vyšší trestní sazby. Tak je tomu proto, že případná nedbalostní forma zavinění
ve vztahu k tétx xxxxxxxxx xxxxxxx x xxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx x xxxxxx xxxxxx xxxxx
xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx x xxxxxxxxxxx xxxxxxx xxxx xx xxxxx xxx xxxxxně
úmyslných trestných činů, které nemají nedbalostní alternativu, tak ohledně těch
z nich, které ji mají (blíže k tomu srov. výklad v bodě 14 k odst. 2 výxxxx x xxxxxx
x x xxxxxxx x xxxxxx x xxxx xxx x x xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxxxxxxxxxxxx
xxxxx xxxxxxx xxxxxxx xxxxx xxxxxx xxxxxxx xxxx xxx x xxxlifikované skutkové podstatě,
v níž byla okolnost podmiňující použití této trestní sazby pokryta pouze nedbalostním
zaviněním.
21.
Při souběhx xxxxxxxxx xxxx x xx xxxxxxxxxxx xxxx xxxxxxxxxx x xx xxxxxxxx xxxxxxxxxxx
xx xxxxxxxxx xxxx xx xxxxxxxxx xxxxxxx x xxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxx xedy nebrání
souběhu sbíhajícího se zločinu s přečinem a naopak. Asperační zásada a třetinové
navyšování horních hranic trestních sazeb odnětí svobodx xxxxxxxxxxx xx xxx xxxxxxxx
xxxxxx xx xxxxxxxxx xx xxxxxxx xxxx xxxxxx xxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxx
xxxxxxxxx xxxx xx xxxxxxxxx xxxxxxxxx, tedy mezi zločiny a přečiny.
Obdobně se kategorizace trestných činů na přečiny a zločiny nijak nedotýká právní
úprava obecně umožňující mimořádné sxxxxxx xxxxxx xxxxxx xxxxxxx xxxxxxxx x x xxx
xxx xxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxx xxxxx xxxxx xxx x xxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxx
xxxxxxx xxxxxxx xxx xxtegorizaci trestných činů na přečiny a zločiny je směrodatná
zákonná trestní sazba trestu odnětí svobody. Pokud je tedy soudem za určitý zločin
uložen xxxxx xxxxxx xxxxxxx xx xxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxx xxxx xxxxxxx xx xxxxxx xxxxxx
x xxxxxxxx xxxx xxx xxxxxxxxx
xxx
xxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxx x xxxx xubkategorie zločinů - jsou úmyslné trestné činy,
u nichž činí horní hranice zákonné trestní sazby trestu odnětí svobody nejméně deset
let. Z povahy věcx xxxxxxx xx xxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxx xxxx xxxxxxx xxxxxxx xxxxx
xx xxx xxx xxxxxx xxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxx xx xx xx xxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxého
činu. Příprava trestného činu je totiž trestná jen u zvlášť závažných zločinů (§
20 odst. 1).
Ve srovnání s ostatními zločiny vykazují zvlášť závažxx xxxxxxx xxxxxx xxxxx xxxxxxxxxx
xx xx xxx xxxx xxxxx xxxxxxxx x xxxxxx x xxxx x xxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxx xx xxxxxxxxx
xxxxx xxxxx xxxxxxx xxxxxxx sazby odnětí svobody než u ostatních zločinů. Dolní hranice
trestní sazby odnětí svobody nehraje při odlišení zvlášť závažných zločinů od ostatních
zxxxxxx xxxxxx xxxxx xxxxxx xxx x xxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxx xxx
xxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxx xxxxxxx xxxby nemá žádný význam,
jakou formou zavinění byla taková okolnost naplněna, pokud se tak stalo v rámci spáchání
úmyslného trestného činu (blíže k tomu srxxx xxxxxx x xxxx xx x xxxxx x xxxxxx
xxx
xxxxxx xxxxxxx xxxxxxx x x xxxxxx xxx xxxxxxx xxxxxxx x xxx xxxxxxx x xxxxxxxx xxxxxx
xx xxxxx xxxx xxxxx xxxxající jako "živý nástroj" a naplňující xxxxxxxx xxxxx xxxxxxx
xxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxxxx xx xxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx xxxx xxxx xxxxxxxx
xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxxxxxých v rámci dané formy nepřímého pachatelství
- tedy zločinů a přečinů - nic nebrání.
Oproti tomu spolupachatelé trestného činu musejí spáchat trestnx xxx xxxx xxxxxxxxxx
xxxxxxxx xxxxxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxx xxx xxxxxxx xxxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxx x xxxxxxxxxx
xxxxxxxxx xxxx xxxxxxxx xx xxxxxxxxhatelství, a to s ohledem na to, že tyto trestné
činy jsou hmotněprávně považovány za jeden čin, avšak sestávají z několika aktů (útoků),
těch se nemusí dxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxxxxx x xx xxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxx x xxxxxx
xxxxxxxxxxx xxxxxx xxxx xx xxxxxx x xxxx xxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxx xpolupachatelství
dospělého a mladistvého. Jde totiž o spolupachatelství trestného činu a provinění,
neboť spáchaný čin je u dospělého trestným činex x xxxxx xxx xx xxxxxxxxx xxxxxxxx
xxxx xxxxxxxx xxxxxxx x xxxxxxxxxxx xx xx xxxxx xxxxxx x xxxx xxxxxxxxxxx xxxxxx
xxxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxxx xxtegorizaci. Totéž platí přiměřeně i pro účastenství.
Jestliže je tedy mladistvý účastníkem na určitém trestném činu dospělého hlavního
pachatele, jx xx xxxxx xxxx xxx xxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxxx x xxxxxx xxxxxxxxx
xxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxx x x xxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxnu hlavního
pachatele přiřadit označení kategorie, do které patří, tedy přečinu nebo zločinu.
Samotná právní kvalifikace činu dospělého účastníka nx xxxxxxxx xxxx xx xxxxxx xxxxxx
xx xxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx
xxxxx x xxxxx xxxxxxxxxxx
xxx
xx xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx xx xxxxxx xxlatnění řady institutů trestního práva.
Trestní zákoník ji využívá zejména v souvislosti s vymezením okruhu trestných činů,
na něž dopadají nebo u nixxx xx xxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxx xxx xx xxxxx xx
xx xxxxxxxx xxxxxxxxxxxxxx xxxx xxxxx xxxxxx x xxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxx
xxxxx xxxxxxele přečinů lze postihnout alternativními tresty domácího vězení (§ 60),
obecně prospěšných prací (§ 62), peněžitým trestem (§ 67 odst. 2) a zákazu vstxxx
xx xxxxxxxxxx xxxxxxxx x xxxx xxxxxxxxxxx xxxx xx xxxx xxx x xxxxxxx xxxxxxxx x xxxxx
xxxx xxxxxxxx xx xxxxxxxxxx xxxxx x xx xxxxx xx xxxxxxxxx xxxxxxání podle § 309 tr.
řádu a podmíněné zastavení trestního stíhání podle § 307 tr. řádu. Naopak subkategorie
zvlášť závažných zločinů je spojena s ukládáxxx xxxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxx xxxxxxx
x x xxxxxxxxxx xxxxxxxx x xxxxxx xxxxxxxxxxxxx x xxxxxxxx xx xxxxxxxxxx xx
xxxxxxxxxx xxxxxxx xxxx postupem podle § 47 odst. 2 pak předpokládá spáchání
zločinu.
xxxxxxx
xxxxnce
Kategorizace trestných činů se promítá také do aplikace § 360 a specifickým způsoxxx
xx xxxxxxxxx x xxxxxxxxxxx x xxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxxxxxx
xxxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxxxxx xxx xxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxch činů opilství do
kategorií přečinů a zločinů má zásadní význam to, jakou formou zavinění je pokryto
přivedení se do stavu nepříčetnosti a to jak závažxx xxx xxxxx xxxxxxx xxx x xxxxx
xxxxx xxxxxxxx x xxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxx xxxxx x xxx xxxxx x xxxxxx xx xxxx xx
xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxxxxxx xxxxxxx xx xxxxx xxxxxxxxxxxxx x xxxxxxxxxi, půjde
o přečin, a to bez ohledu na právní kvalifikaci činu jinak trestného jako přečinu
nebo zločinu. Je-li to aktuální, zohlední se přitom též pojistxx x xxxxxx xxxxxxxxxxxxx
xxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx x x xxx xxxxx x xxxx xxxx xx xxxxxxxxxxx xxxxxxxx x
xxxxxxxxx xx xxxxxxxxx xx xxxxx xxxxxxxxxxxti úmyslně, dopustí se tento u deliktů
postižitelných podle § 360 odst. 1 v trestní sazbě odnětí svobody od tří do deseti
let zvlášť závažného zločinu. V xxxxxxxx xx xx xxxxxx xx xxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxxxx
xxxxxxxxx xxxxxxx xx xxxxxxx xxx xxxxxxxx x xx xxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxx xx xxx xxxxx
xxxxxxx, k jehož spáchání dojde ve stavu nepříčetnosti, mírnější trest a nižší sazbu
odnětí svobody než je uvedena v § 360 odst. 1 - je třeba takový spáchaný čin zxxxxxx
xx xxxxxxxxx xxxxxxxxx x xxxxxxxxxxxx x xxxx xxxxxxx xxxxxx xxxx xxxx xx xxxxxxxxxx
x xxx xxxxx x xxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxx xxx xx xxxxx xxx odnětí svobody na mírnější
sazbu činu jinak trestného, coby objektivní podmínky trestnosti opilství. V závislosti
na této trestní sazbě činu jinak trxxxxxxxx x xxxxxx xxxxx xxxx x xxxxxxx xxxxxxx
xxxxxxx xxxxx xx xxxxxxx xxx xxxxxxxxx xxxxxx xxxxx x xxxxxx xxxx xxxxx xxxxxxx
xxxxxxxxxxx xxxxxxxení:
§ 1 - zákaz retroaktivity, § 2 - trestnost činu a doba jeho spáchání, § 13 - trestný
čin, § 15 - úmysl, § 16 - nedbalost, § 17 - zavinění k okolnostx xxxxxx xxxxxxxxxxxx
x xx x xxxx xxxxxxxxx x xx x xxxx xxxxxxx x xx x xxxxxxxxx x xx x xxxxxxxxx x xx
x xxxxxxxxxxxxxx x xx x xxxxxxxxx x xx x xxxxxx xxxost, § 34 - promlčecí doba, §
35 - vyloučení z promlčení, § 38 - přiměřenost trestních sankcí, § 39 - stanovení
druhu a výměry trestu, § 46 - obecné ustaxxxxxxx x xx x xxxxxxxx xx xxxxxxxxxx xx
xxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxx xxxx xxxxxxxxxxxxx x x xx x xxxxxx xxxxxxxx
x xx x xxxxx xxxxxx xdnětí svobody, § 57 - přeřazení odsouzeného do věznice jiného
typu, § 58 - mimořádné snížení trestu odnětí svobody, § 59 - mimořádné zvýšení trestu
odxxxx xxxxxxxx x xx x xxxxxx xxxxxxx x xx x xxxxxx xxxxxxxxx xxxxxx x xx xxxxx x
x xxxxxxxxxx xxxxxxxx x xx xxxxx x x xxxxxxxx xxxxxx x xx xxxxx x x xxxxx xxxxxx
xx xxxxxxxxxx xxxxxxxx x xxxx xxxxxxxxxxx xxxxx x xx xxxxx x x xxxxxxxxí výkonu trestu,
§ 96 - zásada přiměřenosti, § 99 - ochranné léčení, § 100 odst. 1 - zabezpečovací
, § 101 odst. 1 písm. c) - zabrání věci nebo jinx xxxxxxxxx xxxxxxxx x xxx
xxxxx x x xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxx x xxx x xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxxxxxxxx
xx xxxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxupiny, § 111 - k pojmu trestného činu
xxxxxxx
detence
Související předpisy:
xxxxxxxxxxx
x xxx x x x xxxxx x
xxxxxxxxxx
x xxxxxxxxxx x xxx
x xxx x x x xxxxx x
xxxxxxxxxx
Podmínka umožňující mimořádné zvýšení trestu odnětí svobody podle § 59 odst. 1 trestního
zákoníku pachateli, který znovu spáchal zvlášť závažnx xxxxxx xx xx xxxxx x xxxxxxxxx
xxxxxxxxxx xx xxx xxx xxx xxxxxx xxxx xxxx xxxxxx xxxxxxx xxxxxx x xxxxxxxxx xxxxxxxxxx
xxxx xxx xxxxxxxx x x xxxxxxxx xxxtliže pachatel byl dříve potrestán za zvlášť závažný
úmyslný trestný čin ve smyslu § 41 odst. 2 trestního zákona.
To platí ovšem jen tehdy, pokud byl pacxxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxx xxxxxxx xxxx xx
xxxxx xxxxxxx xxxxx xxxxxxxx xxxxx xxxxxx xxxxxxx x xxxxx xxxxxxx xxxxxxx xxxxx xxxxxxx
xx xxxx xxxxx xxx xxxový zvlášť závažný xxxxxxx xxxxxxx xxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxx
xxxxxxxxx xxxxxxx xxxxx x xx xxxxx x xxxxxxxxx xxxxxxxxx
xx xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx xx xxxxxxx x xxxčiny (v odůvodnění rozhodnutí): Zločiny
a přečiny jsou samostatnými kategoriemi trestných činů. Pojem trestný čin - užívaný
pro označení činů soudně xxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxx x xx xxxxxxxx xxxxx
xxxxx xxxxxxxxxx xx xx xxxxx x xxxxxxxxx xxxxxxxxxx
xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxx xxxxxxx nebo přečinu musí být podle § 120 odst. 3 trestního
řádu přímo uvedeno ve výroku rozsudku, jímž se obžalovaný uznává vinným, a to vedle
jeho zákonného poxxxxxxxxx x xxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxx xxxx
xxxxxx xxxxxxxx xxxxxxx xxxx xxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxx xx xxxxxx xxxxxxxx xxxxxx xýt,
neboť zvlášť závažné zločiny nejsou samostatnou kategorií trestných činů.
xxxxxxxxxxx
xxxxxx
xxx
xxxxxxxx
xx
xxxxx x xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxx x xxxxxx xxxxx xxxx
xxxxxxxxx
xxxxxx
xxxxxxx xxxxxxx
xxx2.
Šámal,
P. a kol.
Zákon o soudnictví ve věcech mládeže. Komentář.
3. vyd.
Praha:
C.
H. Beck,
2011.
Kallab,
J.
Trestní právo hmotné.
Část oxxxxx x xxxxxxxxx
xxxxxx
xxxxxxxxxxx
xxxxx
xxxxxxxxxxx
xx x xxxx
xxxx xxxxxxxxx xxxxxx
xxxxxxx xxxxx xxxxxxx xxxxxx xxxxx
xx
xxxx
xxxxxx
xx xx Beck,
2012.
xxxxxxxx
xx x xxxx
xxxxxxx xxxxx xxxxxx xx
xxxxxx xxxxx
xx xxxx
xxxxxx
xxxxxxx xxxxxxx
xxxxx
xxxxxxx
xx x xxxx
xxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxx xxxva.
1. vyd.
Praha:
Novatrix,
2009.
Jelínek,
J.
K pojmu trestného činu v novém trestním zákoníku.
In
O novém trestním
zákoníku.
Sborník z mezináxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx
xxxxxx
xxxxxx
xxxxx
xx xxx
xxxxxxxxx
xx
xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx x xxxxxx xxxxxxxxxxxx trestního práva hmotného.
Trestní právo,
2008,
č. 7-8,
s. 34 a násl.
Díl 2
Zavinění
Právní stav komentáře je ke dni 1.1.2015.
Trestní odpxxxxxxxx xx xxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xx xxxxxxxxx
xxxx xxxxxxxxxxxx xx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xx xxxxx xx xxxxxxxx xxxxx xxxoučeno je
proto její vyvození za prostý následek. K jejímu vyvození za následek totiž nepostačuje
jeho způsobení, nýbrž je třeba ho způsobit zaviněně.
xxxxxxx xxxxxxxx x xxxxxxxxx xxxx xxxxxxxx xxxx xxxxxx xxxxxxxxxxx xxxx xxxxxxxxx
xxxx x xxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxx x xxxxxx xx xxxx xxxxxxxxx xxxncip odpovědnosti
za zavinění lze proto vyjádřit zásadou nullum , (bez
zavinění není trestného činu ani trestu).
crimen
nulla poena sine culpa
Tatx xxxxxx xx xxxx xxxxx x x xxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxxxxxxx x x xxx x
xx xx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxx xx xxx xx xxxxxxxx xxx xxxx xxxx xxxxxxxx xxdnal
úmyslně nebo se ho dopustil z nedbalosti (viz § xx xxxxx x x xxxxxxx x xxxxx xxxxxxxxxx
xxx xxxxxx x xxxx xxxxxx xxx xx x xxxx
xx xxx xxxx xx xxxxxxxx xxxxx x xxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxx xinu charakterizujících
jeho subjektivní stránku.
Ve své podstatě je zavinění vyjádřením vnitřního psychického vztahu pachatele k podstatným
slxxxxx xxxxxxxxx xxxx x xxxx xxxxxx xx xxxxxxxxxx xx xxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxxxxxxx
x xxxxxx xxxx xxxxxxxx
xxxxxxxx xxxxxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxx xe vnímání vnějšího objektivního světa pachatelem.
Nejde přitom jen o to, co z vnějšího světa - z předmětů, jevů a procesů - bezprostředně
registrují jehx xxxxxxxx xxxxxxx xxx x x xxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxx x xxxxxx xxxxxxxxx
x xxxxxxx xxxx x x xxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxxxx xx xxxxx xx xxxx xxxxxxxx x xxxxxnosti.
Přitom se mu některé skutečnosti jeví jako jisté a některé pouze jako možné. Nadto
složka vědění nezahrnuje jen skutečné aktuální vědění, ale i vxxxxx xxxxxxxxxxx xx
xxxxxx xxxxxx xxxxxxxx xxxx xxx xx xxxxxx xxxx x xxxx xx xx xxxxx x xxxxx xxxx
xx xxxxx xxxxxx xxxxxxxx xxxxx xxxxxxxx xxxx xxxxx x zamýšleným nebo uvažovaným skutečnostem
a to, do jaké míry se opírají o znalost rozhodných okolností. Předpokladem zavinění
ve formě zahrnující složxx xxxx xx xxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxx
x xxxx xxxx xxxxx xxxx xxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxx xx xx x xxxxxx xxxxxx xxxx xxxxxxxxxx
x xxxřovat k vyvolání rozhodných skutečností vlastním jednáním. S ohledem na to nepostačuje
jeho pasivní přístup neprojevující se v jeho jednání a nepokrýxxxxxx xxxxxxxxxxxxx
xxxxxxxxx
xxxxxxxxxx
x xxxxxx xxxx xxxx xxx xxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxx
x xxxx xxxxx xxxxxxxti, představy a vůle pachatele před činem a po něm, tedy nikoliv
v průběhu jeho páchání, jsou z tohoto hlediska nerozhodné. Skutečnosti významné pro
posxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xx xxxxx xxxxx xxxxxxxx xxxxx xxxxx xxx xx xxxxxx x
xxxx xxxxx xxxxxxx xxxxx xxxxx xx xxxxx xxxxxx xx xxxxxxxxxx
xxxxxxxxx musí být pokryty všechny trestněprávně skutečnosti naplňující
znaky skutkové podstaty trestného činu, samozřejmě s výjimkou znaků jehx xxxxxxxxxxx
xxxxxxxx xxxxxxxx xx xxxxx x xxxxxx xxxx xxxx xxxxxxxxx xx xxxx xxxxxx xxxxxxxxxxx
xxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx trestného činu. Postačí přitom,
když pachatel zná skutkové okolnosti podřaditelné těmto znakům, aniž by znal přímo
tyto znaky. Navíc dostatečné je, kxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxx xxxxx
xxxx x xxxx xxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxx x xxxxxxxx xxxxxxx xxxxxx xxxxx x xxxxxx xx
xxxx xxxxxx xxxxxxxat ke všem podrobnostem charakteristickým pro daný čin a nemusí
úplně přesně odrážet skutečnosti spadající do rámce znaků skutkové podstaty daného
trxxxxxxx xxxx xxx xxxxx xxxxxx x x xxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxx x xxxxxxx
xx xx xxxxxxxxx xxxx xxxxx x xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxx xx xxxxxx xxkazu toho, že
pachatel chtěl způsobit specificky to zranění, které skutečně způsobil, ale plně
postačí zjištění jeho úmyslu způsobit poškozenému zraxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxxxxxxxx
xx xxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxxxxxx xx xxxxxx x xxxxxxxxx xxxxxxxx
xxxxxxxxxxx xxxx xxxx xxxxxxxx x xxxiklým zraněním (viz R xxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxx
xx xx xxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxxxx xxxx xx xxxxxx x xxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxx
xxxx x xxxxx xxxxxxxxxxxxxxx xxxx xxxxx xotiž nemusí být - a zpravidla ani nejsou
- v popisu skutkových podstat trestných činů v trestním zákoníku výslovně vyjádřeny.
Za této situace postačí, xxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxx xxxxx xxxx xxxxxxxx
xxxxxxxxx x xxxxx xx xxxxx xxxxxxx x xxxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx xxx xxxx xxxx
xxxxx xxxektu a protiprávnosti v trestním zákoníku výslovně vyjádřeny, musí se zavinění
vztahovat i na ně. Konečně, v případech specifických znaků, které samx x xxxx xxxxxxxxx
xxxxxx xxxxxx xxxxxxxx xxxx xxxxxx xxxxxx xx xxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx x xx xxxx xxxxx
xxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxx xxxxxxx xxxxxxxxova laická představa o nich. Na druhé
straně se zavinění nemusí vztahovat na právní posouzení činu (skutku) a na jeho trestnost
(trestněprávní postižixxxxxxxxx
relevantní
xxxxx xxxxxx x xxxxx xxxxxxx xxxxxxxxx x xx xxxxxxx xx xxx x xxxxxxxxxx xx xxxx xxxxx
xx xxxxxx xxxxxx xxxxx xxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxí, že čím je pachatel více seznámen
s okolnostmi naplňujícími znaky skutkové podstaty trestného činu, tím vyšší je míra
jeho zavinění. Ta má zásadní výzxxx xxx xxxxxxxxxx xxxxxx x xxxxxxxxxx xxxxxxxxx
xxxx x xxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxx x x xxxxxxx xx xx x xxx xxxxx x xxxxxxx x xxxxxxxx
xxxx xxxxx xxxx xxk významné rovněž některé jiné subjektivní vztahy související se
zaviněním, zvláště pak pohnutka činu a jím sledovaný cíl a účel. Jestliže jsou znakem
xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx xxx xx xxxxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxx
x xxxxxx xxxxxxxxx
xxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxxxx xxxxxxla vztahující se k zavinění jsou zakotvena v
§ 13 odst. 2 a v § 17.
Trestní zákoník vyžaduje k trestnosti činu v zásadě úmyslné zavinění, pokud výslovxx
xxxxxxxxxx xx xxxxxxx xxxxxxxx x xxxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxx xx xxxxxxx xxxxx xxxxxxxx
xx xxxxxxxxxx x x xxxxxxxxxx xxx xxxx x xxxxxx xxxxxxxx xxxxxno, o jakou formu zavinění
se jedná. Oproti tomu v příslušných ustanoveních vymezujících skutkové podstaty nedbalostních
trestných činů je vždy požaxxxxxx xxxxx xxxxxxxx x xxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xx
xxxxxx x xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxx xxx xxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxx xxxxx xxxx xxxxxxxxxxx
xxxxxxosti, ať už vědomé nebo nevědomé, a to tzv. hrubou nedbalost. Současně vymezuje
též trestné činy, které lze spáchat jak úmyslně, tak i z nedbalosti. V takxxxxx xxxxxxxxx
xx xxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx x x xxxxxxxxxxx xxxx xxxx x x xxxxx xxxxxxxxxxxx x xxxxxxxxxx
xxxxx xxxxxxxxx xxxxxxx xxxxx xxxxxxx xxxxx x tím zakládá kvalifikovanou skutkovou
podstatu určitého trestného činu, se pak přihlédne v případě, že jde o těžší následek,
i tehdy, zavinil-li jej paxxxxxx xxxxxx x xxxxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxx xxx xxxxx xxxxxxxx
x xxx xxxxxxxx xxxxxxxx x x xxxxxxxx xx xxx x xxxxx xxxxxxxxxxx x xxxxxx xxxxxxxx
x xx xxxxxtel nevěděl, ač o ní vzhledem k okolnostem a k svým osobním poměrům vědět
měl a mohl, vyjma případy, kdy zákon vyžaduje, aby o ní věděl. Blíže k tomu viz výklxx
x x xx xxxxx x x x xxx
xx xxxxxxxxxxx xx xxxxxxxx xxx xxx xxxxxxx xxxxxxxxx xx xxxxx xxxxxxxx xxx xx xxxxxx
xxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxx xx xxxx xxxxx x xx xxxxxxxx xx xxxxxxxxxxx xxxxxxxx
xxxxx xxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxx xxxxx xxx xxxxxxxxxxxxx x xxxříklad alternativní
- a to ani v případech trestných činů, u nichž obecně přichází v úvahu obě formy
zavinění. Pachatel se totiž může spáchaného činu dopxxxxx xxx xxxxxxxx xxxx x xxxxxxxxxxx
xxxxxxx xxxx x xxxx xxxxxxx xxxxxxxxx
xxxxxxxxx xxxxxxxx xx xxxxxxx xxxxxxx xxx x xxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxob - ať už
dospělých, nebo mladistvých - tak k trestným činům právnických osob.
Právnické osoby jsou však pouhými právními fikcemi. Proto jim lze přixxxxx xxxxxxxx
xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx xxx xxxxx xxxx xxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxx x xxxx xxxxxxx
xxxxxxx xxxxx x xxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxxx xrgánu anebo jiné osoby oprávněné
jejich jménem nebo za ně jednat, osoby vykonávající u nich řídící nebo kontrolní
činnost, osoby s rozhodujícím vlivem xx xxxxxx xxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxx xxxxx
x xxxxxxxx xxxxxxxxx x xxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxx x xxxxxx xxxxx xxxx x xxxxx xxxxxx
xxxxxxxx xx x x x xxx. o tr. odpovědnosti práv. osob). Blíže k tomu viz výklad k
§ 13, bod 20.
Úmysl
JUDr.
Alexander
Sotolář
Právní stav komentáře je ke dxx xxxxxxxxx
x x xx
xx
xxxxx xx xxxxx xxxxxxxxxx xxxxxx x xxxxx xxxxxxxxx xxxxx xx xxxxxx xxxxx xxxxxx xxxxxxxx
xxx xxxxxxxxxx
xx
xxxxxxx xxxxxxk v zásadě vyžaduje k trestnosti činu úmyslné zavinění. Zavinění z
nedbalosti postačí jen v případech trestných činů, ve vztahu k nimž to výslovně stanxxxx
x xxxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx xx xxxxxxx xxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxx
x x xxxxxxxxxx xxx xxxx x xxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx x xxxxu formu zavinění se jedná
(§ 13 odst. 2). Oproti tomu v kvalifikovaných skutkových podstatách - a specificky
ve vztahu k okolnostem podmiňujícím použitx xxxxx xxxxxxx xxxxx x xxxxxx xxxxxxxxx
xxxxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxxx xxxxxx x xxxxx xxxxxxxxx xx xxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxx
xxxx xx xxxxx xxxxxxxě vyžaduje (§ 17).
Trestní zákoník nicméně bez ohledu na tato pravidla v některých ustanoveních vymezujících
základní skutkové podstaty trestných xxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxx
xxxxxxxxx xxxxx xxx xxxx xxxxxxxxxxx xxxxx xxxx xxxxxx xxx xxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxx
xxx xx xxxx xxxxxvším v případech shodných trestných xxxx xxxxxxxx xx xxx xxxxxx
xxxxxxxxx xxxxxxxxx x xxxxxxxx xx xxxxxx xxxx xxxxxxx xxxxxxxx xx xxxxxxx xxxxxx
xxx xxxxxxxx xx xx xx xxxxxx x xxxxxxxx xxxxm, u nichž je požadován určitý zvláštní
úmysl, například úmysl způsobit škodu nebo získat neoprávněný majetkový prospěch.
Vedle toho trestní zákoníx xxxxxxxxx xxx xxxxxxx xxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxx x xxxxxxxxxxxx
xxxx xxxxxxx xxxxx xxxxx xxx xxxxxxx xxx xxxxxxxx xxx x x xxxxxxxxxxx x xxxxxxxxxx
xxípadech to vyjadřuje formulací "byť i z nedbalosti" nebo "byť i z hrubé nedbalosti".
K odst. 1
3.
Úmyslné zavinění může mít dvě formy, a to formu úmyxxx xxxxxxx x xxxxx xxxxxx xxxxxxxxxx
xxx xxxx xxxxx xxxxxx xxxx xxxxxxxx xxxxxx x xxxx xx xxxxxx xxxxxxxxxxxxx xxxxxx
xxxxxxxx x xxxxxxxxx xxxxxxxxx xozhodných skutečností alespoň jako možných. Společné
mají též to, že složku intelektuální doprovází složka volní. Je totiž s nimi spojena
vůle spáchax xxxxxxx xxxx xxx xx xxxx xx xxxxxxxxxxx x xxx xxxx xxxx xxxxxx xxxxxx
xxxxx xx xxxx x xxxx xxxx x xxxxx xxxxx xxxxxxxxxxxxx x xx xx xxxxxxxx xxxxxxxxx
xxxxě v různé intenzitě přítomnosti volní složky je totiž rozdíl mezi nimi navzájem.
Jejich volní složka přitom musí být vztažena ke všem skutečnostem naplxxxxxxx xxxxx
xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxxx xxx xxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxx xxxx
xxxxxxx xxx xxxx xxxxxxxxx x xxxxx xxxxxxxxxxx xxxrakterizující daný čin jako trestný.
4.
Intelektuální složku subjektivní stránky jednání pachatele může zásadně ovlivnit
jeho omyl, tedy neshoxx xxxx xxxxxx xx xxxxxxxxxxxx xxxx xxxxxxx xxxx xxxxxxxx x
xxxx xxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxxx x x xxxx xxxxxxxx x xx x xxxxxxxx x xxxx xx x xxxxxxx
xxxxxxxxxti neví nebo si ji neuvědomuje (omyl negativní) anebo mylně předpokládá
určitou neexistující skutečnost (omyl pozitivní). Takový omyl se přitom může xxxxx
xxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxx xxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxx xxxxxxxx xxxxxxx
xxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxx xxxxx xx xxbjektivní stránku jednání pachatele,
avšak právní úprava některých hraničních případů, významných z hlediska jeho zavinění
ve formě úmyslu, je obsaxxxx x x xx x xx xxxx xxxxxx x xxxxx
x xxxxx x xxxxx xx
xx
x xxxxxxx xxxxxxx xxxxxx xx xxxxxxxx xxx xx xxxxxxxx xxxxxxxx x xxxxxxxx
xxxxníku poruší nebo ohrozí jím chráněný zájem, nebo alespoň ví, že může uvedený
zájem porušit nebo ohrozit, a také chce takové porušení nebo ohrožení způsxxxxx
xxxxx xxxxxxxx
x xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx x x x xx xxxxx x xxxxx xx x xx xxxxx xxxxx xxxxxxx x
xxxxxxxxxxxxxxx xxx xxxxxx xxxxxx xxxxx x x xxxxx xxxxx xx x xxx xxxjeno chtění porušit
nebo ohrozit chráněný zájem. Z povahy věci však vyplývá, že vůli něco porušit nebo
ohrozit musí v představě pachatele předcházet uvxxxxxxx xx xxxxx xx xxxx xxxxxxx
xxxx xxxxxxxx xxxx xxxx xxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxx x x xxxx xxxxxxxxx xxxxxx
xxxxx xxxx xxxxxxx xxxx xxxxxxxx xxxxx xx xx xxxxx xxxxxx xxxxx xxxxxxx xxxx xxxxxxxx
xx
xxxx xxxxxxx xxxx xxxxxxx xxxxxxxx xxxxx xx xxxx xxxxxxxx x xxxxxxx xachatele, avšak
nemusí být navenek demonstrována žádným výslovným prohlášením dávajícím najevo chtění
způsobit následek předpokládaný zákonem. Vxxxxxxx xxxx xx xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx
xxxxxxxxx x xxxxxxxx xxxxxxxxx x xxxxxx xxxxx x x xxxxxxxxxx xx xxxxx xxxx xxxxxxx
xxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxx že to, k čemu směřují, je chtěné přitom může být fakt,
že k tomu za daných okolností musí dojít. Přitom platí, že když pachatel předpokládá,
že k porušení nxxx xxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx xxxxxx xxx
xxxx x xxxxx xxxxxx xx xx xxx xxxxxxxx x xxxxx xx xxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxx
xxxxedek za nutný a směřuje k jeho způsobení, nepochybně ho také chce. V takovém
případě se nejedná o prosté srozumění s ním jako u nepřímého úmyslu.
To platí x xx xxxxxxxx xxx xxxxxxxxxxxx xxxxx xxxx xxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx x
xxxxx xxxxx xxxxx xxxx x xxxx xxxxxxxx xxxxxxx xxx x xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx xezávadný,
ale na cestě k jeho dosažení nutně svým jednáním zasahuje zájem chráněný trestním
zákoníkem. Jinými slovy řečeno, mezi případy trestných čixx xxxxxxxxxx x xxxxxx xxxxxx
xxxxx x xxxxxxxx xxx xxxxxxxx xxxx xxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxxxxx xxxxxxxx
xxxxxxxxxx xxx xxxxx xxxxxxxx xxxx xxxmo jím sledovaným cílem (viz R 32/1960, srov.
též R 3/2006). Na druhé straně k naplnění subjektivní stránky úmyslného trestného
činu nestačí, že pachatxx xxxxx xxxxx xxxxxxx x xxxx xx xxxxx xxxx xxx xxxxxx xxxxx
x xxx xx xxxxxx xxx xxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxxxxx xxxxxxx xxxx x xxxxxxxxx
xxx xxxxxklad pokud má jít o vraždu, nestačí, že pachatel chce střílet, ale musí
také chtít někoho střelbou zastřelit.
K odlišení případů jednání v přímém úmyslx xx xxxxxxx xxxxx x xxxxxxx xxxxxxxxxxxx
xxx xxxxxx xxxx x xxxx xx x xxxxx xx
xx
xxxxxxxx xxxxx xxxxxx xxxxxxxx xxx xxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxxxx skutečnosti
přímo chce a s jinými je toliko srozuměn. Dojde-li k tomu, dopustí se trestného činu
v nepřímém úmyslu, nikoliv v úmyslu přímémx
relevantní
x xxxxx x xxxxx xx
xx
xxxxxxx xxxx xxxxxxxxxx xxxxx xx xxxxxxxxxxx xxxxx xxxx xxxxx xxxxxxx
xxxxxxx xxx xx xxxxxxxx xxx xxxxx xxxsl. Porušení nebo ohrožení zájmu chráněného
trestním zákoníkem není při této formě zavinění chtěným následkem jednání pachatele,
ale ten ho ve svých xxxxxxxxxxx xxxxx xxxx xxxxx x xxxxxx x xxxxxxxxxxxx xxxx xxxxxxxxxx
xxxxx xxxxxxx xxx xx xx xxxx xxxxxxxx xxxx xxxxxxxxx x xxx xxxxxxx xx xx xxxxxxxx
xx s tím srozuměn.
xxxxx xxxxxxxxxx
9.
xxxxxxxxx x xxxxx xxxxxxxx xxxx xxxxx xxxxxxxxx x xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxx
xxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxx x xxx x xxxxxx xxxx xxxxxx x xxxxxxx xxyslu - je výrazem
navenek chováním projevené vůle a vyjadřuje aktivní volní vztah pachatele k způsobení
trestním zákoníkem předpokládaného následkxx x xxxxxxxxx xxxxxx x xx xxxxxx xx xxxxxxx
xxxxxx x xxxx xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx x xxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx
xxxxx xxx xxxx xxxx xxxxx ani jeho nutným produktem, a pachatel nechce přímo jej,
protože svým jednáním sleduje jiný cíl, nicméně je srozuměn s tím, že s realizací
tohoto cíle můžx xxx xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxx xxxx x xxxx xx xxxxx
xxxx xxxxxxxx xxxxxxx xxx xxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxxxxx x xxxxxx xxset
nastat zcela nevyhnutelně. Na srozumění v této formě lze usuzovat především z toho,
že pachatel nepočítá s ničím konkrétním, co by mohlo zabránit taxxxxxx xxxxxxxxx
xxxxx xx xxxxxxxxxxxx xxxx xxxxxx xxxxx xx xx xx xxxx xxxxxxxxxxxx xxxx xxxxxx xxx
xx x xxxxx xxxxx xxxxxx x xxxx xxx xxxxxx xxxx x xxxx xx.
Na druhé straně v daném kontextu není nijak rozhodující, zda pachatelem sledovaný
cíl je z hlediska trestního práva relevantním cílem nebo cílem nezxxxxxxxx xxx xxxxxxxx
xxxxxx xxxxx x xxx xxxxxxx xxxx xxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx
xxxxx xx xx xxxxxx xx xxxxxxxxx x xxxxxxxxx, který je toliko vedlejším produktem
jeho jednání. Ono cílené jednání - pokud jím jsou cíleně naplňovány všechny trestněprávně
znaky určxxxxx xxxxxxxxx xxxx x xx xxxxxxxx xxxxxx x xxxx xxxxxx xxxxxxx
xxxxxxxx xx xxxxx xxxxxxx xxxxxxx
relevantní
xxx
xx xxxxxx x xx xxxxx x xx xxxxxxxxxx xxxxxx x xouhé smíření pachatele s tím, že způsobem
uvedeným v trestním zákoníku může porušit nebo ohrozit zájem chráněný trestním zákoníkem
a tak způsobit trxxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxx xxxx xxxxxx xxxxxxxxx xx xx
xxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxx xxxxxxx xxxxxx xx xx xxx xxxxxx xxxxxxxx xxx xx xxxxxxxx
xxostejný vztah k danému následku. Pak postačí, když je s možností jeho způsobení
smířen (blíže k tomu viz výklad k odstavci 2).
xxxxxxxxxx
Srozuměním je vždy pokrytx xxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxx xxxxxxx xxx xxxxxxxxxxx
xxxxxxxxx x xxxxx xxx xxxxxxxx xxxxxxx xxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxxxxx xxxxxx
xxxxxxisko k oběma možnostem, tedy je mu sice lhostejno, zda takový následek nastane
nebo ne, ale počítá s ním jako s možným a je s ním smířen pro případ, že skutečxx
xxxxxxxx xxxxx x xxxx xxx xxxxxxx xxxx x xxxxxx xx x xx x xxxxx xx
x xxxxx x
xxx
xxxxxxxx xxxxx xx xx xxxx xxxxxxxxxxx xx xxxxxxxx xxx xxx xxxxxxxxx xřímého a nepřímého
úmyslu, tak pro odlišení úmyslu - a specificky úmyslu nepřímého - od nedbalosti -
zvláště pak od nedbalosti vědomé. Obecně však srozuxxxx xxxx x xxxxxxxx xxxxxxxx
xxxxxxxxxxx xxxxxxxx xx xxx xxx xxxxxxx xxx xx x xxxx xxxx xxxxxx xxxx x xxxxx xxxxxxx
x xxxxx x xxxxx xx xxxx xxxxxxx xxxxxx v bodě 9 výše).
12.
Právní xxxxxx xxxxxxxx x x xx xxxxx x xxxxxxx xxxxxxxxx x xxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxx
xxxxxxxxxx x xxx x xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxx xx xxxxxx xxxxxxxxxxx xxxx xxxrazňuje,
že srozuměním se rozumí i pouhé smíření pachatele s možností způsobit trestněprávně
následek způsobem uvedeným v trestním zákoxxxxx xxxxxxx x xxxxxxx xxxxxx
xxxxxxxxxx xxxxxxxx xxx xx xxxx xxxxxxxx xxxxxxxx x xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxxxxx
xxxxxxxxx ale nechce ho způsobit, a bez přiměřených důvodů spoléhá, že
ho nezpůsobí, v případech činů spáchaných v nepřímém úmyslu sice jejich pachatel
rovněž vnxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxx xxxxxx xxx xxxxxxxx
xx xxxxxx xxxxxxxxxx x xxxx xxxxxxxxxxx xxxxx xxx xxxxxxx xx x xxxx xxxxxxením pro
případ, že skutečně nastane, je u nepřímého úmyslu výrazem kladného stanoviska pachatele
k němu a představuje protiklad k negativnímu stanovxxxx x xxxx x xxxxxxxxxxxx xx
xxxxxxxxx xx xxxxxxxxx xx xxx xx xx xxxxx xxxx xxxxxxxxx x xxxxxxxxxxxxxxxxxx xxx
xxxxxxx xxxxxxxxxx x xxxxxxxx xxxxxxxxx činu v nepřímém úmyslu zpravidla dochází
za situace, kdy jednání jeho pachatele sleduje jiný cíl než způsobení takového následku,
ale je mu zřejmé, že nx xxxxx x xxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxx xxxxxxxxxx x
x xxxxxxx xxxxxx xxxx xxxxx x xxxx xxxxxxxxxx x xxx xxxxxxx xx xx xxx xxxxxx xx x
xxx xxxxxx xxxozuměn). Jeho způsobení tedy není přímým cílem pachatele, ale vedlejším
dopadem jeho jednání, sice nechtěným, ale předpokládaným, a to za situace, kdx xx
x xxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx xx xxxxxx x xxxx xx x xxxx xxxxxxxxxx xxxxx x xxxxxxxx
xxxx xxxxxxxx
relevantní
xxxxxxxxxx
xx xxxxxxx
xxxxxx xxxx x xxxxxxxxx xxxx xxxxxxxxxx x xxxxém úmyslu činí pachatel způsobení trestněprávně
relevantního následku přímo vlastním účelem svého jednání nebo jeho nutným - a tedy
i chtěným - důsledxxxx xxxx xxxxxxxxxxx xxxxx x xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxx
xxxxxxxx xx xxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxx xxx x xxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xx xpůsobením
takového následku, resp. v případech smíření se s ním, typických pro nepřímý úmysl.
13.
Zahrnutí případů smíření se pachatele se způsoxxxxx xxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxx
xxx xxxxxxxxx x xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxx xxx xxxxxxx xxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxx
xxxxxxxxxxx xxxxxx pachatele k takovému následku.
Jde-li u pachatele o tzv. nepravou lhostejnost - projevující se v tom, že mu je sice
lhostejno, zda trestněprávně xxxxxxxx xxxxxxx xxxx xxx xxx xxxxxx x xxx
xxxx x xxxxxx x xx x xxx xxxxxx xxx xxxxxxx xx xxxxxxxx xxxxxxx x xxxx xxxxxx x xxxx
xx xxxxx xx xxxxx xxxxxxění s ním, a s ohledem na to pod jednání v nepřímém úmyslu.
Za této situace si je totiž pachatel vědom obou eventualit důsledků svého jednání,
které přicháxx x xxxxx x x xx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxxx x xxxx
xxxxxxxxxxx x x xxxx xxxxxxxxxxx xx xxxxxxxxx x xxxxxxx xx x xxxxxx xxx
tedy u něj o méně intenzivní, ale pořád ještě o aktivní volní vztah k onomu (eventuálně
možnému) následku, neboť je smířen s tím, že k němu může dojít, a s toxxx xxxxxxxx
xx xxxx xxxxxxx xxxxxx xxxx x x
relevxxxxx
xx xxxxxxx
xxxxxxxxxx
xxx xxxxxxx x xxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx x xxxx xxxxxx xxxx xxxxxxxx
x xxxxxxxxx xxxxxxx x xx xxxxxxxx xxx xxxxxxx xx xxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxx xxx xxxxxx
xxxxxxxxxxx x xxxxxxxx xxxxxxxxx xxx xxxx xxxx xxxx především pokud mu na jedné straně
nezáleží na tom, zda daný následek nastane, nebo ne (a z tohoto hlediska mu je skutečně
zcela lhostejný), ale na druhé sxxxxx xx xx xxxxx xxxxx xx xxxx xxxxxxx xxxxxx xxxx
xxxxx xx xxxxxx xx xxxxxx xxxxxx x xxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxx xxxx xxxxxxx xxx xxxxxxxx
xxxxxxxx x xxxxxní nic, co by mu mohlo zabránit. Za takové situace je jeho stanovisko
k oběma v úvahu přicházejícím možnostem sice velice neurčité a složka vůle v jeho
jedxxxx xx xxxxxx x xxx xx xxxxx xxxxx xxx xxxxx xx xxxxxxxxxx x xxxxx xxxxx xx x
xxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx smířen
jako s možným, takže jedná v nepřímém úmyslu. To na rozdíl od případů, kdy onen následek
nechce způsobit a bez přiměřených důvodů spoléhá na to, že xx xxxxxxxxxx xxx xxxxx
xxx x xxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxx xxxxx x xxxxxx xxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx
xxxxx x xxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxhtěním a tento volní vztah vylučuje
podřazení těchto případů pod případy lhostejnosti, ať už pravé nebo nepravé.
Oproti tomu o právně významnou pravox xxxxxxxxxxx xxxx xxx x xxxxxxxx xxx xx xxxxxxxxx
xxxxxxxxxx xx xx xxxxxx xxxx x xxx xxxx xxxxxxxx xx xxxx xxxx x xxxxxx xx xxxx xxxxx
xxxxxxxx xxxx xxxxxxení, takže s ním nepočítá jako s možným. V takovém případě může
za situace předpokládané § 16 odst. 1 písm. b) - tedy pokud vzhledem k okolnostem
a svým osoxxxx xxxxxxx xxx x xxxx xxxxxx xx xxxx xxxxxxxx xxxx xxxxxxxx x xxxxxxxxx
x xxxxx xxxxxxxxxxxxx xxxxxx xx xxxxxxx x xxxxxxxx xxxxxxxxxxx
xx xxxxxx xxxxadů pravé a nepravé lhostejnosti je třeba odlišovat případy, kdy je
trestněprávně následek v důsledku jednání pachatele nutný (tedy neexxxxxxx
xxxxxxxxxxxx xx x xxxx xxxxxxxxx xxx xxx xxxxxx xx xxx xx xx xx x xxxxxxxx xxxx xxxxxxxxx
xxxxxxx xxxxx xxxxxxxxxx xxx x xxxx xxxxxx x xxxxxxx x xxxxém úmyslu. Jestliže totiž
jedná s vědomím toho, že způsobí takový následek, z povahy věci svým jednáním fakticky
chtěně směřuje k jeho způsobení. Z tohoxx xxxxxxx xxxx xxxx xxx x xxxxxxx xxxxxxx
xxxxxxxx x xxxxxx xxxxxxx
relevantní
xxx
xxxxxxxx xxxxxxx xxxxx xxxxxxxx x x xxx xxxxxx xxxxx xx xx xxxxxx xxxxxxxxxm v nepřímém
úmyslu, se v plném rozsahu uplatní i ve vztahu k trestným činům právnických osob
a k proviněním mladistvých, byť v určité modifikované podobx xxxx xxxxxxx xxxxxx
xxxxxxxxx
xxxxxxxxx xxxxx xxxx x xxxx xxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxx x xxxx xxx xxxxxxxx xxxxxxx
xxxx xxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxtat jim pachatelství trestných činů, ať už úmyslných
nebo nedbalostních, jim s ohledem na to lze, jen pokud jejich znaky zaviněně naplnily
určité s nimi xxxxxxx xxxxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxx x xxxxxx xxxxx xxxx
x xxxxx xxxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxxx xxxx xxxxxxxxxxx x x x xxxx x xxx xxxxxxxxxxxx
xxxv. osob a patří mezi ně statutární orgány, jejich členové a jiné osoby oprávněné
jednat jménem právnické osoby nebo za ní, osoby vykonávající u ní řídícx xxxx xxxxxxxxx
xxxxxxx xxxxx xxxxxx xxxxxxxxxxx xxxx xx xxxx xxxxxx x xxxxxxxxxxx xxxx xxxxx x xxxxxxxx
xxxxxxxxx xxx xxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxx
Ve vztahu k mladistvým a jimi spáchaným činům není co do posuzování jejich zavinění
xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxx xx xxxxxx xxxxxx xxxxxx xxxxxxxx x xxxxxxxx xxxxxxxxx
xxxx xxxxxxx xxxxx x xxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxx x xxx xx xxxxxxx xřeba hodnotit se
zohledněním jejich rozumové a mravní vyspělosti. Ta může zásadně ovlivnit jak intelektovou
složku jejich jednání (jejich věděni), txx xxxx xxxxx xxxxxx xxxxxxxx xxxxxx xxxxxx
xxxxx xxx x xxxxx xxxxxxxxxx xx xxxxxxxx xxxxxx xxxxx xxxxxxxxxx xxxx xxxxxxxxxx
xxxx xxxxxxxx xxxxxxx xxxty případů jejich jednání v omylu, ať už skutkovém nebo
právním, s významnými dopady na subjektivní stránku jejich jednání (k posuzování
omylu vycházexxxxxx xx xxxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxx xxxxxxx
x x xx x xxxx
xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx
x x x xxxxx xxxxxxxxxxxxxx x xx x zásada zákonnosti a zásada subsidiarity trestní
represe, § 13 - trestný čin, § 14 - přečiny a zločiny, § 16 - nedbalost, § 17 - zavinění
k okolnosti zvlxxx xxxxxxxxxxxx x xx x xxxx xxxxxxxxx x xx x xxxx xxxxxxx x xx x
xxxxxxxxx x xx x xxxxxx x xx x xxxxxxxxx x xx x xxxxxxxxxxxxxx x xx x xxxxxxxxx x
xx x xxk, § 26 - nepříčetnost, § 27 - zmenšená příčetnost, § 109 - mladiství, § 110
- trestní zákon, § 111 - k pojmu trestného činu
Související předpisy:
xxxxxxxxxxx
x xxxxxxxxxxx xxxxxxx x xxxxxxxx xxxxxx
xxxxxx xxxxx xxxxxx xxxxx xxxxxovaného na spravedlivý proces, garantované čl. 36
odst. 1, čl. 37 odst. 3 a čl. 38 odst. 2 Listiny základních práv a svobod, jestliže
po zamítnutí jeho náxxxx xx xxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxx x xxxxxxxxx xxxx
xxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxx xxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx xxx xxxxxxxé
judikatury Nejvyššího soudu ČR (na níž obžalovaný v návrhu výslovně odkázal) možno
hovořit x xxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx
xxxxx x xxxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxx xxxx xxx xxxxx x x xxxxxxxxxxxx xxxxx xx xxxxxx
po spáchání souzeného činu.
K důkazu zavinění a o významu doznání.
Závěr o zavinění musí být podložený skutkovým zjištěním xxxxx xx xxxxxxxx xxxxxxxxxx
xxxxx xxxx xxxx xxxxx x xxxxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx
x xxxxxx xxxxxxxx xxx xxxxxxx xxxxx xxxxxx x xxxaví.
K zavinění jakožto otázce právní a nikoli znalecké.
Na zavinění ve formě úmyslu ve smyslu § 4 tr. zákona je možno usuzovxx x xx xxxxxxx
xxxxxxxxx xxxxxxx xxxxx x xx xxx xxxxxxxxxx
xxxxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxosti je bezpečné zjištění příčinného působení
jednání obviněného na trestním zákonem chráněné společenské vztahy a toho, zda toto
jednání nese všecxxx xxxxx xxxxxxxx xx xxxxxx x x xxxx x x xxx xxxxxxx xxxxx x xx
x xx xxx xxxxxxxxxx
xxx xxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxxx x xxxxxxxx xxxxxxxxxo vztahu je korektivem zavinění,
které musí přistoupit k příčinnému vztahu mezi jednáním a následkem. Pokud k přičítání
následku postačí nedbalost, jx xxxxxx xxx xxxxxxxx xxxxxxx xxxxx xxxxxxxxx x xxxxx
xxxxxxxx xxxxxx xxx x xxxx xxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxxx
x xxxxxxxxxx
xxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxxxí stránky trestného činu není možno dojít k závěru o alternativním
vztahu pachatele k zamyšlenému následku.
xxxxxx xxxxxxxxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxxx xxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxx
xxxxxxxxx xxxxx xxxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxxxxx
Závěr o zavinění pachatele musí být vždy prokázaný výsledky dokazování a musí z nich
logicky vyplývat.
R 19/1971-II
Záver o tom, či tu je zavinxxxx x xxxxxx xxxxxxxxx xxxxxx x x xxxx xxxxxx xx xxxxxxx
xxxxxxxx
xxxxx xxxxxx xxxxx x xxxxxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxx xxxx xx xxxx xxxx xxxxxxxx xx
xxutkových zisteniach súdu vyplývajúcich z vykonaného dokazovania rovnako, ako záver
o objektívnych znakoch tr. činu. Skutočnosti duševného života vxxxxxxxxx xxx xxxxxx
xxxxx x xxxx xx xx xx xxxxxxxxx x x xxxx xxxxxx xx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxx xxx
xxx xxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxx xxxstného činu. Pri zisťovaní okolností,
ktoré majú význam pre záver o zavinení, nemožno vopred prikladať osobitný význam
žiadnemu dôkazovému prostriexxxx xxx xx xxxxxxxxx x xxxx xxxxx xxxxx xxxxxxxxx xx
xxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxx xx xxxxxxx xxx xxxxxxx xxx xxxxxxxxx xx xxxxxxxx
xx xxxxxx xxxxxxo hodnotenia dôkazov (§ 2 odst. 6 tr. por.) zákon neprikladá
žiadnemu dôkazu osobitný význam. Nemožno preto len zo skutočnosti, že obvinený skxxxx
xxxxxxx xxxxxxxx xx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxxx xx xxxxxx
a priori
x xxxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxx xx xxxxxx k těžké újmě na zdraví a formy zavinění ve
vztahu k následku smrti (§ 222 odst. 1, odst. 2 tr. zákona). [Nyní § 145 odst. 1,
§ 147 odst. 1 a § 143 odst. 1 tr. zákoxxxxxx
xxxxxxxx xxxx xxxxxxxxx xxxxxxx xxxxx xxxxxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxx
xxxxx xxxx x xxxxxxxx xxxxx xxxx xxxxxxxx pachatele a následkem trestného činu. Při
nedbalosti je třeba, aby si pachatel alespoň měl a mohl představit, že se takto příčinný
vztah může rozvinoutx xxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxx xxxx xxxx x xxxxxxxx
xxxxxxx x xxxxxxxx xxxxxxxxxx xx xxxxxxxxx xxxxx xxxxx xxxxxxx
xxxt poškozeného (§ 224 tr. zákona) je v příčinné souvislosti s jednáním pachatele
i tehdy, jestliže nastala v důsledku selhání krevního oběhu, ke kterému xxxxx xxxxxx
xxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxx xx xxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx
x xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxele za tento následek závisí na tom,
zda následek i příčinný průběh k němu vedoucí jsou kryty pachatelovým zaviněním,
či nikoliv. xxxxx x xxx xxx xxxxxxxxxx
xxx xxxxxxxx xxxx xxxxxxxxxx x xxxxxx x xxx xxxxx xx xxx xxxxxx xx xx xxxxxxxxxxxx
xxxxxxx xxxxxxxxx xxx xxxxxxeľ vedel o nepravdivosti rozširovaného údaja a o tom,
že ním môže v značnej miere ohroziť vážnosť iného u spoluobčanov. Nepostačuje, aby
páchateľ mal v txxxx xxxxx xxx xxxxxxxxxx xxxxxx xx x xxxxx xx xxx xxxxxxxx
xxxxxxx xxxx xxx xxxxxxxx xxxxxxxxxxxxx x xxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxx xx xxxxxxxxxx
xxxxxx. [Nyní jde o zavinění ve vztahu k trestnému činu podle § 184 tr. zákoníku.]
Pri skúmaní zavinenia dopravnej nehody, ktorej účastníkom bol xxxxxxxxxxxxxx xxxxx
x xxxxxxxx xx xxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxx xxxx xxxxxx xxx xxx xxxxxxxx xxxxxxx
xxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxxxxxx xxxxxx xxxxx motorového vozidla, sa nemôže zbaviť trestnej
zodpovednosti tým, že tieto pravidlá nepoznal, lebo pred cestou je povinný sa s týmito
pravidlami zoznáxxxx
xxxxxxxx xx xxxxxx xxxx xxxxxxxx xxxxxxx xx xxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxx xxx xxxxxx xxxx
xxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxx xxxxxx xxx xxxx xxestně irelevantním jednáním pachatele
a následkem je příčinná souvislost a zda je dáno zavinění.
R 7/1988-II
K posuzování subjektivní stránky jexxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxxxxx xxxxxxxxxx
x xxxxxxxxxxx x xxxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxx xxxxxx xxxxxxx xxxxxxx
xxxxxxxe pachatel odcizil trestným činem krádeže počítač s určitým programovým vybavením
(tzv. software), je součástí škody způsobené tímto trestným činem x xxxx xxxxxxxxxxxx
xxxxxxxxx xx xxxxxx xx x xxxx x x xxxxx xxxx xxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxx
xxxxxxxxxx xxxxxxxx xx xxxx xxxxxxxxxx xxxrma, resp. za odcizené programové vybavení
získal bezplatně nové.
Protože je obecně známo, že každý počítač může plnit svou funkci jen s určitým progrxxxxxx
xxxxxxxxxx xxxx xxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxx x xxxxxxxx xxxxxxxxxxxx
xxxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxxx x xxxxxxxxx xxxxxxxe, který byl předmětem krádeže.
Z hlediska subjektivní stránky pomoc předpokládá, že pomocník ví o úmyslu pachatele
trestného činu a sám xxxxxxx xxxxx xxx xxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxx
xxxx xxx xxx xxxxxxxxxx xxxx xxxxx xxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxx x xxxxxxxxx xxxx
je vždy podmíněna úmyslem směřujícím k takové účasti na konkrétním úmyslném trestném
činu, musí být čin pomocníka charakterizován konkrétními skutkxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxx
xxx xxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx
xx xxxxxxx xxxxxxxxxxxx xx xxxxxxxx xxxxxxxx x xxxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxx
xxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxx zaměnitelně podobnými označeními,
jaká jsou registrovanými ochrannými známkami renomovaných výrobců kvalitní sportovní
obuvi, aniž o tomto neoprxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxx xxxxx xxxxxxx xxxx xxxxxxx xxxxxxxx
xx xxxxxx x xxxxxxxxx xxxx xxxxxxxxxx xxxx x xxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxx x
xxxxxxxxmu označení původu podle § 150 odst. 1 tr. zákona, zejména pokud jde o neoprávněnost
označení tohoto zboží a jeho určení k prodeji. Naplnění subjektivní xxxxxxx xxx xxxx
xxxxx xxxxxxxxx xxx x xxxxxxxxxx xx xxxxxxxx xxxxx x xxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx
xxxxxxxx x xxxxx xxxxx xxxxxxx x xxxxxxx xxedeného trestného činu. [Nyní trestný
čin porušení práv k ochranné známce a jiným označením podle § 268 odst. 1 tr. zákoníku.]
Vyživovací xxxxxxxxx xxxxxx xxxx xxxx xxxxxxx xxxxx xxxx xxxxxxx xx xxxx xxxxxx xxxxxx
x xxxxxxxx xxxxx xx xxxxxxx xxxxxx xx xx x xxxxx xxxx x xxxxxxxx x xx xxx xxxxxx
na skutečnost, zda případně došlo k její konkretizaci rozhodnutím soudu v občanském
soudním řízení anebo zda její výše nebyla (resp. nemohla být) vůbxx xxxxxxxxx x xxxxx
xxxxxxx xxxxxxx x xxxx xxxxxxxxxxx xxxxx xxxxx xxxxx xxxxx xxxxxx xxxxxx x xxxx xxxxxxx
xx xxx xx xxxxxx xxxxxxx xxxxxxxx xx xxxxxx xachatele odpadly překážky, pro které
mu rozhodnutím příslušného soudu nebyla (resp. nemohla být) stanovena vyživovací
povinnost, a byl v rozhodném oxxxxx xxx xxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxx xxx xxxxxxxxxxx
xx x xxxxxx xxxxxxxxxx xxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxx xxxx xxxxxxx
xxxxvědnost za spáchání trestného činu zanedbání povinné výživy podle § 213 tr. zákona.
Pokud se pachatel za této situace záměrně vyhýbal plnění své vyživxxxxx xxxxxxxxxx
xxxxxx xx xxx xxxxxx xxxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxx xxxxxxxxxx xxxxxxxx
xxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxx xx xxxxx xxxxxxx xxxxlu podle § 4 písm. a) tr. zákona, přičemž
za splnění dalších podmínek lze jeho čin posoudit jako trestný čin zanedbání povinné
výživy podle § 213 odst. 2 trx xxxxxxx xxxxx xxx x xxxxxxx xxx xxxxx x xxx xxxxx
xx xxxxx xxxxx x xxx xxxxxxxx x x xxxxxxxx xx xxxxx xxxxxxx xxxxxx x xx xxxxx x xxxxx
xx xxx xxxxxxxxxx
viz též k § 13 odst. 2
judikatura
K odst. 1
K xxxxxxxxx xxxxxxxx
xxxxxxx xxxxx xxxxx x xxxxxx xxxxxxx xxx xxxxxxxxxxxxx xxxxx xx xxxxx xxx xx xxxxxxx
xxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx x xxxxedném úmyslu lze učinit i z objektivních
skutečností, např. z povahy činu, způsobu jeho provedení nebo ze zjištěných okolností
subjektivní povahy, naxxx x xxxxxxxx xxxxx xxxxxxxx xx xxxxxxxxxx xxxxx xxxxx x xxxxxxxx
xxxxxxxxxx xxxxxxxxxx x xxx xxxxx xxxx x xxxx xx xxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxxxx
nesmějí však nabýt povahy jakýchsi presumpcí.
Je vyloučeno, aby týž trestný čin byl spáchán úmyslně a přitom i z nedbalosti a z
lehkomyxxxxxxxx
x xxxxxxxxx
xxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxxx x xxxxxxxx xxxxxx xxxx xxxx xxxxx
x x xxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx x x xxxxxxxxxx x afektu.
R 3929/1930
K naplnění subjektivní stránky úmyslného trestného činu nestačí, že pachatel vůbec
úmyslně jednal (že jednal tak, jak jednat xxxxxxx xxx xx xxxxxx xxx xxxxxxx xxxxxxxx
xxxxxxxx x xxxxxx xxxxxxxx
x xxxxxxxxxxxxx xx xxxx xxxx xx xxxxx xxxxxx xxxx xxxxxxxx xx xxxxxxností. -
K naplneniu trestného činu ublíženia na zdraví (§ 221 a § 222 tr. zákona) nestačí,
aby páchateľ úmyselne vykonal niečo, čo spôsobxxx xxxxxxxxx xx xxxxxxx xxx xx xxxxxx
xxx xxxx xxxxxx xxxxxxxx xx x xxxxxxxxx xxxxxxxxx xx xxxxxxx xxxxx xxxxxxxx xx xxxxxxx
xxxxxxx xxxxxxxx xx xxxxxx a ublížení na zdraví z omluvitelné pohnutky podle 145,
146 a 146a tr. zákoníku.]
Z hlediska úmyslu způsobit těžkou újmu na zdraví stačí zjxxxxxxx xx xxxxxxxx xxxxxx
xx xxxx xxxxxxxx xxxx xxxxxxxx xxxxx xxxxx xxxxxxxx x xxx x xxx xxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxxxx
xx xxxxxx xxxxxxxxx xxx xxxxxxxt - pokud jde o důkazní stránku - zejména z povahy
použité zbraně, z intenzity útoku, ze způsobu jeho provedení (zejména z toho, proti
které části těla útox xxxxxxxxx x x xxxxxxxx xxxxx
x xxxxxxx
xxxx xx xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxx x xx xxxxxx x xxxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxxxxx
xxxxx xxxxxxx xxxxxx
Ak páchateľ zamýšľal spôsobiť inému ťažkú ujmu na zdraví a takáto ujma bola jeho
činom spôsobená, hoci iným spôsobom, než si páchateľ predstxxxxxxx xx xxxxxxxxxx
xxxxxx xxxx xx xxxxxx xxxxx xxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxx x xxxxxxxx xx xxxxxxxxxx xx
xxxxxxx xxx xxxxxxxxx xx xxxxxx xxxxx x xxx xxxxx x xxx xxxxxxx xxx x xxxxxxxx xxxx
xxxxx xxxx xx xxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxx xxxx xxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx xx xxeba
posúdiť konanie páchateľa ako pokus trestného činu ublíženia na zdraví podľa § 8
odst. 1 tr. zákona k § 222 odst. 1 tr. zákona v súbehu s trestným činox xxxxxxxxx
xx xxxxxx xxxxx x xxx xxxxx x xxx xxxxxxx xxxxxx xxxxxxx xxxx xxxxxxx xxxxx xxxxxxx
xxx xxx xxxxxxx xxx xxxxxxxxx xx xxxxxx xxxxx x xxx xxxxx xx odst. 3 tr. zákona,
pretože sa tým nevystihuje skutočnosť, že páchateľ mal úmysel spôsobiť ťažkú ujmu
na zdraví. [Nyní jde o zavinění ve vztahu k trestnýx xxxxx xxxxx x xxxx xxx x xxx
xxx xxxxxxxxxx
xxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxx xxxxxx xxxx xx xxxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxx x xxxxxx
xxxxxxxxx kterým byl veden útok. Je třeba zvážit i další okolnosti případu, jako
jsou způsob použití tohoto předmětu, intenzita vedeného úderu apod.
xx xxxxxxxxxxxx xx xxxxxxxx xxxxxxx xx xxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xx xxxxxxxx
xxxxxxxxxx xxx xxxx xxxx xxxxxxxxx xxxxx x xxx xxxxxxxx xxxxal ve vzteku, není možno
bez dalšího vyvozovat jeho úmysl usmrtit poškozenou, když jinak z jeho útoku proti
poškozené objektivně žádné reálné ohrožení xxxxxx xxxxxxxxxxxx
x xxxxxxxxxx
xxxxxxx xxx xxxxxxxxxxx xxxxx x xxx xxx xxxxxx xx xxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxxx
xxxxx xxxxxxxxx xx xxxxxxxx xx vztahu k okolnosti, že věc byla získána trestným činem.
Měl-li být tento trestný čin krádeží podle § 247 odst. 1 písm. e) tr. zákona, musí
být podílníkovi xxxxxxxxx x xxxxxxxx x xxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxxx
xxxxx xxxxxx xxxxxxxxx xxxxx xxxx xxxxxxxxx xx xxxx xxxxxxxx xxx xx xxxxxx xxx x
xosledních třech letech odsouzen nebo potrestán. [Nyní vědomost podílníka ve smyslu
§ 214 tr. zákoníku o této skutečnosti naplňující znak trestného čxxx xxxxxxx xxxxx
x xxx xxxxx x xxx xxxxxxxxxx
x xxx x x xx xxxxx x
xxxxxxxxxx
x xxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxy trestného činu vraždy podle § 219
odst. 1, odst. 2 písm. h) tr. zákona spočívajícího v tom, že pachatel spáchal tento
čin "v úmyslu získat majetkový proxxxxxxx xxxx x xxxxxxxxx xxxxxx xxx xxxxxx xxxx
xxx xxxxxx xxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxx xx xxxx xxxxx xx xxxxx xxxxxxxx xxxx xxxxxx
xx xxxxx xxxxxxxx xxxxx xxxxxxxx xxxxx xxxxxxxx xxxxxx xx xxx x xxxxxxx xxx xxxxxx
spáchaný za úplatu (tedy o tzv. nájemnou vraždu), a byl s tím přinejmenším srozuměn
(§ 4 tr. zákona). [Nyní zavinění ve formě nepřímého úmyslu podle § 15 oxxxx x xxxxx
xx xxx xxxxxxxx xx xxxxxx x xxxxxxxxx xxxx xxxxxx xxxxx x xxx xxxxx x xxxxx xx xxx
xxxxxxxxxx
xxxxxxxxxxx xxxxxxx xxxx xxxxxxx xrestný čin zvýhodňování věřitele podle § 256a odst.
1 tr. zákona dispozicemi jen s takovým svým majetkem, který byl použitelný k uspokojení
pohledávkx xxxxx xxxx xxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxxx xxx xxxx xxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx
xx xxxxx xxxxxxx x xxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx x xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxm právem
třetí osoby.
Z hlediska subjektivní stránky bylo předpokladem trestní odpovědnosti za tento trestný
čin úmyslné zavinění pachatele, který xxxx xxxxxxxx xxxx xxxxx xxxxxxx xxxxx xxx
xxxxxxx xxxxxxxx xxxxx xxxx xxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxx x xxxx
xxxxx xxxxxxxx xxxx xx xvýhodnil jiného věřitele, ač si z okolností musel být vědom
toho, že jeho jednání může mít takový následek, a buď ho chtěl způsobit, anebo alespoň
pro příxxxx xx xxx xxxxxxxx x xxx xxx xxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxx
xxxx xxxxx x xxx xxxxx x xxx xxxxxxxxxx
x xxxxxx xxxxxx x xxxxxujícím rozsudku, kterým byl obviněný uznán vinným trestným
činem, jehož skutková podstata vyžaduje úmysl pachatele, musí být obsaženy i skutkové
okoxxxxxxx x xxxxx xxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxxx
xxxxxx x xxxxxxx xxx xxxxxxxxxx xxxx x xxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxx x xxxxxxxxxx
xxxxxxxx původu podle § 150 odst. 1 tr. zákona, z popisu skutku musí být ve vztahu
k úmyslnému zavinění zřejmé, že obviněný věděl o neoprávněném označení výrobků nxxx
xxxxxxx xxxxx xxxxxxx xxxxxx xxxx xxxxx xx xxxxxx x xx xxx xxxxxxx xxxxxxxx x xxxxxxxxxxxx
xxxxxxx xx xxxx xxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxx xxxxxné konstatování rozporu jednání
obviněného s ustanovením § 8 zákona č. 441/2003 Sb., o ochranných známkách, ve znění
pozdějších předpisů, nestačí k vyxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx xxxxxxx xxxxxxxx
xx xxxxxx x xxxxxxxxx xxxx xxxxxxxx xxxx x xxxxxxxx xxxxxx x xxxxx xxxxxxxxx xxxxx
x xxx xxxxx x xxx xákoníku.]
Nepodaří-li se z dostupných důkazů spolehlivě zjistit, jakou pohnutkou byl pachatel
ke svému činu veden, nelze z toho bez daxxxxx xxxxxxxx xx xxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxx
xxxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxx xx xxxxx xxxxx xxxxxxxxxx xxxxxx x xxxxxxxxxxx
xxxxxxxxx x xxxxxzity vykonávaného útoku, zejména použije-li pachatel zbraň, o které
ví, že svojí povahou je způsobilá jiného usmrtit, a útok záměrně vede proti těm čásxxx
xxxxx xxx xxxx xxxxxxx xxxxxx xxxxxxxx xxx xxxxxx
x xxxxx
xxxxxxxxxx x xxxxxxx xxxxxx xx xxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxx x xxxxxx xxxxx xxx xx xxxxx
x xx xxxxxxxxx xx xxxxx xxxxxxxxx xx xx xxx xxxxxxxx xxa vzešla z činu předsevzatého
úmyslem vražedným smrt osoby, k jejímuž usmrcení úmysl pachatele směřoval, či osoby
jiné, nastal-li smrtelný účinek v osxxx xx xxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx
xxxxxxxxx xx xxxxxxxx xxxxxxxxxxx xx xxxxxx xxxxx xx xxxxxxxx xxxx xxx
xxxxxxx xx nelze rozšiřovati na přičítání jiných trestných činů (ublížení na zdraví,
těžké újmy na zdraví). Omyl v předmětu útoku nemá právní význam.
xxxxx
xxxxxxxxx xxxxx
R 3289/192x
xxxx x xxxxxxxx xx xx xxxxxxx x x xxxxxxxxx xxxxxxxxxx
x xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxx xx xxxxxxxx xxxx xxxxxxx xxxxx xx, přistoupil k němu a v
domnění, že má před sebou Č., na něhož venku čekal a jemuž se chtěl pomstít, bodl
ho kuchyňským nožem do pravé strany krku a tak mu přivxxxx xxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxx
xxxxxxxxxxxxx xx xxxxx xxxx xx xxxxxxxxxxxxx xxxxxx xx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxx
xxxx xxxxxxxxxxx xxxxx xxxx osobě, kterou považoval, třebas mylně za Č., zodpovídá
i za následek svého jednání proti K.
xxxxx xx xxxxxxx
xxxxx
xx xxxxxxx
R 3882/1930
- viz k § 13 odst. 1
judikatura
x xxxxxx xxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx xxxxxxx
xxxxxxxxx x xxxxxxxxx xx xxxxxxxxxxxx xx xx xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxtúpi ďalšia skutočnosť,
ktorá spolupôsobí pri vzniku následku, ak však konanie páchateľa zostáva takou skutočnosťou,
bez ktorej by k následku nebolo xxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xx xx xxxxxxxxx xxx xxxxxx
xxxx xxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxx xxxxxxx x xxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxx
xxx xxxxxu na konanie páchateľa.
Skutočnosť, že následok, ktorý vyplynul z konania páchateľa, bol iný, než si páchateľ
predstavoval (tzv. omyl v kauzálnom prixxxxxx xx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx
x xxxxxxxxxx xxxx xxxxxxxxxx
xxxxxxxxx xxxxx
xxxxx xxxxx xxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxx xxxxx x xx xdst. 3 zákona o rodině, nemá
to za následek zánik jeho vyživovací povinnosti vůči dítěti. Neplní-li zaviněně tuto
povinnost, dopouští se trestného činx xxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxx xxxxx x xxx xxx xxxxxxx
xxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxx x xxxxxxxxxx x xxx xxxxx
x xxx xxxxxx xx tzv. normativním znakem skutkové podstaty. Právní omyl týkající se
takového znaku se posuzuje podle zásad o skutkovém omylu. [Nyní znak xxxxxxxxx xxxx
xxxxx x xxx xxx xxxxxxxxxx
x xxxxxxxxxx
xxxxx xx xxxxxxxx xxxxxxxx x xxxxx xxxxxxxxx xxxxxx xxxy, se kterou má v úmyslu souložit,
domníval, že jde o odpor jen předstíraný a že ve skutečnosti žena s pohlavním stykem
souhlasí, šlo by o skutkový omyl negxxxxxxx xxxxxxxxxxx x xxxx xx xxxxxxxx xxxxxxx
x xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxxxxxxxxx x xxxx xx xxx xxxxxxxxx
xxxx xxxxxxxxxxx xa úmyslný trestný čin. Odpovědnost pachatele však není vyloučena,
jestliže napadená žena vyvíjí méně intenzivní odpor vzhledem k opožděnému vývoji
sxx xxxxxxxxx x xxxxxxxxx xx xxxxx xxxx xxxx xxxxx
x xxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxx xxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxx xx xxxxx
x xxxxlu ji usmrtit a pak v domnění, že poškozená již nežije, se rozhodl zbavit se
jejího těla a vhodil je do vody, kde se poškozená utopila, nejde o tzv. x
xxxxx xxxx xxxxxxx xxxxx xxxxxxxx xxxx xxxxxxxx xxxxxxx xxx xxxxxx xxxxx x xxx xxx
xxxxxxx xxx xxx xxxx xxxxx xxxxxx xxxxx x x xxxxx x xxx xxxxxx x § 219 tr. zákona
ve vícečinném souběhu s trestným činem ublížení na zdraví z nedbalosti podle § 224
odst. 1 tr. zákona. [Nyní souběh pokusu trestného činx xxxxx x xx xxxxx x xxx xxxxxxxx
x x xxx xxx xxxxxxxx x xxxxxxxxx xxxx xxxxx x xxx xxx xxxxxxxxxx
dolus genxxxxxx
x xxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxx x xxlně se domníval, že jsou zde znaky trestného
činu, na němž se účastní, ač tomu tak nebylo, neboť osoba, o níž se domníval, že
spáchá trestný čin, jej ve skutxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxx x xxx xxxxxxx x xx xxxxx
x xxx xxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxxxxx x xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxx
xxxxxxxx x xxxxx xx trestná činnost se odehrála pouze v představě účastníka. V takovém
případě účastenství nemůže s ohledem na akcesoritu vyjádřenou v ustanovení § 10 odsxx
x xxx xxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx xx xxxxxx x x xxxxx x xxx
xxxxxxx xxxxx xx xxxxxx x xx xxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xx xxxxxxxx xxxx xodle § 24 tr.
zákoníku.]
Neznalost podmínek, za nichž je podle zákona o zbraních a střelivu možno držet zbraň,
obžalovaného nezbavuje trxxxxx xxxxxxxxxxxx xx xxxxxxx xxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx
xxxxx x xxx xxxxx x xxx xxxxxxx xxxxx xxxxx x xxx xxxxx x xxx xxxxxxxx xx xxxxxxxx
xxx xx xx xxxxxx xxxx xxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxx xx x xxxxxxxxxx xxxxho
držení.]
K odst. 2
Ke srozumění
Zda byl pachatel při útoku srozuměn se smrtí poškozeného (nepřímý úmysl), lze dovodit
z povahy nástxxxx xxxxxxxxx x xxxxxx xx xxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxx x xxxxxxxxx
xxxxx xxxxxxxx xxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxxx x x xxxx xxxxxx xx xxxx xxxxxxxxxxx (např.
zda byl útok veden proti místům, kde jsou uloženy orgány důležité pro život člověka
či zda byl útok veden takovým způsobem, že poškozenému mohlo bxx xxxxxxxxx xxxxx
xxxx xxxxxxxxx xxx xx xxxxxxx xxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx
xxxx xxxxx xx xxxxxx x xxxxxxxxxx xxxxx xxxxxění pachatele toliko důkazy nepřímými,
na jejichž základě nelze eventuální úmysl automaticky presumovat. Aby bylo lze dovodit
alespoň srozumění pacxxxxxx x xxxxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxx xxx xxxxxxx xxxxxxxxxx
xxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxx x xxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxx xxxx xxxxxxxx
xxxx a osobní vlastnosti pachatele.
V posuzovaném případě si stěžovatel musel být vědom, že opakovaný útok nožem proti
obličeji, popř. krku, tedy do míst, xxx xx xxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxx xxx xxxxx xxxxxxxx
xxxx xxxx xx xxxxxxxxxx xxxxxxxxx xx xxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxxx xx xx xxxxxx
xxxxx xxxxxxho afektu, aniž mohl počítat s jakoukoli konkrétní skutečností, jež by
smrtelnému následku jeho útoků mohla zabránit. K usmrcení poškozené osoby nakoxxx
xxxxxxx xxx xxxxxxxx xxxxxxxxxx xx xxxxxxxxxx xxxxx xxxx xxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxx
x xxxxx xxxxx xx xxxx xxxxxx xxxxxx x xx x xx xxxxxxxx xxx xxxx xxxxání poškozenou
přímo ohrožovalo na životě. Obecné soudy při řešení otázky zavinění braly správně
v úvahu i další konfliktní a násilné jednání, jehož se xxxxxxxxxx xx xxxxx xxxxxxxxxxx
xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxx x xxxxxxxxx x xxx xxx xxxxx xxxx xxxx xxxxxx x xxxxxxx xxxxxxxx
xxxxxxx xxxxx xxxxxxxxxxx xxx xrokázán na základě uceleného a nerozporného řetězce
nepřímých důkazů, jež svědčí o srozumění pachatele s usmrcením poškozené v době útoku
ve smyslu § 4 xxxxx xx xxx xxxxxxx xxxxx x xx xxxxx x xxxxx xx xxx xxxxxxxxxx
x xxx x x xx xxxxx x
xxxxxxxxxx
x xxxxxxx
xxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx stránky trestného činu nelze dojít k závěru o alternativním
vztahu pachatele k zamýšlenému následku.
K posuzování vztahu lhostejnosti x xxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx
xxxxx xxxxxx x xxxxxxx xxxxx xxxx xxxxxx xxxxxxxxx xxxxx xx xxxxx xxxxxxxxxx xxxxx
xxxxxxxx xx xxx bylo lhostejné, zda takový následek nastane. Vyvstala otázka, zda
vztah lhostejnosti k následku lze považovat již za srozumění s následkem. xxxxxxxxxx
xxxxxxx xx xxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxxxxx x xxxxxxxx xxxxxxx x xxxxxxxx xxxxx xxxxxx
xxxxxxx xxxxxxx xxxxx x xxxxxxxx xxxxxxxxx xx xxxxxxxx xýpovědi pachatele zpravidla
dovozují jeho "srozumění" s následkem a tedy úmysl nepřímý. S touto praxí lze souhlasit,
jestliže lhostejnost pachatele x xxxxx xxx xxxxxxxx xxxxxxx xx xxxxxxxxxx xxxxxxxxx
xxxx xxxxxx xxxxxxxxxx x xxxxx xxxxx xxxxxxxxxx xxxx xxxx xxxxxxx x xx xxxx xxxx
xxxxxx xxxxx xxxxxtel volil. Bude-li pachatel tvrdit, že mu bylo lhostejné, jaký
následek způsobí, přitom však jednal tak, že z jeho útoku musela nastat smrt poškozenéhox
x xxxxxxxx xx xxx xxxx xxxxxxxx xxxxxx xxx xx xxxxx xxxxxxxx x xxxxxx xxxxxx xxx
xxxxxx xx xxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxx
x xxxxxxxx xxxxxxxx podstaty trestného činu maření výkonu úředního rozhodnutí podle
§ 171 odst. 1 písm. c) tr. zákona je nezbytné, aby rozhodnutí, kterým byl obviněnému
uxxxxx xxxxx xxxxxx xxxxxxxxx xxxxxx xxxxxx xxxxx xxxxxx x xxxxxxxxxx xxxxxx xx xxxxxxxx
xxxxxxx x xxxx xxx xxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxx x xxxytí právní moci, jestliže
bylo rozhodnutí doručeno advokátovi, který měl plnou moc pro celé řízení (§ 25 odst.
3 správního řádu).
Přestože rozhodnutíx xxxxxx xxxx xxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxx
xxxxxxxxxxx xxx xxx xxxx xxxxxxxxxxx xxxx xxxxx xxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxnky
trestného činu maření výkonu úředního rozhodnutí podle § 171 odst. 1 písm. c) tr.
zákona, jestliže je z provedených důkazů zřejmé, že obviněný věděl x xxxxxxxxxx xxxxxxxx
xxxxxx xxxxxxxx x xxxxx xx xxxxxxxx xxxxx xxx xxxxxxxx x xxxx xxxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxx
xxxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxx xxxx xxxxe § 337 odst. 1 písm. a) tr. zákoníku.]
Zavinění ve formě nepřímého úmyslu [§ 4 písm. b) tr. zákona] ve vztahu k porušení
nebo ohrožení zájmu chxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxx xx xxxxx xxxxxxx x x xxxxxxxxxx xxx
xxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxx xxxx xxxxxxxx xxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxx x xxxxxxxx xxxxxxxxx
práva nevýznamného, a eventualita vzniku následku uvedeného v trestním zákoně mu
byla nepříjemná. Jestliže pachatel věděl, že v důsledku jeho jednánx xxxx xxxxxx
xxx xxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxx xxxxxxx x xxxxxxxx xxxxxxx xxxx
xx xx xxxxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxx x xxxxxx xxxxxxxxx skutečností, která by takovému
vývoji zabránila, a přesto tak jednal, neboť nechtěl ani za cenu tohoto rizika od
svého záměru ustoupit, byl s takovým náxxxxxxx xxxxxxxx xx xxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxxx
xxxxxxxxx xxxxxxx xxxxx x xx xxxxx x xxxxx xx xxx xxxxxxxxxx
xxxxxxxxxxx
xxxxxx
xx,
Smejkal,
L.
xxxxx x xxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxx x xxxxxx xxxxx
xxxx xxxxxxxxx
xxxxxx
xxxxxxx xxxxxxx
xxxxx
xxxxxx
xx x xxxx
xxxxx x xxxxxxxxxx xx věcech mládeže. Komentář.
3. vyd.
Praha:
C.
H. Beck,
2011.
Kallab,
J.
Trestní právo hmotné platné v zemi české a moravskoslezské.
Část obecná
i xxxxxxxxx
xxxxxx
xxxxxxxxxxx
xxxxx
xxxxxxxxxxx
xx x xxxx
xxxx xxxxxxxxx xxxxxx
xxxxxxx xxxxx xxxxxxx xxxxxx xxxxx
xx
xxxx
xxxxxx
xx xx xxxxx
2012.
Miřička,
A.
O formách trestné viny a jich úpravě zákonné.
Praha:
Česká akademie císaře
Františka Josefa pro vědy, slovesnost a umění,
19xxx
xxxxxxxx
xx x xxxx
xxxxxxx xxxxx xxxxxx xx
xxxxxx xxxxx
xx xxxx
xxxxxx
xxxxxxx xxxxxxx
xxxxx
xxxxxxx
xx x xxxx
xxxxxxx xxxxxxx xxxxxxxxxxti.
Praha:
Orac,
2003.
Herczeg,
J.
Zavinění a omyl v novém trestním kodexu.
In
O novém trestním zákoníku.
Sborník z mezinárodní vědecké konferexxx xxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxx
xxxxxx
xxxxxx
xxxxx
xxxxxx
xx
xxxxxxx xxxxxxxx x xxxxxx xxxxxxxx x xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxx
xx
xx xxxxxxxx xxxxxx